Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εκλογές στο Ιράν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Εκλογές στο Ιράν, σε εθνικό επίπεδο, διεξάγονται για αρχηγό κράτους και κυβέρνησης (πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας), για την Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση (νομοθετικό σώμα) και για την Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων που εκλέγει τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν. Επίσης, διεξάγονται εκλογές για δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια κάθε 4 χρόνια. Η Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση (Majlis-e Shura-ye Eslami) έχει επί του παρόντος 290 μέλη, τα οποία εκλέγονται επίσης για τετραετή θητεία σε πολυεδρικές και μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες. Εκλογές για τη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων διεξάγονται κάθε οκτώ χρόνια. Όλοι οι υποψήφιοι πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο των Φρουρών του Συντάγματος.

Μέχρι τον Ιανουάριο του 2007, όταν αυξήθηκε στα 18, η ηλικία ψήφου ήταν τα 15 έτη, η χαμηλότερη παγκοσμίως εκείνη την εποχή.[1]

Οι πιο πρόσφατες ιρανικές προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 28 Ιουνίου και στις 6 Ιουλίου 2024 και οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές την 1η Μαρτίου 2024.

Προεδρικές εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πρόεδρος εκλέγεται κάθε 4 χρόνια από το λαό.

Πρόσφατες προεδρικές εκλογές (2024)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2024
Η προσέλευση στις προεδρικές εκλογές του 2024

Στις προεδρικές εκλογές του 2024, που διεξήχθησαν μετά τον θάνατο σε αεροπορικό δυστύχημα του προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι, νέος πρόεδρος εξελέγη κατά τον δεύτερο γύρο στις 6 Ιουλίου 2024, ο Ανεξάρτητος (Μεταρρυθμιστής), Μασούντ Πεζεσκιάν.[2]

Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2024 (Δεύτερος γύρος)
Υποψήφιος Κόμμα Ψήφοι %
Μασούντ Πεζεσκιάν Ανεξάρτητος (Μεταρρυθμιστής) 16.384.403 54,76
Σαΐντ Τζαλίλι Ανεξάρτητος (Συντηρητικός) 6.077.292 16,46
Έγκυρα 29.922.582 98,01
Άκυρα ή λευκά 607.575 1,99
Σύνολο ψήφων 30.530.157 100
Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή 61.452.321 49,68
colspan=ISNA, IranIntl, TejaranNews

Προηγούμενες προεδρικές εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2021

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2021
Η προσέλευση στις προεδρικές εκλογές του 2021.[3]

Στις προεδρικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 18 Ιουνίου 2021, ο υπερσυντηρητικός Εμπραχίμ Ραΐσι.[4] Ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα στις 3 Αυγούστου 2021.

2017

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2017

Στις προεδρικές εκλογές, που διεξήχθησαν τον Μάιο του 2017, πρόεδρος επανεξελέγη ο Χασάν Ρουχανί.

2013

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 14 Ιουνίου 2013 ο Χασάν Ρουχανί εξελέγη πρόεδρος από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 50,88% των ψήφων.[5][6] Δεύτερος ήταν ο δήμαρχος Τεχεράνης, Μοχάμαντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ με 16,46% των ψήφων.[5] Γύρω στα 36,792 εκατομμύρια Ιρανοί ψήφισαν , που αντιστοιχεί στο 72,77% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.[6]

Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2013
Υποψήφιος Κόμμα Ψήφοι %
Χασάν Ρουχανί Μαχητική Ένωση Κλήρου 18.613.329 50,88
Μοχάμαντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ Κοινωνία των Μηχανικών 6.077.292 16,46
Σαΐντ Τζαλίλι Επαναστατική Σταθερότητα 4.168.946 11,31
Μοχσέν Ρεζαΐ Κόμμα Μετριοπάθειας και Ανάπτυξης 3.884.412 10,55
Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί Ισλαμικός Συνασπισμός 2.268.753 6,16
Μοχάμαντ Γκαραζί ανεξάρτητος 446.015 1,22
Έγκυρα 35.458.747 96,58
Άκυρα ή λευκά 1.245.409 3,42
Σύνολο ψήφων 36.704.156 100
Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή 50.483.192 72.70
Πηγές: Υπουργείο Εσωτερικών του Ιράν

2009

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές προεδρικές εκλογές 2009

Στις 12 Ιουνίου 2009 ο πρόεδρος Αχμαντινετζάντ επανεξελέγη με ποσοστό 66% των ψήφων.[7] Ο αντίπαλός του, Μιρ-Χοσεΐν Μουσαβί έλαβε το 33% των ψήφων.[8][9] Εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, η ΕΕ εξέφρασε τις ανησυχίες της για τις καταγγελίες περί νοθείας στις εκλογές.[10].

2005

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ένατες προεδρικές εκλογές έγιναν σε δύο γύρους (17 Ιουνίου και 24 Ιουνίου 2005). Ο πρόεδρος Χαταμί παραιτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2005. Πρόεδρος εκλέχθηκε ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ στον δεύτερο γύρο, με ποσοστό 61,69% έναντι 35,93% για τον Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί.[11]

2001

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χαταμί επανεξελέγη με ποσοστό 77,1% στις 8 Ιουνίου 2001.[12][13] Το Συμβούλιο των Κηδεμόνων ενέκρινε τις υποψηφιότητες μόνο 10 υποψηφίων, παρότι έκαναν αίτηση για να είναι υποψήφιοι συνολικά 800.

1997

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 23 Μαΐου 1997 ο μεταρρυθμιστής υποψήφιος Μοχάμαντ Χαταμί[14] κατήγαγε απρόσμενη νίκη, με ποσοστό 69,6%. Η συμμετοχή ήταν πολύ υψηλή και έφτασε το 80%.[15]

1993

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επόμενες εκλογές για πρόεδρο στις 11 Ιουνίου 1993 είχαν ως αποτέλεσμα να επανεκλεγεί ο Ραφσαντζανί. Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν 50%.

1989

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόεδρος εξελέγη στις εκλογές που έγιναν στις 28 Ιουλίου 1989 με ποσοστό 96,1% ο Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί.

1985

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 16 Αυγούστου 1985 ο Χαμενεΐ επανεξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 87,9% έναντι 10% για τον ανεξάρτητο Μαχμούντ Χασανί.

1981

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 24 Ιουλίου 1981 έγινε ξανά εκλογή προέδρου στη χώρα, μετά την καθαίρεση από τη βουλή του Αμπολχασάν Μπανισάντρ (21 Ιουνίου) και την απόλυσή του από τον θρησκευτικό ηγέτη Αγιατολάχ Χομεϊνί (22 Ιουνίου). Πρόεδρος εξελέγη ο Μοχάμαντ Αλί Ρατζάι,πρώην πρωθυπουργός, συγκεντρώνοντας 13.001.761 ψήφους επί συνόλου 14.573.803 , που αντιστοιχεί σε ποσοστό 89% τω ψήφων. Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν 65,29%.[16] Ο Ρατζάι δολοφονήθηκε και νέες εκλογές για πρόεδρο έγιναν στις 2 Οκτωβρίου 1981.[17] Νέος πρόεδρος εξελέγη με σαρωτικό ποσοστό 97,1% ο Αλί Χαμενεΐ.

1980

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες προεδρικές εκλογές στην ιστορία του Ιράν διεξήχθησαν στις 25 Ιανουαρίου 1980 και πρόεδρος εξελέγη ο ανεξάρτητος Αμπολχασάν Μπανισάντρ με ποσοστό 76,5%. Στη χώρα ο αριθμός των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ήταν 20.993.643.[18] Ωστόσο ο πραγματικός αριθμός του εκλογικού σώματος ήταν 14.152.887, που σημαίνει ποσοστό συμμετοχής 67,4%.[18][19]

Βουλευτικές εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2020

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές βουλευτικές εκλογές 2020

Προηγούμενες βουλευτικές εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν τον Ιούλιο του 1906. Στη συνέχεια βουλευτικές εκλογές έγιναν τα έτη 1909, 1914, 1921, 1923, 1926, 1928, 1930, 1933, 1935, 1937, 1939, 1941, 1944, 1947, 1950, 1952, 1954, 1956, 1960, 1961, 1963, 1967, 1971, 1975, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012 , 2016 και 2020.

2008

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές βουλευτικές εκλογές 2008

Στις 14 Μαρτίου 2008 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές.[20]. Η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές ήταν της τάξης του 60%, αυξημένη σε σχέση με το 51% στις αντίστοιχες εκλογές του 2004.[21] Με λιγότερα από τα δύο τρίτα των 290 εδρών, που αποφασίστηκαν στις 15 Μαρτίου, οι Συντηρητικοί εξασφάλισαν 125 έδρες, οι Μεταρρυθμιστές 35 και οι ανεξάρτητοι 10, όπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό δίκτυο Fars.[22] Χαρακτηριστικό ήταν ότι σχεδόν το 90% των εκσυγχρονιστών υποψηφίων είχε τεθεί εκτός προσόντων για τις εκλογές.

2012

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 2 Μαρτίου 2012 έγιναν βουλευτικές εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Majlis, όπως λέγεται η Συμβουλευτική Εθνοσυνέλευση. Ο δεύτερος γύρος των εκλογών διεξήχθη στις 4 Μαΐου 2012 σε 65 επαρχίες όπου κανείς υποψήφιος δεν συγκέντρωσε το 25% και πάνω των ψήφων. Οι δημοσιογράφοι και οι αναλυτές περιέγραψαν τις εκλογές σαν έναν αγώνα ανάμεσα στον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ και τον πρόεδρο Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ,[23] με τους υποστηρικτές του Χαμενεΐ να κερδίζουν την πλειοψηφία των εδρών.[24] Το νέο Κοινοβούλιο συνήλθε στις 27 Μαΐου 2012.

ε • σ  Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση, 2 Μαρτίου και 4 Μαΐου 2012
Κόμματα και συνασπισμοί Ψήφοι % Έδρες % +/–
Συντηρητικοί Ενωτικό Μέτωπο Συντηρητικών 19.087.397 59,7% 98 34,8% –3
Μέτωπο Ισλαμικής Επανάστασης Σταθερότητα 43 14,8% –7
Φωνή του Λαού 19 6,5% +19
Κόμμα Μονοθεϊσμού και Δικαιοσύνης 17 5,8% –27
Ματιά και Ισλαμικό Μέτωπο Επαγρύπνησης 5 1,7% +4
Σύνολο συντηρητικοί' 182 62,8% –13
Εκσυγχρονιστές Δημοκρατικός Συνασπισμός Μεταρρυθμιστών 11.451.367 35,5% 60 20,6% +19
Εργατικός Συνασπισμός 11 3,7% +1
Μετριοπαθείς εκσυγχρονιστές 4 1,3% +4
Σύνολο μεταρρυθμιστές 75 25,9% +24
Θρησκευτικές μειονότητες Αρμένιοι 634.122 2,1% 5 1,7% +3
Ασσύριοι και Χαλδαίοι 4 1,3% +3
Εβραίοι 3 1,1% +2
Ζωροάστρες 2 0,6% +1
Σύνολο θρησκευτικών μειονοτήτων 14 4,8% +9
Ανεξάρτητοι 799.304 2,5% 19 6,5% –20
Σύνολο κοινοβουλευτικών εδρών 290 100,0% ±0
Συνολικά στατιστικά
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 32.469.937
Έγκυρα 31.972.190 (98,4%)
Άκυρα 497.747 (1,6%)
Συμμετοχή 66,4%
Πηγές: Υπουργείο Εσωτερικών

2016

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιρανικές βουλευτικές εκλογές 2016

Για πρώτη φορά οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις εκλογές για τα μέλη της Συνέλευσης των Ειδικών, το 2016.


Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση αριθμεί 290 μέλη, από τα οποία τα 285 εκλέγονται άμεσα και 5 έδρες προορίζονται από πριν για τους Ζωροάστρες, τους Εβραίους, τους Ασσύριους και Χαλδαίους Χριστιανούς και για τους Αρμένιους του Ιράν (μία για τους Αρμένιους του Βορρά και μία για εκείνους του Νότου).[25] Οι υποψήφιοι πρέπει να εγκρίνονται προκαταβολικά από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων.

Τα 285 άμεσα εκλεγμένα μέλη εκλέγονται από τις 196 περιφέρειες, που αποτελούν ένα μίγμα μονοεδρικών και πολυεδρικών περιφερειών. Στις μονοεδρικές περιφέρειες οι υποψήφιοι πρέπει να συμπληρώσουν το 1/3 των ψήφων από τον πρώτο γύρο προκειμένου να εκλεγούν. Εάν δεν υπάρχει κανένας υποψήφιος που να φτάνει το όριο, διεξάγεται και δεύτερος γύρος ανάμεσα στους υποψηφίους που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Στις πολυεδρικές περιφέρειες οι ψηφοφόροι ψήφισαν ανάλογα με τις διαθέσιμες έδρες. Οι υποψήφιοι πρέπει να συγκεντρώσουν ψήφους από τουλάχιστον το ένα τρίτο των ψηφοφόρων προκειμένου να εκλεγούν. Εάν δεν πληρωθούν όλες οι έδρες στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας, διεξάγεται 2ος γύρος με τον διπλάσιο αριθμό υποψηφίων όσες και οι έδρες που πρέπει να πληρωθούν.[25]

Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων - η οποία συγκαλείται για μία εβδομάδα κάθε χρόνο- αποτελείται από 86 "ενάρετους και πολυμαθείς" κληρικούς που εκλέγονται από το λαό κάθε οκτώ χρόνια, από λίστα ονομάτων εγκεκριμένη από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων (όπως συμβαίνει και στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στο Ιράν). Η Συνέλευση με τη σειρά της εκλέγει ένα από τα μέλη της στο αξίωμα του Ανώτατου Ηγέτη της χώρας. Η Συνέλευση δεν έχει ποτέ φέρει αντίρρηση επισήμως σε οποιαδήποτε απόφαση του Ανώτατου Ηγέτη.

Εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές για τη Συνέλευση έγιναν για πρώτη φορά στις 10 Δεκεμβρίου 1982, με την εκλογή 82 μελών. Ακολούθησε η εκλογή 83 μελών στις εκλογές που έγιναν στις 8 Οκτωβρίου 1990, με τη χαμηλότερη συμμετοχή στην ιρανική πολιτική ιστορία (37,09%).[26] Οι επόμενες εκλογές έγιναν το 1998 (23 Οκτωβρίου) και εξελέγησαν 86 μέλη. Στις 15 Δεκεμβρίου 2006 για πρώτη φορά η συνέλευση των ειδικών εξελέγη μαζί με τις δημοτικές εκλογές.[27] Οι πιο πρόσφατες εκλογές για τα μέλη της συνέλευσης των ειδικών διεξήχθησαν μαζί με τις βουλευτικές, το 2020.

Γερουσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές για Γερουσία έγιναν το 1950, το 1954, τον Φεβρουάριο του 1960, στις 17 Σεπτεμβρίου 1963, στις 4 Αυγούστου 1967, στις 9 Ιουλίου 1971 και στις 20 Ιουνίου 1975.

1975

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τελευταίες εκλογές για Γερουσία διενεργήθηκαν στο πλαίσιο των βουλευτικών εκλογών στις 20 Ιουνίου 1975. Όλες οι 268 έδρες της βουλής κερδήθηκαν από το κόμμα των μοναρχικών, το Κόμμα Ρασταχίζ.[28] Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν 48,6%.[29]

Συντακτική Συνέλευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές για Συντακτική Συνέλευση έγιναν τα έτη 1925, 1949, 1967 και 1979.

Δημοψηφίσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Ιράν έχουν διεξαχθεί και δημοψηφίσματα.

1953

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 3 και στις 10 Αυγούστου 1953 διεξήχθη δημοψήφισμα για τη διάλυση του κοινοβουλίου.[30] Το 99,9% vτων πολιτών υπερψήφισαν τη διάλυση.[31] Η κυβέρνηση ανατράπηκε σε στρατιωτικό πραξικόπημα στις 19 Αυγούστου.

1963

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοψήφισμα για σύνταγμα έγινε στη χώρα στις 26 Ιανουαρίου 1963.[32] Οι ψηφοφόροι ερωτήθηκαν για διάφορα ζητήματαμ όπως την έγκριση των μεταρρυθμίσεων που έγιναν με την Λευκή Επανάσταση του 1963 (παραχώρηση δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, να γίνει υποχρεωτική η πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ιδιωτικοποίηση πολλών εργοστασίων).[33][34] Οι ψηφοφόροι ενέκριναν τις αλλαγές σε ποσοστό 99,9%.

1979

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1979 έγιναν δύο δημοψηφίσματα. Στο πρώτο, στις 30 και 31 Μαρτίου, το πολίτευμα της χώρας μεταβλήθηκε σε ισλαμική δημοκρατία με ποσοστό 99,3%.[35] Το δεύτερο έγινε στις 2 με 3 Δεκεμβρίου, οπότε εγκρίθηκε ένα νέο σύνταγμα από το 99,5% των ψηφοφόρων και θεσμοθετήθηκαν αλαλγές, όπως η άμεση εκλογή του προέδρου από τον λαό.[36][37]

1989

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πιο πρόσφατο δημοψήφισμα διεξήχθη μαζί με τις προεδρικές εκλογές, στις 28 Ιουλίου 1989. Εγκρίθηκε ένα νέο σύνταγμα, με ποσοστό 97,6% των υποψηφίων.[38] Ήταν η πρώτη και μέχρι στιγμής μοναδική φορά που έγινε αναθεώρηση στο σύνταγμα του Ιράν. Έτσι, έγιναν αλλαγές στα άρθρα 5, 107, 109, 111 και προστέθηκε το άρθρο 176. Ανάμεσα στις αλλαγές ήταν η κατάργηση της θέσης του Πρωθυπουργού και συστάθηκε Ανώτατο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας.[39]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ O'Toole, Pam (12 March 2008). «Iran's first-time voters split». BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/talking_point/7291576.stm. Ανακτήθηκε στις 1 May 2010. 
  2. ↑ «Ιράν: Νέος πρόεδρος ο μεταρρυθμιστής Μασούντ Πεζεσκιάν». 6 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2024. 
  3. ↑ «آمارهای ۱۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران» (στα fa). BBC News فارسی. https://www.bbc.com/persian/institutional-57530746. Ανακτήθηκε στις 2021-11-05. 
  4. ↑ «Hardline judge poised to be Iran's next president». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Hassan Rouhani wins Iran presidential election». BBC News. 15 Ιουνίου 2013. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Rohani becomes Iran's new president». PressTV. 15 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  7. ↑ «Ahmadinejad 'set for Iran victory'». Al Jazeera English. 2009-06-13. http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2009/06/2009612195749149733.html. Ανακτήθηκε στις 2009-06-13. 
  8. ↑ «Both Sides Claim Victory in Presidential Election in Iran». The New York Times. 2009-06-13. http://www.nytimes.com/2009/06/13/world/middleeast/13iran.html. Ανακτήθηκε στις 2009-06-13. 
  9. ↑ «Ahmadinejad wins Iran presidential election». BBC News. 13 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009. 
  10. ↑ «EU concerned over Iran vote». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2019.  (αναδημοσίευση στην Jerusalem Post στις 14 Ιουνίου 2009)
  11. ↑ Wright, Robin (2008). Dreams and Shadows : the Future of the Middle East. Penguin Press. σελίδες 317–318. 
  12. ↑ «2001 - Presidential election». PBS. http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/tehran/inside/elections.html. Ανακτήθηκε στις 2013-06-28. 
  13. ↑ Szrom, Charlie (14 Μαΐου 2009). «Historical Data on Iranian Presidential Elections». Iran Tracker. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. 
  14. ↑ «Τα επιτεύγματα του προέδρου Χαταμί». Καθημερινή. 19 Ιουνίου 2005. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  15. ↑ Abrahamian, Ervand (2008). History of Modern Iran. Columbia University Press. σελ. 186. 
  16. ↑ Buchta, Wilfried (2000). Who rules Iran? (PDF). The Washington Institute and The Konrad Adenauer Stiftung. σελ. 36. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  17. ↑ Shargh' - άρθρο για τις εκλογές του Οκτωβρίου του 1981 (στα περσικά)
  18. ↑ 18,0 18,1 «1980 Presidential Election». Princeton University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2013. 
  19. ↑ Buchta, Wilfried (2000). Who rules Iran? (PDF). The Washington Institute and The Konrad Adenauer Stiftung. σελ. 19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  20. ↑ Iran: Politicians Concerned About New Election Date Radio Free Europe, 8-6-2007
  21. ↑ Fathi, Nazila (2008-03-15). «Reformers Gain in Iran Vote Despite Being Barred». http://www.nytimes.com/2008/03/16/world/middleeast/16iran.html. Ανακτήθηκε στις 2008-03-15. 
  22. ↑ «Turnout Uneven in Iran Elections». New York Times. 15 Μαρτίου 2008. 
  23. ↑ «Iran elections clouded by doubts». Al Jazeera. 2 Μαρτίου 2012. 
  24. ↑ MacFarquhar, Neil (4 Μαρτίου 2012). «Elections in Iran Favor Ayatollah's Allies, Dealing Blow to President and His Office». 
  25. ↑ 25,0 25,1 Electoral system IPU
  26. ↑ Alamdari, Kazem (2008). «ELECTIONS». Στο: Kamrava, Mehran· Dorraj, Manochehr. Iran today: an encyclopedia of life in the Islamic Republic (PDF). Greenwood Publishing Group. σελίδες 180–191. ISBN 978-0-313-34161-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  27. ↑ ΒΒC
  28. ↑ Dieter Nohlen· Florian Grotz· Christof Hartmann (2001). Elections in Asia: A data handbook. I. σελ. 74. ISBN 0-19-924958-X. 
  29. ↑ Nohlen et al., p69
  30. ↑ Dieter Nohlen· Florian Grotz· Christof Hartmann (2001). Elections in Asia: A data handbook. I. σελ. 67. ISBN 0-19-924958-X. 
  31. ↑ Dieter Nohlen· Florian Grotz· Christof Hartmann (2001). Elections in Asia: A data handbook. I. σελ. 72. ISBN 0-19-924958-X. 
  32. ↑ Dieter Nohlen· Florian Grotz· Christof Hartmann (2001). Elections in Asia: A data handbook. I. σελ. 68. ISBN 0-19-924958-X. 
  33. ↑ «Iran». Washington Post. 
  34. ↑ «The People's Movement». National Review. 16 Μαΐου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  35. ↑ Parvin Paidar. Women and the Political Process in Twentieth-Century Iran. σελ. 226. 
  36. ↑ Mahmood T. Davari (1 Οκτωβρίου 2004). The Political Thought of Ayatollah Murtaza Mutahhari: An Iranian Theoretician of the Islamic State. Routledge. σελ. 138. ISBN 978-1-134-29488-6. 
  37. ↑ Eur (31 Οκτωβρίου 2002). The Middle East and North Africa 2003. Psychology Press. σελ. 414. ISBN 978-1-85743-132-2. 
  38. ↑ Dieter Nohlen· Florian Grotz· Christof Hartmann (2001). Elections in Asia: A data handbook. I. σελ. 72. ISBN 0-19-924958-X. 
  39. ↑ Baqer Moin (2001). Khomeini. σελ. 293. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εκλογές_στο_Ιράν&oldid=10697259"