Δικαστής
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος. Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
Δικαστής είναι ο λειτουργός, ο οποίος ασκεί τη δικαστική εξουσία, είτε μόνος του είτε ως μέρος μιας πολυμελούς συνθέσεως. Οι εξουσίες, τα καθήκοντα, ο τρόπος διορισμού, η πειθαρχία και η κατάρτιση των δικαστών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών. Ο δικαστής οφείλει να διεξάγει τη δίκη αμερόληπτα και, συνήθως, σε ανοιχτό δικαστήριο. Ο δικαστής ακούει όλους τους μάρτυρες και οποιαδήποτε άλλα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζονται από τους δικηγόρους της υπόθεσης, αξιολογεί την αξιοπιστία και τα επιχειρήματα των διαδίκων και στη συνέχεια εκδίδει απόφαση επί του θέματος βάσει της ερμηνείας του νόμου και την προσωπική τους κρίση. Σε ορισμένες δικαιοδοσίες, η εξουσία του δικαστή μπορεί να μοιράζεται με μια κριτική επιτροπή.
Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα, οι δικαστές είναι ισόβιοι κρατικοί λειτουργοί, που απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας. Οι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, στην εφαρμογή των πάσης φύσεως νομοθετημάτων, ουσιαστικά εκφράζουν άμεσα και ελεύθερα την πολιτειακή βούληση, χωρίς εξάρτηση από φορείς άλλων εξουσιών.
Κατά το υφιστάμενο σύστημα λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης και των διακρίσεων αυτής[1][2], οι Έλληνες δικαστές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
- Στους Δικαστές της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης
Διακρίνονται στους δικαστές:
- Των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων. Κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας υπηρετούν:
α) στον Άρειο Πάγο: ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι και οι Αρεοπαγίτες,
β) στα Εφετεία: Οι Πρόεδροι Εφετών και οι Εφέτες και
γ) στα Πρωτοδικεία: οι Πρόεδροι Πρωτοδικών και οι Πρωτοδίκες. Επίσης, υπάρχουν και οι πάρεδροι πρωτοδικείου (πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μία περίοδο δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα πρωτοδίκη, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε πρωτοδίκες). - Των ειρηνοδικείων και πταισματοδικείων. Κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας, στα ειρηνοδικεία και πταισματοδικεία υπηρετούν οι Ειρηνοδίκες Α', Β', Γ', Δ' τάξης. Επίσης, υπάρχουν και οι δόκιμοι ειρηνοδίκες (πρόκειται για όσους επιτύχουν στο διαγωνισμό ειρηνοδικών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε ειρηνοδίκες Δ' τάξης).
- Στους Δικαστές της διοικητικής δικαιοσύνης
Διακρίνονται στους δικαστές:
- Στο Συμβούλιο της Επικρατείας, στο οποίο (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας) υπηρετούν: ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, οι Σύμβουλοι, οι Πάρεδροι και οι Εισηγητές. Επίσης υπάρχουν και οι Δόκιμοι Εισηγητές. Πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα Εισηγητή, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε Εισηγητές.
- Στο Ελεγκτικό Συνέδριο, στο οποίο (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας) υπηρετούν: ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, ο Επίτροπος της Επικράτειας, οι Σύμβουλοι, οι Αντεπίτροποι της Επικράτειας, οι Πάρεδροι και οι Εισηγητές. Επίσης, υπάρχουν και οι Δόκιμοι Εισηγητές. Πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα Εισηγητή, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε Εισηγητές.
- Στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, στα οποία (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας) υπηρετούν:
α) στα Διοικητικά Εφετεία: Οι Πρόεδροι Εφετών και οι Εφέτες και
β) στα Διοικητικά Πρωτοδικεία: οι Πρόεδροι Πρωτοδικών και οι Πρωτοδίκες. Επίσης, υπάρχουν και οι πάρεδροι πρωτοδικείου (πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα πρωτοδίκη, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε πρωτοδίκες).
- Ιδιαίτερη κατηγορία δικαστών είναι οι λειτουργοί της στρατιωτικής δικαιοσύνης[3]:
| Στρατιωτικός Δικαστής ( - 1971) |
Στρατιωτικός Δικαστής (1971 - 1995) |
Στρατιωτικός Δικαστής (1995 - ) |
Ισοδύναμος Πολιτικός Δικαστής |
|---|---|---|---|
| Αντιστράτηγος | Αναθεωρητής Α΄ | Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου | |
| Υποστράτηγος | Αναθεωρητής Β΄ | Αρεοπαγίτης | |
| Ταξίαρχος | Αναθεωρητής Γ΄ | ||
| Συνταγματάρχης | Δικαστικός Σύμβουλος Α΄ | Στρατιωτικός Δικαστής Α΄ | Πρόεδρος Εφετών |
| Αντισυνταγματάρχης | Δικαστικός Σύμβουλος Β΄ | Στρατιωτικός Δικαστής Β΄ | Εφέτης |
| Ταγματάρχης | Δικαστικός Σύμβουλος Γ΄ | Στρατιωτικός Δικαστής Γ΄ | Πρόεδρος Πρωτοδικών |
| Λοχαγός | Βοηθός Δικαστικός Σύμβουλος Α΄ | Στρατιωτικός Δικαστής Δ΄ | Πρωτοδίκης |
| Υπολοχαγός | Βοηθός Δικαστικός Σύμβουλος Β΄ | Πάρεδρος Στρατιωτικού Δικαστηρίου | Πάρεδρος Πρωτοδικείου |
| Ανθυπολοχαγός | Βοηθός Δικαστικός Σύμβουλος Γ΄ | -- | -- |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Σύνταγμα: Τμήμα Ε΄ άρθρα 87-100
- ↑ Ν. 1756/1988 "Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών"
- ↑ Η ιστορία του Δικαστικού Σώματος, https://apofoitoissas.gr/articles/178-2011-03-25-13-37-15
 |
Αυτό το νομικό λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |