Δαυίδ Μέγας Κομνηνός

Δαβίδ Μέγας Κομνηνός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1408; Τραπεζούντα
Θάνατος	1 Νοεμβρίου 1463; Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας; Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Έλενα Καντακουζηνού; Μαρία της Γοτθίας (από 1429)
Τέκνα	N. Megale Komnene, Princess consort of Guria; Basileios Comnenos; Manuel Comnenos; George Megas Komnenos; Anna Megale Komnenes
Γονείς	Αλέξιος Δ' Μέγας Κομνηνός και Θεοδώρα Καντακουζηνή
Αδέλφια	Μαρία Μεγάλη Κομνηνή Καντακουζηνή Παλαιολογίνα; Αλέξανδρος Κομνηνός; Ιωάννης Δ΄ Μέγας Κομνηνός; Despina Khatun; Eudokia Komnene, Princess of Trebizond
Οικογένεια	Δυναστεία Κομνηνών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Πολιορκία και Άλωση Τραπεζούντος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αυτοκράτορας της Τραπεζούντας (1460–1461)
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Ο Δαυίδ Μέγας Κομνηνός (1408 - 1 Νοεμβρίου 1463) ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της Τραπεζούντας (Απρίλιος 1460-Αύγουστος 1461). Ήταν ο τρίτος γιος του Αυτοκράτορα Αλέξιου Δ' και της Θεοδώρας Καντακουζηνής. Επίσης θεωρείται άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και η μνήμη του τιμάται την 1 Νοεμβρίου.^[6]

Διπλωματικές προσεγγίσεις

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του προκατόχου του και αδελφού του, Ιωάννη Δ', του είχε δοθεί ο τίτλος του δεσπότη και συμβασιλέα. Ο ρόλος του ήταν σημαντικός κατά τις διαπραγματεύσεις με τους Γενουάτες και τους Οθωμανούς. Το 1458 πήγε στην Αδριανούπολη για να επικυρώσει τη συνθήκη ειρήνης με τον Οθωμανό σουλτάνο Μωάμεθ Β'.

Το 1460, όταν ανέλαβε την εξουσία, προσέγγισε διάφορους Ευρωπαίους ηγεμόνες (τον βασιλιά της Γαλλίας και τον Δούκα της Βουργουνδίας) και τον πάπα Πίο Β', για τη δημιουργία μιας διευρυμένης συμμαχίας κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι επαφές δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Οθωμανική επέκταση και άλωση

Οι επαφές αυτές προκάλεσαν την ανησυχία του Μωάμεθ Β'. Το καλοκαίρι του 1461 ξεκίνησε επικεφαλής 300 περίπου πλοίων από τον Εύξεινο Πόντο. Αρχικά κατέλαβε διάφορα τουρκομανικά εμιράτα και αμέσως μετά διέταξε τον στόλο του να στραφεί κατά της Τραπεζούντας, ενώ ο ίδιος οδήγησε τον στρατό του στην πρωτεύουσα των Τουρκομάνων Ασπροπροβατάδων (Ak Koyunlu), οι οποίοι και συνήψαν αμέσως ειρήνη μαζί του.

Ο Δαυίδ πλέον ήταν εντελώς ανυπεράσπιστος και περικυκλωμένος. Όταν ο Μωάμεθ Β' έφτασε έξω από την Τραπεζούντα, ο στόλος του την πολιορκούσε ήδη. Ανάμεσα στους πολιορκημένους, υπήρχαν άρχοντες που ήταν πρόθυμοι να δεχτούν την οθωμανική κυριαρχία, μεταξύ αυτών και ο πρωτοβεστιάριος Γεώργιος Αμιρούτζης. Ο Αμοιρούτζης ανέλαβε τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων και έπεισε τον Δαυίδ να παραδώσει αμαχητί την πόλη τον Αύγουστο του 1461. Ο Αμιρούτζης ήταν από την Τραπεζούντα, συνεργάστηκε με τον Σουλτάνο και ασπάστηκε οικογενειακώς τον Ισλαμισμό.

Αμέσως μετά την παράδοση, ο Μωάμεθ εγκατέστησε τον Δαυίδ με την οικογένειά του και πολλούς από τους θησαυρούς του στην περιοχή του Στρυμόνα, στη Μακεδονία και του παραχώρησε υψηλά εισοδήματα. Επίσης διέταξε να μεταφερθούν πολλές αρχοντικές οικογένειες της Τραπεζούντας στην Κωνσταντινούπολη, μέσα σ' αυτές ήταν και η οικογένεια του Αμοιρούτζη, η οποία τιμήθηκε ιδιαίτερα από τον σουλτάνο. Επίσης, αιχμαλωτίστηκαν 1.500 νέοι της Τραπεζούντας και έγιναν γενίτσαροι.

Τελικά όπως αναφέρει μεμβράνινο χειρόγραφο εὐαγγελιστάριο τῆς Μονῆς τῆς Θεοτόκου στή νῆσο Χάλκη (στό σκευοφυλάκειο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου), «Κατά τήν 26ην τοῦ μηνός Μαρτίου τῆς ΙΑ΄ Ἰνδικτιῶνος τοῦ 1463 ἔτους, ἡμέρα Σαββάτω, πικροτάτη, ὥρα γ΄ ἐκρατήθη ὁ Ἅγιος ἡμῶν Αὐθέντης καί Βασιλεύς Τραπεζοῦντος κύριος Δαβίδ ὁ Μέγας Κομνηνός ἐν Ἀνδριανουπόλει καθειρχθείς σύν ἁλύσεσι ἐν τῷ Πύργῳ ». «Ἐν δέ τῇ πρώτῃ Νοεμβρίου, ἡμέρα Κυριακή καί ὥρα τετάρτη τῆς νυκτός ἐτελειώθη τῷ ξίφει ὁ αὐτός σύν ἅμα τοῖς τρισίν αὐτοῦ υἱοῖς καί τῷ ἀνεψιῷ, τῷ 1463 ἰνδικτιῶνος ΙΒ΄ ἐν Κωνσταντινουπόλει». Ὅταν ὁ Δαβίδ παρουσιάσθηκε στόν Μωάμεθ αὐτός τοῦ πρότεινε ἕνα ἀπό τά δυο, ἤ νά μείνει ζωντανός ἐφόσον ἀπαρνηθεῖ τήν πίστη του ἤ νά θανατωθοῦν αὐτός καί ὅλη ἡ οἰκογένειά του. Ἀπό τήν τρομερή αὐτή πρόταση ὁ Δαβίδ διάλεξε τή δεύτερη λύση λέγοντας μέ παρρησία στόν Μωάμεθ ὅτι : «Κανένα μαρτύριο δέν πρόκειται νά μέ φέρει στό σημεῖο ν’ ἀπαρνηθῶ τήν πίστη τῶν πατέρων μου». Έτσι ο Δαυίδ, οι τρεις υιοί του, άμεσα οι Βασίλειος και Μανουήλ και ενδεχομένως αργότερα ο Γεώργιος μετά του ανιψιού του Δαβίδ Αλεξίου ετελειώθησαν εν Κωνσταντινουπόλει όπου στο ενδιάμεσο είχαν μεταφερθεί, ως ένοχοι συνωμοσίας εναντίον του Σουλτάνου.

Οικογένεια

Ο Δαυίδ πιθανόν δεν είχε παιδιά με την πρώτη σύζυγό του Μαρία (πριγκίπισσα από το εξελληνισμένο πριγκιπάτο της Θεοδωρούς ή Γοτθίας, στην Κριμαία). Με τη δεύτερη σύζυγό του Ελένη Καντακουζηνή, κόρη του Δημητρίου Α΄ δεσπότη του Μωρέως, είχε τέκνα:

Βασίλειος, αποκεφαλίστηκε το 1463.
Μανουήλ, αποκεφαλίστηκε το 1463.
Γεώργιος, (1460-μετά το 1463).
Άννα (1447-μετά το 1463), παντρεύτηκε τον Οθωμανό Ζαγάν Πασά και μετά τον Σινάν Πασά.
κόρη που δεν διασώζεται το όνομά της, παντρεύτηκε τον Μαμία πρίγκιπα της Γκουρία (νοτιοδυτικής Γεωργίας).