Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 32°05′14″N 75°01′00″E / 32.08735°N 75.01658°E / 32.08735; 75.01658

Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ
گردوارا دربار صاحب کرتارپور‬
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ
Ο Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ στην πόλη Καρταρπούρ, προς τιμήν του Γκουρού Νάνακ
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΓκουντβάρα (Ιερός ναός)
ΑρχιτεκτονικήΑρχιτεκτονική Σιχ
Γεωγραφικές συντεταγμένες32°5′14″N 75°1′1″E
ΤοποθεσίαΚαρταρπούρ, Παντζάμπ
ΧώραΠακιστάν
ΧρήσηΧώρος λατρείας
Σχεδιασμός και κατασκευή
Ιστότοπος
Kartarpur Corridor
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ, ή απλά Καρταρπούρ Σαχίμπ, είναι ένας γκουντβάρα που βρίσκεται στην πόλη Καρταρπούρ, στην περιφέρεια Ναροβάλ της επαρχίας Παντζάμπ του Πακιστάν.[1][2] Είναι χτισμένος στο ιστορικό σημείο όπου ο ιδρυτής του Σιχισμού, Γκουρού Νάνακ, εγκαταστάθηκε και συνέστησε τη Σιχ κοινότητα μετά τα ιεραποστολικά ταξίδια του (Χαρίντουαρ, Μέκκα-Μεδίνα, Λάνκα, Βαγδάτη, Κασμίρ, Νεπάλ[3][4]), καθώς επίσης και το μέρος όπου έζησε για 18 χρόνια μέχρι και τον θάνατό του το 1539.[5]

Ο γκουντβάρα είναι επίσης αξιοσημείωτος λόγω της τοποθεσίας του κοντά στα Ινδο-Πακιστανικά σύνορα, κάτι που κάνει τον ναό να είναι ορατός και από την Ινδική πλευρά των συνόρων.[6] Οι Ινδοί Σιχ μαζεύονται σε μεγάλους αριθμούς στα σύνορα από την πλευρά της Ινδίας για να θαυμάσουν την ιερή θέα (ντάρσαν).[7] Ο διάδρομος Καρταρπούρ εγκαινιάστηκε από τον Πακιστανό Πρωθυπουργό, Ίμραν Χαν, στις 9 Νοεμβρίου 2019, ημέρα της επετείου της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου. Η ιστορική αυτή στιγμή επέτρεψε επίσημα στους Ινδούς Σιχ προσκυνητές μια σπάνια χωρίς βίζα πρόσβαση στην πλευρά του Πακιστάν.[8][9] Υποστηρίζεται επίσης πως ο Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ αποτελεί τον μεγαλύτερο γκουντβάρα στον κόσμο.[10][11][12][13]

Τοποθεσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκουντβάρα Καρταρπούρ Σαχίμπ βρίσκεται στην πόλη Καρταρπούρ στην περιφέρεια Ναροβάλ της επαρχίας Παντζάμπ του Πακιστάν.[14] Αποτελεί ένα από τα πιο κορυφαία τουριστικά αξιοθέατα για όσους επισκέπτονται το Πακιστάν. Ο ναός βρίσκεται σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από τα Ινδο-Πακιστανικά σύνορα.[15]

Σημαντικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε επίσης: Σιχισμός στο Πακιστάν

Ο γκουντβάρα χτίστηκε για να τιμήσει το μέρος όπου ο Γκουρού Νάνακ, ο ιδρυτής του Σιχισμού, εγκαταστάθηκε μετά τα ιεραποστολικά του ταξίδια.[16][17] Ο Γκουρού Νάνακ ίδρυσε την πόλη Καρταρπούρ δίπλα από τον ποταμό Υδραώτη το 1515, οργώνοντας τα χωράφια και στήνοντας μία κοινοτική κουζίνα (λάνγκαρ).[18] Εκεί, συγκέντρωσε μια Σιχ κοινότητα και έζησε για 18 χρόνια, μέχρι και τον θάνατό του στις 22 Σεπτεμβρίου 1539. Ο γκουντβάρα χτίστηκε στο σημείο στο οποίο λέγεται πως ο Γκουρού Νάνακ έχει πεθάνει[5] και θεωρείται η δεύτερη ιερότερη τοποθεσία του Σιχισμού.[19]

Η τοποθεσία του γκουντβάρα είναι το μέρος όπου ο Γκουρού Νάνακ έδωσε τα τρία αξιώματα, τους τρεις πυλώνες του Σιχισμού - Κιράτ Καρό, Ναάμ Τζαπό και Βαντ Τσάκο, τα οποία σημαίνουν σκληρή δουλειά για την επιβίωση, συνεχής ενθύμηση του Θεού και το να μοιράζεσαι ό,τι μπορείς με τον κόσμο. Τα διδάγματα του Γκουρού έλεγαν για ειρήνη, αρμονία και παγκόσμια αδελφοσύνη. Ο Γκουρού Νάνακ πίστευε στην ισότητα μεταξύ καστών, θρησκειών και φύλων, και έδωσε τη λέξη Ικ Όνκαρ που σημαίνει υπάρχει μόνο ένας Θεός..[20]

Σύμφωνα με τον ιστορικό Φακρ Σιέντ Αϊτζαζουντίν, στον ναό βρίσκονται τα τελευταία αντίγραφα του αυθεντικού Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ. Ένας Σιχ προσκυνητής σημείωσε: «κάθε σημείο εδώ μας θυμίζει τη ζωή του Γκουρού».[21] Οι Ινδοί Σιχ μαζεύονται σε μεγάλους αριθμούς στα σύνορα από την πλευρά της Ινδίας για να θαυμάσουν την ιερή θέα (ντάρσαν), αφού ο γκουντβάρα είναι ορατός από εκεί.[7]

Σύμφωνα με λαϊκό μύθο, μετά το θάνατο του Γκουρού Νάνακ υπήρχε μια διαφορά μεταξύ των ντόπιων Ινδουιστών και των Μουσουλμάνων. Οι Μουσουλμάνοι, οι οποίοι τον θεωρούσαν δικό τους πιρ (πνευματικός Σούφι δάσκαλος), ήθελαν να τον θάψουν, ενώ οι Ινδουιστές, οι οποίοι ισχυρίζονταν πως ο Νάνακ ήταν δικός τους γκουρού, ήθελαν να τον αποτεφρώσουν. Στη συνέχεια, ο μύθος λέει πως το σώμα του Γκουρού Νάνακ μετατράπηκε σε λουλούδια με αποτέλεσμα οι δύο κοινότητες να μοιραστούν αυτά τα λουλούδια.[18]

Ναός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ναός βρίσκεται στη μικρή πόλη Καρταρπούρ δίπλα από τον ποταμό Υδραώτη στο Παντζάμπ και αποτελεί μία από τις ιερότερες τοποθεσίες για 30 εκατομμύρια Σιχ από όλο τον κόσμο.[22] Το κεντρικό κτίριο χτίστηκε το 1925 και στοίχισε 1,35,000 ρούπια, τα οποία δώρισε ο Σαρντάρ Μπουπιντάρ Σινγκ, ο Μαχαραγιάς της Πατιάλα.[21] Επιδιορθώθηκε από τον Κυβερνήτη του Πακιστάν το 1995 και αποκαταστάθηκε πλήρως το 2004. Τον Μάιο του 2017, ο μη κυβερνητικός οργανισμός «EcoSikh» με βάση τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρότεινε τη δημιουργία ενός «ιερού δάσους» γύρω από τον ναό έκτασης 100 στρεμμάτων.[23] Ο Γκουντβάρα επεκτάθηκε περισσότερο τον Νοέμβριο του 2018 με την ανοικοδόμηση καινούριας αυλής, μουσείου, βιβλιοθήκης, κοιτώνων και αποδυτηρίων, σε μία έκταση 42 στρεμμάτων.[9] Ανακαλύφθηκε επίσης ένα πηγάδι βάθους περίπου 6 μέτρων, το οποίο χρονολογείται να είναι 500 ετών και πιστεύεται πως χτίστηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του Γκουρού Νάνακ.[24]

Πρόσβαση μέσω του «Διαδρόμου Καρταρπούρ»

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Διάδρομος Καρταρπούρ

Προτάσεις για πρόσβαση χωρίς βίζα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χωρίς βίζα πρόσβαση στον Καρταρπούρ Σαχίμπ μέσω ενός διαδρόμου ήταν μια παλιά, δυνατή και επίμονη απαίτηση της κοινότητας των Σιχ.[25] Αυτή η κίνηση προωθήθηκε για πρώτη φορά το 1999 κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του τότε Πρωθυπουργού της Ινδίας, Ατάλ Μπιχάρι Βατζπαγί, στη Λαχόρη, ενώ ο Πακιστανός πρόεδρος, Περβέζ Μουσάραφ, ενέκρινε την ιδέα το 2000 και εξέδωσε διάφορες προσφορές για κατασκευαστικούς σκοπούς.[26] Ωστόσο, η Ινδία υποστήριξε πως το δύο δεκαετιών αίτημα βρισκόταν σε εκκρεμότητα από την πλευρά του Πακιστάν.[27] Καθώς ο ναός βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα με την Ινδία, το 2000 το Πακιστάν είχε συμφωνήσει στο να επιτρέπει στους Σιχ προσκυνητές από την Ινδία να τον επισκέπτονται χωρίς να χρειάζονται βίζα, μέσω μιας γέφυρας (διαδρόμου) που θα κατασκευαζόταν από τα σύνορα μέχρι τον ναό.[28][29]

Τον Μάιο του 2017, μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής της Ινδίας ανακοίνωσαν πως ένας τέτοιος διάδρομος δεν ήταν δυνατόν να κατασκευαστεί εξαιτίας των κακών σχέσεων που επικρατούσαν μεταξύ των δύο χωρών.[30] Αντ'αυτού, ειπώθηκε πως η κυβέρνηση της Ινδίας μπορεί να εγκαθιστούσε στην πόλη Ντέρα Μπάμπα Νάνακ, η οποία βρίσκεται κοντά στα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν, στην περιφέρεια Γκουρντασπούρ της πολιτείας του Παντζάμπ, ένα μέρος με τέσσερα παρατηρητήρια με κιάλια, ώστε οι πιστοί να μπορούν να βλέπουν τον ναό.[7]

Τον Αύγουστο του 2018, ο τότε Υπουργός Τουρισμού της κυβέρνησης του Παντζάμπ, Ναβιότ Σινγκ Σίντου, έλαβε πρόσκληση να παρευρεθεί στην τελετή ορκωμοσίας του προσωπικού του φίλου και πρόσφατα εκλεγμένου πρωθυπουργού του Πακιστάν, Ίμραν Χαν. Αφού ήρθε αντιμέτωπος με επικρίσεις εξαιτίας μιας αγκαλιάς που αντάλλαξε με τον Στρατηγό Γκαμάρ Τζαβέντ Μπάτζβα, επικεφαλής του Πακιστανικού Στρατού, ο Σίντου ισχυρίστηκε πως ο Μπάτζβα τον είχε διαβεβαιώσει πως ο διάδρομος θα άνοιγε πριν την 550η επέτειο γενεθλίων του Γκουρού Νάνακ.[31][32]

Τον Σεπτέμβριο του 2018, η κυβέρνηση του Πακιστάν αποφάσισε μονομερώς το άνοιγμα του διαδρόμου πριν την 550η επέτειο γενεθλίων του Γκουρού Νάνακ, επιτρέποντας την χωρίς βίζα είσοδο 5000 Ινδών Σιχ την ημέρα στο Πακιστάν.[33][34] Η κυβέρνηση της Ινδίας ενέκρινε το χτίσιμο και την ανάπτυξη του διαδρόμου Καρταρπούρ από την πόλη Ντέρα Μπάμπα Νάνακ προς τα διεθνή Ινδο-Πακιστανικά σύνορα. Έτσι, ο πολυαναμενόμενος Διάδρομος Καρταρπούρ άρχισε να γίνεται πραγματικότητα και έχει ονομαστεί Διάδρομος της Ειρήνης.[35] Μετά την επιβεβαίωση του ανοίγματος του διαδρόμου από τον Πακιστανό Υπουργό Πληροφοριών, Φαβάντ Τσόντρι, ο Ναβιότ Σινγκ Σίντου εκτίμησε αυτή τη φιλική χειρονομία του Ίμραν Χαν.[36] Αυτό το βήμα καλωσορίστηκε από τη Σιχ κοινότητα από όλο τον κόσμο. Την κίνηση της δημιουργίας του Διαδρόμου Καρταρπούρ καλωσόρισαν επίσης τόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών όσο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.[37][38]

Εγκαθίδρυση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από τους εορτασμούς για το 550ο Πρακάς Πουράμπ του Γκουρού Νάνακ, ο Διάδρομος Καρταρπούρ ο οποίος ένωνε την πόλη Ντέρα Μπάμπα Νάνακ του Παντζάμπ της Ινδίας με τον Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ, άνοιξε στις 9 Νοεμβρίου 2019 (επέτειος της Πτώσης του Τείχους του Βερολίνου)[39] δίνοντας τη δυνατότητα σε μία πρώτη ομάδα 550 προσκυνητών (Τζάτα) να ταξιδέψουν προς τον τελευταίο χώρο ανάπαυσης του Γκουρού Νάνακ.[40]

Από την Ινδική πλευρά, ο Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ευχαρίστησε τον Πακιστανό ομόλογό του Ίμραν Χαν για τον σεβασμό προς τα αισθήματα των Ινδών,[41] σηματοδότησε την έναρξη του προσκυνήματος και παρέδωσε τη σημαία των Τζάτα στον Τζατίνταρ (επικεφαλής) του Ακάλ Ταχτ, Γιάννι Χαρπρίτ Σινγκ.[42] Υπό την καθοδήγηση του Γιάννι Χαρπρίτ Σινγκ, οι Τζάτα ταξίδεψαν μέσω του διαδρόμου στο Πακιστάν με υπακοή και ευλάβεια προς τον Γκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ.[43]

Από την Πακιστανική πλευρά, ο Ίμραν Χαν παρέλαβε τους προσκυνητές[44] και εγκαινίασε επίσημα τον διάδρομο Καρταρπούρ, αφαιρώντας ένα ρούχο και αποκαλύπτοντας ένα τεράστιο κιρπάν (στιλέτο).[45] Ο Γιάννι Χαρπρίτ Σινγκ, λαμβάνοντας τον λόγο, ευχαρίστησε και τις δύο κυβερνήσεις για τον διάδρομο και ζήτησε πρόσβαση σε αυτόν και από τους Πακιστανούς Σιχ, ώστε να μπορούν να εισέρχονται στην Ινδική πλευρά και στην Ντέρα Μπάμπα Νάνακ για προσκύνημα στον εκεί γκουντβάρα.[46] Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, ένα ποίημα για τον Γκουρού Νάνακ το οποίο είχε γράψει ο Μοχάμεντ Ιγκμπάλ, διαβάστηκε από τον πρώην Ινδό πρωθυπουργό, Δρ. Μανμοχάν Σινγκ, καθώς και από Πακιστανούς.[47][48][49]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Pippa Virdee (5 Δεκεμβρίου 2018). «Sikh shrines in India and Pakistan – why construction of visa-free Kartarpur corridor is so historic» (στα Αγγλικά). The Conversation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  2. ↑ «In pictures: Spruced up Gurdwara Darbar Sahib set to welcome Sikh pilgrims from around the world» (στα Αγγλικά). Dawn. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  3. ↑ Abdul Majid Sheikh (7 Νοεμβρίου 2019). «COMMENT: Guru Nanak travelled widely but always returned to Kartarpur» (στα Αγγλικά). Dawn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  4. ↑ «Guru Nanak: A wandering religious preacher». Outlook India. 10 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  5. ↑ 5,0 5,1 H. S. Singh (2000). The Encyclopedia of Sikhism. Hemkunt Press. ISBN 9788170103011. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2017. 
  6. ↑ Yudhvir Rana (2017-10-26). «Pakistan ‘blocks’ darshan of Gurdwara Kartarpur Sahib». Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-11-29. https://web.archive.org/web/20181129022714/http://timesofindia.indiatimes.com/city/amritsar//articleshow/55066603.cms. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Yudhvir Rana (2017-04-08). «MP wants Kartarpur Sahib corridor to be in Indo-Pak talks agenda». Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-04-10. https://web.archive.org/web/20170410220648/http://timesofindia.indiatimes.com/city/amritsar/mp-wants-kartarpur-sahib-corridor-to-be-in-indo-pak-talks-agenda/articleshow/58073728.cms. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. 
  8. ↑ Niha Masih (9 Νοεμβρίου 2019). «In goodwill gesture, Pakistan opens corridor to Sikh shrine for Indian pilgrims amid wider tensions» (στα Αγγλικά). Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  9. ↑ 9,0 9,1 «India pilgrims in historic trip to Pakistan temple» (στα αγγλικά). BBC. 2019-11-09. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-11-09. https://web.archive.org/web/20191109095924/https://www.bbc.com/news/world-asia-india-50342319. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. 
  10. ↑ «Kartarpur Corridor: India and Pakistan sign deal on Sikh Temple project» (στα Αγγλικά). BBC World News. 24 Οκτωβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  11. ↑ «Imran Khan to open Kartarpur Corridor to India on November 9». Gulf News. 2019-10-20. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-10-22. https://web.archive.org/web/20191022161258/https://gulfnews.com/world/asia/pakistan/imran-khan-to-open-kartarpur-corridor-to-india-on-november-9-1.67265938. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. 
  12. ↑ Sana Jamal (2019-11-07). «What is significance of Kartarpur?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-11-20. https://web.archive.org/web/20191120190413/https://gulfnews.com/world/asia/pakistan/what-is-significance-of-kartarpur-1.67672413. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. 
  13. ↑ «US welcomes opening of Kartarpur corridor». India Today. 2019-11-10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-11-09. https://web.archive.org/web/20191109231600/https://www.indiatoday.in/india/story/kartarpur-corridor-us-1617487-2019-11-10. Ανακτήθηκε στις 2019-11-23. «Guru Nanak Dev spent the last 18 years of his life at Kartarpur Sahib, which has now become the world's largest Sikh Gurdwara.» 
  14. ↑ «Pakistan opens corridor to sacred Sikh shrine». Taipei Times. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  15. ↑ «Prime Minister Modi Thanks Pakistan's Imran Khan For 'Cooperation' on Sikh Corridor» (στα Αγγλικά). Sputnik News. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  16. ↑ Aamir Latif (11 Νοεμβρίου 2019). «Sikhism founder Guru Nanak was a wanderer and mystic». Anadolu Ajansı. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  17. ↑ «Hundreds of Indian Sikhs make historic pilgrimage to Pakistan». TRT World. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Helen Regan· Sophia Saifi· Manveena Suri (8 Νοεμβρίου 2019). «Historic Kartarpur 'peace corridor' between India and Pakistan opens». CNN Travel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  19. ↑ «The spirit of Kartarpur». The Tribune. 10 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
  20. ↑ Manjinder Singh Sirsa (9 Νοεμβρίου 2019). «A corridor of hope for humanity: 72 years to build 4 kilometers» (στα Αγγλικά). RT International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Suhasini Haidar (1 Δεκεμβρίου 2018). «Time-travelling, on the corridor to Kartarpur shrine». The Hindu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  22. ↑ «Hundreds of Indian Sikhs to make historic pilgrimage to Pakistan» (στα Αγγλικά). France 24. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  23. ↑ Yudhvir Rana (2017-05-09). «'Sacred' forest mooted for Gurdwara Kartarpur Sahib». Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-10. https://web.archive.org/web/20170510114951/http://timesofindia.indiatimes.com/city/amritsar/sacred-forest-mooted-for-gurdwara-kartarpur-sahib/articleshow/58586287.cms. Ανακτήθηκε στις 2019-11-24. 
  24. ↑ «500-year-old well discovered near gurdwara on Kartarpur corridor in Pakistan» (στα Αγγλικά). Gulf News. 28 Απριλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  25. ↑ A. Sim Tanveer (9 Νοεμβρίου 2019). «Pakistan opens visa-free border crossing for India Sikhs». news.yahoo.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  26. ↑ Sheharyar Rizwan (2018-09-18). «Footprints: The borders of man» (στα αγγλικά). Dawn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-22. https://web.archive.org/web/20180922045803/https://www.dawn.com/news/1433605. Ανακτήθηκε στις 2019-11-24. 
  27. ↑ Sreemoy Talukdar (24 Νοεμβρίου 2018). «Kartarpur corridor: Political expediency is forcing India into an epic blunder and handing Pakistan tactical leverage». Firstpost. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  28. ↑ «Kartarpur Sahib Corridor: Timeline to the landmark event in Pakistan». Business Standard India. 2019-11-10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-11-10. https://web.archive.org/web/20191110115317/https://www.business-standard.com/article/current-affairs/kartarpur-sahib-corridor-timeline-to-the-landmark-event-in-pakistan-119111000003_1.html. Ανακτήθηκε στις 2019-11-24. 
  29. ↑ Yudhvir Rana (27 Ιουνίου 2010). «Pakistan ready for corridor» (στα Αγγλικά). The Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  30. ↑ «‘Corridor connecting India with Kartarpur Sahib shrine in Pak ruled out’». Tribune India. 2017-05-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-08-25. https://web.archive.org/web/20180825002840/http://www.tribuneindia.com/news/punjab/community/-corridor-connecting-india-with-kartarpur-sahib-shrine-in-pak-ruled-out/400962.html. Ανακτήθηκε στις 2019-11-24. 
  31. ↑ Jupinderjit Singh (23 Αυγούστου 2018). «Kartarpur corridor mission for 24 yrs, he now sees hope». Tribune India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  32. ↑ Rajmeet Singh (22 Αυγούστου 2018). «Govt to approach PM on Kartarpur corridor». Tribune India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  33. ↑ «Sikhs to get visa-free access to Kartarpur gurdwara: Pakistan». The Times of India. 8 Σεπτεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  34. ↑ «'Big moment': Indian Sikhs on historic pilgrimage to Pakistan». Al Jazeera. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  35. ↑ «Welcome to Kartarpur Corridor». Kartarpur Corridor. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  36. ↑ «Sidhu thanks 'friend' Imran for Kartarpur corridor announcement». CanIndia. 7 Σεπτεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  37. ↑ «Kartarpur corridor to pave way for understanding between India, Pakistan: UN chief» (στα Αγγλικά). Associated Press Of Pakistan. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  38. ↑ «Kartarpur sets positive example, says US» (στα Αγγλικά). Dawn. 10 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  39. ↑ «Modi compares Kartarpur corridor opening & ruling on Ayodhya dispute to fall of Berlin Wall». RT International (στα Αγγλικά). 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  40. ↑ Ayaz Gul (9 Νοεμβρίου 2019). «Pakistan Opens Visa-Free Border Crossing for Indian Sikh Pilgrims» (στα Αγγλικά). Voice of America. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  41. ↑ «Narendra Modi thanks Imran Khan for timely opening of Kartarpur corridor» (στα Αγγλικά). Khaleej Times. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  42. ↑ «Indian PM Modi inaugurates Kartarpur corridor, flags off first batch of pilgrims» (στα Αγγλικά). Khaleej Times. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  43. ↑ «Akal Takht chief to lead first jatha» (στα Αγγλικά). Hindustan Times. 8 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  44. ↑ «India-Pakistan: First pilgrims make new border crossing to Sikh temple» (στα Αγγλικά). Deutsche Welle. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  45. ↑ «Hundreds of Indian Sikhs make historic pilgrimage to Pakistan» (στα Αγγλικά). Arab News. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  46. ↑ «Allow Pak Sikhs to visit Dera Baba Nanak: Takht jathedar» (στα Αγγλικά). Hindustan Times. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  47. ↑ «Sikhs make it to holy shrine : PM opens Kartarpur Corridor» (στα Αγγλικά). AAJ News. 9 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  48. ↑ «Difficult questions stare at us, Guru Nanak's teachings can save us: Manmohan» (στα Αγγλικά). Hindustan Times. 6 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  49. ↑ Naved Ashrafi (9 Νοεμβρίου 2017). «What Allama Iqbal's poetry can teach us about Guru Nanak». www.dailyo.in. Daily O. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκουντβάρα_Νταρμπάρ_Σαχίμπ_Καρταρπούρ&oldid=9452089"