Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλεξάντρ Προτοπόποφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλεξάντρ Προτοπόποφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση16  Δεκεμβρίου 1866
Ουλιάνοφσκ
Θάνατος27  Οκτωβρίου 1918
Μόσχα
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά
ΣπουδέςΣχολή Ιππικού Νικολάου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
υπουργός
επιχειρηματίας[1]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΟκτωβριστές
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςstaff rittmeister/Ρωσική φρουρά
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Κρατικής Δούμας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας
ΒραβεύσειςΤάγμα της Αγίας Άννης, Α΄ Τάξη
Τάγμα της Αγίας Άννης, Γ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Α΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Β΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Γ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Βλαδίμηρου, Δ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Βλαδίμηρου, Γ΄ Τάξη
Μετάλλιο Στη μνήμη του Αλέξανδρου Γ'
Medal "In memory of the 300th anniversary of Romanov dynasty"
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αλεξάντρ Ντμίτριεβιτς Προτοπόποφ (ρωσικά: Алекса́ндр Дми́триевич Протопо́пов‎‎, 18 Δεκεμβρίου 1866 – 27 Οκτωβρίου 1918) ήταν φιλελεύθερος αρθρογράφος, πολιτική προσωπικότητα και πολιτικός στην Αυτοκρατορική Ρωσία. Κατείχε τη θέση του Υπουργού Εσωτερικών από τον Σεπτέμβριο του 1916 έως τον Φεβρουάριο του 1917. Σύμφωνα με τον Bernard Pares “Ήταν απλώς ένας πολιτικός παράγοντας· αλλά οι προθέσεις του ως προς την πολιτική, αναλόγως της θέσης που κατείχε, έχουν ιστορικό ενδιαφέρον”.

Τα πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Προτοπόποφ ήταν γιος ενός πλούσιου μέλους της αριστοκρατίας, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης εκτεταμένων εκτάσεων γης και ενός εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας. Ο νεότερος Προτοπόποφ γεννήθηκε στο Σιμπίρσκ, την πατρίδα τόσο του Αλέξανδρου Κερένσκι, όσο και του Λένιν. Παρακολούθησε την επίλεκτη Σχολή Ιππικού Νικολάεβ ως μαθητής, πριν διοριστεί στο Σύνταγμα Έφιππων Γρεναδιέρων της Αυτοκρατορικής Φρουράς. Μετά την αποχώρησή του από τον στρατό το 1899, ο Προτοπόποφ σπούδασε νομικά. Στη συνέχεια έγινε διευθυντής του εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας του πατέρα του. Κάποια στιγμή μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, όπου δραστηριοποιήθηκε στην οικονομική κοινότητα.[2]

Πολιτική καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σαν μέλος του υποστηρικτικού του συγκεντρωτισμού Κόμματος των Οκτωβριστών, ο Προτοπόποφ εξελέγη το 1907 σαν αντιπρόσωπος τόσο στην Τρίτη, όσο και στην Τέταρτη Δούμα. Του χορηγήθηκε το αξίωμα του Τελετάρχη της Αριστοκρατίας του Κορσούνσκ Ούεσντ (1912), και του Κυβερνείου Σιμπίρσκ (1916). Την ίδια χρονιά ο Προτοπόποφ έγινε επίσης πρόεδρος του Συμβουλίου της Βιομηχανίας κατεργασίας μετάλλου, που ελεγχόταν από Τράπεζες εξαρτώμενες από τα Γερμανικά Συνδικάτα.[3]

Τον Νοέμβριο του 1913 ή τον Μάιο του 1914 διορίστηκε ως αντιπρόεδρος της Αυτοκρατορικής Δούμας υπό τον Μιχαήλ Ροντζιάνκο. Ο Προτοπόποφ υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Πρόεδρος από το 1914 ως το 1916. Ίδρυσε την εφημερίδα Η Θέληση της Ρωσίας (Russkaya Volya), που χρηματοδοτήθηκε από τις Τράπεζες και τοποθέτησε τον Νικολάι Γκρεντέσκουλ και τον Αλεξάντρ Αμφιτεάτροφ σαν δημοσιογράφους.[4],[5] Το καλοκαίρι του 1916, κατόπιν αιτήματος του Ροντζιάνκο, ο Προτοπόποφ ηγήθηκε μιας αντιπροσωπείας μελών της Δούμας (με τον Πάβελ Μιλιουκόφ) για να δυναμώσει δεσμούς με τους δυτικούς συμμάχους της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: τις δυνάμεις της Αντάντ.[6] Συναντήθηκε με τον Γερμανό βιομήχανο και πολιτικό Ούγκο Στίνες και τον Κνουτ Βάλενμπεργκ, τον Σουηδό Υπουργό Εξωτερικών.[7]

Με την επιστροφή του Προτοπόποφ από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, συναντήθηκε επίσημα με τον Τσάρο Νικόλαο, ο οποίος τον περιέγραψε σαν “έναν άνθρωπο που μου αρέσει πολύ”. Ο Κερένσκι τον περιέγραψε σαν “όμορφο, κομψό, σαγηνευτικό… συγκρατημένα φιλελεύθερο και πάντα ευχάριστο”. Επανειλημμένα η Αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα πίεσε τον σύζυγό της να διορίσει τον Προτοπόποφ ως Υπουργό Εσωτερικών. Οι μυστικές επαφές του για την ειρήνη έγιναν σκάνδαλο· σύμφωνα με τους Νιού Γιόρκ Τάιμς ένδειξη της επαναπροσέγγισης της Ρωσικής και της Γερμανικής Κυβέρνησης.[8] Τον Προτοποπόφ τον υποπτεύονταν ευρέως για επαφές με τον Χέλμουτ Λούσιους φον Στούντεν, τον Γερμανό απεσταλμένο στη Σουηδία και τον Φριτς Μ. Βάρμπουργκ, έναν τραπεζίτη – και μέλος της οικογένειας Βάρμπουργκ.[9][10][11] Αν και εντυπωσιασμένος από τη γοητεία του Προτοπόποφ, ο Νικόλαος αμφέβαλε αρχικά για την καταλληλότητά του για μια θέση που περιλάμβανε υπευθυνότητα για την αστυνομία και τον εφοδιασμό με τρόφιμα σε μια στιγμή αστάθειας και ελλείψεων. Δεν είχε καμιά γραφειοκρατική εμπειρία και γνώριζε ελάχιστα για τον τομέα της αστυνομίας. Ωστόσο, ο Τσάρος ενέκρινε τον διορισμό του ως διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών κάποια στιγμή μεταξύ 16 και 20 Σεπτεμβρίου 1916.[12] Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Πάιπς, ο Προτοπόποφ έλαβε λευκή επιταγή για να κυβερνήσει τη χώρα.[13]

Υπουργός Εσωτερικών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αλεξάντρ Προτοπόποφ με δύο βοηθούς, τον Σεπτέμβριο του 1916.

Αν και πριν θεωρείτο αρκετά φιλελεύθερος, ο Προτοπόποφ είδε τον νέο του ρόλο ως τη διατήρηση της Τσαρικής απολυταρχίας. Με τον Τσάρο απόντα στο αρχηγείο του στρατού στη Στάβκα, η κυβέρνηση της Ρωσίας φάνηκε να διοικείται σαν ένα είδος προσωπικού ενδιαφέροντος μεταξύ Αυτοκράτειρας, Ρασπούτιν και Προτοπόποφ, με την ενισχυτική βοήθεια της Άννας Βιρούμποβα.[14] Ο Προτοπόποφ συνέχισε τη βασική και αντιδραστική πολιτική του προκατόχου του Μπόρις Στούρμερ. Σύμφωνα με τον Ροντζιάνκο και τον Πάρες, ο Προτοπόποφ ήταν διανοητικά ασταθής. Οι ομιλίες του ήταν ασύνδετες. “Παρά τον σχεδιασμό του στο χαρτί, φαίνεται να μην είχε ποτέ κάποια αποτελεσματική πρόταση για τη λύση οποιουδήποτε από τα σοβαρά και κρίσιμα προβλήματα τα οποία ήταν εκεί για να διεκπεραιώσει”.[15]

Τον Οκτώβριο ο Προτοποπόφ πρότεινε να επιτρέψουν σε μια ομάδα τραπεζιτών της Πετρούπολης να αγοράζει όλο το Ρωσικό ψωμί και να το διανέμει σε όλη τη χώρα. Στη συνέχεια διέταξε την απελευθέρωση του Βλαντίμιρ Σουχομλίνοφ από τη φυλακή.[16] Σκόπευε να καταστείλει τους δημόσιους οργανισμούς, ιδιαίτερα το Ζέμγκορ και τις Επιτροπές Βιομηχανιών Πολέμου, για να ξανακερδίσει τη στήριξη του επιχειρηματικού κόσμου, τον οποίο γνώριζε καλύτερα από οτιδήποτε άλλο.[17] Τον Νοέμβριο ζήτησε τη διάλυση της Δούμας.[18]

Ο νέος πρωθυπουργός Αλεξάντρ Τρεπόφ ενημέρωσε τον Προτοπόποφ ότι επιθυμούσε να εγκαταλείψει τη θέση του στο Υπουργείο των Εσωτερικών και να αναλάβει αυτό του Εμπορίου, αλλά ο Προτοπόποφ αρνήθηκε. Τον Νοέμβριο του 1916 ο Τρεπόφ έκανε την απόλυση του Προτοπόποφ απαραίτητη προϋπόθεση για να αποδεχθεί την προεδρία του Συμβουλίου.[19] Η Τσαρίνα προσπάθησε να διατηρήσει τον Προτοπόποφ στην ισχυρή θέση του Υπουργείου Εσωτερικών.[20] Στις 14 Νοεμβρίου 1916 (παλαιό ημερολόγιο) ο Τρεπόφ ταξίδεψε στη Στάβκα για να συναντήσει τον Τσάρο, για να συζητήσουν για την κρίση που αυξανόταν. Ο Τρεπόφ απείλησε να παραιτηθεί την επόμενη ημέρα. Στις 17 Νοεμβρίου ο Νικολάι Ποκρόφσκι διορίστηκε ως υπουργός εξωτερικών, αλλά ανακοίνωσε την παραίτησή του τέσσερις φορές για διαφωνίες με τον Αλεξάντρ Προτοπόποφ. Ο Ποκρόφσκι υποστήριζε την προσέλκυση του Αμερικανικού χρηματιστικού κεφαλαίου στη Ρωσική οικονομία. Στις 7 Δεκεμβρίου το υπουργικό συμβούλιο απαίτησε ο Προτοπόποφ να πάει στον Αυτοκράτορα και να παραιτηθεί, αλλά διορίστηκε Υπουργός κατόπιν αιτήματος της Τσαρίνας.[21] Τον Δεκέμβριο του 1916 ο Προτοπόποφ απαγόρευσε στα Ζέμστβο να συνεδριάζουν χωρίς την παρουσία της αστυνομίας.[22] “Ο Προτοπόποφ θεωρούσε ότι αυτός ο οργανισμός κυριαρχείτο από έμμισθο επαναστατικό προσωπικό και ότι γενικά η απαίτηση των ακτιβιστών της αντιπολίτευσης για έναν ρόλο στα ζητήματα εφοδιασμού τροφίμων είχε στόχο απώτερους πολιτικούς, και όχι για έχοντες πρακτική αξία, σκοπούς”.[23]

Όταν τα προβλήματα εφοδιασμού αποδείχτηκαν πέραν των ικανοτήτων του Προτοπόποφ να τα διαχειριστεί, ήρε τους περιορισμούς εγκατάστασης για τους Εβραίους κατοίκους της Μόσχας και των άλλων πόλεων.[24]

Ο Θιβετιανός κομπογιανίτης γιατρός Πιότρ Μπαντμάεβ.

Σχέσεις με τον Ρασπούτιν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρασπούτιν είχε στενότερη σχέση με τον Προτοπόποφ, παρά με τον προκάτοχό του Στούρμερ. Γνωρίζονταν από το 1912.[25] Ο Προτοπόποφ έπασχε από προχωρημένη σύφιλη, μυστικισμό και ήταν βαθειά προληπτικός, και αυτό τον έκανε σωματικά αδύναμο και διανοητικά ασταθή. Ήταν συχνός επισκέπτης του Πίτερ Μπαντμάγιεφ και του Ρασπούτιν για θεραπεία. Το βράδυ της 16ης Δεκεμβρίου 1916 ο Προτοπόποφ προέτρεψε τον Ρασπούτιν να μην επισκεφθεί τον Φέλιξ Γιουσούποφ εκείνη τη νύχτα.[26] Ο Ρασπούτιν ωστόσο αγνόησε αυτή τη συμβουλή και δολοφονήθηκε στο Ανάκτορο Γιουσούποφ στην Αγία Πετρούπολη. Λέγεται ότι ο Προτοπόποφ έπαιρνε συμβουλές από τον νεκρό Ρασπούτιν σε σεάνς (συγκεντρώσεις).

Η επανάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 22 Φεβρουαρίου οι εργάτες των περισσότερων μεγάλων εργοστασίων έκαναν απεργία. Τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, 8 Μαρτίου (παλαιό ημερολόγιο 23 Φεβρουαρίου) εργαζόμενες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της πείνας, του πολέμου και του τσαρισμού. Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών στις 25 Φεβρουαρίου 1917, ο Ποκρόφσκι πρότεινε την παραίτηση ολόκληρης της κυβέρνησης. Στις 26 ο Προτοπόποφ και ο Στρατηγός Χαμπάλοφ προσπάθησαν να καταπνίξουν τη Φεβρουαριανή Επανάσταση.[27] Ωστόσο, ο Προτοπόποφ αγνόησε τις προειδοποιήσεις από τη μυστική αστυνομία του Τσάρου, την Οχράνα, ότι τα απείθαρχα και τα ανεπαρκώς εκπαιδευμένα στρατεύματα της φρουράς της Πετρούπολης ήταν αναξιόπιστα. Τα εφεδρικά τάγματα τεσσάρων συνταγμάτων της Αυτοκρατορικής Φρουράς στη συνέχεια στασίασαν και ενώθηκαν με τους επαναστάτες.[28] Ο Ποκρόφσκι ενημέρωσε για τις διαπραγματεύσεις με το Προοδευτικό Μπλοκ (με επικεφαλής τον Βασίλι Μακλακόφ) στη συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών στο Ανάκτορο Μαριίνσκι. Το Μπλοκ μίλησε για την παραίτηση της κυβέρνησης. Φαίνεται ότι ο Προτοπόποφ αρνήθηκε να παραιτηθεί. Στις 27 η Δούμα διαλύθηκε και ο Προτοπόποφ ανακηρύχθηκε δικτάτορας.[29] Λίγο αργότερα το διαμέρισμα και το γραφείο του λεηλατήθηκαν από διαδηλωτές. Ο Προτοπόποφ κατέφυγε στο Ανάκτορο Μαριίνσκι. Σύμφωνα με τη Μ. Νελίπα: “Στις 28 Φεβρουαρίου ο Προτοποπόφ έφτασε αυθόρμητα στο Ανάκτορο της Ταυρίδας στις 11.00 μμ και παραδόθηκε”.[30] Οδηγήθηκε στην κύρια αίθουσα, όπου οι πρώην υπουργοί ήταν περικυκλωμένοι από στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχες. Η νέα Ρωσική Προσωρινή Κυβέρνηση υπό τον Γκεόργκι Λβοφ του ζήτησε να παραιτηθεί από το αξίωμά του, δίνοντας το πρόσχημα της “ασθένειας”, εάν το επιθυμούσε.[31] Όπως και ο Πρίγκιπας Γκολίτσιν μεταφέρθηκε στο Φρούριο Πέτρου και Παύλου εκείνη τη νύχτα.

Στη φυλακή ο Προτοπόποφ ετοίμασε λεπτομερείς ένορκες γραπτές καταθέσεις σχετικά με την περίοδο της θητείας του. Υποφέροντας από παραισθήσεις μεταφέρθηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο μέχρι που η Τσεκά τον εκτέλεσε στη Μόσχα.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  2. ↑ Ronald C. Moe (2011) "Prelude to the Revolution. The murder of Rasputin", p. 470.
  3. ↑ Βίκτορ Τσερνόφ (1936). The Great Russian Revolution (PDF). New Haven Yale University Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  4. ↑ «Memoirs translated from Russian». kk.docdat.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  5. ↑ Συνέχισε μετά τη Φεβρουαριανή επανάσταση, επιτιθέμενη στους Μπολσεβίκους και στηρίζοντας τη Συμμαχική υπόθεση. Την έκλεισε στις 25 Οκτωβρίου 1917 η Στρατιωτική Επιτροπή
  6. ↑ Maurice Paléologue. «An Ambassador's Memoirs». gwpda.org. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  7. ↑ Ed. Spencer C. Tucker (2013). The European Powers in the First World War: An Encyclopedia. New York: Routledge. σελ. 549. ISBN 0-8153-0399-8. 
  8. ↑ «Russia Faces Most Profound Crisis of War». New York Times. nytimes.com. November 26, 1916. http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9802E3DA1F3FE233A25755C2A9679D946796D6CF. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  9. ↑ Βίκτορ Τσερνόφ (1936). The Great Russian Revolution (PDF). New Haven Yale University Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. , Ronald C. Moe (2011) "Prelude to the Revolution. The murder of Rasputin", p. 471.
  10. ↑ George Buchanan (1923). My mission to Russia and other diplomatic memories. London, New York, Torondo and Melbourne: Cassek and Company Limited. 
  11. ↑ Leonid Katsis,Helen Tolstoy (2014). Jewishness in Russian Culture: Within and Without. ISBN 978-90-04-26161-7. 
  12. ↑ «Александр Дмитриевич Протопопов». hrono.ru. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  13. ↑ Richard Pipes (13 Ιουλίου 2011). The Russian Revolution. Knopf Doubleday Publishing Group. ISBN 9780307788573. 
  14. ↑ B. Pares (1939), p. 416.
  15. ↑ Bernard Pares (31 Δεκεμβρίου 2001). The Fall of the Russian Monarchy. London: Phoenix. σελίδες 382. ISBN 978-1842121146. 
  16. ↑ O. Figes (1996), p. 286.
  17. ↑ B. Pares (1939), p. 418.
  18. ↑ B. Pares, p. 442.
  19. ↑ Richard Pipes (13 Ιουλίου 2011). The Russian Revolution. Knopf Doubleday Publishing Group. σελ. 261. ISBN 9780307788573. 
  20. ↑ Edmund A. Walsh S.J. The Fall of the Russian Empire. σελίδες 115–116, 297. 
  21. ↑ B. Pares (1939), p. 396.
  22. ↑ B. Pares (1939), p. 428.
  23. ↑ Lars T. Lih (1990). «Bread and Authority in Russia, 1914–1921». University Of California Press. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2016. 
  24. ↑ Hans Rogger. Jewish Policies and Right-wing Politics in Imperial Russia. University Of California Press. ISBN 0-520-04596-3. 
  25. ↑ B. Pares, p. 380.
  26. ↑ B. Pares (1939), p. 405, Maria Rasputin (1934) My Father, p. 109.
  27. ↑ Petrov, V. V., Igor Lysenko, Georgy Egorov (Νοέμβριος 1998). The Escape of Alexei. Son of Tsar Nicholas IIΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-3277-6. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  28. ↑ Carlisle, R.P. (2007). Eyewitness History: World War I 1. Infobase Publishing. σελίδες 121-122. ISBN 0816060614. 
  29. ↑ Robert Paul Browder, Aleksandr Fyodorovich Kerensky (1961). The Russian Provisional Government, 1917: Documents. Stanford University Press. σελ. 40. ISBN 9780804700238. 
  30. ↑ Margarita Nelipa (2010). The Murder of Grigorii Rasputin. A Conspiracy That Brought Down the Russian Empire. Gilbert's Books. σελ. 450. ISBN 978-0-9865310-1-9. 
  31. ↑ B. Pares, p. 451.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλεξάντρ_Προτοπόποφ&oldid=10356803"