Κιμπούτς

Αεροφωτογραφία του κιμπούτς Ντεγκάνια το 1931

Κατασκευή σχολείου στο κιμπούτς Μερχάβια το 1938

Γεύμα στην τραπεζαρία του κιμπούτς Γκαν Σαμουέλ το 1953

Βαμβακοκαλλιέργεια στο κιμπούτς Σαμίρ (1958)

Ένα κιμπούτς (εβραϊκά: קִבּוּץ / קיבוץ, πληθ.: kibbutzim קִבּוּצִים / קיבוצים) είναι μια συνειδητή κοινότητα στο Ισραήλ που παραδοσιακά βασιζόταν στη γεωργία. Τα κιμπούτζιμ ξεκίνησαν ως ουτοπικές κοινότητες, ένας συνδυασμός σοσιαλισμού και σιωνισμού. Το πρώτο που ιδρύθηκε το 1910, ήταν το Ντεγκάνια. Σήμερα, η γεωργία έχει εν μέρει αντικατασταθεί από άλλους οικονομικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών μονάδων και επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Τις τελευταίες δεκαετίες, ορισμένα κιμπούτζιμ έχουν ιδιωτικοποιηθεί με αποτέλεσμα να έχουν γίνει αλλαγές στον κοινοτικό τρόπο ζωής.

Το 2010, υπήρχαν 270 κιμπούτζιμ στο Ισραήλ με συνολικό πληθυσμό 126.000 κατοίκους . Τα εργοστάσια και τα αγροκτήματά τους αντιπροσωπεύουν το 9% της βιομηχανικής παραγωγής του Ισραήλ, αξίας 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, και το 40% της γεωργικής παραγωγής του, αξίας άνω των 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Ορισμένα κιμπούτζιμ είχαν επίσης αναπτύξει σημαντικές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και στρατιωτικές βιομηχανίες. Για παράδειγμα, το 2010, το κιμπούτς Σάσα, που περιλάμβανε περίπου 200 μέλη, παρήγαγε 850 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε ετήσια έσοδα από τη βιομηχανία πλαστικών για στρατιωτική χρήση.

Σήμερα τα κιμπούτζιμ υπάγονται στο «Κοσμικό Κίνημα Κιμπούτζ» με περίπου 230 κιμπούτζιμ, στο «Θρησκευτικό Κίνημα Κιμπούτζ» με 16 κιμπούτζιμ και στο πολύ μικρότερο υπερορθόδοξο «Poalei Agudat Yisrael» με δύο κιμπούτζιμ που διατηρεί δεσμούς με το ομώνυμο πολιτικό κόμμα, όλα μέρος του ευρύτερου κοινοτικού κινήματος εγκατάστασης.

Ιστορική διαδρομή

Τα κιμπούτζιμ ιδρύθηκαν από μέλη του κινήματος Μπιλού (Bilu) που μετανάστευσαν στην Παλαιστίνη. Όπως και οι έποικοι της πρώτης Αλιγιά που ήρθαν πριν από αυτούς και ίδρυσαν αγροτικά χωριά, οι περισσότεροι έποικοι της δεύτερης Αλιγιά σχεδίαζαν να γίνουν αγρότες- σχεδόν η μόνη διαθέσιμη κερδοφόρα εργασία στην αγροτική οικονομία της οθωμανικής Παλαιστίνης.

Η οθωμανική Παλαιστίνη ήταν ένα σκληρό περιβάλλον. Η Γαλιλαία ήταν βαλτώδης, τα Όρη της Ιουδαίας βραχώδη και το νότιο τμήμα της χώρας, η Νεγκέβ, ήταν έρημος. Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα, οι περισσότεροι από τους εποίκους δεν είχαν προηγούμενη γεωργική εμπειρία. Οι συνθήκες υγιεινής ήταν επίσης κακές. Η ελονοσία, ο τύφος και η χολέρα οργίαζαν. Οι Βεδουίνοι έκαναν επιδρομές στα αγροκτήματα και στις κατοικημένες περιοχές. Η δολιοφθορά των αρδευτικών καναλιών και το κάψιμο των καλλιεργειών ήταν επίσης συνηθισμένα φαινόμενα. Η συλλογική διαβίωση ήταν ο πιο λογικός τρόπος για να είναι κανείς ασφαλής σε μια αφιλόξενη γη. Πέρα από τους λόγους ασφαλείας, η ίδρυση μιας φάρμας ήταν ένα έργο έντασης κεφαλαίου- συλλογικά, οι ιδρυτές των κιμπούτζιμ είχαν τους πόρους για να δημιουργήσουν κάτι μόνιμο, ενώ ανεξάρτητα άτομα δεν τους είχαν. Εξάλλου, η γη είχε αγοραστεί από την ευρύτερη εβραϊκή κοινότητα. Από όλο τον κόσμο, οι Εβραίοι έριχναν κέρματα στα «μπλε κουτιά» του «Εβραϊκού Εθνικού Ταμείου» για την αγορά γης στην Παλαιστίνη. Το 1909, δέκα άνδρες και δύο γυναίκες εγκαταστάθηκαν στο νότιο άκρο της Θάλασσας της Γαλιλαίας κοντά στο αραβικό χωριό Juniya. Μέχρι τότε είχαν όλοι τους εργαστεί ως ημερομίσθιοι εργάτες που μετέτρεπαν υδροβιότοπους σε κατοικήσιμη γη, ως χτίστες ή ως εργάτες στους παλαιότερους εβραϊκούς οικισμούς. Το όνειρό τους ήταν τώρα να δουλέψουν για τον εαυτό τους. Ονόμασαν την κοινότητά τους "Kvutzat Degania" («κοινότητα των δημητριακών»). Μέχρι το 1914, η Ντεγκάνια είχε πενήντα μέλη. Άλλα κιμπούτζιμ ιδρύθηκαν γύρω από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και την κοντινή Κοιλάδα της Ιεζραέλ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kibbutzim στο Wikimedia Commons