Βικιπαίδεια

Μάικλ Τζάκσον

Αμερικανός τραγουδιστής και χορευτής

Ο Μάικλ Τζόζεφ Τζάκσον (αγγλ.:Michael Joseph Jackson, Γκάρι, Ιντιάνα, 29 Αυγούστου 1958 -25 Ιουνίου 2009 Λος Άντζελες, Καλιφόρνια), ήταν Αμερικανός τραγουδιστής, στιχουργός και συνθέτης. Θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην ιστορία της μουσικής και του θεάματος. Με καριέρα πάνω από 4 δεκαετίες είναι ευρέως γνωστός ως ο «Βασιλιάς της Ποπ». Υπολογίζεται ότι οι πωλήσεις των δίσκων του αγγίζουν το 1 δισεκατομμύριο.[19]

Μάικλ Τζάκσον
Ο Τζάκσον ερμηνεύει στη Βιέννη (Αυστρία) τον Ιούνιο του 1988
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Michael Jackson (Αγγλικά)
ΓέννησηΜάικλ Τζόσεφ Τζάκσον
29  Αυγούστου 1958[1][2][3]
Γκάρι, Ιντιάνα, ΗΠΑ
Θάνατος25 Ιουνίου 2009 (50 ετών)
Λος Άντζελες, Καλιφόρνια, ΗΠΑ
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία[4]
Τόπος ταφήςΦόρεστ Λόουν Μεμόριαλ Παρκ (34°7′29″ s. š., 118°15′5″ z. d.)[5]
ΚατοικίαNeverland Valley Ranch
ΕθνικότηταΑφροαμερικανοί[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΗΠΑ
ΣπουδέςMontclair College Preparatory School[7]
ΙδιότηταΤραγουδιστής, Στιχουργός, Συνθέτης, Χορευτής, Παραγωγός
ΣύζυγοςΛίζα Μαρί Πρίσλεϊ (1994–1996) και Ντέμπι Ρόου (1996–2000)
ΤέκναΠρίγκηπας Μάικλ Τζάκσον Α´, Πάρις Κάθριν Τζάκσον και Πρίγκηπας Μάικλ Τζάκσον Β´
ΓονείςΤζο Τζάκσον και Κάθριν Τζάκσον
Αδέλφιαarad fayazi
Τζάνετ Τζάκσον
Λατόγια Τζάκσον
Jermaine Jackson
Μάρλον Τζάκσον
Ράντι Τζάκσον
Jackie Jackson
Τίτο Τζάκσον
Brandon Jackson
Όργαναφωνή, πιάνο[8][9][10], τύμπανα[11][10] και κρουστό μουσικό όργανο
Είδος τέχνηςποπ μουσική, σόουλ, χορευτική μουσική, Disco, ροκ, μπλουζ, Ριθμ εντ μπλουζ[12], φανκ[12], new jack swing[12], χιπ χοπ, χαρντ ροκ, urban contemporary, σάμπα[13] και ντανς ποπ
Σημαντικά έργαOff the Wall, Thriller, Bad, Dangerous και HIStory: Past, Present and Future, Book I
ΒραβεύσειςΒραβείο Grammy Συνολικής Προσφοράς (2010), Βραβείο Γκράμι Ζωντανού θρύλου (1993), Διεθνές Καλλιτεχνικό Βραβείο Αριστείας, Genesis Awards, Grammy Award for Best Male R&B Vocal Performance (1980), Βραβείο Grammy Καλύτερου δίσκου (1984), Grammy Award for Best Male Pop Vocal Performance (1984), Grammy Award for Record of the Year (28  Φεβρουαρίου 1984)[14], Grammy Award for Best Male Rock Vocal Performance (28  Φεβρουαρίου 1984)[14], Grammy Award for Best Album for Children (1984), Grammy Award for Producer of the Year, Non-Classical (1984), Βραβείο Γκράμι Καλύτερου μουσικού βίντεο μεγάλου μήκους (1985), βραβείο Γκράμι για το τραγούδι της χρονιάς (1986), Βραβείο Γκράμι Καλύτερου μουσικού βίντεο (1990), Βραβείο Γκράμι Καλύτερου μουσικού βίντεο (1996), βραβείο Τζόνι Μέρσερ (2002), Βραβείο Γκράμι Καλύτερου R&B τραγουδιού (28  Φεβρουαρίου 1984)[14], Grammy Award for Best Male R&B Vocal Performance (28  Φεβρουαρίου 1984)[14], Officer of the National Order of Merit (Φεβρουάριος 1992)[15], Μετάλλιο της Πόλης του Παρισιού (Ιουνίου 1988)[16], Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[17], American Choreography Awards και Rock and Roll Hall of Fame (2001)[18]
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Γκάρι της Ιντιάνα στις 29 Αυγούστου το 1958. Άρχισε τη σταδιοδρομία του το 1964 μαζί με τα αδέρφια του Τζάκι, Τίτο, Τζερμέιν και Μάρλον ως μέλος του συγκροτήματος The Jackson 5. To 1971 ξεκίνησε την σόλο καριέρα του στην δισκογραφική εταιρεία Motown Records. Το 1975 το συγκρότημα αποχώρησε από τη Motown και εντάχθηκε στο δυναμικό της Epic αλλάζοντας το όνομα σε The Jacksons. Ο Τζάκσον κυκλοφόρησε το 1979 τον δίσκο Off the Wall (αποχώρησε από τους The Jacksons το 1984). Από τότε, έγινε ένας από τους πιο εμπορικά επιτυχημένους καλλιτέχνες στην ιστορία της μουσικής.

 
Η Neverland Valley Ranch, γνωστή ως η οικία του Μάικλ Τζάκσον

Ο δίσκος Thriller, που κυκλοφόρησε το 1982, κατέκτησε τον τίτλο του πρώτου σε πωλήσεις δίσκου όλων των εποχών και παραμένει το άλμπουμ με τις περισσότερες πωλήσεις, έχοντας πουλήσει 110 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως μέχρι σήμερα σύμφωνα με το Guinness World Records. Το 1983 ο Τζάκσον επανενώθηκε με τα αδέρφια του στο τηλεοπτικό αφιέρωμα Motown 25: Yesterday, Today, Forever όπου ερμήνευσαν παλιές τους επιτυχίες όπως "I Want You Back", "The Love You Save", "Never Can Say Goodbye" και "I'll Be There" έπειτα ο Τζάκσον ερμήνευσε το "Billie Jean" όπου για πρώτη φορά έδειξε την χορευτική κίνηση "moonwalk" που έγινε σήμα κατατεθέν του. Έμεινε στην κορυφή του Billboard album chart για 37 εβδομάδες, κέρδισε 8 βραβεία Grammy και 7 τραγούδια του ανέβηκαν στο Τop #10.

Το 1985 συμμετείχε μαζί με πάρα πολλούς καλλιτέχνες όπως οι Στίβι Γουόντερ, Ρέι Τσαρλς, Τίνα Τέρνερ, Μπρους Σπρίνγκστιν, Μπομπ Ντίλαν, Νταϊάνα Ρος, Κένι Ρότζερς και πολλοί άλλοι στο τραγούδι We Are The World, το οποίο έγραψε ο Τζάκσον με τον Λάιονελ Ρίτσι.

Το 1986 ο Τζάκσον πρωταγωνίστησε στην ταινία του Τζορτζ Λούκας , "Captain EO" με σκηνοθέτη τον Φράνσις Φορντ Κόπολα.

Το 1987 κυκλοφόρησε το Bad, το πρώτο άλμπουμ μετά από σχεδόν 5 χρόνια. Είναι το πρώτο άλμπουμ που έβγαλε 5 νούμερο ένα σινγκλ στις ΗΠΑ, "I Just Can't Stop Loving You", "Bad", "The Way You Make Me Feel", "Man in the Mirror", και "Dirty Diana".

Το 1988 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του ονόματι "Moonwalk" και πρωταγωνίστησε στην ταινία "Moonwalker".

Το 1991 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Dangerous με τραγούδια όπως "Black or White", "Remember the Time", "In The Closet", "Jam", "Who Is It", Heal The World", "Give In to Me", "Will You Be There" κ.ά.

Το 1995 κυκλοφόρησε το άλμπουμ HIStory: Past, Present and Future, Book I με τραγούδια όπως "Scream", "You Are Not Alone", "Earth Song", "They Don't Care About Us", "Stranger In Moscow" και παλιές επιτυχίες.

Το 1997 κυκλοφόρησε το remix άλμπουμ Blood on the Dance Floor/HIStory in the Mix με τραγούδια όπως "Blood on the Dance Floor", "Ghosts", "Is It Scary", "Morphine", "Superfly Sister" αλλά και remix τραγουδιών από το άλμπουμ HIStory: Past, Present and Future, Book I.

Το 2001 κυκλοφόρησε το τελευταίο του άλμπουμ Invincible με τραγούδια όπως "You Rock My World", "Cry", "Butterflies" κ.α.[20]

Εκτός από τα άλμπουμ του, ο Τζάκσον κατέχει επίσης 13 τραγούδια στα 100 δημοφιλέστερα τραγούδια του περιοδικού Billboard, συμπεριλαμβανόμενων των «Don't Stop 'Til You Get Enough», «Rock With You», «Billie Jean», και «Beat It» καθώς και επιπλέον τέσσερα τραγούδια με τους Jackson 5. Οι ιδιαίτερες χορευτικές του κινήσεις, οι ταινίες μικρού μήκους και η ποπ εμφάνισή του έχουν εμπνεύσει και επηρεάσει πολλούς καλλιτέχνες όπως οι Usher, Britney Spears, Beyoncé, Bruno Mars, Justin Timberlake, Selena, Jennifer Lopez, Kanye West, Rihanna, Lady Gaga, Chris Brown, Justin Bieber μεταξύ άλλων.

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία
 
Κορύφωση του φόρτου της Βικιπαίδειας την ημέρα του θανάτου του Μάικλ Τζάκσον.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και έπειτα η προσωπική ζωή του Τζάκσον απασχόλησε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. To 1984, οι Jacksons έκαναν γυρίσματα για γνωστό αναψυκτικό, όμως τα πυροτεχνήματα (εφέ) δεν λειτούργησαν σωστά και τα μαλλιά του Μάικλ πήραν φωτιά με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρά εγκαύματα. Η αλλαγή της εμφάνισης του επίσης προκαλούσε ερωτήματα περί πλαστικών επεμβάσεων, τα ταξίδια του με τον χιμπατζή του ονόματι Bubbles, φήμες ότι κοιμόταν σε υπερβαρικό θάλαμο οξυγόνου όπως και οι χειρουργικές μάσκες που φορούσε δημόσια συχνά τον παρουσίαζαν εκκεντρικό.

Το 1993 ένα 13χρονο αγόρι κατηγόρησε τον Τζάκσον για σεξουαλική κακοποίηση, η υπόθεση έληξε με εξώδικο συμβιβασμό και καταβολή χρηματικού ποσού. Το 2003 κατηγορήθηκε από ένα άλλο 13χρονο αγόρι για σεξουαλική κακοποίηση, η υπόθεση κατέληξε στα δικαστήρια το 2005 όπου ο Τζάκσον αθωώθηκε από όλες τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν.

Αφού τον σύστησε πρώτα στην Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ ο πατέρας της Έλβις το 1974, ο Τζάκσον επανασυνδέθηκε με την Λίζα Μαρί το 1992. Η Πρίσλεϊ στήριξε τον Τζάκσον όταν άρχισε να γίνεται εξαρτημένος από παυσίπονα και τον έπεισε να μπει σε κέντρο απεξάρτησης. Μέσω τηλεφώνου έκανε πρόταση γάμου στην Πρίσλεϊ. Δέχθηκε και παντρεύτηκαν το 1994 σε ιδιωτική τελετή στη Δομινικανή Δημοκρατία. Χώρισαν το 1996 αλλά συνέχισαν να τα ξαναβρίσκουν και να ξαναχωρίζουν 4 χρόνια μετά το διαζύγιο, σύμφωνα με την Πρίσλεϊ.

Κατά τη διάρκεια του γάμου του με την Πρίσλεϊ διατηρούσε φιλικές σχέσεις με την Ντέμπι Ρόου. Ήταν η βοηθός του δερματολόγου του και τον φρόντιζε από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 για τη νόσο της λεύκης από την οποία ο Τζάκσον έπασχε. Ο Τζάκσον παντρεύτηκε την Ντέμπι Ρόου τον Νοέμβριο του 1996 στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Από αυτό τον γάμο προέκυψαν δύο από τα τρία παιδιά του Τζάκσον, ο Πρινς (1997) και η Πάρις (1998). Ο Τζάκσον και η Ρόου χώρισαν το 1999. Το τρίτο παιδί του, Πρίνς Μάικλ Τζάκσον Β' (Μπίγκι), γεννήθηκε από ανώνυμη παρένθετη μητέρα το 2002.

Εμπλοκή στην μουσική βιομηχανία

Επεξεργασία

Η MJJ Music ήταν μία Αμερικάνικη δισκογραφική εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε από τον Μάικλ Τζάκσον ως θυγατρική της Epic Records. Η δισκογραφική εταιρία ήταν ενεργή από το 1994 έως το 2001. Κυκλοφόρησε περισσότερο μουσική R&B, από καλλιτέχνες όπως Brownstone, 3T και Tatyana Ali. Λόγω των δυσκολιών μεταξύ του Jackson και της μητρικής του εταιρείας (Sony Music), σχετικά με την προώθηση της όλης του καριέρας, ο Τζάκσον αναγκάστηκε να την κλείσει, το 2001, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει μέλλον για την MJJ Music στη μουσική βιομηχανία.

Τα τελευταία χρόνια

Επεξεργασία
 
Φόρος τιμής στον Βασιλιά της Ποπ.

Το 2006 ο Τζάκσον εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή σε στούντιο ηχογράφησης και το MSNBC ανέφερε ότι δουλεύει σε ένα νέο άλμπουμ με τον will.i.am. Ο Τζάκσον εμφανίστηκε στα World Music Awards στο Λονδίνο στις 15 Νοεμβρίου 2006 όπου έλαβε το βραβείο Diamond. Ο Τζάκσον επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τα Χριστούγεννα του 2006 για να παραστεί στην κηδεία του Τζέιμς Μπράουν όπου δήλωσε ότι «ο James Brown είναι η μεγαλύτερη έμπνευσή μου».

Το 2007, ο Τζάκσον και η Sony αγόρασαν μια άλλη εταιρεία εκδόσεων μουσικής, τη Famous Music LLC, η οποία ανήκε στο Viacom, για 370 εκατομμύρια δολάρια.[21][22] Αυτή η συμφωνία του έδωσε τα δικαιώματα στα τραγούδια των Eminem και Beck, μεταξύ άλλων.

Τον Σεπτέμβριο του 2007, ο Jackson εργαζόταν ακόμη για το επόμενο άλμπουμ του, το οποίο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το 2008, ο Jackson και η Sony κυκλοφόρησαν το Thriller 25 για να σηματοδοτήσουν την 25η επέτειο του άλμπουμ Thriller. Το άλμπουμ περιείχε το προηγουμένως ακυκλοφόρητο τραγούδι "For All Time". Δύο remix κυκλοφόρησαν ως singles: Το "The Girl Is Mine 2008" (με τον will.i.am), βασισμένο σε μια πρώιμη έκδοση demo του αρχικού τραγουδιού χωρίς τον Paul McCartney και το "Wanna Be Startin 'Somethin' 2008" (με τον Akon). Για τα 50α γενέθλια του Τζάκσον, η Sony BMG κυκλοφόρησε το "King of Pop", μια σειρά που περιείχε τις μεγαλύτερες επιτυχίες του. Ελαφρώς διαφορετικές εκδόσεις κυκλοφόρησαν σε μερικές χώρες, με βάση δημοσκοπήσεις τοπικών οπαδών. Το "King of Pop" βρέθηκε στα top 10 στις περισσότερες χώρες όπου εκδόθηκε.

Τον Μάρτιο του 2009, ο Τζάκσον σε μια συνέντευξη Τύπου στην O2 Arena του Λονδίνου ανακοίνωσε μια σειρά συναυλιών με τίτλο "This Is It". Θα ήταν η πρώτη μεγάλη σειρά συναυλιών του Τζάκσον από τότε που ολοκλήρωσε την HIStory Tour το 1997. Το αρχικό σχέδιο ήταν για 10 συναυλίες στο Λονδίνο, ακολουθούμενες από παραστάσεις στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και τη Βομβάη. Ο Randy Phillips, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της AEG Live, δήλωσε ότι τα κέρδη του Jackson από τις πρώτες 10 συναυλίες θα είναι περίπου 50 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Οι συναυλίες στο Λονδίνο έφτασαν να είναι 50 μετά το ρεκόρ πωλήσεων εισιτηρίων: πάνω από ένα εκατομμύριο πωλήθηκαν σε λιγότερο από δύο ώρες. Οι συναυλίες ήταν να ξεκινήσουν στις 13 Ιουλίου 2009 και να τελειώσουν στις 6 Μαρτίου 2010. Ο Jackson πρόβαρε στο Λος Άντζελες για την περιοδεία υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη Kenny Ortega. Οι περισσότερες από αυτές τις πρόβες πραγματοποιήθηκαν στο Staples Center.

Θάνατος

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Θάνατος του Μάικλ Τζάκσον
 
Ο Μάικλ Τζάκσον πέθανε από υπερβολική δόση προποφόλης γνωστή και ως γάλα αμνησίας λόγω του λευκού χρώματος.

Στις 25 Ιουνίου 2009, ο Τζάκσον σταμάτησε να αναπνέει ενώ προσπαθούσε να κοιμηθεί υπό τη φροντίδα του Conrad Murray , του προσωπικού του γιατρού. Ο Murray είπε ότι έδωσε στον Τζάκσον ένα φάσμα φαρμάκων σε μια προσπάθεια να τον βοηθήσει να κοιμηθεί στο ενοικιαζόμενο αρχοντικό του στο Holmby Hills του Λος Άντζελες. Οι προσπάθειες αναζωογόνησης του Τζάκσον ήταν ανεπιτυχείς. Οι προσπάθειες αναζωογόνησης συνεχίστηκαν καθ' οδόν προς το ιατρικό κέντρο Ronald Reagan UCLA και για περισσότερο από μία ώρα μετά την άφιξή του στις 1:13 μ.μ. Ο θάνατός του ανακοινώνεται στις 2:26 μ.μ. ώρα Ειρηνικού. Πολλοί θεωρούν τον θάνατο του ως δολοφονία. Οι περισσότερες κατηγορίες είναι εις βάρος του Conrad Murray. Μέχρι και η ίδια η αδελφή του (Τζάνετ Τζάκσον), θεωρεί ότι ο θάνατος του οφείλεται σε δολοφονία.

 
Το πιστοποιητικό θανάτου

Ο θάνατος του Τζάκσον προκάλεσε παγκόσμια θλίψη. Η είδηση εξαπλώθηκε γρήγορα online, προκαλώντας την επιβράδυνση των ιστότοπων και τη συντριβή τους από την υπερφόρτωση των χρηστών και την άνευ προηγουμένου άσκηση στις υπηρεσίες και τους ιστότοπους, όπως το Google, το AOL Instant Messenger, το Twitter και η Wikipedia. Συνολικά, η διαδικτυακή κίνηση κυμάνθηκε από 11% έως τουλάχιστον 20% υψηλότερη από την κανονική. Κανάλια όπως το MTV και το BET έκαναν μαραθώνιους των βίντεο κλιπ του. Το MTV επέστρεψε για πρώτη φορά στην αρχική του μορφή με ώρες των μουσικών βίντεο του Jackson, συνοδευόμενο από ζωντανές ειδήσεις με αντιδράσεις από προσωπικότητες του MTV και όχι μόνο. Το μνημόσυνο του Τζάκσον πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου 2009 στο Κέντρο Staples στο Λος Άντζελες, ενώ αργότερα διεξήχθη ιδιωτική οικογενειακή κηδεία στο Hall of Liberty του πάρκου Memorial Park του Forest Lawn. Τα εισιτήρια στο μνημείο διανεμήθηκαν μέσω λαχειοφόρου αγοράς. πάνω από 1,6 εκατομμύρια φίλαθλοι ζήτησαν εισιτήρια κατά τη διάρκεια της διήμερης περιόδου υποβολής αιτήσεων. Καταγράφηκαν τυχαία 8.750 ονόματα και κάθε παραλήπτης έλαβε δύο εισιτήρια.

Καλλιτέχνες όπως η Mariah Carey, ο Stevie Wonder, ο Lionel Richie, η Jennifer Hudson, ο Usher και ο αδερφός του Jermaine Jackson τραγούδησαν για να τιμήσουν την μνήμη του, ενώ η Queen Latifah διάβασε το "We Had Him", ένα ποίημα που γράφτηκε από τη Maya Angelou. Η κόρη του Πάρις μίλησε δημόσια για πρώτη φορά, κλαίγοντας είπε στο πλήθος: "Από τότε που γεννήθηκα, ο μπαμπάς ήταν ο καλύτερος πατέρας που θα μπορούσατε να φανταστείτε...και απλά ήθελα να πω ότι τον αγαπώ τόσο πολύ".

Τη στιγμή του θανάτου, ο Τζάκσον είχε χορηγηθεί προποφόλη, λοραζεπάμη και μιδαζολάμη. Διενεργήθηκε έρευνα ανθρωποκτονίας κατά του προσωπικού του γιατρού, Conrad Murray, ο οποίος καταδικάσθηκε το 2011 σε φυλάκιση 4 ετών για το θάνατο του Τζάκσον. Πέρασε 2 χρόνια στη φυλακή και αφέθηκε ελεύθερος το 2013 λόγω καλής διαγωγής.

Στις 25 Ιουνίου 2010, την πρώτη επέτειο του θανάτου του Τζάκσον, θαυμαστές ταξίδεψαν στο Λος Άντζελες για να αποτίσουν φόρο τιμής. Επισκέφτηκαν το αστέρι του Τζάκσον στο Hollywood Walk of Fame, το σπίτι της οικογένειάς του και το πάρκο Memorial Park Forest. Μέλη της οικογένειας του Τζάκσον και στενοί φίλοι έφθασαν για να πληρώσουν φόρους τιμής. Η Katherine επέστρεψε στο Gary, Indiana για να αποκαλύψει ένα μνημείο στην μπροστινή αυλή του οικογενειακού σπιτιού. Το μνημόσυνο συνεχίστηκε με αγρυπνία υπό το φως των κεριών και ειδική παράσταση του "We Are the World".

Μετά θάνατον πωλήσεις

Επεξεργασία

Το πρώτο μεταθανάτιο τραγούδι του Τζάκσον που κυκλοφόρησε ήταν το "This Is It", το οποίο είχε γράψει στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με τον Paul Anka. Στις 28 Οκτωβρίου 2009, η Sony κυκλοφόρησε μια ταινία ντοκιμαντέρ με πρόβες, το "Τhis Is It" του Michael Jackson. Παρά την περιορισμένη δέσμευση διάρκειας δύο εβδομάδων, έγινε η ταινία ντοκιμαντέρ ή ταινία συναυλιών με την υψηλότερη απόδοση, με κέρδη άνω των 260 εκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως. Το κτήμα του Τζάκσον έλαβε το 90% των κερδών. Η ταινία συνοδεύτηκε από ένα ομώνυμο άλμπουμ. Δύο εκδόσεις του "This Is It" εμφανίζονται στο άλμπουμ, το οποίο επίσης περιείχε επιτυχίες του Τζάκσον με τη σειρά με την οποία εμφανίζονται στην ταινία, μαζί με ένα μπόνους δίσκο με παλαιότερες εκδόσεις demo περισσότερων επιτυχιών του Τζάκσον και ένα ομιλούμενο ποίημα, "Planet Earth". Στα American Music Awards του 2009, ο Τζάκσον κέρδισε τέσσερα μεταθανάτια βραβεία, δύο για τον ίδιο και δύο για το άλμπουμ του Number Ones, φέρνοντας τα συνολικά αμερικανικά μουσικά του βραβεία σε 26.

Κατά τους 12 μήνες μετά το θάνατό του, ο Τζάκσον πούλησε πάνω από 8,2 εκατομμύρια άλμπουμ στις Ηνωμένες Πολιτείες και 35 εκατομμύρια άλμπουμ σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας τον ως τον πιο εμπορικό καλλιτέχνη του 2009. Έγινε ο πρώτος καλλιτέχνης που πούλησε ένα εκατομμύριο downloads σε μια εβδομάδα στην ιστορία της download μουσικής, με ρεκόρ 2,6 εκατομμύρια λήψεις των τραγουδιών του. Τα τρία από τα άλμπουμ του, το Thriller, το Number Ones και το Essential Michael Jackson, πωλούσαν περισσότερο από οποιοδήποτε νέο άλμπουμ. Ο Τζάκσον επίσης έγινε ο πρώτος καλλιτέχνης στην ιστορία με 4 από τα 20 πιο δημοφιλή άλμπουμ σε ένα χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά από αυτή την αύξηση των πωλήσεων, η Sony επεκτείνει τα δικαιώματά της διανομής για το υλικό του Τζάκσον, το οποίο επρόκειτο να λήξει το 2015. Στις 16 Μαρτίου 2010, η Sony Music Entertainment, η οποία πρωτοστάτησε από το τμήμα Columbia / Epic Label Group, υπέγραψε μια νέα συμφωνία με το ακίνητο του Jackson για να επεκτείνει τα δικαιώματα διανομής στον κατάλογο μέχρι το 2017 και να κυκλοφορήσει δέκα νέα δίσκους και διάφορα άλλα πρότζεκτ .

Στις 4 Νοεμβρίου 2010, η Sony ανακοίνωσε το πρώτο μεταθανάτιο άλμπουμ ονόματι Michael, κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, με το διαφημιστικό single, "Breaking News", που κυκλοφόρησε στο ραδιόφωνο στις 8 Νοεμβρίου. Η Sony Music πλήρωσε το ακίνητο του Τζάκσον 250 εκατομμυρίων δολαρίων για τη συμφωνία, συν τα δικαιώματα, καθιστώντας το το πιο ακριβό συμβόλαιο μουσικής που αφορά έναν μόνο καλλιτέχνη στην ιστορία. Η εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών Ubisoft ανακοίνωσε ένα παιχνίδι χορού-τραγουδιού που κυκλοφόρησε το 2010, Michael Jackson: The Experience. ήταν ένα από τα πρώτα παιχνίδια που χρησιμοποίησαν τα συστήματα Kinect και PlayStation Move, τα συστήματα κάμερας ανίχνευσης κίνησης για το Xbox 360 της Microsoft και το PlayStation 3 της Sony αντίστοιχα. Στις 3 Νοεμβρίου 2010, το Cirque du Soleil ανακοίνωσε ότι θα κάνει την περιοδεία Michael Jackson: Immortal World Tour τον Οκτώβριο του 2011 στο Μόντρεαλ, και μόνιμο show στο Λας Βέγκας. Παραγωγή αξίας 57 εκατομμυρίων δολαρίων σε συνδυασμό με την παραγωγή μουσικής και χορογραφίας του Τζάκσον με την καλλιτεχνική, χορευτική και εναέρια επίδειξη του Cirque με τη συμμετοχή 65 καλλιτεχνών. Στις 3 Οκτωβρίου 2011, ανακοινώθηκε ένα άλμπουμ soundtrack που θα συνοδεύει την περιοδεία Immortal. Ένα δεύτερο, μεγαλύτερο και πιο θεατρικό show το Michael Jackson: One by Cirque du Soleil, σχεδιασμένο για παραμονή στο θέρετρο Mandalay Bay στο Λας Βέγκας, ανακοινώθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2013. Οι παραστάσεις ξεκίνησαν στις 23 Μαΐου 2013 σε ένα πρόσφατα ανακαινισμένο θέατρο σε κρίσιμη και εμπορική επιτυχία.

Τον Μάιο του 2013, ο χορογράφος Wade Robson μήνυσε το κτήμα του Τζάκσον, ισχυριζόμενος ότι ο Τζάκσον τον κακοποιούσε σεξουαλικά για 7 χρόνια, αρχίζοντας από την ηλικία των 7 ετών. Ο Robson είχε προηγουμένως υπερασπιστεί τον Τζάκσον. Ο δικηγόρος του κτήματος του Τζάκσον, Howard Weitzman χαρακτήρισε τις κατηγορίες του Robson ως "εξωφρενικές και αξιολύπητες". Στις 19 Δεκεμβρίου 2017, ο δικαστής Mitchell L. Beckloff απέρριψε την αγωγή, αναφέροντας ότι ο Robson είχε καταθέσει πάρα πολύ αργά για την ευθύνη του κτήματος του Τζάκσον. Τον Φεβρουάριο του 2014 η υπηρεσία εσωτερικών εσόδων ανέφερε ότι το κτήμα του Τζάκσον είχε 702 εκατομμύρια δολάρια, περιλαμβανομένων των φόρων ύψους 505 εκατομμυρίων δολαρίων, καθώς και ποινές ύψους 197 εκατομμυρίων δολαρίων μετά την υποτίμηση της περιουσίας του Τζάκσον.

Στις 31 Μαρτίου 2014, η Epic Records ανακοίνωσε το δεύτερο μεταθανάτιο δίσκο Xscape, το οποίο περιέχει οκτώ ακυκλοφόρητα τραγούδια. Κυκλοφόρησε στις 13 Μαΐου 2014. Τον Μάιο του 2014, ο James Safechuck μήνυσε το κτήμα του Τζάκσον, ισχυριζόμενος ότι ο Τζάκσον τον κακοποιούσε σεξουαλικά από την ηλικία των 10 έως περίπου 14 ή 15 ετών. Κατά τη διάρκεια των Βραβείων Billboard του 2014 στις 18 Μαΐου, εμφανίστηκε στη σκηνή ένα ολόγραμμα του Τζάκσον, χορεύοντας στο "Slave to the Rhythm", ένα από τα κομμάτια από το άλμπουμ Xscape. Αργότερα το ίδιο έτος, οι Queen κυκλοφόρησαν τρία ντουέτα που είχε ηχογραφήσει ο Freddie Mercury με τον Τζάκσον τη δεκαετία του 1980. Τον Δεκέμβριο του 2015, το Thriller έγινε το πρώτο άλμπουμ στις Ηνωμένες Πολιτείες που ξεπέρασε τα 30 εκατομμύρια αντίτυπα, πιστοποιώντας ότι ήταν 30× πλατινένιο. Ένα χρόνο αργότερα, το άλμπουμ είχε πιστοποιηθεί και πάλι 33× πλατινένιο, ξεπερνώντας τα 33 εκατομμύρια αντίτυπα μετά την προσθήκη των Soundscan streaming και των downloads σε πιστοποιήσεις άλμπουμ.

Τα κέρδη του Τζάκσον αυξήθηκαν μετά το θάνατό του. Σύμφωνα με μια έκθεση του Forbes το 2016, είναι ο πιο εμπορικός διάσημος κάθε χρόνο από το θάνατό του, με κέρδη εκατομμυρίων ετησίως (825 εκατομμύρια δολάρια το 2016). Ένα νέο άλμπουμ με συλλεκτικά κομμάτια ονόματι Scream, κυκλοφόρησε στις 29 Σεπτεμβρίου 2017. Τον Ιούλιο του 2018, η Sony / ATV αγόρασε το μερίδιο της ιδιοκτησίας του Τζάκσον στο EMI για $287,5 εκατομμύρια.

 

Βραβεία

Επεξεργασία
Βραβεία του Μάικλ Τζάκσον
American Cinema Awards 1
American Music Awards (AMA's) 26
BET Awards 2
Billboard Music Awards 6
BRIT Awards 6
Bollywood Awards 2
Canadian Music Awards 1
ECHO Awards 2
Grammy Awards 13
Guinness World Records 39
MTV Video Music Awards 18
Soul Train Awards 12
World Music Awards 16
Danish Music Awards 2

Δισκογραφία

Επεξεργασία
 
Αναμνηστική στήλη του τραγουδιστή στο Βουκουρέστι Ρουμανίας
 
Άγαλμά του στο Κάλι της Κολομβίας
 
Αφιέρωμα στον Μάικλ Τζάκσον, που στήθηκε το 2011, στο Μόναχο της Γερμανίας.

Studio Albums

Ανθολογίες

Άλλες Κυκλοφορίες

Singles

Επεξεργασία

1970s

Επεξεργασία

Got to Be There

Επεξεργασία
  • Got to Be There (1971)
  • Rockin' Robin (1972)
  • I Wanna Be Where You Are (1972)
  • Ain't No Shine (1972)

Ben

Επεξεργασία
  • Ben (1972)

Music and Me

Επεξεργασία
  • With a Child's Heart (1973)
  • Morning Glow (1973)
  • Music and Me (1973)
  • Happy (1973)

Forever, Michael

Επεξεργασία
  • Just a Little Bit of You (1975)
  • We're Almost There (1975)

Off the Wall

Επεξεργασία

1980s

Επεξεργασία

One Day in Your Life

Επεξεργασία

Thriller

Επεξεργασία
  • The Girl Is Mine (ft. Paul McCartney) (1982)
  • Billie Jean (1983)
  • Beat It (1983)
  • Wanna Be Startin' Something (1983)
  • Human Nature (1983)
  • P.Y.T.(Pretty Young Thing) (1983)
  • Thriller (1984)

Farewell My Summer Love

Επεξεργασία
  • Farewell My Summer Love (1984)
  • Touch the One You Love (1984)
  • Girl You're So Together (1984)

The Original Soul of Michael Jackson

Επεξεργασία
  • Twenty-Five Miles (1987)

Bad

Επεξεργασία
  • I Just Can't Stop Loving You (with Siedah Garrett) (1987)
  • Bad (1987)
  • The Way You Make Me Feel (1987)
  • Man in the Mirror (1988)
  • Dirty Diana (1988)
  • Another Part of Me (1988)
  • Smooth Criminal (1988)
  • Leave Me Alone (1989)
  • Liberian Girl (1989)

1990s

Επεξεργασία

Dangerous

Επεξεργασία
  • Black or White (1991)
  • Remember the Time (1992)
  • In the Closet (1992)
  • Jam (1992)
  • Who Is It (1992)
  • Heal the World (1992)
  • Give In to Me (1993)
  • Will You Be There (1993)
  • Gone Too Soon (1993)

HIStory: Past, Present and Future, Book I

Επεξεργασία
  • This Time Around (featuring The Notorious B.I.G.) (1995)
  • Scream (featuring Janet Jackson) (1995)
  • Childhood (1995)
  • You Are Not Alone (1995)
  • Earth Song (1995)
  • They Don't Care About Us (1996)
  • Stranger in Moscow (1996)

Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix

Επεξεργασία
  • Blood in the Dance Floor (1997)
  • HIStory/Ghosts2 (1997)

2000s

Επεξεργασία

Invincible

Επεξεργασία
  • Speechless (2001)
  • You Rock My World (2001)
  • Cry (2001)
  • Butterflies (2002)

Number Ones

Επεξεργασία
  • One More Chance (2003)

Thriller - 25th Anniversary Edition

Επεξεργασία
  • The Girl Is Mine (with will.i.am) (2008)
  • Wanna Be Startin' Something (with Akon) (2008)

2010s

Επεξεργασία

Michael

Επεξεργασία
  • Breaking News (2010)
  • Much Too Soon (2010)
  • Behind The Mask (2010)
  • Best of Joy (2010)
  • Keep Your Head Up (2010)

Immortal

Επεξεργασία
  • Immortal Megamix: Can You Feel It/Don't Stop 'Til You Get Enough/Billie Jean/Black or White (Immortal Version)

Xscape

Επεξεργασία
  • Love Never Felt So Good (2014)
  • A Place With No Name (2014)

Άλλες Κυκλοφορίες

Επεξεργασία

The Wiz

  • Ease on Down the Road (with Diana Ross) (1978)
  • You Can't Win (1979)
  • A Brand New Day (with Diana Ross & The Wiz Stars) (1979)

La Toya Jackson

  • Night Time Lover (with LaToya Jackson) (1980)

Old Crest on a New Wave

  • Save Me (with Dave Mason) (1980)

Silk Electrik

  • Muscles (with Diana Ross) (1982)

Donna Summer

  • State of Independence (with Donna Summer & Friends) (1982)

E.T. the Extra-Terrestrial

  • Someone in the Dark (1982)

Pipes of Peace

  • Say Say Say (with Paul McCartney) (1983)
  • The Man (with Paul McCartney) (1984)

Somebody's Watching Me

  • Somebody's Watching Me (with Rockwell, Michael Jackson & Jermaine Jackson) (1984)

Jermaine Jackson

  • Tell Me I'm Not Dreamin' (Too Good to Be True) (with Jermaine Jackson) (1984)

Dream Street

  • Don't Stand Another Chance (with Janet Jackson) (1984)

Centipede

  • Centipede (with Rebbie Jackson & Weather Girls) (1984)

We Are The World

  • We Are the World (as a member of the USA for Africa) (1985)

Eaten Alive

  • Eaten Alive (with Diana Ross) (1985)

Looking Back To Yesterday

  • Love's Gone Bad (with The Jackson 5) (1986)

Characters

  • Get It (with Stevie Wonder) (1987)

Bad

The Simpsons Sing the Blues

Love's Alright

HIStory: Past, Present and Future, Book I

Brotherhood

  • Why (with 3T) (1996)
  • I Need You (with 3T) (1996)

Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix

Ghosts - Deluxe Collector Box Set

  • On the Line (1998)

Invincible

  • Butterflies (2001)
  • Speechless (2001)
  • Heaven Can Wait (2002)

no album

The Ultimate Collection

Thriller - 25th Anniversary Edition

  • Beat It (with Fergie) (2008)

King of Pop

  • Thriller Megamix (2008)

Got to Be There

  • Maria (You Were The Only One) (2009)

Dangerous

  • Dangerous (2009)

HIStory: Past, Present and Future, Book I

  • Smile (2009)

Michael Jackson's This Is It

  • This Is It (with the Jacksons) (2009)

Magicians of the Century

  • Mind Is the Magic (for Siegfried & Roy) (2010)

Michael

  • Monster (with 50Cent) (2010)
  • (Can't Make It) Another Day (with Lenny Kravitz) (2010)

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
Χρόνος Ταινία Ρόλος Σκηνοθέτης
1978 The Wiz[23] Σκιάχτρο Sidney Lumet
1982 Michael Jackson's Thriller Ο εαυτός του / Λυκάνθρωπος / Ζόμπι John Landis
1986 Captain EO[24] Captain EO Coppola
1988 Moonwalker[25] Ο εαυτός του Jerry Kramer
1997 Michael Jackson's Ghosts[26] Maestro/Δήμαρχος/Φάντασμα/Σκελετός Stan Winston
2002 Men in Black II[27] Agent M (cameo) Sonnenfeld
2004 Miss Cast Away and the Island Girls[28] Agent MJ (cameo) Bryan Michael Stoller
2004 Man In The Mirror: The Michael Jackson Story Ο εαυτός του Allan Moyle
2009 Michael Jackson's This Is It[29] Ο εαυτός του Kenny Ortega
2011 Michael Jackson: The Life Of An Icon Ο εαυτός του Andrew Eastel
2012 Bad 25 Ο εαυτός του Spike Lee

Άλλα Βίντεο - Άλμπουμ

Επεξεργασία

Περιοδείες

Επεξεργασία

The Jackson 5

Επεξεργασία
  • The Jackson 5 First National Tour (9 Οκτωβρίου 1970 – Δεκέμβριος 1970)
  • The Jackson 5 US Tour (Μέσα του 1971 – 12 Σεπτεμβρίου 1971)
  • The Jackson 5 US Tour (Δεκέμβριος 1971 – Ιανουάριος 1972)
  • The Jackson 5 European Tour (Νοέμβριος 1972)
  • The Jackson 5 World Tour (Μάρτιος 1973 – Φεβρουάριος 1975)

The Jacksons

Επεξεργασία
  • European Tour (Μάιος 1977)
  • Interim Tour (Ιανουάριος 1978) (Η.Π.Α και Ευρώπη)
  • Destiny Tour (22 Ιανουαρίου 1979 - 26 Σεπτεμβρίου 1980) (Παγκοσμίως)
  • Triumph Tour (9 Ιουλίου 1981 - 26 Σεπτεμβρίου 1981) (Η.Π.Α)
  • Victory Tour (6 Ιουλίου 1984 - 9 Δεκεμβρίου 1984) (Η.Π.Α και Καναδάς)

Μάικλ Τζάκσον (Σόλο Καλλιτέχνης)

Επεξεργασία
  • Bad World Tour (12 Σεπτεμβρίου 1987 – 12 Οκτωβρίου 1987 (Ιαπωνία)-(13 Νοεμβρίου 1987 – 28 Νοεμβρίου 1987 (Αυστραλία)-(23 Φεβρουαρίου 1988 – 6 Μαΐου 1988 (Βόρεια Αμερική)-(23 Μαΐου 1988 – 11 Σεπτεμβρίου 1988 (Ευρώπη)-(26 Σεπτεμβρίου 1988 – 11 Νοεμβρίου 1988 (Βόρεια Αμερική)-(9 Δεκεμβρίου 1988 – 26 Δεκεμβρίου 1988 (Ιαπωνία)-(16 Ιανουαρίου 1989 – 27 Ιανουαρίου 1989 (Βόρεια Αμερική)

Η παγκόσμια περιοδεία Bad, ήταν η πρώτη σόλο περιοδεία του Μάικλ. Ξεκινώντας από το Τόκιο, η περιοδεία διήρκεσε 16 μήνες, στη διάρκεια της οποίας ο Τζάκσον επισκέφθηκε 15 χώρες και παρακολουθώντας την πάνω από 4 εκατομμύρια άνθρωποι. Οι 7 sold out συναυλίες στο στάδιο Wembley του Λονδίνου, προσέγγισαν περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους - συμπεριλαμβάνοντας την πριγκίπισσα της Ουαλίας Νταϊάνα με τον πρίγκηπα της Ουαλίας Κάρολο, και θέτοντας ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ του καλλιτέχνη με τις περισσότερες συναυλίες σε εκείνο το στάδιο. Η περιοδεία Bad αργότερα αναγνωρίστηκε ως η περιoδεία με την μεγαλύτερη ακροαματικότητα και η πιο επικερδής, έχοντας αποφέρει συνολικά πάνω από 125 εκατομμύρια δολάρια.

  • Dangerous World Tour (27 Ιουνίου 1992 – 1 Οκτωβρίου 1992 (Ευρώπη)-(12 Δεκεμβρίου 1992 – 11 Σεπτεμβρίου 1993 (Ασία)-(15 Σεπτεμβρίου 1993 – 11 Νοεμβρίου 1993 (Ασία, Νότια και Βόρεια Αμερική)

Η παγκόσμια περιοδεία των 69 συναυλιών Dangerous προσέλκυσε σχεδόν 3,5 εκατομμύρια οπαδούς. Το πολυδάπανο στήσιμο των σκηνικών για τις συναυλίες πήρε κοντά τρεις μέρες για να δημιουργηθεί: 20 φορτηγά εξοπλισμού είχαν τοποθετηθεί σε αεροπλάνα για να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο. Ανήσυχος από τους ισχυρισμούς για την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου, ο Τζάκσον ακύρωσε το υπόλοιπο της περιοδείας του.

  • HIStory World Tour (7 Σεπτεμβρίου 1996 – 4 Ιανουαρίου 1997 (Παγκοσμίως)-(31 Μαΐου 1997 – 15 Οκτωβρίου 1997 (Ευρώπη και Αφρική)

Ξεκινώντας από την Πράγα, στις 7 Σεπτεμβρίου 1996, η σειρά συναυλιών προσέλκυσε περισσότερους από 4,5 εκατομμύρια οπαδούς από 58 πόλεις σε 58 χώρες ανά τον κόσμο. Ο μέσος όρος παρακολούθησης των συναυλιών ήταν 54,878. Η παγκόσμια περιοδεία HIStory τελείωσε στις 15 Οκτωβρίου 1997 στο Durban της Νότιας Αφρικής.

  • This Is It (13 Ιουλίου 2009 – 6 Μαρτίου 2010) (Ακυρώθηκε)

Το ξεκίνημα αυτής της περιοδείας επρόκειτο να γίνει στο O2 Arena του Λονδίνου για 50 παραστάσεις. Οι παραστάσεις θα κρατούσαν από τον Ιούλιο του 2009 ως τον Μάρτιο του 2010 ενώ τα κονσέρτα του This Is It ανακοινώθηκαν σε μια συνέντευξη τύπου. Οι πωλήσεις εισιτηρίων έσπασαν κάθε ρεκόρ και οι πωλήσεις των δίσκων του εκτοξεύτηκαν. Η AEG Live ανέφερε ότι μόνο οι πρώτες 10 συναυλίες έφεραν κέρδος 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Μάικλ Τζάκσον πέθανε στις 25 Ιουνίου 2009 από καρδιακή προσβολή, μόλις 2 εβδομάδες πριν το μεγάλο comeback του, κάνοντας το This Is It το καλύτερο σόου που δεν πραγματοποιήθηκε. Η Columbia Pictures απέκτησε τα πλάνα από τις πρόβες και το κυκλοφόρησε ως ένα ντοκιμαντέρ, Michael Jackson's This Is It.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Jackson, Michael (1988). Moonwalk. Doubleday. ISBN 0-434-37042-8.
  • Jackson, Michael (1992). Dancing the Dream. Doubleday. ISBN 0-385-40368-2.
  • Dineen, Catherine (1993). Michael Jackson: In His Own Words. Omnibus Press. ISBN 0-7119-3216-6.
  • Grant, Adrian (1994, 1997, 2002 and 2005). Michael Jackson: The Visual Documentary. Omnibus Press. ISBN 1-84449-432-2.
  • Noonan, Damien (1994) (Audio book). Michael Jackson. Carlton Books. ISBN 1-85797-587-1.
  • Jones, Bob (2005). Michael Jackson: The Man Behind the Mask. Select Books Inc. ISBN 1-59079-072-3.
  • Jackson, Michael (2006). My World, The Official Photobook, Vol. 1. Triumph International. ISBN 0-9768891-1-0.
  • Hatley, Michael (2009). MICHAEL JACKSON 1958-2009 LIFE OF A LEGEND. HEADLINE PUBLISHING GROUP. ISBN 0-7553-6053-6.
  • Taraborrelli, J. Randy (2009). Michael Jackson: The Magic, The Madness, The Whole Story, 1958–2009. Terra Alta, WV: Grand Central Publishing, 2009. ISBN 0-446-56474-5, 9780446564748.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ «Jackson, Michael, 1958-2009» (Αγγλικά) w64467gw. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ «Michael Jackson» (Αγγλικά) 38746353. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ www.timesonline.co.uk/tol/news/world/us_and_americas/article6808546.ece.
  5. ↑ 5,0 5,1 www.europe1.fr/culture/exclusif-voici-lemplacement-exact-du-tombeau-de-michael-jackson-3906414.
  6. ↑ (Αγγλικά) BlackPast.org.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  8. ↑ YouTube video. ZkhOXXhSIhU.
  9. ↑ YouTube video. Kxz9t-MHHIs.
  10. ↑ 10,0 10,1 (Αγγλικά) AllMusic. mw0000123992.
  11. ↑ Montreux Jazz Festival Database. 3801. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2020.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Ανακτήθηκε στις 28  Ιουνίου 2018.
  13. ↑ Montreux Jazz Festival Database. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2020.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Βραβεία Grammy. michael-jackson/13202.
  15. ↑ Ανακτήθηκε στις 19  Οκτωβρίου 2021.
  16. ↑ www.premiere.fr/Cinema/Michael-Jackson-et-ses-amis. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2022.
  17. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2022.
  18. ↑ michael-jackson.
  19. ↑ «Happy 55th Birthday Michael Jackson - His Top 10 Moments». Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2021. 
  20. ↑ Micheal Jackson - Uncensored On the Record. Coda Books Ltd. σελ. 88. ISBN 978-1-906783-37-2. 
  21. ↑ Seco, Javier Fisac. Michael Jackson in memoriam. Remembrances. σελ. 33. ISBN 978-1-4709-3946-5. 
  22. ↑ Swash, Rosie (2007-05-31). «Jackson buys Eminem rights» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/music/2007/may/31/news.eminem. Ανακτήθηκε στις 2024-01-09. 
  23. ↑ Jones, pp. 229, 259
  24. ↑ Taraborrelli, pp. 355–356
  25. ↑ Taraborrelli, pp. 413–414
  26. ↑ Taraborrelli, p. 610
  27. ↑ Scott, A. O (July 3, 2002). «Defending Earth, With Worms and a Talking Pug». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-06-30. https://web.archive.org/web/20090630194214/http://www.nytimes.com/2002/07/03/movies/03BLAC.html?ex=1234155600&en=1e9c4a5a1eafc54f&ei=5070. Ανακτήθηκε στις February 7, 2009. 
  28. ↑ Chaney, Jen (July 19, 2005). «'Miss Cast Away': You Know It's Bad». The Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/07/18/AR2005071800641_pf.html. Ανακτήθηκε στις February 7, 2009. 
  29. ↑ Le, Danny (11 Αυγούστου 2009). «'Michael Jackson's "This Is It," to be Presented In Theaters Around The World». MichaelJackson.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάικλ_Τζάκσον&oldid=10845039"