नानो सेतोबकुल्ला

नानो सेतोबकुल्ला
सानो सेतोबकुल्ला
Conservation status
Least Concern  (IUCN 3.1)
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	जन्तु जगत
जाति:	हाड भएका
Class:	पंक्षी
गण:	Pelecaniformes
मौ:	Ardeidae
वंश:	Egretta
प्रजाति:	E. garzetta
Binomial name
Egretta garzetta (कार्लस लिनियस
सानो सेतोबकुल्लाको बासस्थान दायरा      प्रजनन दायरा     वर्ष भरि     शीतकालिन दायरा

सानो सेतोबकुल्ला नेपाल माइ पाइन्या बकुल्ला प्रजातिको यक नानो सदस्य हो।

यो प्रजातिको चणो सेतो हुन्छ भणे यसको ठुँड तीखो रे कालो हुन्छ। यै पन्छीको कालो खुट्टा रे पहेँलो अौँलाअन हुनान। यो पन्छी विशेषगरि सफा पानी माइ बस्नान भणे यैले पानी माइ पाइन्या प्रजातिअन खाने अद्दान। यै पन्छीले बकुल्ला प्रजातिको अन्य पन्छीअनरो क्षेत्र माइ विषेशगरि प्रजनन अर्ने अद्दान। यै रुखका पात रे मर्‍या झारअनले अग्लो रुखको टुप्पोमी गुण बनाउन्या अद्दान। यै पन्छीले फितलो निलो रे हल्का हरियो अण्डा पार्ने गर्छ। यै पन्छीले आफुनो चल्ला लाइ ६ हप्ता सम्म हुर्काउने अद्दान।

यै पन्छीले मुख्यतया युरोप, अफ्रिका, एसिया, रे अष्ट्रेलियाको उष्णकटिबन्धीय क्षेत्र माइ प्रजनन अद्दान। यै पन्छीकन्ह प्रजनन दायरा उत्तर मुलुकअन बठेइ संयुक्त अधिराज्य सम्म फैलियाः छ।

यै प्रजातिको पन्छी मुख्यतया न्यानो क्षेत्र माइ बस्नान भणे हिउँद मैनाअन माइ उत्तरी क्षेत्रमी बसोबास गर्ने पन्छीअन लै विषेशगरि अफ्रिकी मुलुक रे दक्षिण एसियामी बसाइँसराइ अरियाः तथ्याङ्क छ। यै प्रजातिका पन्छीअन प्रजनन मैना पछा कहिलेकाँही गृष्म ऋतुमी उत्तरी क्षेत्र तर्फ जाने गर्‍या छन्। पश्चिमी युरोपमी लै यक फेर विषेशगरि यो प्रजातिका पन्छी लाइ १९औँ शताब्दीमी टोपीको सजावट खिलाइ ठूलो मात्रामा शिकार भएको थियो र उत्तरपूर्वीय युरोपमा स्थानीय रूपमी लोप भयाः थ्यो भणे दक्षिण युरोपमी थोरै मात्रामी रयाः थ्यो। २१औँ शताब्दीको सुरुवाती माइ यै पन्छीले फ्रान्स, नेदरल्यान्ड्स, आयरल्याण्ड रे बेलायत माइ प्रजनन अर्न सुरु अर्‍या थ्यो। यो पन्छी त्यस पछा देश माइ विभिन्न क्षेत्रमी देखा पर्‍या थ्यो। यै पन्छी लाइ सन् १९५४ माइ बार्बाडोस माइ धेकियाः थ्यो भणे यसले त्यहीँ बठेइ प्रजनन गर्न सुरु अरियाः थ्यो।

विवरण

उडिरयाः यक नानो सेतोबकुल्ला

सन् २०१३ माइ जापान माइ पाइयाः यक वयस्क नानो सेतोबकुल्ला

वयस्क नानो सेतोबकुल्लाको लम्बाई 55–65 cm (22–26 in) हुन्छ भणे यै पन्छीको यक पखेटा बठेइ अर्को पखेटाको लम्बाई 88–106 cm (35–42 in)हुन्छ रे यै पन्छीको तौल 350–550 g (12–19 oz) मापन गरियाः छ। यै प्रजातिको पन्छीको प्वाँख सब्बै सेतो भएतापनि कहिँ कहिँ हल्का निलो धब्बाअा धेकिन्छ। यै पन्छीको ठुँड लामो रे पातलो हुन्छ भणे यै पन्छीको रङ्ग कालो हुन्छ। यै पन्छीको आँखाको नानी पहेँलो हुन्छ भणे यै पन्छीको चुच्चे भित्रको तल्लो भागमी हल्का हरियो रे फिका खैरो रङ्गको हुन्छ। यै पन्छीकन्ह माथिल्लो खुट्टा कालो हुन्छ भणे तल्लो भागको खुट्टा रे नग्राअन पहेँला हुनान। यै जातको उपप्रजातिको भणे ठुँड रे आँखा बीच पहेँलो छाला रे फिक्का कालो रङ्गको खुट्टा हुन्छ।

निलो ठुँड भयाः नानो सेतोबकुल्ला

सानो सेतोबकुल्ला एकदमै शान्त खालको पन्छी हो रे यैले प्रजननको उपयुक्त सयम आए पछा आफुनो जोडश्र बन्न खिलाइ विभिन्न ध्वनिअन निकाल्छ भणे यै लाइ कुनै लै खतराको महसुस भयो भणे यैले त्यै वरिपरि रयाः अन्य प्रजातिका पन्छी लाइ समेत विभिन्न आवाज निकाल्दै खतराको सङ्केत दिन्छ। यो पन्छी बकुल्ला प्रजातिका अन्य चणाअनसित लै सन्देश आदनप्रदान गर्ने गर्छ भणे बाँके बकुल्ला रे वस्तु बकुल्लाले निकाल्ने ध्वनि मानव जातिको कानले ठम्याउन नाइ सक्दौ।

वितरण रे बासस्थान

भारतको केरला माइ पाइन्य यक नानो सेतोबकसल्ला

रुखमी बसिरयाः यक वयस्क नानो सेतोबकुल्ला, ग्रीस

उडिरयाः यक नानो सेतोबकुल्ला

यै प्रजातिको पन्छीको पश्चिमी प्रजनन दायरा उत्तर युरोप, मध्य पुर्वी अफ्रिका रे दक्षिण एसिया सम्म रयाः छ। उत्तर युरोपेली क्षेत्रअन बठेइ यै पन्छी मुख्यतया अफ्रिका रे केइ एसियामी बसाइँसराइ गर्ने गर्‍या छ। एसियामी रयाः यै प्रजातिका पन्छीअन फिलिपिन्समी बसाइँसराइ गर्ने अरियाः छन्। विश्वको पुर्वी क्षेत्रअनमी यै पन्छी इण्डोन्सिया रे न्यू गिनिया माइ पाइन्नान। बीसौं शताब्दीको अन्ततिर युरोपेली रे नयाँ विश्वमी नानो सेतोबकुल्लाअनको प्रजाति उत्तरी क्षेत्र बठेइ फैलिदै गयाः यक तथ्याङ्कले जाँणाया छ भणे त्यस पछा यै पन्छी लाइ सन् १९५४ माइ बार्बाडोसमी धेकियाः थ्यो रे यसले त्यहीँ बठेइ प्रजनन गर्न सुरु गर्‍या थ्यो। यो प्रजातिको पन्छी ऐल क्यारिबियन सागर बठेइ अमेरिकाको माथिल्लो क्षेत्रअन सम्म फैलियाः छ।

नानो सेतोबकुल्लाको बासस्थान भिन्न भिन्न ठौर माइ भएतापनि यो पन्छी विषेग गरि तालको छेउछाउ, नदि, नहर, पोखरीमी पाइन्छ। यो पन्छी समुद्र तटमी दलदले क्षेत्र रे हिलो भयाः ठौर माइ लै उत्तिकै मात्रामी पाइन्नान। यै पन्छीको धान खेती इटालीमी यक महत्वपूर्ण बासस्थान हो। यै पन्छीअन कहिलेकाँही गाईवस्तु भयाः ठौर माइ लै पाइन्नान।

नानो सेतोबकुल्लाको उडन शैली

व्यवहार

नानो सेतोबकुल्ला यक सामाजिक पन्छी हो रे यो नानो समूहमी बस्नान। यद्यपि यै पन्छीको व्यक्तिगत आहारा पाइन्या क्षेत्रमी भणे यसले अन्य घुसपैठ लाइ छिर्नमी रोक लगाउँछ। यै पन्छीले आफुनो आहारा विभिन्न माध्यको प्रयोग गरेर समाउने अद्दछ। यसले आफसनो सिकार लाइ लामो दुरीबाटै ठम्याउन सक्छ रे त्यसलाई निकैबेर हेर्छ रे निको मौका पायो भणे आक्रमण गर्ने गर्छ। यसले मुख्यतया साना माछा, चेपाकाँडा रे कीरा फटयाङ्ग्राअन खाने गर्छ। यै पन्छी निकै चलाख हुन्छ भणे यसले आफुनो आहारा पाउन खिलाइ मानिसले फालेका रोटि रे अन्य खाद्य वस्तु पानीमी फाल्छ रे त्यै लाइ माछाले खान आउँद यसले माछा लाइ छोप्ने गर्छ। जमिनमी भणे यै पन्छीले आफुनो सिकार लाइ विस्तारै हिँडेर रे दोडिएर समाउने गर्दछ। यसले माछाका बाहेक कीरा, फटयाङ्ग्रा, साना चणाअन रे माकुरो लै खाने अद्दछ।

• 
  सिकार लाइ लखेटिरयाः यक वयस्क नानो सेतोबकुल्ला
• 
  नानो माछा खाँदै गरेको यक नानो सेतोबकुल्ला

यै पन्छीले आफुनो गुँड बकुल्ला प्रजातिको अन्य चणाअनले बनाए जसरीनै यक समूहमी गुण बनाउने अद्दछ। पश्चिम भारतमी भणे यै पन्छीले तटीय रे सहरी गरि दुवै क्षेत्रमी गुण बनाउने अरियाः पाइयाः छ रे यै पन्छीले बाँके बकुल्लो रे मझौला सेतोबकुल्लासित लै सहकार्य अद्दछ। युरोपमी भणे बकुल्ला प्रजातिका बाँके बकुल्ला रे मझौला सेतोबकुल्ला जस्ता पन्छीअन पाइन्नान। यै पन्छीले मरेका रे सुकेका झार, रुखका पात रे बाँसको पात बठेइ अग्लो रुखको टुप्पोमी गुण बनाउने अद्दछ। केप भर्ड टापुमी भणे यै पन्छीले भिर पाखामी गुण बनाउने अरियाः छ। यै पन्छीको प्रजनन गर्ने क्षेत्र गुण बठेइ 3 to 4 m (10 to 13 ft) को दायरा भित्र हुन्छ। यै प्रजातिको पन्छीले ३ बठेइ ५ वटा सम्म अण्डा २१ बठेइ २५ दिन सम्म कोरल्ने अद्दछ। यै पन्छीको अण्डा हल्का पहेँलो रे हल्का निलो मिसियाः हुन्छ। यै पन्छीको नानो चल्लाअा सब्बै सेता हुनान रे तिनअन लाइ दुवै भाले रे पोथिले सिहार्ने अद्दछ।

• 
  अण्डा बठेइ निस्कीयाः यक बच्चा
• 
  अण्डा
• 
  बच्चाअा
• 
  बच्चा लाइ आहारा ख्वाउँदै नानो सेतोबकुल्लाअन

स्थित

यै पन्छी विश्व लगभग सब्बै मुलुकअन माइ सहजै पाइने भएकाले यै लाइ अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ द्वरा कम चासोका प्रजातिको रुपमी वर्गीकृत गरियाः छ रे यै लाइ आइयुसीएनको रातो सूची माइ लै सूचीकृत गरियाः छ।

बाइल्ला सूत्रअन

• सानो सेतोबकुल्ला
• पन्छी जीवन प्रजाति तथ्यपान्ना पोडिसेप्स क्रिस्टाटस
• "इन्टरनेट चणो सङ्कलन सम्बन्धित मिडियाअन". इन्टरनेट चणो सङ्कलन.
• भिरियो तस्वीर सङ्ग्रह भिरियोमी (ड्रेक्सल विश्वविद्यालय)
• कैद गरियाः आवाज सानो सेतोबकुल्लो जेनो-कान्टो माइ