Zeman

Lewiyayışê roc u aşme tarixê insani de tım daim waxt tewsir kerdo.

Waxtunê vırêni de waxt eve/bı saeta qumi amo wendene

Zeman (Erebki: زمن, İngılızki: time), yew mefhumo. Zeman ra her daim yew eleqedariya Felsefe piya biyo, hama teyniya felsefe, matematik u ilım de zeman xeylê cayo de gırd gureto. Qandê zemani xeylê munaqeşe u mışewre viraciyo, no hona ki neqediyo. Labelê tewr zêde teoriya Albert Einsteini itıbar vênena.

Zeman 3 mekano ke ma tederime u yew ebad (boyut) ra piya yeno qebul kerdene. Fizik de sembolê zemani herfa 't'ya (Latinki de tembus) ra yeno u yeno ra mana waxt ya ki zeman.

Zeman, pêtiya zerqi (Işık Hızı) ra indirekt alaqadaro. Madde ke ame nezdiyê pêtiya roşti u waxt zemani ke beno hêdêk u eke tam ame pêtiya roşti u waxt ki cemedino, yanê tım vındeno. Protonê ke atom derê pêtiya roşti ra çip raye cênê u waxt/zeman hetê peyi ser şono, no hipotez miyanê Fizike Modern u Teoriya Relativitayo.