Llangystennin
 | |
| Math | pentrefan  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.2947°N 3.7939°W |
| Cod OS | SH766688 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Janet Finch-Saunders (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Claire Hughes (Llafur) |
 | |
Pentrefan a phlwyf eglwysig yng nghymuned Llandudno, bwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Llangystennin[1] neu Llangwstenin.[2] Saif y pentref i'r de-ddwyrain o dref Llandudno. Mae'r plwyf yn cynnwys Plas Llangystennin, pentrefi Mochdre, Pabo a Bryn Pydew, a thref Cyffordd Llandudno.
Enwir y plwyf ar ôl Sant Cystennin (Cystennin Fendigaid neu Cystennin ap Cynfor), mab Elen Luyddog o ardal Caernarfon yn ôl traddodiad ; gyda'i fam a'i frawd Sant Peblig dywedir iddo gyflwyno i Gymru mynachaeth Geltaidd Gâl yn y 5g.
Mae eglwys Llangystennin yn hen. Yn ôl traddodiad, codwyd eglwys seml ar y safle yn y 5g. Yn Oes y Tywysogion roedd ym meddiant Abaty Aberconwy ac am gyfnod yn perthyn i eglwys Abergele yn ddiweddarach. Yn ôl un fersiwn o'r hanes, gwrandawyd cwyn Dafydd ap Gruffudd, brawd Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Gwynedd, yn erbyn y brenin Harri III o Loegr yn Llangystennin ; gwysiwyd y brenin gan abadau Aberconwy a Chymer i ateb y cyhuddiad ond ni ddaeth (credir erbyn hyn mai i eglwys Caerwys y galwyd y brenin). Ceir ffenestr liw nodedig yn yr eglwys a meini coffa nifer o aelodau o deulu Llwydiaid Llangystennin yn ogystal.
Pobl nodedig a aned yn Llangystennin
[golygu | golygu cod]- Margaret Lloyd (1709–1762), aelod o'r Gynulleidfa Forafaidd ac un o deulu Llwydiaid Hendrewaelod a Llangystennin
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- E. D. Rowlands, Dyffryn Conwy a'r Creuddyn (Lerpwl, 1947)
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 25 Tachwedd 2021
Trefi
Abergele · Bae Colwyn · Betws-y-Coed · Conwy · Cyffordd Llandudno · Degannwy · Hen Golwyn · Llandudno · Llanfairfechan · Llanrwst · Penmaenmawr · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel · Bae Penrhyn · Betws-yn-Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Dawn · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwys-bach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llanelian-yn-Rhos · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llangystennin · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarnyfedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd-y-foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Ysbyty Ifan