Gwinwydden
| Gwinwydden | |
|---|---|
| |
| Gwinwydd yn Ciudad Real, Sbaen | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Ddim wedi'i restru: | Angiosbermau |
| Ddim wedi'i restru: | Ewdicotau |
| Ddim wedi'i restru: | Rosidau |
| Urdd: | Vitales |
| Teulu: | Vitaceae |
| Genws: | Vitis L. |
| Rhywogaethau | |
|
niferus | |
Enw am blanhigion yn perthyn o'r teulu Vitaceae yw Gwinwydden (Vitis spp.). Maent yn dwyn grawnwin fel ffrwyth, a defnyddir y rhain i gynhyrchu gwin. Vitis vinifera, sy'n dod o Asia yn wreiddiol, a ddefnyddir i gynhyrchu gwin yn fasnachol fel rheol, ond gellir defnyddio grawnwin nifer o rywogaethau eraill hefyd.
Ceir cofnod o dyfu gwinwydd ar gyfer gwin o gyfnod cynnar iawn yn yr Hen Aifft ac Asia Leiaf, efallai o'r cyfnod Neolithig. Erbyn hyn, tyfir gwinwydd ar draws y byd lle mae'r tywydd yn gymhedrol.
Yn ôl yr FAO, defnyddir 75,866 cilometr sgwar o dir trwy'r byd ar gyfer tyfu gwinwydd ar gyfer grawnwin. Gelwir y tir y tyfir y gwinwydd arno yn winllan.
Rhywogaethau
[golygu | golygu cod]- Vitis acerifolia
- Vitis aestivalis
- Vitis amurensis
- Vitis arizonica
- Vitis x bourquina
- Vitis californica
- Vitis x champinii
- Vitis cinerea
- Vitis x doaniana
- Vitis girdiana
- Vitis labrusca
- Vitis x labruscana
- Vitis monticola
- Vitis mustangensis
- Vitis x novae-angliae
- Vitis palmata
- Vitis riparia
- Vitis rotundifolia
- Vitis rupestris
- Vitis shuttleworthii
- Vitis tiliifolia
- Vitis vinifera
- Vitis vulpina
| Gwlad | Arwynebedd a ddefnyddir |
|---|---|
| Sbaen | 11,750 km² |
| Ffrainc | 8,640 km² |
| Yr Eidal | 8,270 km² |
| Twrci | 8,120 km² |
| Unol Daleithiau | 4,150 km² |
| Iran | 2,860 km² |
| Romania | 2,480 km² |
| Portiwgal | 2,160 km² |
| Yr Ariannin | 2,080 km² |
| Awstralia | 1,642 km² |