Neidio i'r cynnwys

Brwydr Dupplin Moor

Oddi ar Wicipedia
Brwydr Dupplin Moor
Math o gyfrwngbrwydr Edit this on Wikidata
Dyddiad11 Awst 1332 Edit this on Wikidata
Rhan oAil Ryfel Annibyniaeth yr Alban Edit this on Wikidata
Dechreuwyd10 Awst 1332 Edit this on Wikidata
Daeth i ben11 Awst 1332 Edit this on Wikidata
Map
GwladwriaethTeyrnas yr Alban Edit this on Wikidata

Ymladdwyd Brwydr Dupplin Moor ar 10–11 Awst 1332 rhwng byddin dilynwyr Dafydd II, a oedd wedi ei goroni yn frenin yr Alban y flwyddyn flaenorol, a oedd yn fachgen wyth oed ar y pryd, a byddin ymgyrchol Edward Balliol, a oedd yn hawlio'r orsedd. Roedd maes y gad yn agos i dref Perth, yr Alban.

Cafodd Balliol gefnogaeth Edward III, brenin Lloegr yn ei ymgyrch i gipio'r orsedd. Cafodd hefyd gymorth mwy ymarferol Henry de Beaumont, Sais a fforffedodd ei diroedd yn yr Alban. Hwyliodd lluoedd y gwrthryfelwyr ynghyd â'u cynghreiriaid Seisnig o Swydd Efrog i Kinghorn, Fife. Oddi yno fe fe ymdeithion nhw i Dunfermline ac ymlaen i gyfeiriad Perth. Ar 10 Awst gwersyllon nhw yn Forteviot, i'r de o Afon Earn. I'r gogledd o'r afon roedd gwersyll byddin y teyrngarwyr, a hynny dan orchymyn Iarll Mar. Croesodd lluoedd Balliol yr afon dan lenni'r nos i ennill uchelfan ar gyfer brwydr y diwrnod canlynol. Yn ystod y frwydr cafodd lluoedd Mar, yn anhrefnus ac ag arfwisg wael, eu llethu gan holl saethwyr eu gwrthwynebwyr. Cyflafan oedd y canlyniad.

Roedd Balliol yn fuddugol, ac ychydig wythnosau yn ddiweddarach coronwyd ef yn Scone, er iddo gael ei orfodi i ffoi o'r Alban yn fuan wedi hynny.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]