Braciopod
| Delwedd:PZSL1852PlateMollusca14.png, LingulaanatinaAA.JPG | |
| Enghraifft o'r canlynol | tacson  |
|---|---|
| Math | Infertebrat |
| Safle tacson | Ffylwm |
| Rhiant dacson | Spiralia |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| Braciopod Brachiopoda Amrediad amseryddol: Cambriaidd–Presennol | |
|---|---|
| |
| Lingula anatina o Ynys Stradbroke, Awstralia | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Uwchffylwm: | Lophotrochozoa |
| Ffylwm: | Brachiopoda[1] |
Ffylwm o rywogaethau morol yw'r brachiopod neu'r braciopod (Lladin: Brachiopoda), gyda chregyn caled. Mae gan y gragen golfach er mwyn iddi agor a chau, a hwnnw wedi'i leoli yng nghefn yr anifail gyda'r tu blaen yn agor er mwyn bwyta, a chau er mwyn iddi amddiffyn ei hun.
Ceir dau brif grŵp: cymalog ac anghymalog. Mae gan y grŵp cyntaf golfach danneddog a chyhyr syml i agor a chau'r gragen. Colfach di-ddant sydd gan y braciopod anghymalog, a system gymhleth i gadw dwy ran y gragen yn y lle cywir. Mae gan y rhan fwyaf o fraciopodau fonyn sy'n ymwthio o agoriad yn un o'i falfiau, a elwir yn 'bedicel cloriog' (pedicle valve). Pwrpas hwn yw angori'r anifail i wely'r môr, ond ychydig yn uwch na'r tywod a'r mwd a fyddai'n mygu'r agoriad.
Geirdarddiad
[golygu | golygu cod]Daw'r gair "braciopod" o'r Hen Roeg: βραχίων ("braich") a πούς ("troed").[2][3] Mae'r gair 'braich' yn y Gymraeg yn cynnwys y sain 'ch', ac felly, gellir defnyddio'r cyfenw (a'r ynganiad) 'brachiopod' yn Gymraeg.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Duméril, 1806
- ↑ Shorter Oxford English Dictionary (2002), entry "Brachiopod".
- ↑ Cohen: Brachiopoda ELS (2002).