Afon Marne
 | |
| Math | afon  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Seine-et-Marne |
| Gwlad |  Ffrainc |
| Uwch y môr | 423 metr, 29 metr |
| Cyfesurynnau | 47.8183°N 5.35°E, 48.8164°N 2.4108°E |
| Tarddiad | Marne River spring |
| Aber | Afon Seine |
| Llednentydd | Q51278493, Thérouanne, Suize, Grand Morin, Beuvronne, Blaise, Coole, Ourcq, Petit Morin, Guenelle, Rognon, Fion, Saulx, Somme-Soude, Surmelin, Traire, Cubry, Gondoire, Isson, Les Tarnauds, Livre, Morbras, Rongeant, Semoigne, La Gravelotte |
| Dalgylch | 12,800 cilometr sgwâr |
| Hyd | 514 cilometr |
| Arllwysiad | 100 ±0.001 metr ciwbic yr eiliad |
 | |
- Erthygl am yr afon yn Ffrainc yw hon. Gweler hefyd Afon Marne (Awstralia).
Afon weddol fawr yn Ffrainc sy'n un o ledneintiau Afon Seine yw Afon Marne. Mae'n llifo trwy'r ardal i'r dwyrain a'i de-ddwyrain o ddinas Paris. Ei hyd yw 514 km (319 milltir). Rhydd yr afon ei henw i départements Haute-Marne, Marne, Seine-et-Marne, a Val-de-Marne.
Ymladdwyd dwy frwydr fawr ar lan Afon Marne River yn y Rhyfel Byd Cyntaf, yn 1914 a 1918.
Mae Afon Marne yn tarddu ar lwyfandir Langres, ac yn llifo i gyfeiriad y gogledd cyn troi i'r gorllewin rhwng Saint-Dizier a Châlons-en-Champagne, i ymuno ag Afon Seine yn Charenton fymryn i fyny'r afon o Baris.
Celf
[golygu | golygu cod]Mae'r afon wedi ysbrydoli sawl arlunwr enwog yn y ddwy ganrif diwethaf, yn cynnwys:
- Camille Corot
- Paul Cézanne
- Camille Pissarro
- Henri Rousseau, neu " Le Douanier Rousseau"
- Albert Marquet
- Raoul Dufy
- André Dunoyer de Ségonzac
- Louis Vuillermoz
- Maurice Boitel
- Daniel du Janerand
Y Cysylltiad Celtaidd
[golygu | golygu cod]Uniaethir Modron, mam Mabon fab Modron ym mytholeg Cymru, a'r fam-dduwies Matrona, oedd yn dduwies Afon Marne yng Ngâl yn amser y Celtiaid ac yn dduwies ffrwythlondeb a'r cynhaeaf.
Départements a phrif drefi ar ei glannau
[golygu | golygu cod]- Haute-Marne (52): Chaumont, Saint-Dizier
- Marne (51): Châlons-en-Champagne, Épernay
- Aisne (02): Château-Thierry
- Seine-et-Marne (77): Meaux
- Seine-Saint-Denis (93): Neuilly-sur-Marne, Noisy-le-Grand
- Val-de-Marne (94): Nogent-sur-Marne, Créteil, Charenton-le-Pont, Champigny-sur-Marne, Saint-Maur-des-Fossés, Joinville-le-Pont, Saint-Maurice