Neidio i'r cynnwys

Abaty Nedd

Oddi ar Wicipedia
Abaty Nedd
Mathabaty Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1129 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolYstâd Neath Abbey Edit this on Wikidata
SirDyffryn Clydach Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau51.660871°N 3.826101°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganCadw Edit this on Wikidata
Map
PerchnogaethCadw Edit this on Wikidata
Statws treftadaethheneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Dynodwr CadwGM006 Edit this on Wikidata

Abaty Sistersaidd oedd Abaty Nedd neu Abaty Glyn Nedd, a sefydlwyd yn ystod ymosodiad y Normaniaid ar dde-ddwyrain Cymru. Yn 1129 rhoddodd Richard de Granville diroedd eang rhwng Afon Nedd ac Afon Tawe i Abaty Savigny yn Ffrainc. Y flwyddyn ganlynol, adeiladwyd abaty gerllaw'r castell Normanaidd yng Nghastell Nedd. Ar y dechrau, nid oedd yn dŷ Sistersaidd, ond unodd urdd Savigny ag Urdd y Sistersiaid yn 1147.

Amcangyfrifwyd gwerth yr abaty fel £236 yn asesiad 1291, y cyfoethocaf o dai Sistersaidd Cymru. Ail-adeiladwyd yr abaty tua'r un flwyddyn. Bu diwyrwiad yn ystod y 14eg a'r 15g, ond yn gynnar yn y 16g bu adferiad dan yr abad Leyshon Thomas. Diddymwyd yr abaty yn 1539; yr adeg honno roedd saith mynach a Leyshon Thomas ei hun. £132 oedd yr amcangyfrif o werth yr abaty.

Adfeilion Abaty Nedd
Safle Abaty Nedd

Mae'r gweddillion yng ngofal Cadw, ac er ei bod wedi adfeilio, mae'n un o'r esiamplau gorau o dŷ Sistersaidd sydd i'w weld yng Nghymru heddiw.

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]