Neidio i'r cynnwys

T. Llew Jones: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gynt
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Dim crynodeb golygu
cats
Tagiau: Golygiad cod 2017
 
(Ni ddangosir y 48 golygiad yn y canol gan 11 defnyddiwr arall)
Llinell 1: Llinell 1:
{{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}}
Capel Graig ac [[Ysgol Ramadeg Llandysul]]. Bu'n athro ac yna'n brifathro am 35 mlynedd yn Ysgol Gynradd Tre-groes ac yna yn Ysgol Gynradd Coed-y-Bryn ger Llandysul. Daeth i amlygrwydd fel bardd pan enillodd [[Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol|Gadair]] yn [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Glyn Ebwy 1958|Eisteddfod Glyn Ebwy]] (1958) ac eto y flwyddyn ganlynol yn [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1959]].
[[Nofelydd]] a [[bardd]] oedd '''Thomas Llewelyn Jones''' ([[11 Hydref]] [[1915]] – [[9 Ionawr]] [[2009]]), a ysgrifennai fel '''T. Llew Jones'''. Bu'n ysgrifennu am dros hanner canrif, ac mae'n un o awduron llyfrau plant mwyaf poblogaidd a chynhyrchiol [[Cymru]].

==Bywgraffiad==
Ganed ef ym [[Pentre-cwrt|Mhentre-cwrt]], [[Sir Gaerfyrddin]]. Mynychodd [[Ysgol Gynradd Capel Graig]] ac [[Ysgol Ramadeg Llandysul]]. Bu'n athro ac yna'n brifathro am 35 mlynedd yn [[Ysgol Gynradd Tre-groes]] ac yna yn [[Ysgol Gynradd Coed-y-Bryn]] ger Llandysul. Daeth i amlygrwydd fel bardd pan enillodd [[Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol|Gadair]] yn [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Glyn Ebwy 1958|Eisteddfod Glyn Ebwy]] (1958) ac eto y flwyddyn ganlynol yn [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1959]].


Er iddo barhau i farddoni, daeth yn fwyaf adnabyddus fel awdur nofelau plant. Mae ambell lyfr yn seiliedig ar gymeriadau hanesyddol fel [[Barti Ddu]] a [[Twm Siôn Cati]]. Cyhoeddodd dros 50 o lyfrau i gyd, y rhan fwyaf yn nofelau ond ambell un ffeithiol hefyd, megis ''[[Ofnadwy Nos]]'', sef hanes llongddrylliad y ''[[Royal Charter]]''. Addaswyd nifer o'i lyfrau ar gyfer teledu a chyfieithwyd nifer i'r [[Saesneg]] ac ambell un i ieithoedd eraill, megis [[Llydaweg]].
Er iddo barhau i farddoni, daeth yn fwyaf adnabyddus fel awdur nofelau plant. Mae ambell lyfr yn seiliedig ar gymeriadau hanesyddol fel [[Barti Ddu]] a [[Twm Siôn Cati]]. Cyhoeddodd dros 50 o lyfrau i gyd, y rhan fwyaf yn nofelau ond ambell un ffeithiol hefyd, megis ''[[Ofnadwy Nos]]'', sef hanes llongddrylliad y ''[[Royal Charter]]''. Addaswyd nifer o'i lyfrau ar gyfer teledu a chyfieithwyd nifer i'r [[Saesneg]] ac ambell un i ieithoedd eraill, megis [[Llydaweg]].


Rhoddwyd gradd MA er anrhydedd iddo gan [[Prifysgol Cymru|Brifysgol Cymru]] ym [[1977]], ac enillodd [[Gwobr Mary Vaughan Jones|Wobr Mary Vaughan Jones]] am ei gyfraniad at lenyddiaeth blant. Ym mis Mawrth 2005, bron yn 90 oed, enillodd y gadair yn Eisteddfod Cymdeithas Ceredigion.
Rhoddwyd gradd MA er anrhydedd iddo gan [[Prifysgol Cymru|Brifysgol Cymru]] ym [[1977]], ac enillodd [[Gwobr Mary Vaughan Jones|Wobr Mary Vaughan Jones]] am ei gyfraniad at lenyddiaeth blant. Ym mis Mawrth 2005, bron yn 90 oed, enillodd y gadair yn [[Eisteddfod Cymdeithas Ceredigion]].


Roedd T. Llew Jones hefyd yn ymwneud â [[gwyddbwyll]]. Roedd yn un o'r rhai wnaeth arwain ymgyrch lwyddiannus i weld [[Undeb Gwyddbwyll Cymru]] yn torri'n rhydd o Ffederasiwn Gwyddbwyll Prydain (fel yr oedd bryd hynny) ac yn ymuno â FIDE fel aelod annibynnol ym 1970. Roedd hyn yn galluogi i Gymru gystadlu fel gwlad ar ei phen ei hun yn yr Olympiad Gwyddbwyll, a bu T. Llew yn rheolwr tîm Cymru yn Olympiad Nice, [[1974]].
Roedd T. Llew Jones hefyd yn ymwneud â [[gwyddbwyll]]. Roedd yn un o'r rhai wnaeth arwain ymgyrch lwyddiannus i weld [[Undeb Gwyddbwyll Cymru]] yn torri'n rhydd o [[Ffederasiwn Gwyddbwyll Prydain]] (fel yr oedd bryd hynny) ac yn ymuno â FIDE fel aelod annibynnol ym 1970. Roedd hyn yn galluogi i Gymru gystadlu fel gwlad ar ei phen ei hun yn yr Olympiad Gwyddbwyll, a bu T. Llew yn rheolwr tîm Cymru yn Olympiad Nice, [[1974]].


Sefydlodd a rhedodd Gymdeithas Gwyddbwyll Dyfed, ei chynghrair, Clwb Gwyddbwyll Aberteifi, a Chyngres Agored Dyfed. Pan fu farw, yr oedd yn Is-lywydd Undeb Gwyddbwyll Cymru, ac yn Llywydd am Oes Cynghrair Gwyddbwyll Dyfed. Sefydlodd T. Llew hefyd [[Cylchgrawn|gylchgrawn]] ''Y Ddraig'', a bu'n olygydd ar y cylchgrawn wrth iddo dyfu o fod yn gylchlythyr Cymdeithas Gwyddbwyll Dyfed i fod yn gylchgrawn gwyddbwyll Cymru yn ystod y [[1970au]]. Mae hefyd wedi ysgrifennu [[llyfr]] yn y Gymraeg ar wyddbwyll gyda'i fab, Iolo.
Sefydlodd a rhedodd Gymdeithas Gwyddbwyll Dyfed, ei chynghrair, Clwb Gwyddbwyll Aberteifi, a Chyngres Agored Dyfed. Pan fu farw, yr oedd yn Is-lywydd Undeb Gwyddbwyll Cymru, ac yn Llywydd am Oes Cynghrair Gwyddbwyll Dyfed. Sefydlodd T. Llew hefyd [[cylchgrawn|gylchgrawn]] ''Y Ddraig'', a bu'n olygydd ar y cylchgrawn wrth iddo dyfu o fod yn gylchlythyr Cymdeithas Gwyddbwyll Dyfed i fod yn gylchgrawn gwyddbwyll Cymru yn ystod y [[1970au]]. Mae hefyd wedi ysgrifennu [[llyfr]] yn y Gymraeg ar wyddbwyll gyda'i fab, Iolo.


Roedd yn dad i'r gwleidydd [[Emyr Llewelyn]], y chwaraewr gwyddbwyll rhyngwladol [[Iolo Ceredig Jones]] ac Eira Prosser.
Roedd yn dad i'r gwleidydd [[Emyr Llewelyn]], y chwaraewr gwyddbwyll rhyngwladol [[Iolo Ceredig Jones]] ac Eira Prosser.


Yn 2012, enwyd ysgol gynradd newydd, Ysgol T Llew Jones, ym [[Brynhoffnant|Mrynhoffnant]] ger Llandysul, ar ei ôl. Roedd yr ysgol yn cymryd lle pedair ysgol Blaenporth, Glynarthen, Rhydlewis a Phontgarreg.{{gallery
Yn 2012, enwyd ysgol gynradd newydd, [[Ysgol T Llew Jones]], ym [[Brynhoffnant|Mrynhoffnant]] ger Llandysul, ar ei ôl. Roedd yr ysgol yn cymryd lle pedair ysgol Blaenporth, Glynarthen, Rhydlewis a Phontgarreg.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/newyddion/19515604| teitl=Enwi ysgol newydd ym Mrynhoffnant ar ôl T Llew Jones| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=7 Medi 2012| dyddiadcyrchiad=7 Medi 2012}}</ref>

{{gallery
| height = 300
| height = 300
|Delwedd:Trysorfa T Llew Jones (llyfr).jpg|''Trysorfa T. Llew Jones'' (2012)
|Delwedd:Trysorfa T Llew Jones (llyfr).jpg|''Trysorfa T. Llew Jones'' (2012)
Llinell 18: Llinell 24:


== Llyfryddiaeth ==
== Llyfryddiaeth ==
=== Llyfrau gan T. Llew Jones (anghyflawn) ===
=== Llyfrau gan T. Llew Jones ===
{| class="wikitable" border=1
{| class="wikitable" border=1
! scope="col" style="width: 25%" | Teitl
! scope="col" style="width: 33%" | Teitl
! scope="col" style="width: 25%;" | Nodiadau
! scope="col" style="width: 33%;" | Nodiadau
! scope="col" style="width: 25%" | Cyhoeddwyd
! scope="col" style="width: 33%" | Cyhoeddwyd
! scope="col" style="width: 25%" | Ail-gyhoeddwyd
|- align="left"
|- align="left"
|''[[Trysor Plasywernen]]'' || || 1958 || 1991, [[Gwasg Christopher Davies]] &<br />Tachwedd 2005, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Merched y Môr a Chwedlau Eraill]]'' || || 1958, [[Gwasg Aberystwyth]] |
|-
|-
|''[[Trysor y Môr-ladron]]'' || || 1960, [[Llyfrau'r Dryw]] || Ionawr 1989, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Trysor Plasywernen]]'' || || 1958, [dim cyhoeddwr]
|-
|-
|''[[Y Merlyn Du]]'' || || 1960, [[Gwasg Aberystwyth]] || Ionawr 1995, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Y Llyfr Difyr]]'' || || 1960, [[Gwasg Aberystwyth]]
|-
|-
|''[[Trysor y Môr-ladron]]'' ||wedi'i addasu i'r Saesneg gan [[Catrin Gerallt]] fel ''Captain Morgan and the Pirate Treasure'' (Pont Books, 2015) || 1960, [[Llyfrau'r Dryw]]
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Y Ffordd Beryglus]]'' || || Ebrill 1963, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]] || Mawrth 1994 & Gorffennaf 2000, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Ymysg Lladron]]'' || || Tachwedd 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]] || Chwefror 1999, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Y Merlyn Du]]'' ||o'r ddrama radio ''Tanglemane'' gan [[Tudur Watkins]] || 1960, [[Gwasg Aberystwyth]]
|-
|-
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Dial o'r Diwedd]]'' || || 1968, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]] || Mehefin 1968, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]], Tachwedd 1998 & Ionawr 2004, [[Gwasg Gomer]]
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Y Ffordd Beryglus]]'' || || 1963, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]]
|-
|-
|''[[Ofnadwy Nos]]'' || Llyfr ffeithiol || 1971 || 31 Rhagfyr 1991 & Ionawr 1995, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Penillion y Plant]]'' || darluniwyd gan [[Jac Jones]] || 1965, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 1'' || || 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|''[[Barti Ddu o Gasnewy' Bach]]'' || || 1973 || Odan y teitl ''Barti Ddu'': Tachwedd 1995, [[Gwasg Christopher Davies]] & Chwefror 2004, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 2'' || || 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|''[[Un Noson Dywyll]]'' || || 1973 || Ionawr 2003 & Chwefror 2008, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Cyfrinach y Lludw]]'' || || Ionawr 1975 || Ionawr 1994, [[Gwasg Gomer]]
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 3'' || || 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|-
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 4'' || || 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|''[[Tân ar y Comin]]'' || Enillydd [[Gwobr Tir na n-Og]] || Mehefin 1975 || Rhagfyr 1993, Mehefin 2003, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Arswyd y byd!]]'' || || Rhagfyr 1975, [[Gwasg Gomer]] ||
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Ymysg Lladron]]'' || || 1965, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|-
|-
|''[[Rwy'i Am Fod Yn Ddoctor]]'' || || 1976, [[JD Lewis]] ||
|''[[Gwaed ar eu Dwylo]]'' || || 1966, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Lawr ar Lan y Môr]]'' || || Ebrill 1977, [[JD Lewis]] ||
|''[[Sŵn y Malu: Cyfrol o Farddoniaeth T. Llew Jones]]'' || barddoniaeth||1967, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Anturiaethau Twm Siôn Cati:<br />[[Dial o'r Diwedd]]'' || || 1968, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion]]
|''[[Dirgelwch yr Ogof]]'' || || Awst 1977, [[Gwasg Gomer]] || Tachwedd 2002, Awst 2009 [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Dysgu Difyr]]'' || || Tachwedd 1977, [[JD Lewis]] ||
|''[[Yr Ergyd Farwol]]'' || ||1969, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Cerddi'' || || 1979, [[JD Lewis]] ||
|''[[Corn, Pistol a Chwip]]'' || ||1969, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Slawer Dydd]]'' || || Rhagfyr 1979, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Gormod o Raff]]'' || || 1970, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[A Chwaraei di Wyddbwyll?]]''|| gyda [[Iolo Jones]] || [[31 Rhagfyr]] [[1980]], [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Y Corff ar y Traeth]]'' || || 1970, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Dewi Emrys'' || || 1981, [[Cyhoeddiadau Barddas]] ||
|''[[Ofnadwy Nos]]'' || llyfr ffeithiol || 1971, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Cyfoeth Awen Isfoel]]'' || || Mehefin 1981, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Barti Ddu o Gasnewy' Bach]]'' || || 1973, [[Christopher Davies]]
|-
|-
|''[[Ynys y Trysor]]'' || || 1986, [[Gwasg Mynydd Mawr]] ||
|''[[Cerddi Newydd i Blant (o Bob Oed)]]'' || barddoniaeth || 1973, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Storm]]'' || || 1987, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Un Noson Dywyll]]'' || || 1973, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Popeth am Ysbrydion]]'' || || 1987, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Cri'r Dylluan]]'' || || 1974, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Canu'n iach!]]'' || || 1987 || Hydref 1988, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Cyfrinach y Lludw]]'' || || 1975, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Cri'r Dylluan]]'' || || [[31 Rhagfyr]] [[1988]], [[Gwasg Gomer]] || Mawrth 2005, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Tân ar y Comin]]'' || enillydd [[Gwobr Tir na n-Og]];<br />wedi'i addasu i'r Saesneg gan [[Carol Byrne Jones]] fel ''Gipsy Fires'' (Pont Books, 1994) || 1975, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Gwaed ar eu Dwylo]]'' || || [[31 Rhagfyr]] 1988, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Arswyd y Byd!]]'' || || 1975, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Berw gwyllt yn Abergwaun]]:<br />Hanes rhyfedd glaniad y Ffrancod yn Abergwaun yn 1797'' || || 1986, [[Gwasg Carreg Gwalch]] ||
|''[[Rwy'i am fod … Yn Ddoctor]]'' || || 1976, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Corff ar y Traeth]]'' || || || Chwefror 1989, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Ysbryd Plas Nant Esgob]]'' || || 1976, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Cerddi newydd i blant (o bob oed)]]'' || || ||
|''[[Helicopter! Help!: a Storïau Eraill]]'' || || 1976, [[Christopher Davies]]
|-
|-
|''[[Ysbryd Plas Nantesgob]]'' || || ||
|''[[Pethe Plant]]'' || || 1976, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Dirgelwch yr Ogof]]'' || || ||
|''[[Lawr ar Lan y Môr: Storïau am Arfordir Dyfed]]'' || || 1977, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Yr ergyd farwol]]'' || || ||
|''[[Dirgelwch yr Ogof]]'' || || 1977, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Gormod o Raff]]'' || || ||
|''[[Dysgu Difyr: Llyfr Amgylchedd i Ysgolion a Chartrefi]]'' || || 1977, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Helicopter! help! : a storiau eraill]]'' || || ||
|''[[Cerddi '79]]'' || || 1979, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[['Slawer Dydd]]'' || atgofion || 1979, [[Gwasg Gomer]]
|''Hen Gof: Ysgrifau llên gwerin'' || || ||
|-
|-
|''[[Lleuad yn Olau]]'' || Enillydd [[Gwobr Tir na n-Og]] || [[20 Ebrill]] [[1989]], [[Gwasg Gomer]] || Mehefin 1999, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Tales the Wind Told]]'' || straeon i blant|| 1979, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''One Moonlit Night'' || Cyfieithiad gan [[Gillian Clarke]] o ''Lleuad yn Olau'' || || Medi 1991, [[Gwasg Gomer]]
|''[[A Chwaraei di Wyddbwyll?]]''|| gyda [[Iolo Ceredig Jones]] || 1980, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Penillion y Plant]]'' || Darluniwyd gan [[Jac Jones]] || Ionawr 1990, [[Gwasg Gomer]] || Mawrth 1992, [[Gwasg Gomer]]
|''[[O Dregaron i Bungaroo]]'' || || 1981, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Berw Gwyllt yn Abergwaun|Berw Gwyllt yn Abergwaun: Hanes Rhyfedd Glaniad y Ffrancod yn Abergwaun yn 1797]]'' || || 1986, [[Gwasg Carreg Gwalch]]
|''Merched y môr a chwedlau eraill'' || || ||
|-
|-
|''Cyfrinach Wncwl Daniel:<br />Hanes Rhyfedd Hen Feddyginiaeth Lysieuol'' || gyda [[Dafydd Wyn Jones]] || Ionawr 1992, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Canu'n Iach!]]'' || barddoniaeth|| 1987, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Cancer Curers - Or Quacks?:<br />The Story of a Secret Herbal Remedy'' || gyda [[Dafydd Wyn Jones]] Cyfieithiad gan [[Dafydd Wyn Jones]] o ''Cyfrinach Wncwl Daniel'' || Ionawr 1993, [[Gwasg Gomer]] ||
|''[[Lleuad yn Olau]]'' || enillydd [[Gwobr Tir na n-Og]];<br />wedi'i addasu i'r Saesneg gan [[Gillian Clarke]] fel ''One Moonlit Night'' (Pont Books, 1991)|| 1989, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Corn, Pistol a Chwip]]'' || || [[31 Rhagfyr 1992]], [[Gwasg Gomer]] ||
|''Cyfrinach Wncwl Daniel:<br />Hanes Rhyfedd Hen Feddyginiaeth Lysieuol'' || gyda [[Dafydd Wyn Jones]] || 1992, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''Cancer Curers - Or Quacks?:<br />The Story of a Secret Herbal Remedy'' || gyda [[Dafydd Wyn Jones]] Cyfieithiad gan [[Dafydd Wyn Jones]] o ''Cyfrinach Wncwl Daniel'' || 1993, [[Gwasg Gomer]]
|''Cân y Morfilod'' || Cyfieithiad o lyfr gan [[Dyan Sheldon]] || 1993, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]] ||
|-
|-
|''[[Y Gelyn ar y Trên]]'' || yn seiliedig ar ''The Trainspotters'' gan Graham Jones|| 1994, [[Gwasg Gomer]]
|''Santa'' || || Tachwedd 1993, [[Cymdeithas Lyfrau Ceredigion|CLC]] ||
|-
|-
|''[[Hen Gof: Ysgrifau Llên Gwerin]]'' || || 1996, [[Gwasg Carreg Gwalch]]
|''[[Gipsy Fires]]'' || Cyfieithiad o'i nofel ''Tân ar y Comin'', gyda [[Carol Byrne Jones]] || Ionawr 1994, [[Pont Books]] ||
|-
|-
|''[[Y Gelyn ar y Trên]]'' || || Ionawr 1994 || Mehefin 2004, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Modrwy Aur y Bwda: a Storïau Eraill]]'' || || 1997, [[Gwasg Gomer]]
|-
|-
|''[[Storïau Cwm-Pen-Llo]]'' || pedair stori a gyhoeddwyd yn wreiddiol fel rhan o ''[[Pethe Plant]]'' (1976) || 2001, [[Gwasg Carreg Gwalch]]
|''[[Jona Ym Mol y Morfil]]'' || || Ionawr 1994, [[Gwasg Cambria]] ||
|-
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 1'' || || 1994 || Mehefin 2000, [[Gwasg Gomer]]
|''[[Fy Mhobol I]]'' || hunangofiant || 2002, [[Gwasg Gomer]]
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 2'' || || ? || Ionawr 1996, [[Gwasg Gomer]]
|-
|''Trysorau T. Llew: Modrwy Aur y Bwda a Storïau Eraill'' || Casgliad, darluniwyd gan [[Jac Jones]] || Wedi eu cyhoeddi eisoes || Tachwedd 1997, [[Gwasg Gomer]]
|-
|''Trysorau T. Llew: Y Môr yn eu Gwaed'' || Detholiad Siân Lewis o rannau o nofelau cyffrous T. Llew Jones || Tachwedd 1997, [[Gwasg Gomer]] ||
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 3'' || || 1997 || Gorffennaf 2000, [[Gwasg Gomer]]
|-
|''Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 4'' || || Tachwedd 1998, [[Gwasg Gomer]] ||
|-
|''Lladron Defaid'' || Addasiad Cymraeg o ''The Wild Morgans'' gan [[Alison Morgan]] || Mai 2001, [[Gwasg Gomer]] ||
|-
|''Storïau Cwm-pen-llo'' || Casgliad o bedair stori || Ymddangosont yn [[Pethe Plant]] yn 1976 || [[1 Tachwedd]] [[2001]], [[Gwasg Carreg Gwalch]]
|-
|''[[Fy Mhobol I]]'' || [[Hunangofiant]] || Awst 2002, [[Gwasg Gomer]] || Mawrth 2003, [[Gwasg Gomer]]
|-
|''[[Trysorfa T. Llew Jones]]'' || gol. [[Tudur Dylan Jones]], darluniwyd gan [[Jac Jones]] || Tachwedd 2004, [[Gwasg Gomer]] ||
|-
|''[[Bocs Anrheg]]'' || || Hydref 2005, [[Gwasg Gomer]] ||
|-
|''[[Geiriau a Gerais]]'' || || Tachwedd 2006, [[Gwasg Gomer]] ||
|}
|}

=== Cryno-ddisgiau ===
* ''Lleuad yn Olau - Chwedlau Traddodiadol o Gymru'', Tachwedd 2003, ail-gyhoeddwyd Chwefror 2005 ([[Tympan]])


=== Llyfrau a olygwyd gan T. Llew Jones ===
=== Llyfrau a olygwyd gan T. Llew Jones ===
* ''Cerddi Gwlad Ac Ysgol'', Hydref 1976, [[Gwasg Gomer]]
* ''[[Cerddi Gwlad ac Ysgol]]'' (Gwasg Aberystwyth, 1957)
* ''[[Cerddi Pentalar]]'', [[Alun Cilie]], Awst 1976, [[Gwasg Gomer]]
* ''Ail Gerddi Isfoel: Ynghŷd â Hunangofiant Byr'' (Gwasg Gomer, 1965)
* ''Y Gwron o Dalgarreg: Cyfrol Deyrnged i'r Diweddar T. Ll. Stephens'' (Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1967)
* ''Tales the Wind Told'', Awst 1979, [[JD Lewis]]
* [[Alun Cilie]], ''[[Cerddi Pentalar]]'' (Gwasg Gomer, 1976)
* ''Cerddi Bardd y Werin - Detholiad o Farddoniaeth Crwys'', Ionawr 1994, [[Gwasg Gomer]]
* D. S. Jones, ''Hud yr Hydref: Cerddi D. S. Jones, Llanfarian'' (Gwasg Gomer, 1976)
* [[Dafydd Jones (Isfoel)]], ''[[Cyfoeth Awen Isfoel]]'' (Gwasg Gomer, 1981)
* [[William Crwys Williams]], ''Cerddi Bardd y Werin: Detholiad o Farddoniaeth Crwys'' (Gwasg Gomer, 1994)
* ''[[Geiriau a Gerais]]'' (Gwasg Gomer, 2006) [blodeugerdd o farddoniaeth]


=== Llyfrau ar T. Llew Jones ===
=== Llyfrau a addaswyd i'r Gymraeg gan T. Llew Jones ===
* Robert Louis Stevenson, ''[[Ynys y Trysor]]'' (Gwasg Mynydd Mawr, 1986)
* Teifi, Siân ''Cyfaredd y cyfarwydd : astudiaeth o fywyd a gwaith y prifardd T. Llew Jones''
* Jules Verne, ''[[Rownd y Byd mewn 80 Diwrnod]]'' (Gwasg Gomer, 1986)
* ''Cyfrol deyrnged y Prifardd T. Llew Jones'' (golygwyd gan Gwynn ap Gwilym)
* Kevin Crossley-Holland, ''[[Storm (cyfrol)|Storm]]'' (Gwasg Gomer, 1987)
* Reynolds, Idris ''Tua'r Gorllewin . . . cofiant T. Llew Jones'' 2011
* Christopher Maynard, ''[[Popeth am Ysbrydion]]'' (Gwasg Gomer, 1987)
* Dyan Sheldon, ''[[Cân y Morfilod]]'' (Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1993)
* Mauri Kunnas, ''[[Santa (cyfrol)|Santa]]'' (Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1993)
* John Ryan, ''[[Jona Ym Mol y Morfil]]'' (Gwasg Cambria, 1994)
* Alison Morgan, ''[[Lladron Defaid]]'' (Gwasg Gomer, 2001)

===Casgliadau gan olygyddion eraill===
* ''[[Y Môr yn eu Gwaed]]'', gol. Siân Lewis (Gwasg Gomer, 1997) [detholiad o rannau o'i nofelau cyffrous]
* ''[[Trysorfa T. Llew Jones]]'', gol. Tudur Dylan Jones (Gwasg Gomer, 2004)
* ''[[Y Fro Eithinog|Y Fro Eithinog: Casgliad o Gerddi T. Llew Jones]]'', gol. Idris Reynolds (Gwasg Gomer, 2015)

=== Cryno-ddisgiau ===
* ''Lleuad yn Olau: Chwedlau Traddodiadol o Gymru'', Tachwedd 2003, ail-gyhoeddwyd Chwefror 2005 ([[Tympan]])

== Llyfrau am T. Llew Jones ==
* Siân Teifi, ''Cyfaredd y Cyfarwydd: Astudiaeth o Fywyd a Gwaith y Prifardd T. Llew Jones'' (Gwasg Cambria, 1982)
* ''Cyfrol Deyrnged y Prifardd T. Llew Jones'', gol. Gwynn ap Gwilym (Cyhoeddiadau Barddas, 1982)
* ''[[Bro a Bywyd: T. Llew Jones]]'', gol. Jon Meirion Jones (Cyhoeddiadau Barddas, 2010)
* Idris Reynolds, ''[[Tua'r Gorllewin - Cofiant T. Llew Jones|Tua'r Gorllewin ... Cofiant T. Llew Jones]]'' (Cyhoeddiadau Barddas, 2011)


== Cyfeiriadau ==
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}
{{cyfeiriadau}}

== Dolenni allanol ==
* [http://www.tllewjones.com/ Cronfa Goffa T. Llew Jones]
* [http://www.cllc.org.uk/graphix/pdfs/AA_TLlewJones.pdf Taflen Adnabod Awdur T. Llew Jones]


{{Rheoli awdurdod}}
{{Rheoli awdurdod}}
Llinell 171: Llinell 170:
{{DEFAULTSORT:Jones, T. Llew}}
{{DEFAULTSORT:Jones, T. Llew}}
[[Categori:T. Llew Jones| ]]
[[Categori:T. Llew Jones| ]]
[[Categori:Addysgwyr Cymreig]]
[[Categori:Beirdd Cymreig yn yr iaith Gymraeg]]
[[Categori:Genedigaethau 1915]]
[[Categori:Genedigaethau 1915]]
[[Categori:Llenorion Cymreig yr 20fed ganrif]]
[[Categori:Llenorion plant Cymraeg]]
[[Categori:Marwolaethau 2009]]
[[Categori:Marwolaethau 2009]]
[[Categori:Nofelwyr Cymreig yn yr iaith Gymraeg]]
[[Categori:Addysgwyr yr 20fed ganrif o Gymru]]
[[Categori:Beirdd yr 20fed ganrif o Gymru]]
[[Categori:Beirdd yr 21ain ganrif o Gymru]]
[[Categori:Beirdd Cymraeg o Gymru]]
[[Categori:Llenorion plant Cymraeg o Gymru]]
[[Categori:Nofelwyr yr 20fed ganrif o Gymru]]
[[Categori:Nofelwyr yr 21ain ganrif o Gymru]]
[[Categori:Nofelwyr Cymraeg o Gymru]]
[[Categori:Pobl o Sir Gaerfyrddin]]
[[Categori:Pobl o Sir Gaerfyrddin]]
[[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol Dyffryn Teifi]]
[[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol Dyffryn Teifi]]
[[Categori:Prifeirdd]]

Golygiad diweddaraf yn ôl 18:35, 13 Gorffennaf 2024

T. Llew Jones
Cadeirio T. Llew Jones yn Eisteddfod Genedlaethol 1958.
Ganwyd11 Hydref 1915 Edit this on Wikidata
Pentrecwrt Edit this on Wikidata
Bu farw9 Ionawr 2009 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethysgrifennwr, bardd, awdur plant Edit this on Wikidata
PlantIolo Ceredig Jones, Emyr Llywelyn Edit this on Wikidata

Nofelydd a bardd oedd Thomas Llewelyn Jones (11 Hydref 1915 – 9 Ionawr 2009), a ysgrifennai fel T. Llew Jones. Bu'n ysgrifennu am dros hanner canrif, ac mae'n un o awduron llyfrau plant mwyaf poblogaidd a chynhyrchiol Cymru.

Bywgraffiad

[golygu | golygu cod]

Ganed ef ym Mhentre-cwrt, Sir Gaerfyrddin. Mynychodd Ysgol Gynradd Capel Graig ac Ysgol Ramadeg Llandysul. Bu'n athro ac yna'n brifathro am 35 mlynedd yn Ysgol Gynradd Tre-groes ac yna yn Ysgol Gynradd Coed-y-Bryn ger Llandysul. Daeth i amlygrwydd fel bardd pan enillodd Gadair yn Eisteddfod Glyn Ebwy (1958) ac eto y flwyddyn ganlynol yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1959.

Er iddo barhau i farddoni, daeth yn fwyaf adnabyddus fel awdur nofelau plant. Mae ambell lyfr yn seiliedig ar gymeriadau hanesyddol fel Barti Ddu a Twm Siôn Cati. Cyhoeddodd dros 50 o lyfrau i gyd, y rhan fwyaf yn nofelau ond ambell un ffeithiol hefyd, megis Ofnadwy Nos, sef hanes llongddrylliad y Royal Charter. Addaswyd nifer o'i lyfrau ar gyfer teledu a chyfieithwyd nifer i'r Saesneg ac ambell un i ieithoedd eraill, megis Llydaweg.

Rhoddwyd gradd MA er anrhydedd iddo gan Brifysgol Cymru ym 1977, ac enillodd Wobr Mary Vaughan Jones am ei gyfraniad at lenyddiaeth blant. Ym mis Mawrth 2005, bron yn 90 oed, enillodd y gadair yn Eisteddfod Cymdeithas Ceredigion.

Roedd T. Llew Jones hefyd yn ymwneud â gwyddbwyll. Roedd yn un o'r rhai wnaeth arwain ymgyrch lwyddiannus i weld Undeb Gwyddbwyll Cymru yn torri'n rhydd o Ffederasiwn Gwyddbwyll Prydain (fel yr oedd bryd hynny) ac yn ymuno â FIDE fel aelod annibynnol ym 1970. Roedd hyn yn galluogi i Gymru gystadlu fel gwlad ar ei phen ei hun yn yr Olympiad Gwyddbwyll, a bu T. Llew yn rheolwr tîm Cymru yn Olympiad Nice, 1974.

Sefydlodd a rhedodd Gymdeithas Gwyddbwyll Dyfed, ei chynghrair, Clwb Gwyddbwyll Aberteifi, a Chyngres Agored Dyfed. Pan fu farw, yr oedd yn Is-lywydd Undeb Gwyddbwyll Cymru, ac yn Llywydd am Oes Cynghrair Gwyddbwyll Dyfed. Sefydlodd T. Llew hefyd gylchgrawn Y Ddraig, a bu'n olygydd ar y cylchgrawn wrth iddo dyfu o fod yn gylchlythyr Cymdeithas Gwyddbwyll Dyfed i fod yn gylchgrawn gwyddbwyll Cymru yn ystod y 1970au. Mae hefyd wedi ysgrifennu llyfr yn y Gymraeg ar wyddbwyll gyda'i fab, Iolo.

Roedd yn dad i'r gwleidydd Emyr Llewelyn, y chwaraewr gwyddbwyll rhyngwladol Iolo Ceredig Jones ac Eira Prosser.

Yn 2012, enwyd ysgol gynradd newydd, Ysgol T Llew Jones, ym Mrynhoffnant ger Llandysul, ar ei ôl. Roedd yr ysgol yn cymryd lle pedair ysgol Blaenporth, Glynarthen, Rhydlewis a Phontgarreg.[1]

Trysorfa T. Llew Jones (2012)
Trysorfa T. Llew Jones (2012) 
Trysor y Môr-ladron (1960)
Trysor y Môr-ladron (1960) 

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]

Llyfrau gan T. Llew Jones

[golygu | golygu cod]
Teitl Nodiadau Cyhoeddwyd
Merched y Môr a Chwedlau Eraill 1958, Gwasg Aberystwyth |
Trysor Plasywernen 1958, [dim cyhoeddwr]
Y Llyfr Difyr 1960, Gwasg Aberystwyth
Trysor y Môr-ladron wedi'i addasu i'r Saesneg gan Catrin Gerallt fel Captain Morgan and the Pirate Treasure (Pont Books, 2015) 1960, Llyfrau'r Dryw
Y Merlyn Du o'r ddrama radio Tanglemane gan Tudur Watkins 1960, Gwasg Aberystwyth
Anturiaethau Twm Siôn Cati:
Y Ffordd Beryglus		 1963, CLC
Penillion y Plant darluniwyd gan Jac Jones 1965, Gwasg Gomer
Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 1 1965, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 2 1965, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 3 1965, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Llyfrau Darllen Newydd: Llyfr 4 1965, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Anturiaethau Twm Siôn Cati:
Ymysg Lladron		 1965, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Gwaed ar eu Dwylo 1966, Gwasg Gomer
Sŵn y Malu: Cyfrol o Farddoniaeth T. Llew Jones barddoniaeth 1967, Gwasg Gomer
Anturiaethau Twm Siôn Cati:
Dial o'r Diwedd		 1968, Cymdeithas Lyfrau Ceredigion
Yr Ergyd Farwol 1969, Gwasg Gomer
Corn, Pistol a Chwip 1969, Gwasg Gomer
Gormod o Raff 1970, Gwasg Gomer
Y Corff ar y Traeth 1970, Gwasg Gomer
Ofnadwy Nos llyfr ffeithiol 1971, Gwasg Gomer
Barti Ddu o Gasnewy' Bach 1973, Christopher Davies
Cerddi Newydd i Blant (o Bob Oed) barddoniaeth 1973, Gwasg Gomer
Un Noson Dywyll 1973, Gwasg Gomer
Cri'r Dylluan 1974, Gwasg Gomer
Cyfrinach y Lludw 1975, Gwasg Gomer
Tân ar y Comin enillydd Gwobr Tir na n-Og;
wedi'i addasu i'r Saesneg gan Carol Byrne Jones fel Gipsy Fires (Pont Books, 1994)		 1975, Gwasg Gomer
Arswyd y Byd! 1975, Gwasg Gomer
Rwy'i am fod … Yn Ddoctor 1976, Gwasg Gomer
Ysbryd Plas Nant Esgob 1976, Gwasg Gomer
Helicopter! Help!: a Storïau Eraill 1976, Christopher Davies
Pethe Plant 1976, Gwasg Gomer
Lawr ar Lan y Môr: Storïau am Arfordir Dyfed 1977, Gwasg Gomer
Dirgelwch yr Ogof 1977, Gwasg Gomer
Dysgu Difyr: Llyfr Amgylchedd i Ysgolion a Chartrefi 1977, Gwasg Gomer
Cerddi '79 1979, Gwasg Gomer
'Slawer Dydd atgofion 1979, Gwasg Gomer
Tales the Wind Told straeon i blant 1979, Gwasg Gomer
A Chwaraei di Wyddbwyll? gyda Iolo Ceredig Jones 1980, Gwasg Gomer
O Dregaron i Bungaroo 1981, Gwasg Gomer
Berw Gwyllt yn Abergwaun: Hanes Rhyfedd Glaniad y Ffrancod yn Abergwaun yn 1797 1986, Gwasg Carreg Gwalch
Canu'n Iach! barddoniaeth 1987, Gwasg Gomer
Lleuad yn Olau enillydd Gwobr Tir na n-Og;
wedi'i addasu i'r Saesneg gan Gillian Clarke fel One Moonlit Night (Pont Books, 1991)		 1989, Gwasg Gomer
Cyfrinach Wncwl Daniel:
Hanes Rhyfedd Hen Feddyginiaeth Lysieuol		 gyda Dafydd Wyn Jones 1992, Gwasg Gomer
Cancer Curers - Or Quacks?:
The Story of a Secret Herbal Remedy		 gyda Dafydd Wyn Jones Cyfieithiad gan Dafydd Wyn Jones o Cyfrinach Wncwl Daniel 1993, Gwasg Gomer
Y Gelyn ar y Trên yn seiliedig ar The Trainspotters gan Graham Jones 1994, Gwasg Gomer
Hen Gof: Ysgrifau Llên Gwerin 1996, Gwasg Carreg Gwalch
Modrwy Aur y Bwda: a Storïau Eraill 1997, Gwasg Gomer
Storïau Cwm-Pen-Llo pedair stori a gyhoeddwyd yn wreiddiol fel rhan o Pethe Plant (1976) 2001, Gwasg Carreg Gwalch
Fy Mhobol I hunangofiant 2002, Gwasg Gomer

Llyfrau a olygwyd gan T. Llew Jones

[golygu | golygu cod]

Llyfrau a addaswyd i'r Gymraeg gan T. Llew Jones

[golygu | golygu cod]

Casgliadau gan olygyddion eraill

[golygu | golygu cod]

Cryno-ddisgiau

[golygu | golygu cod]
  • Lleuad yn Olau: Chwedlau Traddodiadol o Gymru, Tachwedd 2003, ail-gyhoeddwyd Chwefror 2005 (Tympan)

Llyfrau am T. Llew Jones

[golygu | golygu cod]
  • Siân Teifi, Cyfaredd y Cyfarwydd: Astudiaeth o Fywyd a Gwaith y Prifardd T. Llew Jones (Gwasg Cambria, 1982)
  • Cyfrol Deyrnged y Prifardd T. Llew Jones, gol. Gwynn ap Gwilym (Cyhoeddiadau Barddas, 1982)
  • Bro a Bywyd: T. Llew Jones, gol. Jon Meirion Jones (Cyhoeddiadau Barddas, 2010)
  • Idris Reynolds, Tua'r Gorllewin ... Cofiant T. Llew Jones (Cyhoeddiadau Barddas, 2011)

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑  Enwi ysgol newydd ym Mrynhoffnant ar ôl T Llew Jones. BBC (7 Medi 2012). Adalwyd ar 7 Medi 2012.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=T._Llew_Jones&oldid=12874356"