Контент патне куҫ

Тавралăх

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Тавралăх (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
США, Флорида
Арктика

Тавралăх — пĕр-пĕр вырăнăн унти çутçанталăк малсăлтавĕсене тата экологие палăртакан пĕрлештерÿллĕ ят. Тавралӑха чӗрӗ организм (ҫын, выльӑх-чӗрлӗх тата ытти ҫавӑн пекех), чӗрӗ те чӗрӗ ҫутҫанталӑк объекчӗсене кӗртнӗ май, хутлӑхӑн пӗр пайне пӑхса тухаҫҫӗ.

Тавралӑх хутлӑхӗ, яланхи пекех, ҫӗр ҫинче ҫутҫанталӑк условийӗсене ҫырса кӑтартассипе, унӑн локаллӑ тата тӗп экосистикисен тӑрӑмӗпе тата вӗсем ҫынпа хутшӑнса ӗҫленипе усӑ кураҫҫӗ. Кун пек пӗлтерӗшпе термин тӗнчери килӗшӳсенче усӑ курать.

Хальхи тапхӑрта этем ӗҫӗ-хӗлӗ пӗтӗм географи хуппине ҫавӑрса илнӗ, унӑн масштабӗсем халӗ тавралӑхри лару-тӑрура япӑх палӑракан тӗп ҫутҫанталӑк процесӗсен ӗҫӗсемпе танлашаҫҫӗ. Тавралӑх - этемлӗхпе ӗҫ-хӗлӗн хутлӑхӗ, пӗтӗм тавралӑх, ҫутҫанталӑка та, антропогӑна та шута илсе.

Пӗрлешӳллӗ Нацисене Организациленӗ шайра ятарлӑ организаци — ТАВРАЛӐХ хутлӑхӗпе ҪЫХӐННӐ ООН Программи (англи) йӗркеленӗ. UNEP). Тавралӑха сыхлассин ҫивӗч ыйтӑвӗсене явӑҫтарас тӗллевпе вӑл тавралӑх кунне пӗтӗм Тӗнчипе палӑртрӗ.

Ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗ-ҫутҫанталӑка пӗлни е ҫутҫанталӑка пӗлни-вӗрентӳ предмечӗ. Ку наукӑсен пуҫламӑш сведенисем: биологи, геологи, геологи, экологи, астрономи, физика тата хими.

Шкулти вӗренӳ предмечӗ, Ӑна раҫҫей, Украина Тата ссср составне маларах кӗнӗ ытти патшалӑхсен хальхи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулӗсен пуҫламӑш тата вӑтам класӗсенче вӗрентет. Нумай шкулсенче предмета "Окружный мир"ят панӑ. Ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗ ҫутҫанталӑкӑн элементарлӑ никӗсӗсене вӗрентет, вӗренекенсене ҫутҫанталӑка, тӑван тавралӑха, этем анатомине, тавралӑх хутлӑхӗпе ҫыхӑнса ӗҫленине элементлӑ пӗлӳ парать. Ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗн курсне юлашки ҫул вӗрентнӗ чухне ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑх циклӗн предмечӗсене тарӑнрах тата специализациленӗ тӗпчеве хатӗрлет.[1]

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]