Vibert Douglas
| Alice (Allie) Vibert Douglas | |
|---|---|
| Rođenje | 14. decembar 1894. Montreal, Kanada |
| Smrt | 2. juli 1988 (93 godine) Kingston, Kanada |
| Polje | Astronomija, astrofizika |
| Alma mater | Univerzitet McGill |
| Istaknute nagrade | Orden Britanskog Carstva |
Allie (ili Alice) Vibert Douglas (15. decembar 1894 – 2. juli 1988), koja je obično nosila svoje srednje ime,[1] je bila kanadska astronomkinja i astrofizičarka.[2][3]
Rani život i obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Rođena je u Montréalu, Québec, 15. decembra 1894.[4] Budući da su joj oba roditelja umrla u godini njenog rođenja, prvo je živjela u Londonu, Engleska sa bratom Georgeom Vibertom Douglasom i bakom.[3] Njen djed je bio sveštenik George Douglas, istaknuti metodistički sveštenik i pedagog.[5] Godine 1904. s bratom se vratila u Montréal gdje su pohađali srednju školu Westmount. Dok je odrastala, zanimala se za nauku, ali je smatrala da joj je spol hendikep. U srednjoj školi odbijen joj je prijem u mali naučni klub isključivo zato što je bila žena. Njen brat joj je pomogao da zaobiđe ovaj problem ostavljajući vrata odškrinuta i puštajući je da sjedi ispred učionice i sluša predavanja. Diplomirala je kao najbolja u svojoj klasi i dobila stipendiju na Univerzitetu McGill.[3]
Godine 1912. započela je studije matematike i fizike na McGill-u, ali su one prekinute tokom treće godine izbijanjem Prvog svjetskog rata. Njen brat George se prijavio kao oficir, bio je stacioniran u blizini Londona u Engleskoj i preselio svoju porodicu, uključujući Douglas, sa njim. Potom ju je porodični prijatelj pozvao da se pridruži ratnim naporima i odlučila je da radi u Ratnom uredu kao statističar. Iako bi bombe padale blizu njenog radnog mjesta, izdržala je i imala je najveću platu od svih privremenih državnih službenika u Nacionalnoj službi. Godine 1918, u dobi od 23 godine, odlikovana je Ordenom Britanskog Carstva za svoj rad.[1][3]
Vrativši se u Montreal 1920, nastavila je studije, stekla diplomu, a zatim i magistrirala 1921.[1] Nastavila je školovanje na Univerzitetu u Cambrigeu, studirajući kod Arthura Eddingtona, jednog od vodećih astronoma tog vremena. Doktorirala je astrofiziku u McGill 1926.[1] i bila je prva osoba koja ga je dobila na univerzitetu u Québecu i jedna od prvih žena koja je to postigla u Sjevernoj Americi. Napisala je važnu Edingtonovu biografiju, Život Artura Edingtona.[1][6]
Rad
[uredi | uredi izvor]Nakon završetka doktorata, pridružila se Univerzitetu McGill, gdje je predavala fiziku i astrofiziku. Godine 1939. preselila se na Queen's University u Kingstonu gdje je služila kao dekanica za žene do 1958.[1] Bila je profesor astronomije od 1946. do svog penzionisanja 1964. i bila je ključna za primanje žena u inženjerstvo i medicinu. Tokom Drugog svjetskog rata ustanovila je da svi učenici moraju odraditi dva obavezna sata "doprinosa ratnim naporima", postaviti stanice za pletenje za žene između časova i zahtijevala je da svi novi učenici idu na časove za medicinske tehničare.[1]
Bila je aktivni član Kraljevskog astronomskog društva Kanade (RASC) i postala je predsjednica 1943. U velikoj mjeri zahvaljujući njenom radu, Kingston centar RASC-a je osnovan 1961.[7]
U suradnji s Johnom Stuartom Fosterom, istraživala je spektre zvijezda tipa A i B i Starkov efekat koristeći Astrofizičku opservatoriju Dominion. Godine 1947. postala je prva kanadska predsjednica Međunarodne astronomske unije i predstavljala je Kanadu na UNESCO konferenciji u Montevideou, Urugvaj, sedam godina kasnije. Godine 1967. postala je oficir Reda Kanade i proglašena je jednom od 10 žena stoljeća od strane Nacionalnog vijeća jevrejki. Umrla je 2. jula 1988.[8]
Počast
[uredi | uredi izvor]Vibert Douglas ima pateru (nepravilan ili složen krater) na Veneri nazvanu po njoj. Vibert-Douglas Patera se nalazi na 11,6° južne geografske širine 194,3° istočne geografske dužine. Gotovo je kružnog oblika i prečnika 45 km.[9][10] Godine 1988, u godini njene smrti, asteroid 3269 Vibert-Douglas nazvan je u njenu čast.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c d e f g "Douglas, Allie Vibert (1894-1988)". Queen's University Encyclopedia.
- ^ Hogg, Helen Sawyer (juli 1989). "A. Vibert Douglas". Physics Today. 42 (7): 88–89. Bibcode:1989PhT....42g..88H. doi:10.1063/1.2811101. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ a b c d Crossfield, E. Tina (1997). Benjamin F. Shearer; Barbara S. Shearer (ured.). Notable women in the physical sciences : a biographical dictionary (1. publ. izd.). Westport, Conn. [u.a.]: Greenwood Press. ISBN 0313293031.
- ^ Quebec, Canada, Church Records (Drouin Collection), 1621–1968, Montreal-Methodist Saint James-1894, pg.30
- ^ Dent, John Charles (1880). The Canadian Portrait Gallery. II. Toronto: John B. Magurn. str. 95.
- ^ Douglas, A. Vibert (1956). The Life of Arthur Eddington. Thomas Nelson and Sons. str. 92–95.
- ^ walter.macdonald2@gmail.com (3. 8. 2013). "Alice Douglas". RASC (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 16. 3. 2023. Pristupljeno 16. 3. 2023.
- ^ Ogilvie & Harvey, p. 756
- ^ "Statistics". www.astro.umontreal.ca. Arhivirano s originala, 28. 3. 2018. Pristupljeno 1. 2. 2024.
- ^ "Data" (PDF). www.lpi.usra.edu.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]