Sjekutić
| Sjekutić | |
|---|---|
 Stalni zubi desne polovine donjeg dentalnog luka, pogled odozgo | |
 Stalni zubi, pogled sa desne strane | |
| Detalji | |
| Identifikatori | |
| Latinski | 'Dentes incisivi' |
| MeSH | D007180 |
| TA98 | A05.1.03.004 |
| TA2 | 906 |
| FMA | 12823 |
| Anatomska terminologija | |
Sjekutići (lat. dentes incisivi) su jedna od četiri kategorije zuba u ljudskom zubalu. U stalnoj denticiji ima ih osam , po četiri u svakom dentalnom luku. To su prvi i drugi zubi od srednje linije lica u sva četiri kvadranta i sa očnjacima čine grupu tzv. prednjih zuba (lat. dentes anteriores s. intercanini).[1] U kategori sekutića su:
- prvi gornji sekutić (lat.dens incisivus primus s. medialis superior dexter et sinister);
- drugi gornji sekutić (lat. dens incisivus secundus s. lateralis superior dexter et sinister);
- prvi donji sekutić (at. dens incisivus primus s. medialis inferior dexter et sinister);
- drugi donji sekutić (lat. dens incisivus secundus s. lateralis inferior dexter et sinister).[2]
Sjekutići obično imaju jedan korijen sa mezijalnim i palatinalnim nagibom, koji je spljošten u meziodistalnom pravcu. Gornji imaju veće krunice u odnosu na donjke i gornji centralni sekutić ima najveću krunu, a veličina im zatim progresivno opada do donjeg centralnog sekutića (koji je ujedno i najmanji zub ljudskog zubala). Svi imaju pravilan položaj ugla i luka, sa izuzetkom prvog donjeg sekutića. Vestibulske i oralne površine sjekutića su trapezaste, sa bazom u dijelu sječivnog grebena, a bočne strane (mezijalna i distalna) su trouglaste, sa bazom u vratnom segmentu.
Kod većine osoba sa prirodnim kompletom u položaju maksimalne interkuspidacije (odnos zubnih lukova sa najvećim mogućim brojem okluzijskih kontakata) sječivni obodi gornjih prednjih zuba preklapaju se sa odgovarajućim ivicama donjih; taj položaj naziva se normalni preklop. Razmak između sječivnih ivica zuba po vertikali naziva se vertikalni preklop, koji i iznosi oko 2,5 mm, a kod prednjih zuba javlja se i blagi horizontalni preklop. Kod osoba sa pravilnim odnosom vilica (I skeletna klasa) osovine gornjih i donjih sekutića zatvaraju međusobni ugao od 130-135º.
Obilježja klase
[uredi | uredi izvor]Sjekutiće obilježava pet karakterističnih znakova po kojima se razlikuju od ostalih klasa zuba.
- incizalna ivica je ravna i razlikuje se od okluzalnih površina bočnih zuba, gde je prisutna jedna ili više kvržica.
- na sječivnom grebenu novoizniklih sekutića su tzv. kumulusi (ovalne izrasline gleđi), a obično ih je tri. Tokom vremena, oni se gube, kada sekutići postignu aktivnu okluziju; međutim mogu i da se zadrže u slučaju nefunkcionalne okluzije. Kumulusi su razdvojeni plitkim brazdama i ponekad su nepravilnog oblika, zazličito brojni, izraženi i sl.
- položaj i nagib rubnih grebenova razlikuje se bitno u odnosu na bočne zube. U klasi sjekutića, čine mezijalnu i distalnu granicu jezične, a kod bočnih zuba okluzalne površine. Rubni grebenovi bočnih zuba također su pod pravim uglom u odnosu na uzdužnu osovinu zuba, a kod sekutića oni su gotovo paralelni sa njegovom osom.
- na oralnoj površini sjekutića ima jedna prostrana lingvalna jama, za razliku od očnjaka koji imaju dvije ili bočnih zuba koji imaju više jamica na griznoj površini.
- cingulum imaju samo prednjii zubi. To je konveksni (ispupčeni) dio oralne površine zuba u srednjoj i vratnoj trećini i bolje je izražen kod očnjaka.
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Raspored sjekutića kod čovjeka -
Usna šupljina -
Lijeva gornja vilice, vanjska površina -
Baza lobanje, donja površinaBase
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Archives". dentalcare.com. Arhivirano s originala, 29. 4. 2018. Pristupljeno 29. 4. 2018.
- ^ Scheid, RC. (2012). Woelfel's dental anatomy (8 izd.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.
