Aleksandar Sever
| Aleksandar Sever | |
|---|---|
 | |
| Car Rimskog carstva | |
| Vladavina | 11. mart 222 – 19. mart 235. |
| Prethodnik | Heliogabal |
| Nasljednik | Maksimin I Tračanin |
| Supružnik | Salustija Orbijana Sulpicija Memija |
| Dinastija | Sever |
| Otac | Marko Julije Gesije Marcijan |
| Majka | Julija Avita Mameja |
| Rođenje | 1. oktobar 208. Arka Cezareja, Rimsko carstvo |
| Smrt | 19. mart 235. (u 26. godini) Moguntiacum, Gornja Germanija, Rimsko carstvo |
Marko Aurelije Sever Aleksandar August[1] također poznat kao Aleksandar Sever[2] (1. oktobar 208 – 19. mart 235) bio je rimski car od 222. do 235. Bio je poslednji car iz dinastije Severa.
Naslijedio je rođaka Heliogabala nakon njegovog ubistva 222, da bi na kraju i sam bio ubijen, čime je započeta kriza trećeg stoljeća – gotovo 50 godina građanskih ratova, stranih invazija i kolapsa monetarne ekonomije.
Heliogabala su zajedno sa njegovom majkom Julijom Soemijas ubili njegovi čuvari, koji su, kao znak prezira, bacili posmrtne ostatke u rijeku Tiber.[3] Aleksandar i njegov rođak bili su unuci Julije Maese, koja je bila sestra carice Julije Domne i koja je organizovala Heliogabalovo ga Treća Galska legija proglasi carem.
Bio je i najmlađi jedini legalni rimski car tokom postojanja ujedinjenog carstva. Aleksandrova mirnodopska vladavina koja je bila najduža vladavina jednog jedinog cara od Antonina Pija.[4] bila je prosperitetna. Međutim, Rim je bio vojno suočen s rastućim Sasanidskim Carstvom i rastućim upadima germanskih plemena. Uspio je riješiti prijetnju Sasanida. Ali kada je vodio kampanju protiv germanskih plemena, Aleksandar je pokušao da donese mir baveći se diplomatijom i podmićivanjem. To je otuđilo mnoge u rimskoj vojsci, što je dovelo do zavjere koja je rezultirala njegovim ubistvom u logoru kod Moguntiacuma., njegove majke Julije Avite Mamaee i njegovih savjetnika. Nakon njihove smrti, uslijedilo je krunisanje Maksimina Traksa. Aleksandrova smrt je označila događaj epohe za krizu trećeg vijeka.
Mladost
[uredi | uredi izvor]Aleksandar Sever je rođen 1. oktobra 208. godine u Arka Cezariji u Feniciji[5][6][7] kao sin Gesija Marcijana i Julije Avite Mameje. Kako je Julija Avita Mameja bila nećaka Septimija Severa, njegova baka Julija Maesa je smatrala da on ima više potencijala u sticanju podrške Pretorijanske garde od svog drugog unuka, sve nepopularnijeg cara Heliogabala. Tako je, da bi sačuvala vlastiti položaj, naredila Heliogabalu da usvoji mladog Aleksandra,[8] a zatim dogovorila Heliogabalovo ubistvo kako bi osigurala prijestolje Aleksandru.[9] Nakon Heliogabalovog ubistva, Aleksandar Sever je sa 14 godina postao najmlađi car u historiji Rima.[10]
Tokom vladavine, Aleksandar Sever se uveliko oslanjao na upute svoje bake Julije Maese i majke Julije Mameje. Kao mlad, nezreo i neiskusan adolescent, Aleksandar Sever je vrlo malo znao o vladanju i ratnim sposobnostima. Vremenom se, međutim, vojska divila njegovim jednostavnim vrlinama i umjerenim ponašanjem koje je bilo toliko različito od Heliogabala.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Cooley, str. 496.
- ^ "Alexander Severus". World History Encyclopedia. Pristupljeno 28. 1. 2021.
- ^ Dio, 60:20:2
- ^ A handful of emperors since Antoninus Pius reigned for longer than 13 years, but for some or most of their reign they were co-emperors with others and therefore they were sole emperor for less time.
- ^ Furius Dionysius Filocalus, Chronograph of 354, Part 3: "DIVI·ALEXANDRI·KAL·OCT".
- ^ Herodian, who lived during his reign, writes that Elagabalus and Alexander were "about fourteen and ten, respectively" in May 218 (5.3.3). The Epitome de Caesaribus (23, 24), written over a century later, states that "he lived sixteen years", while Alexander died in his "twenty-sixth year" (Elagabalus lived 18 years).
- ^ Benario 2023.
- ^ Jasper Burns (2006). Great Women of Imperial Rome: Mothers and Wives of the Caesars. London: Routledge, pp. 214–217. ISBN 1134131852
- ^ Wells, Colin (1997). The Roman Empire, Harvard University Press.
- ^ "Alexander Severus". World History Encyclopedia. Pristupljeno 27. 1. 2021.
Izvori
[uredi | uredi izvor]Antički izvori
[uredi | uredi izvor]- Cassius Dio (c. 230), Roman History, Book 80
- Herodian (c. 240), Roman History, Book 6
- Aurelius Victor att. (c. 400), Epitome de Caesaribus
- Historia Augusta, Life of Severus Alexander
- Zosimus (c. 500), Historia Nova
- Joannes Zonaras (c. 1120), Compendium of History
Moderni izvori
[uredi | uredi izvor]- Benario, Herbert W. (2023), "Alexander Severus (A.D. 222–235)", De Imperatoribus Romanis, arhivirano s originala, 15. 5. 2008
- Cooley, Alison E. (2012). [[[:Šablon:Googlebooks]] The Cambridge Manual of Latin Epigraphy] Provjerite vrijednost parametra
|url=(pomoć). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-84026-2. - Groebe, Paul, "Aurelius 221", Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE, PW), volume II.2, Stuttgart, 1896, columns 2526–2542.
- Icks, Martijn (2011). [[[:Šablon:Googlebooks]] The Crimes of Elagabalus: The Life and Legacy of Rome's Decadent Boy Emperor] Provjerite vrijednost parametra
|url=(pomoć). London: I.B. Tauris & Co. Ltd. ISBN 978-1-84885-362-1. - Southern, Pat. (2001). The Roman Empire from Severus to Constantine. Routledge. ISBN 9780415239431.
- Campbell, J.B. (1984). The Emperor and the Roman Army 31 BC–AD 235. Clarenden. ISBN 978-0198148340.
Ovaj članak sadrži tekst publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Chisholm, Hugh, ured. (1911). "Alexander Severus". Encyclopædia Britannica. 1 (11. izd.). Cambridge University Press. str. 567. Although a few phrases appear to be copied from this encyclopedia, all of them are attributed here to primary sources.
