Mont d’an endalc’had

Tatareg

Eus Wikipedia
Tatareg
(Татар теле Tatar tele)
Perzhioù
Komzet e : Rusia, Ukraina, Sina, Turkia, Finland
Rannved :
Komzet gant : ~ 8 000 000 a dud
Renkadur : 95
Familh-yezh : Yezhoù altaek
Statud ofisiel
Yezh ofisiel e : Tatarstan (Rusia)
Akademiezh : -
Kodoù ar yezh
ISO 639-1 tt
ISO 639-2 tat
ISO 639-3
Kod SIL TAT
Sellit ivez ouzh ar pennad Yezh.

Ur yezh turkek eo an tatareg (Tatar tele, Tatarça, Татар теле, Татарча) komzet e lec'hioù zo eus Europa, Rusia, Siberia, Sina, Turkia, Polonia, Ukraina, Finland, Estonia ha Kreiz Azia.

Yezh ofisial Republik Tatarstan an hini eo. Talvezout a ra ivez da yezh-vamm evit 400 000 a Vachkired a meur a vil a Variad hag talvezout a ra ivez da yezh voutin etre Tatared, Bachkired, Tchouvashed, Kazac'hed, Maried, Mordvined hag Oudmourted.

Mont war diskenn a reas an niver a dud a rae gant ar yezh adal ar bloavezhioù 1930 hag er bloavezhioù 1980 ne veze ket kelennet e skolioù ar c'herioù bras. Implijet e veze er skolioù war ar maez, met dibosupl e veze evit an dataregerion mont d'ar skol-veur rak eno ne veze kelennet nemet e rusianeg.

Daoust ha n'emañ ket en arvar ken ar yezh ez eo anezhi ur yezh izel he statud e-keñver hini uhel ar rusianeg.

Teir rannyezh pennañ ez eus: hini ar c'hornôg (Mişär), hini ar c'hreiz hag hini ar reter (e Siberia). Rannyezh ar c'hreiz eo an hini a vez komzet ar muiañ ha warni emañ diazezet ar yezh lennegel.

Bez ez eus tro-dro da 5 300 000 a gomz tatareg e Rusia, met nemet 4 500 000 anezhe a zo Tatared, o vezañ ar peurrest Bachkired (520 000), Rusianed (130 000), Tchouvashed (70 000), Maried (42 000), Udmurted ha Mordvined.

Skrivet eo bet an tatareg e meur a doare disheñvel a-hed ar wech, o kregiñ gant ar skritur orc'hon a-raok 920, a leuskas e blas d'al lizherenneg arabek war-lerc'h. En ez-Unaniezh Soviedel e veze skrivet ar yezh gant ul lizherenneg latin anvet janalif etre 1927-1938. Implijet e veze al lizherenneg kirillek e Tatarstan betek ma voe staliet al lizherenneg latin en he flas en-dro e 2000. Nevez 'zo avat e voe kroget en-dro da implijout al lizherenneg kirillek a-drugarez d'ul lezenn nevez e Kevredad Rusia o lakaat anezhi da lizherenneg ofisiel nemeti evit an holl yezhoù komzet ennañ.


Un tañva eus ar yezh

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Frazennoù talvoudus

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Demat Исәнме (‘te’) / Исәнмесез (‘c’hwi’) pe Сәлам

Mont a ra? Эшләрең ничек?

Mar plij зинһар

Kenavo Сау бул (‘te’) / Сау булыгыз (‘c’hwi’)

Ya Әйе

Nann Юк

Trugarez Рәхмәт


Piv? кем?

Petra? нәрсә?

Pelec'h? кайда?

Penaos? ничек?

Pegoulz? Кайчан?


Me мин

Te син

Eñ/Hi ул

Ni без

C’hwi Сез

Int Алар

Devezhioù ar sizhun

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dilun Дүшәмбә

Dimeurzh Сишәмбә

Dimerc'her Чәршәмбә

Diriaou Пәнҗәшәмбә

Digwener Җома

Disadorn Шимба

Disul Якшәмбә

Etre kromelloù skrivet anv pep miz herevez reolennoù reizhskrivañ al lizherenneg latin nevez.

Miz Genver Җинвар (Ğínwar)

Miz C'wevrer Фебрәл (Febräl)

Miz Meurzh Март (Mart)

Miz Ebrel Әприл (Äpril)

Miz Mae Май (May)

Miz Mezheven Йүн (Yün)

Miz Gouere Йүл (Yül)

Miz Eost Август (August)

Miz Gwengolo Сентәбер (Sentäber)

Miz Here Өктәбер (Öktäber)

Miz Du Нөйәбер (Nöyäber)

Miz Kerzu Декәбер (Dekäber)

Unan бер

Daou ике

Tri өч

Pevar дүрт

Pemp биш

C'hwec'h алты

Seizh җиде

Eizh сигез

Nav тугыз

Dek ун

Unnek унбер

Daouzek унике

Trizek унөч

Pevarzek ундүрт

Pempzek унбиш

C'hwezhek уналты

Seitek унҗиде

Tric'hwec'h унсигез

Naontek унтугыз

Ugent егерме

Unan-warn'n-ugent егерме бер

Tregont утыз

Daou-ha-tregont утыз ике

Daou-ugent кырык

Tri-ha-daou-ugent кырык өч

Hanterkant илле

Tri-ugent алтмыш

Dek-ha-tri-ugent җитмеш

Pevar-ugent сиксән

Dek-ha-pevar-ugent туксан

Kant йөз

Mil мең

Kentañ беренче

Eil икенче

Trede өченче

Pevare дүртенче

Pempvet бишенче

C'hwec'hvet алтынчы

Seizhvet җиденче

Eizhvet сигезенче

Naovet тугызынчы

Dekvet унынчы


Disklêriadur gwirioù mab-den

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mellad 1:

Барлык кешеләр дә азат һәм үз абруйлары һәм хокуклары ягыннан тиң бупып туапар. Аларга акыл һәм вөҗдан бирелгән һәм бәр-бәрсенә карата туганнарча мөнасәбәттә булырга тиешләр.

Keñveriadenn gant ar yezhoù turkek all

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar sifroù 0-10

[kemmañ ar vammenn]

Tost a-walc'h eo stumm ar gerioù a orin turkek rik implijet gant an eil yezh turkek hag eben alies, da skouer:

Yezh 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Hendurkeg bir iki üç tört biş altı yidi sekiz tokuz on
Altaieg ноль
nol'
бир
bir
эки
eki
ÿч
üç
тöрт
tört
бeш
beş
алты
altı
jeти
ceti
сегис
segis
тогуc
togus

on
Azeri sıfır bir iki üç dörd beş altı yeddi səkkiz doqquz on
Bachkireg ноль
nol
бер
ber
ике
ike
өс
ös
дүрт
dürt
биш
biş
алты
altı
ете
yete
һигеҙ
higeź
туғыҙ
tuğıź
ун
un
Barabaeg bir iki üts tört pəş alttı yədi səkiz toğiz on
C'hakaseg пip
pir
ікi
iki
үc
üs
төpт
tört
пиc
pis
алты
altı
читi
çiti
cигic
sigis
тoғыc
toğıs

on
C'halajeg bii äkki üüç töört beeş alta yeetti säkkiz toqquz oon
Dolganeg биир
biir
икки
ikki
үс
üs
түөрт
tüört
биэс
bies
алта
alta
hэттэ
hette
агыс
agıs
тогус
togus
уон
uon
Gagaouzeg sıfır bir iki
üç
dört
beş
altı
yedi
sekiz
dokuz
on
Kachkaeg bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on
Karachayeg-balkareg ноль
nol
бер
ber
эки
eki
юч
üç
тёрт
tört
беш
beş
алты
altı
джети
djeti
сегиз
segiz
тогьуз
toğuz
он
on
Karakalpakeg нол
nol
бир
bir
эки
eki
үш
u'sh
төрт
to'rt
бес
bes
алти
alti
жети
jeti
сегиз
segiz
тоғиз
tog'iz
он
on
Kazakeg нөл
nöl
бір
bir
екі
eki
үш
üş
төрт
tört
бес
bes
алты
altı
жеті
jeti
сегіз
segiz
тоғыз
toğız
он
on
Kirgizeg нөль
nöl'
бир
bir
эки
eki
үч
üç
төрт
tört
беш
beş
алты
altı
жети
jeti
сегиз
segiz
тогуз
toguz
он
on
Kirgizeg Fuyü bir igi üş durt biş altı çiti sigis doğus on
Koumikeg ноль
nol
бир
bir
эки
iki
уьч
üç
доьрт
dört
беш
beş
алты
altı
етти
yetti
сегиз
segiz
тогъуз
toğuz
он
on
Krimtchakeg bir eki üç dort beş altı yedi sekiz tokuz on
Ouigoureg نۆل
нөль
nöl
بىر
бир
bir
ىككى
икки
ikki
ئۈچ
үч
üq
üç
üch
تۆت
төт
töt
بەش
bex
beş
bésh
ئالتە
алте
alte
alté
يەتتە
йетте
yette
yétté
سەككىز
секиз
sekkiz
توققۇز
тоққуз
toķķuz
toqquz
ون
он
on
Ouzbekeg нол, сифр
nol, sifr
бир
bir
икки
ikki
уч
uch
тўрт
to'rt
беш
besh
олти
olti
етти
yetti
саккиз
sakkiz
тўққиз
to'qqiz
ўн
o'n
Tatareg ноль
nol
бер
bir
ике
ike
өч
öç
дүрт
dürt
биш
biş
алты
altı
җиде
cide
сигез
sigez
тугыз
tuğız
он
on
Tatareg Krimea bir eki üç dört beş altı yedi sekiz doquz on
Tchagataieg bir iki üç tört beş altı yeti sekiz toquz on
Tchouvacheg ноль
nol'
пӗр
pĕr
ик
ik
виҫ
viś
тӑват
tăvat
пилӗк
pilĕk
улт
ult
ҫич
śiç
сакӑр
sakăr
тӑхӑр
tăxăr
вун
vun
Tofaeg бipәә
birәә
иъhи
ìhi
үш
üş
дөрт
dört
бeш
beş
aълты
àltı
чедi
çedi
ceъhec
sèhes
тоъhoc
tòhos
он
on
Turkeg sıfır bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on
Turkeg otomanek bir eki üç tört bəş altı jəti səqiz toquz on
Turkmeneg нол
nol
бир
bir
ики
iki
үч
üç
дөрт
dört
бәш
bäş
алты
alty
еди
ýedi
секиз
sekiz
докуз
dokuz
он
on
Tuvaeg ноль / тик
nol' / tik
бир
bir
ийи
iyi
үш
üş
дөрт
dört
бeш
beş
алды
aldı
чеди
çedi
сес
ses
тос
tos
он
on
Yakouteg ноль
nol
биир
biir
икки
ikki
үс
üs
түөрт
tüört
биэс
bies
алта
alta
сэттэ
sette
аҕыс
ağıs
тоҕус
toğus
уон
uon

Gwelet ivez:

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • (en) Awde, N. ha Valeeva, G. 2009. Tatar Phrasebook, Londrez: Bennet & Bloom
  • (ru) Сабиров, Р.А. 2005 Татарский язык: изучить легко!
  • (ru) Сабиров Р. А. 2006. Татарский язык - Базовый уровен- Аудиокурс
  • (ru) Сафиуллина Ф.С. 1990. Татарский язык - Самоучитель
  • (ru) Ф.С. Сафиуллина, К.С. Фатхуллова, А.Ш. Юсупова, Л.М. Ризванова. 1998. Татарский язык - Интенсивный курс

Liamoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Porched ar yezhoù hag ar skriturioù
Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù.