Brazil
| República Federativa do Brasil Republik Kevreel Brazil | |||||
| |||||
| Ger-stur : Ordem e Progresso (pt) "Urzh hag araokaat" | |||||
| Kan broadel: Hino Nacional Brasileiro | |||||
 | |||||
| Kêr-benn | Brasília | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kêr vrasañ | São Paulo | ||||
| Yezh(où) ofisiel | Portugaleg | ||||
| Gouarnamant | Republik kevreadel | ||||
| - Prezidant | Michel Temer | ||||
| Dizalc'hded | diouzh Portugal | ||||
| - Disklêriet | 7 Gwengolo 1822 | ||||
| - Anavezet | 29 Eost 1825 | ||||
| Gorread | |||||
| - Hollad | 8 515 770 km² (6vet) | ||||
| - Dour (%) | 1,85 | ||||
| Poblañs | |||||
| - istimadur 2017 | 207 353 391 () | ||||
| - niveradeg 2000 | 189 799 170 | ||||
| - Stankter | 24,35/km² (182añ) | ||||
| PDK (PGP) | 2017 (istimadur) | ||||
| - Hollad | $3,23 trilion (9vet) | ||||
| - Keidenn | $15,577 (110vet) | ||||
| FDD (2015) |  0.754 (uhel) (79vet)
| ||||
| Moneiz | Real (BRL)
| ||||
| Gwerzhid-eur | (UTC-2 da -5) | ||||
| Kod kenrouedad | .br | ||||
| Kod pellgomz | +55 | ||||
.svg)
Republik Kevreel Brazil (República Federativa do Brasil e portugaleg) zo ur vro dizalc'h, ar stad vrasañ ha pobletañ a zo en Amerika Latin, ha Brasília eo he c'hêr-benn. En em astenn a ra adalek arvor biz Amerika ar Su betek ar c'hreiz anezhi. Bevennoù he deus en norzh gant Venezuela, Guyana, Surinam ha gant Gwiana, a zo un departamant e dalc'h Bro-C'hall; an Arvor Atlantel a zo er reter. Er su he deus bevennoù gant Uruguay, Arc'hantina ha Paraguay ; er c'hornôg gant Bolivia, Perou, hag er gwalarn gant Kolombia. Setu emañ stok ouzh holl vroioù Suamerika war-bouez Chile hag Ecuador. Ouzhpenn an tiriadoù kevandirel-se eo lodek ivez eus Brazil enezennoù tost d'an aod, ha tammoù enezegoù hag inizigoù e kreiz ar Meurvor Atlantel.
Istor
Araok ma oa deuet an Europeaned, dibaoe penn-kentañ ar pempvet milved a-raok J.-K., e oa Amerindianed o chom war diriad Brazil, meuriadoù hanter-gantread an darn vrasañ anezho.
Pedro Álvares Cabral, ur merdeer eus Portugal, a vije bet an European kentañ deuet betek aodoù ar vro, d'an 22 a viz Ebrel 1500. An tiriad a zeuas diwar neuze da vout un drevadenn portugalat. Hepdale, a-benn korvoiñ danvezioù naturel an drevadenn, dreist-holl ar c'hoad "brazil", ha reiñ tud da labourad evit an drevadennourien nevez-staliet, e oa bet degaset gant ar Bortugaliz sklaved bet paket war aodoù Afrika. E-pad ouzhpenn tri c'hantved e oa bed paket ha divroet milionoù à Afrikaned a-benn poblañ ar c'hevandir nevez. Ar sklavelezh-se zo bet torret d'an 13 a viz Mae 1888.
Brazil zo dizalc'h, ez-ofisiel, dibaoe ar 7 a viz Gwengolo 1822. Goude an drevadenn ez eus bet un Impalaeriezh, betek ar bloaz 1889, ha neuze e oa bet embannet Republik Brazil. Ur republik gant putschoù ha renadoù kreñv ingal a-walc'h, e-giz er broioù all en Amerika Latin d'an ampoent.
D'ar 27 a viz Here 2002 eo bet dilennet Luís Inácio da Silva (lesanvet Lula) da brezidant, kentañ prezidant sokialour Brazil, gant 61,4 % eus ar mouezhioù. Dilennet eo bet adarre d'an 29 a viz Here 2006 (a-enep da Geraldo Alckmin) gant ouzhpenn 60 % eus ar mouezhioù. War e lerc'h eo bet tro Dilma Rousseff, eus ar memes strollad, dilennet div wech ivez.
Douaroniezh
Ar goadeg amazonian a c'holo an darn vrasañ eus ar vro. Graet e vez anezhañ « o mar interior » (ar mor diabarzh). An Amazon, an eil stêr hirañ a zo er bed hag an hini kentañ evit he fonnder, a dreuz ar goadeg a-bezh kent mont d'en em daoler e-barzh ar Meurvor Atlantel e norzh ar vro.
Memestra e vez kavet ardremezioù a bep seurt e Brazil : hanter krin, meneziek, trovanel, istrovanel, gant hinoù à beb seurt ivez, sec'h e-barzh ar Sertão (biz), glavek (tomm ha dourek-kenañ) e kreiz ar vro, un tammig yenoc'h er Su.
Politikerezh
Hervez Bonreizh 1988 eo Brazil ur Republik Kevredel Prezidantelour, ag awen stadunanat evit a sell stumm ar Riez. Memestra e heuilh ar reizhiad lezennel brasilian an hengoun roman-ha-german. Ar Galloud Seveniñ a zo embreget gant ar prezidant, dilennet bep pevare bloaz. Er memes mare hag an dilennadeg-prezidant e vez mouezhiet evit ar C'hendalc'h Broadel, sez ar Galloud Lezennel, dasparzhet etre div gambr : hini ar Gannaded, dezho ur leuriadur a bevar bloaz, hag ar Sened, a vez renevezet un trederenn ha div drederenn eus e izili a beb eil.
P'emañ heñvel pouez pep mouezh en dilennadegoù-seveniñ, n'eo ket an degouezh evit a sell ar re lezennel. Eus un tu, bez' ez eus tri Senedour evit dileuriañ pep UF (unvez eus ar c'hevread — 27 a zo anezho hiziv an deiz). Eus an tu all, ma seller ouzh ar patrom kevreadel klasel, e rank dileuriadur ar Gannaded bezañ diouzh poblañs peb UF; an niver-se a zo, evelato, bevenet etre 8 da nebeutañ ha 70 d'ar muiañ. A hend all, lakaet eo e pleustr ar reizhad muianiverek evit dilennadeg ar Senedourien hag hini kenfeurel evit ar Gannaded.
Evit echuiñ, bez' ez eus ar Galloud Barnerezhel, a zo e ensav uhelañ al Lez-Veur Kevreadel, ouzh e ober unnek barner anvet gant ar Prezidant goude ali ar Sened. N'eo ket renevezet penn-da-benn barnerien al LVK gant peb prezidant ; envel a ra ar prezidant ur barner nevez pa en em denn pe pa varv unan anezho.
- Gwelet roll prezidanted Brazil
Rannadurioù
Pennad pennañ: Stadoù Brazil
Ar 27 unvezh eus ar c'hevread a zo strollet, evit abegoù stadegel hag ivez evit a bep seurt traoù all, da heñchañ an obererezh kevreadel, e pemp rannvro vras: Centro-Oeste, Nordeste, Norte, Sudeste ha Sul. Pep stad, ar Distrig Kevreadel hag all, he deus he frammoù seveniñ dezhi hec'h-unan (pennadurezh ar Gouarnour), lezennel (Bodadenn Lezennel ur gambr hepken) ha barnerezhel (lez-varn stadel).
D'o zro e vez rannet ar stadoù e Kumunioù, hag a gemm o niver etre 15 (Roraima) ha 853 (Minas Gerais). An unvezhioù emzalc'h bihanañ eus ar C'hevread o deus hepken ur galloud seveniñ, embreget gant ur Prefed, ha lezennel, a zo e sez er c'huzul-kêr. An ensavadur diwezhañ-mañ en deus kantvloazioù a istor el Ledenez Iberek hag en takadoù trevadennet ganti.
Armerzh
Liesaet a-walc'h eo armerzh ar vro ha ennañ e kaver a bep seurtoù obererezh armerzhel ha greantel, a gaver e-touez ar re bennañ anezho :
- Labour-douar ha Gounezvouederezh
- Koataerezh
- Mengleuzerezh
- Gwiaderezh
- Tangarrerezh
- Aerlestrsaverezh
- Tireoulgimiezh
- Ijinerezh pleuskañ
- Greanterezh Elektronek
- Touristerezh
- Gennad ar servijoù
- Rannadur Douararmerzhel
Poblañsouriezh
Poblañs Brazil a gaver enni meur a ouenn hag a sevenadur : an Amerindianed, kentañ pobl ar vro ; an Europeaned, alouberien pe divroerien ; Afrikaned degaset da sklaved. Deuet 'z eus ivez un nebeudig tud eus Azia : ar brasañ diaspora Japaniz er bed holl, ouzhpenn 900 000 a dud, zo o chom e São Paulo.
Hiziv an deiz e tisklêr ar Vrazilianed o orin evel-henn : 53,7% gwenn ; 38,5% hironed, 6,2% du, 0,5% melen, 0,4% henvroidi ha 0,7% anspisaet. Ar meskañ gouennoù zo diazezet e sevenadur ar vro, sañset - mes an arc'hant a chom c'hoazh e-barzh daouarn ar re wenn, ha n'eo ket un tammig.
Meurgêrioù Pennañ
- São Paulo - 19,7 million a annezidi
- Rio de Janeiro - 11,6 million a annezidi
- Belo Horizonte - 4,6 million a annezidi
- Porto Alegre - 3,6 million a annezidi
- Recife - 3,5 million a annezidi
- Curitiba - 3,1 million a annezidi
Sellet ouzh Poblañsouriezh Brazil
Enbroañ-Divroañ
Sevenadur
Sellet ouzh Sevenadur Brazil
| Deiziad | Anv | Evezhiadenn |
|---|---|---|
| 1añ a viz Genver | Kenvreudeuriezh hollvedel | |
| 21 a viz Ebrel | Tiradentes | Bri da verzherien an Inconfidência Mineira |
| 1añ a viz Mae | Devezh al labour | Bri d'ar renkad micherour |
| 7 a viz Gwengolo | Dizalc'hidigezh | Diskêriadur an Dizalc'hidigezh diwar Bortugal |
| 12 a viz Here | Nossa Senhora Aparecida | Paeron Brazil |
| 2 a viz Du | Finados | Devezh koun ar ar varv |
| 15 a viz Du | Diskêriadur ar Republik | Treuzfurmadur eus Impalaerezh e Republik |
| 25 a viz Kerzu | Nedeleg | Lid ganedigezh ar C'hrist |
| Deiziad | Evezhiadenn |
|---|---|
| Meurlarjez | Fest pobl hag a zeu a-raok ar C'horaiz katolik ; daoust ma n'eo ket ur gouel broadel eo merket meurlarjez Brazil gant an deizioù-gouel betek ar Meurzh derc'hent Merc'her al Ludu, evelato ne vez ket labouret dre hengoun al Lun a-raok kennebeut, pezh a ra evel-se pevar devezh evit Meurlarjez. |
| Pask | Deiziad ma lider dasorc'hidigezh ar C'hrist. |
| Corpus Christi | Deiziad ma lid an Iliz katolik Sakramant an aoter. |
| Deiziad | Evezhiadenn |
|---|---|
| Dilennadegoù | Bepred emañ an dro gentañ d'ar Sul kentañ a viz Here (lezenn niv. 9.504/97). |
Liammoù diavaez ofisiel
- Governo Federal
- Senado Federal
- Câmara dos Deputados
- Ministério das Relações Exteriores
- Supremo Tribunal Federal
- Banco Central do Brasil
- Riotur - orgão da Secretaria Especial de Turismo da cidade do Rio de Janeiro
Arc'hantina • Bolivia • Brazil • Chile • Kolombia • Ecuador • Guyana • Panamá • Paraguay • Perou • Surinam • Trinidad ha Tobago • Uruguay • Venezuela
Tiriadoù dalc'het: Georgia ar Su hag Inizi Sandwich ar Su • Gwiana c'hall • Inizi MaloùKumuniezh ar Broioù Portugalek |
||
|---|---|---|
| Izili | Angola · Brazil · Ginea ar C'heheder · Ginea-Bissau · Kab Glas · Mozambik · Portugal · São Tomé ha Príncipe · Timor ar Reter |  |
| Arsellerien | Andorra · Aod an Olifant · Aozadur ar Stadoù spagnat-hag-amerikan · Arc'hantina · Chile · Bro-C'hall · Bro-C'hres · Hungaria · India · Italia · Iwerzhon · Bro-Japan · Jorjia · Kanada · Katar · Luksembourg · Moris · Namibia · Perou · Republik Tchek · Rouantelezh-Unanet · Roumania · Senegal · Serbia · Slovakia · Spagn · Stadoù-Unanet Amerika · Turkia · Uruguay | |
| Broioù war ar renk | Galiza | |
| Emvodoù KBK | I – Lisbon · II – Praia · III – Maputo · IV – Brasília · V – São Tomé · VI – Bissau · VII – Lisbon · VIII – Luanda · IX – Maputo · X – Díli · XI – Brasília · XII – Ilha do Sal | |
| Sevenadur | ||