Brazil

República Federativa do Brasil Republik Kevreel Brazil
Banniel skoed-ardamez
Ger-stur : Ordem e Progresso  Patrom:Pt icon "Urzh hag araokadenn"
Kan broadel: Hino Nacional Brasileiro
Lec'hiadur Brazil
Kêr-benn	Brasília
Kêr vrasañ	São Paulo
Yezh(où) ofisiel	Portugaleg
Gouarnamant	Republik kevreadel
- Prezidant	Dilma Rousseff
Dizalc'hded	diouzh Portugal
- Diskleriet	7 Gwengolo 1822
- Anavezet	29 Eost 1825
Gorread
- Hollad	8.514.877 km² (5vet)
- Dour (%)	2
Poblañs
- istimadur 2008	199.987.291 ()
- niveradeg 2000	189,799,170
- Stankter	22/km² (182añ)
PDK (PGP)	2007 (istimadur)
- Hollad	$3.804 trilion (6vet)
- Keidenn	$10,073 (17añ)
FDD  (2007)	0.956 (uhel) (7vet)
Moneiz	Real (BRL)
Gwerzhid-eur	(UTC-2 da -5)
Kod kenrouedad	.bz
Kod pellgomz	+55

Republik Kevreel Brazil (República Federativa do Brasil e portugaleg) zo ur vro dizalc'h, ar stad vrasañ ha pobletañ a zo en Amerika Latin, ha Brasília eo he c'hêr-benn. En em astenn a ra adalek arvor biz Amerika ar Su betek ar c'hreiz anezhi. Bevennoù he deus en norzh gant Venezuela, Guyana, Surinam ha gant Gwiana, a zo un departamant e dalc'h Bro-C'hall; an Arvor Atlantel a zo er reter. Er su he deus bevennoù gant Uruguay, Arc'hantina ha Paraguay ; er c'hornôg gant Bolivia, Perou, hag er gwalarn gant Kolombia. Setu emañ stok ouzh holl vroioù Suamerika war-bouez Chile hag Ecuador. Ouzhpenn an tiriadoù kevandirel-se eo lodek ivez eus Brazil enezennoù tost d'an aod, ha tammoù enezegoù hag inizigoù e kreiz ar Meurvor Atlantel.

Kartenn Brazil

Istor

Araok ma oa deuet an Europeaned, dibaoe penn-kentañ ar pempvet milved a-raok J.-K., e oa Amerindianed o chom war diriad Brazil, meuriadoù hanter-gantread an darn vrasañ anezho.

Pedro Álvares Cabral, ur merdeer eus Portugal, a vije bet an European kentañ deuet betek aodoù ar vro, d'an 22 a viz Ebrel 1500. An tiriad a zeuas diwar neuze da vout un drevadenn portugalat. Hepdale, a-benn korvoiñ danvezioù naturel an drevadenn, dreist-holl ar c'hoad "brazil", ha reiñ tud da labourad evit an drevadennourien nevez-staliet, e oa bet degaset gant ar Bortugaliz sklaved bet paket war aodoù Afrika. E-pad ouzhpenn tri c'hantved e oa bed paket ha divroet milionoù à Afrikaned a-benn poblañ ar c'hevandir nevez. Ar sklavelezh-se zo bet torret d'an 13 a viz Mae 1888.

Brazil zo dizalc'h, ez-ofisiel, dibaoe ar 7 a viz Gwengolo 1822. Goude an drevadenn ez eus bet un Impalaeriezh, betek ar bloaz 1889, ha neuze e oa bet embannet Republik Brazil. Ur republik gant putschoù ha renadoù kreñv ingal a-walc'h, e-giz er broioù all en Amerika Latin d'an ampoent.

D'ar 27 a viz Here 2002 eo bet dilennet Luís Inácio da Silva (lesanvet Lula) da brezidant, kentañ prezidant sokialour Brazil, gant 61,4 % eus ar mouezhioù. Dilennet eo bet adarre D4AN 29 a viz Here 2006 (a-enep da Geraldo Alckmin) gant ouzhpenn 60 % eus ar mouezhioù.

Douaroniezh

Kartenn hollek Brazil

Ar goadeg amazonian a c'holo an darn vrasañ eus ar vro. Graet e vez anezhañ « o mar interior » (ar mor diabarzh). An Amazon, an eil stêr hirañ a zo er bed hag an hini kentañ evit he fonnder, a dreuz ar goadeg a-bezh kent mont d'en em daoler e-barzh ar Meurvor Atlantel e norzh ar vro.

Memestra e vez kavet ardremezioù a bep seurt e Brazil : hanter krin, meneziek, trovanel, istrovanel, gant hinoù à beb seurt ivez, sec'h e-barzh ar Sertão (biz), glavek (tomm ha dourek-kenañ) e kreiz ar vro, un tammig yenoc'h er Su.

Politikerezh

Hervez Bonreizh 1988 eo Brazil ur Republik Kevredel Prezidantelour, ag awen stadunanat evit a sell stumm ar Riez. Memestra e heuilh ar reizhiad lezennel brasilian an hengoun roman-ha-german. Ar Galloud Seveniñ a zo embreget gant ar prezidant, dilennet bep pevare bloaz. Er memes mare hag an dilennadeg-prezidant e vez mouezhiet evit ar C'hendalc'h Broadel, sez ar Galloud Lezennel, dasparzhet etre div gambr : hini ar Gannaded, dezho ur leuriadur a bevar bloaz, hag ar Sened, a vez renevezet un trederenn ha div drederenn eus e izili a beb eil.

P'emañ heñvel pouez pep mouezh en dilennadegoù-seveniñ, n'eo ket an degouezh evit a sell ar re lezennel. Eus un tu, bez' ez eus tri Senedour evit dileuriañ pep UF (unvez eus ar c'hevread — 27 a zo anezho hiziv an deiz). Eus an tu all, ma seller ouzh ar patrom kevreadel klasel, e rank dileuriadur ar Gannaded bezañ diouzh poblañs peb UF; an niver-se a zo, evelato, bevenet etre 8 da nebeutañ ha 70 d'ar muiañ. A hend all, lakaet eo e pleustr ar reizhad muianiverek evit dilennadeg ar Senedourien hag hini kenfeurel evit ar Gannaded.

Evit echuiñ, bez' ez eus ar Galloud Barnerezhel, a zo e ensav uhelañ al Lez-Veur Kevreadel, ouzh e ober unnek barner anvet gant ar Prezidant goude ali ar Sened. N'eo ket renevezet penn-da-benn barnerien al LVK gant peb prezidant ; envel a ra ar prezidant ur barner nevez pa en em denn pe pa varv unan anezho.

Rannadurioù

Pennad pennañ: Stadoù Brazil

Ar 27 unvezh eus ar c'hevread a zo strollet, evit abegoù stadegel hag ivez evit a bep seurt traoù all, da heñchañ an obererezh kevreadel, e pemp rannvro vras: Centro-Oeste, Nordeste, Norte, Sudeste ha Sul. Pep stad, ar Distrig Kevreadel hag all, he deus he frammoù seveniñ dezhi hec'h-unan (pennadurezh ar Gouarnour), lezennel (Bodadenn Lezennel ur gambr hepken) ha barnerezhel (lez-varn stadel).

D'o zro e vez rannet ar stadoù e Kumunioù, hag a gemm o niver etre 15 (Roraima) ha 853 (Minas Gerais). An unvezhioù emzalc'h bihanañ eus ar C'hevread o deus hepken ur galloud seveniñ, embreget gant ur Prefed, ha lezennel, a zo e sez er c'huzul-kêr. An ensavadur diwezhañ-mañ en deus kantvloazioù a istor el Ledenez Iberek hag en takadoù trevadennet ganti.

Rannadurioù Brazil a-vremañ

Armerzh

Liesaet a-walc'h eo armerzh ar vro ha ennañ e kaver a bep seurtoù obererezh armerzhel ha greantel, a gaver e-touez ar re bennañ anezho :

• Labour-douar ha Gounezvouederezh
• Koataerezh
• Mengleuzerezh
• Gwiaderezh
• Tangarrerezh
• Aerlestrsaverezh
• Tireoulgimiezh
• Ijinerezh pleuskañ
• Greanterezh Elektronek
• Touristerezh
• Gennad ar servijoù
• Rannadur Douararmerzhel

Poblañsouriezh

Poblañs Brazil a gaver enni meur a ouenn hag a sevenadur : an Amerindianed, kentañ pobl ar vro ; an Europeaned, alouberien pe divroerien ; Afrikaned degaset da sklaved. Deuet 'z eus ivez un nebeudig tud eus Azia : ar brasañ diaspora Japaniz er bed holl, ouzhpenn 900 000 a dud, zo o chom e São Paulo.

Hiziv an deiz e tisklêr ar Vrazilianed o orin evel-henn : 53,7% gwenn ; 38,5% hironed, 6,2% du, 0,5% melen, 0,4% henvroidi ha 0,7% anspisaet. Ar meskañ gouennoù zo diazezet e sevenadur ar vro, sañset - mes an arc'hant a chom c'hoazh e-barzh daouarn ar re wenn, ha n'eo ket un tammig.

Meurgêrioù Pennañ

1. São Paulo - 19,7 million a annezidi
2. Rio de Janeiro - 11,6 million a annezidi
3. Belo Horizonte - 4,6 million a annezidi
4. Porto Alegre - 3,6 million a annezidi
5. Recife - 3,5 million a annezidi
6. Curitiba - 3,1 million a annezidi

Sellet ouzh Poblañsouriezh Brazil

Enbroañ-Divroañ

• Enbroañ etrebroadel a-nevez war-zu Brazil
• Enbroañ diabarzh e Brazil

Sevenadur

Sellet ouzh Sevenadur Brazil

Deizioù-gouel

Deiziad	Anv	Evezhiadenn
1añ a viz Genver	Kenvreudeuriezh hollvedel
21 a viz Ebrel	Tiradentes	Bri da verzherien an Inconfidência Mineira
1añ a viz Mae	Devezh al labour	Bri d'ar renkad micherour
7 a viz Gwengolo	Dizalc'hidigezh	Diskêriadur an Dizalc'hidigezh diwar Bortugal
12 a viz Here	Nossa Senhora Aparecida	Paeron Brazil
2 a viz Du	Finados	Devezh koun ar ar varv
15 a viz Du	Diskêriadur ar Republik	Treuzfurmadur eus Impalaerezh e Republik
25 a viz Kerzu	Nedeleg	Lid ganedigezh ar C'hrist

Deizioù-gouel (Gouelioù red an Iliz katolik)

Deiziad	Evezhiadenn
Meurlarjez	Fest poblek a zeu a-raok ar C'horaiz katolek ; daoust ma n'eo ket ur gouel broadel, merket eo meurlarjez brazil gant an deizioù-gouel adalek ar meurzh derc'hent merc'her al ludu, evelato ne vez ket labouret dre hengoun al Lun a-raok kennebeut, pezh a ra evel-se pevar devezh evit Meurlarjez.
Pask	Deiziad ma lider dasorc'hidigezh ar C'hrist.
Corpus Christi	Deiziad ma lid an Iliz katolik Sakramant an aoter.

Gouel ar dilennadegoù

Deiziad	Evezhiadenn
Dilennadegoù	Bepred ar sun kentañ a viz Here emañ an dro gentañ (lezenn niv. 9.504/97).

Liammoù diavaez ofisiel

• Governo Federal
• Senado Federal
• Câmara dos Deputados
• Ministério das Relações Exteriores
• Supremo Tribunal Federal
• Banco Central do Brasil
• Riotur - orgão da Secretaria Especial de Turismo da cidade do Rio de Janeiro

Stadoù Amerika ar Su

Amerika ar Su

Amerika ar Su

Arc'hantina • Bolivia • Brazil • Chile • Kolombia • Ecuador • Guyana • Panamá • Paraguay • Perou • Surinam • Trinidad ha Tobago • Uruguay • Venezuela

Tiriadoù dalc'het: Georgia ar Su hag Inizi Sandwich ar Su • Gwiana c'hall • Inizi Maloù