Gwidel

kumun ar Mor-Bihan

Gwidel a zo ur gumun eus Breizh, pennlec'h kanton Gwidel e departamant ar Mor-Bihan.

Gwidel
Gwidel e genoù al Laeta.
Gwidel e genoù al Laeta.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Guidel
Bro istorel Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant Mor-Bihan
Arondisamant an Oriant
Kanton Gwidel (pennlec'h)
Kod kumun 56078
Kod post 56620
Maer
Amzer gefridi
Jo Daniel
2020-2026
Etrekumuniezh An Oriant tolpad-kêrioù
Bro velestradurel Bro an Oriant
Lec'hienn Web (fr)www.guidel.com
Poblañsouriezh
Poblañs 11 743 ann. (2020)[1]
Stankter 225 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
47° 47′ 29″ Norzh
3° 29′ 14″ Kornôg
/ 47.7913888889, -3.48722222222
Uhelderioù kreiz-kêr : 39 m
bihanañ 0 m — brasañ 70 m
Gorread 52,29 km²
Lec'hiañ ar gêr
Gwidel

Douaroniezh

kemmañ
  • Erwan Vallerie (1995) ː Guidul, 1114; Guidel, 1323, 1380, 1387; Guydel, 1453

Ardamezioù

kemmañ

Palefarzhet; ouzh 1 en glazur e chapel Itron-Varia Druez en aour difoupant diouzh al lodennadur, ouzh 2 en gul e nav mailhenn en aour, 3, 3 , 3; ouzh 3, treustellet etre argant ha gul a seizh pezh; ouzh 4 en glazur e lestr en sabel greet en argant, ar c'houel karget gant teir brizenn erminig en sabel, o verdeiñ war un driadenn kommek en argant.

Brezhoneg

kemmañ
 
Panell divyezhek

Ya d'ar brezhoneg

kemmañ
  • D’ar 27 a viz Meurzh 2007 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Deskadurezh

kemmañ
  • Skolioù divyezhek a zo eno abaoe 1991.
  • E distro-skol 2023 e oa enskrivet 149 skoliad er c'hlasoù divyezhek (13,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[2].
  • Melestradurezh: krouet e voe kumun Gwidel e 1790[3]. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Gwidel da benn ur c'hanton, hini Gwidel; teir c'humun a oa ennañ: Gwidel (pennlec'h), Kewenn ha Plañvour, e Bann Henbont[4]. Diskaret e voe Kanton Gwidel gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix. Lakaet e voe kumun Gwidel e Kanton Pont-Skorf e 1801 gant an hevelep lezenn[5]. Lakaet e oa bet en Arondisamant an Oriant krouet e 1800.
  • Feulster e 1793: skrapet e voe daou ofisour kumunel, ne voent ket adkavet, drouklazhet e voe ar barnour a beoc'h[6].
  • Mervel a reas 168 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 3,88 % eus he foblañs e 1911[7].
 
Monumant ar soudarded c'hall bet lazhet en Emgann ar Pemp-Hent

Brezelioù didrevadennañ

kemmañ
  • Mervel a reas eizh milour[16].
  • Mervel a reas tri milour[17].

XXIañ kantved

kemmañ

Monumantoù ha traoù heverk

kemmañ
  • Monumant ar re varv er vourc’h, luc’hskeudennoù ha kartenn-bost

[19],[20]. Dioueliet e voe d’an 2 a viz Du 1921[21].

  • An iliz katolik.
  • Chapelioù.

Bezioù ar C'hommonwealth e bered Gwidel

kemmañ
 
Bezioù ar C'hommonwealth e bered kumun Gwidel
Bro Niver a soudarded
  Aostralia 7
  Kanada 14
  Polonia 1
  Rouantelezh-Unanet 79[22]

[23]

  Zeland-Nevez 2
Dianav (kontet e niver o bro dija) 11
Hollad 103

Karrnijourion e oant holl, nemet daou vartolod eus Morlu ar Rouantelezh-Unanet. Marvet int e-pad an Eil Brezel Bed[24].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

kemmañ

[25]

Melestradurezh

kemmañ
 
Ti-kêr Gwidel
Roll maered ar gumun
Mare Anv Strollad Karg
2020 → bremañ Jo Daniel
1995 2020 François Aubertin Bodadeg evit ar Republik da gentañ, Unvaniezh evit ul Luskad Poblel war-lerc'h ha MoDem bremañ
1983 1995 André Kerihuel CDS
? 1983 Louis Le Montagner CNIP Kannad, Senedour
? ? Jean de Polignac
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Gevelliñ

kemmañ
Bro Kêr Abaoe
  Alamagn Pulheim 1969
  Iwerzhon Carraig Uí Leighin 1987
  Roumania Negrești-Oaș 1996

Tud bet marvet eno

kemmañ
 
Jean de Polignac

Ardamezeg ar familhoù

kemmañ
  de La Pierre

Aotrounez Talhouët

En aour e ziv dreustell en gul

Levrlennadur

kemmañ
  • (fr)Pol Potier de Courcy ː Nobiliaire et Armorial de Bretagne. Adembannet gant Editions des Régionalismes. 2012-2015
  • (br)Erwan Vallerie ː Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Liammoù diavaez

kemmañ

 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Daveoù ha notennoù

kemmañ
  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. (br)Distro-skol ar c’helenn divyezhek
  3. (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 128
  4. (fr)Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36
  5. (fr)Cassini - EHESS - Gwidel - Fichenn ar gumun
  6. (fr)Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 275
  7. (fr)Memorialgenweb
  8. (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 22-27
  9. (fr)Pertes RAF Morbihan
  10. (fr)Pertes RAF Morbihan
  11. (fr)Pertes USAAF
  12. (fr)Pertes RAF Morbihan
  13. (fr)Memorialgenweb
  14. (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 606 ha 607
  15. (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 622
  16. (fr)Memorialgenweb
  17. (fr)Memorialgenweb
  18. (fr)Ouest-France
  19. (fr)Memorial Genweb
  20. (fr)Memorial Genweb
  21. (fr)Université de Lille
  22. Aerlu:77 (9 anezhe chomet dianav)
    Morlu: 2 (1 anezhe chomet dianav)
  23. Milourien eus broioù arall ag ar C'hommonwealth en Aerlu eus ar Rouantelezh-Unanet:
  24. (en)Commonwealth War Graves Commission
  25. (fr)Cassini hag EBSSA