Gourin (kumun)

kumun ar Mor-Bihan

Gourin a zo ur gumun eus Bro-Gerne e departamant ar Mor-Bihan, e kornôg Breizh. Pennlec'h kanton Gourin eo.

Gourin
Ar maerdi.
Ar maerdi.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Gourin
Bro istorel Kernev Kernev
Melestradurezh
Departamant Mor-Bihan
Arondisamant Pondi
Kanton Gourin (pennlec'h)
Kod kumun 56066
Kod post 56110
Maer
Amzer gefridi
Hervé Le Floc’h
2020-2026
Etrekumuniezh Roue Morvan Kumuniezh
Bro velestradurel Kornôg Kreiz Breizh
Lec'hienn Web (fr) www.gourin.fr
Poblañsouriezh
Poblañs 3 783 ann. (2020)[1]
Stankter 51 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 08′ 28″ Norzh
3° 36′ 21″ Kornôg
/ 48.1411, -3.6058
Uhelderioù kreiz-kêr : 157 m
bihanañ 83 m — brasañ 301 m
Gorread 74,72 km²
Lec'hiañ ar gêr
Gourin

Douaroniezh

kemmañ

Eieniñ a ra ar Stêr-Laeron e Gourin.

Stummoù skrivet

kemmañ
  • Erwan Vallerie ː Gurvreaen, XIvet kantved ; Gorwrein, 1108 ; Gorurein, Goruurein, 1163 ; Gourvrin, 1284 ; Gourvrein, 1368 ; Goururein, 1368 ; Gourrein, 1391 ; Gouerien, 1392 ; Gourviein, 1395 ; Gourverein, 1395 ; Gouourein, 1426 ; Gouvreyn, 1438 ; Gourein, 1441 ; Gourrein, 1448 ; Goureim, 1457 ; Gourein, 1479 ; Gourvrein, 1516 ; Gourrein, Gourein, 1535 ; Gourrein, 1536 ; Gouerein, 1555 ; Gourin, 1566 ; Gourrein, 1574 ; Gorin, 1630[2].
 
Palefarzhet : ouzh 1 ha 4 en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag, heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul  ; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour  ; e gab en erminoù.
  • Aozer : Jean Hénaff ; diviz kêr : 1946.

Henamzer

kemmañ
  • Bonedoù Ruz, 1675:
    • trubuilhoù a voe er barrez d'an 29 ha d'an 30 a viz Even; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an 29, torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an 30, ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl[4],[5];
    • un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù (ar Sent en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad Emsavadeg ar Bonedoù ruz[6];
    • nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg[7].
  • Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Gourin gant teir c'humun ennañ: ar Sent, Gourin ha Roudoualleg; e Bann ar Faoued e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant Ar Faoued; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh Karaez war tachenn ar justis[8]; miret ha brasaet e voe kanton Gourin gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Roudoualleg en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800[9],[10].
  • Mervel a reas 303 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,60 % eus he foblañs e 1911[11],[12].

Brezhoneg

kemmañ
  • Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[20].
  • Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1994.
  • E distro-skol 2023 e oa 53 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[21].

Monumantoù ha traoù heverk

kemmañ
  • Alez toet Menguionnet.
  • Kastell Troñjoli.
  • Manerioù Kerbiquet ha Menguionnet.
  • Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol.
  • Chapelioù Sant Herve ha Sant Nikolaz.
  • Ar garnel.
  • Monumant ar re varv er vourc'h, luc’hskeudenn ha kartenn-bost[22].
  • Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn[23].
  • Monumant Rezistanted ar Menez Du.

Poblañs

kemmañ

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

kemmañ

Tud bet ganet er gumun

kemmañ

Ardamezeg ar familhoù[24]

kemmañ
 
Alleno
Aotrounez ar Wern
En argant e deir joskenn goueshoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1.
• Sturienn ː Mad é quelen é pab amzer
 
Le Maout
Aotrounez Menez-Penpont ha Kergadiou
En argant e gebrenn en glazur bevennet en aour.
 
L'Olivier
Aotrounez Tronjoly
En argant e dreustell en gul kaeliet en aour, heuliet gant teir fempdiliaouenn en gul

Gevelliñ

kemmañ

Festoù

kemmañ

Levrlennadur

kemmañ
  • Gourin au XIXème siècle, 259p. Anne LIGAON, Claude GESLIN. 1992, Rue des Scribes éditions - Roazhon
  • Gourin et son canton, 127p. Marcel CARMARD, 2005, Alan SUTTON - Saint-Cyr-sur-Loire
  • Gourin, paroisse cornouaillaise au XVIIè et XVIIIè siècles : étude démographique 1/2,134p, Nicole Lohéac, kounskrid, 1984

Liammoù diavaez

kemmañ

 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Daveoù ha notennoù

kemmañ
  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. (br) Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez – Corpus. An Here, 1995 (ISBN 978-2-86843-153-0)
  3. (fr)Henri Guiriec, La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé, e ti an aozer, hep deiziad, (e galleg), pajennoù 16 ha 17
  4. (fr)Yvon Garlan ha Claude Nières, Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges, Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 113, 118 ha 119.
  5. (fr)D. Tempier, La Révolte du papier timbré en Bretagne. Nouveaux documents, pajennoù 123-151.
  6. (fr)Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 106-109.
  7. (fr)Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 152-154
  8. (fr)Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36
  9. (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 107
  10. (fr)Cassini - EHESS - Roudoualleg - Fichenn ar gumun
  11. (fr)memorialgenweb - Monumant ar re varv e kreiz ar vourc'h
  12. (fr)memorialgenweb - Monumant ar re varv er vered
  13. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118
  14. (fr)Pertes RAF Morbihan
  15. (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 13-17
  16. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 39-45 en Centre-Bretagne, Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN-10: 2844970966 ISBN-13: 978-2844970961 (e galleg)
  17. (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 30 ha 31
  18. (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 21 ha 22
  19. (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 110
  20. (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  21. (br)Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019
  22. (fr)Memorial Genweb
  23. (fr)Memorial Genweb
  24. (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014.