Перайсці да зместу

Граб звычайны: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Дадаем: no:Agnbøk, ru:Граб обыкновенный
др дададзена Катэгорыя:Флора Еўразіі з дапамогай HotCat
 
(Не паказана 30 прамежкавых версій 19 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Таксон
[[Выява:Carpinus fruit.jpg|250px|right|thumb|]]
| image file = Carpinus betulus 01 by Line1.jpg
'''ГРАБ ЗВЫЧАЙНЫ''' ([[лацінская мова|лац.]] Carpinus betulus), лістападнае дрэва [[Сямейства (біялогія)|сямейства]] бярозавых.
| image title = Агульны выгляд расліны
| image descr = Агульны выгляд расліны
| regnum = Расліны
| parent = Carpinus
| rang = Від
| latin = Carpinus betulus
| author = [[L.]], 1753
| syn =
* {{bt|Carpinus carpinizza|[[Kil.]]}}
* {{bt|Carpinus caucasica|[[Grossh.]]}}
* {{bt|Carpinus compressus|[[Gilib.]]}} [[nom. inval.]]
* {{bt|Carpinus intermedia|[[Wierzb.]]}}
* {{bt|Carpinus nervata|[[Dulac]]}}
* {{bt|Carpinus quercifolia|[[Desf.]] ex [[Steud.]]}}
* {{bt|Carpinus sepium|[[Lam.]]}}
* {{bt|Carpinus ulmifolia|[[St.-Lag.]]}}
* {{bt|Carpinus ulmifolia|[[Salisb.]]}} [[nom. illeg.]]
* {{bt|Carpinus ulmoides|[[Сэмюэл Фрэдэрык Грэй|Gray]]}}
* {{bt|Carpinus vulgaris|[[Mill.]]}}
| children name =
| children =
| range map =
| range map caption =
| range map width =
| range legend =
| iucnstatus = LC
| wikispecies = Carpinus betulus
| commons = Category:Carpinus betulus
| iucn =
| itis = 184204
| ncbi = 12990
| eol = 1148643
| grin = 9196
| ipni = 295248-1
| tpl = kew-34291
}}
'''Граб звычайны<ref name="Киселевский">{{Крыніцы/Латино-русско-белорусский ботанический словарь|33}}</ref>''', '''граб еўрапейскі''' (''Carpinus betulus'') — [[Лістападныя расліны|лістападнае]] [[дрэва]] роду {{bt-bellat|Граб|Carpinus}} [[Сямейства (біялогія)|сямейства]] {{bt-bellat|Бярозавыя|Betulaceae}}.


== Батанічнае апісанне ==
Дрэвы вышынёй да 25 м. Ствол у ніжняй частцы рабрысты. Кара шэрая, гладкая. Лісце прадаўгавата-эліптычнае, на вяршыні завостранае, па краі двойчыпілаватае. Кветкі ў каташках, плод - рабрысты арэх. Жыве 100-150 гадоў.
[[File:Carpinus betulus Sturm33.jpg|thumb|left|{{Бат.іл.|Штурм}}]]
Дрэвы вышынёй да 25 м. [[Ствол дрэва|Ствол]] у ніжняй частцы рабрысты. [[Кара (біялогія)|Кара]] шэрая, гладкая. [[Лісце]] прадаўгавата-эліптычнае, на вяршыні завостранае, па краі двойчыпілаватае. [[Кветкі]] ў каташках. [[Плод]] — рабрысты [[Арэшак (плод)|арэшак]].


== Арэал і экалогія ==
Паўночная мяжа суцэльнага пашырэння граба на [[Беларусь|Беларусі]] праходзіць на поўдзень ад [[Мінск]]а і [[горад Магілёў|Магілёва]]. Граб расце на багатых глебах у мяшаных і лісцёвых лясах, можа ўтвараць грабавыя лясы. Цвіце ў [[май|маі]]-[[чэрвень|чэрвені]].
Жыве 100—150 гадоў. Паўночная мяжа суцэльнага пашырэння граба на тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]] праходзіць на поўдзень ад [[Мінск]]а і [[Магілёў|Магілёва]]. Граб расце на багатых глебах у [[Мяшаныя лясы|мяшаных]] і лісцёвых лясах, можа ўтвараць грабавыя лясы. Цвіце ў [[май|маі]][[чэрвень|чэрвені]].


== Значэнне і выкарыстанне ==
Граб добра пераносіць падстрыганне, выкарыстоўваецца ў азеляненні. Драўніна прыдатная для вырабу музычных інструментаў, паркету.
[[Выява:Carpinus fruit.jpg|250px|left|thumb|Плады грабу звычайнага]]
Граб добра пераносіць падстрыганне, выкарыстоўваецца ў [[Азеляненне|азеляненні]]. [[Драўніна]] прыдатная для вырабу [[Музычны інструмент|музычных інструментаў]], [[паркет]]у.


{{зноскі}}
{{Commons|Carpinus betulus|выгляд=міні}}
[[Category:Дрэвы]]


== Спасылкі ==
[[bg:Обикновен габър]]
* {{Плантарыум|9173|Граб обыкновенный}}
[[cs:Habr obecný]]

[[da:Almindelig Avnbøg]]
{{Бібліяінфармацыя}}
[[de:Hainbuche]]

[[en:Carpinus betulus]]
[[Катэгорыя:Дрэвы]]
[[es:Carpinus betulus]]
[[Катэгорыя:Бярозавыя]]
[[fi:Valkopyökki]]
[[Катэгорыя:Расліны, апісаныя ў 1753 годзе]]
[[fr:Charme commun]]
[[Катэгорыя:Расліны на марках]]
[[hr:Obični grab]]
[[Катэгорыя:Флора Еўразіі]]
[[hsb:Wšědny hrab]]
[[hu:Közönséges gyertyán]]
[[it:Carpinus betulus]]
[[lt:Paprastasis skroblas]]
[[nl:Haagbeuk]]
[[nn:Agnbøk]]
[[no:Agnbøk]]
[[pl:Grab pospolity]]
[[ro:Carpen]]
[[ru:Граб обыкновенный]]
[[sq:Shkoza e bardhë]]
[[sv:Avenbok]]
[[uk:Граб звичайний]]

Актуальная версія на 20:02, 5 мая 2023

Граб звычайны

Агульны выгляд расліны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Carpinus betulus L., 1753

Сінонімы
Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  184204
NCBI  12990
EOL  1148643
GRIN  t:9196
IPNI  295248-1
TPL  kew-34291

Граб звычайны[3], граб еўрапейскі (Carpinus betulus) — лістападнае дрэва роду Граб (Carpinus) сямейства Бярозавыя (Betulaceae).

Батанічнае апісанне

[правіць | правіць зыходнік]
Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Дрэвы вышынёй да 25 м. Ствол у ніжняй частцы рабрысты. Кара шэрая, гладкая. Лісце прадаўгавата-эліптычнае, на вяршыні завостранае, па краі двойчыпілаватае. Кветкі ў каташках. Плод — рабрысты арэшак.

Арэал і экалогія

[правіць | правіць зыходнік]

Жыве 100—150 гадоў. Паўночная мяжа суцэльнага пашырэння граба на тэрыторыі Беларусі праходзіць на поўдзень ад Мінска і Магілёва. Граб расце на багатых глебах у мяшаных і лісцёвых лясах, можа ўтвараць грабавыя лясы. Цвіце ў маічэрвені.

Значэнне і выкарыстанне

[правіць | правіць зыходнік]
Плады грабу звычайнага

Граб добра пераносіць падстрыганне, выкарыстоўваецца ў азеляненні. Драўніна прыдатная для вырабу музычных інструментаў, паркету.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 33. — 160 с. — 2 350 экз.
  • Граб обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)