Tuba
An tuba sarong inomon alkoholiko na gibo hale sa tagok nin burak kan niyog. Kun an paggibo nin inomon hale sa tubo, ini inaapod nang "intos" asin kun hale sa bagas, inaapod na ining "pangasi". Nakakagibo pa man nin tuba sa ibang mga tinanom na palma, arog kan palma datilera asin palmyra. Kun an tuba pabayaan na mag'alsom pirang aldaw, ini nagigin nang suka.
An inomon na ini uso sa Aprika asin Asya. Sa Filipinas, ini pinapahaloy na saray saka binubuntogan kan ubak nin lawaan na nakolor pula asin inaapod ining "bahal" (kun nabuntog anom na bulan) asin "bahalina" kun nabuntog nin saro o duwang taon na. Kun an tuba pinapakala'kaga' asin an ga'not kaini (alintoto) pinapahuros sa sarong kaagan, ini nagigin nang "lambanog".
Pagkua nin tuba sa niyog
[baguhon | baguhon an source]An burak, na inaapod igdi sa bikol na "omlong" kan niyog kun dai pa naburuka (hitsurang baroto) tinatakras saka pinapaduko asin tinotongodan sa irarom kaini nin patetean. Magdamlag na halaton sagkod na maubos an tagok tumuro sa kaka'gan. Sunod na aga, pwede nang ibaba an kaagan ta pano na ini kan inaapod nang tuba. Mas masiram daa kun ini pahaponan ta lataw na an hamis saka nagsasarosagitsit pa pagkinalo'kago'.
Sa pagbalidya kaini, uso igdi sa bikol an pagkaag kaini sa bi'as nin kawayan na ginigibohan kakaptan; an apod kaini darikon.
Mga arapodan kan tuba sa iba-ibang lugar:
Nigeria - emu, nkwu, oguro Democratic Republic of Congo - nsamba Ghana - nsafufuo Habagatan Indya - kallu Cameroon - matango Amnayan nin Sumatra, Indonesya - tuak Kenya (Mijikenda) - mnazi Sabah, Borneo - goribon
