Petrolyo
   | |
| (1) Sarong sampol nin petrolyo (2) Pagbomba nin petrolyo sa Lubbock, Texas (3) Sarong refinerya nin petrolyo sa Mina Al Ahmadi, Kuwait |
An petrolyo (Ingles: petroleum) (/pəˈtroʊliəm/), bistado man bilang krudo asin lana, iyo sarong natural, malagiyaw-itom na likido na mahihiling sa mga heyolohikal na pormasyon sa irarom nin kadagaan kan Kinaban. Harus ini pigliliwat sa paagi nin "refining" pasiring sa manlainlain na klase nin mga panggatong (fuel). An komposisyon nin petrolyo iyo nasusuway sa paagi nin teknik na inaapod na distilasyong praksyunal, halimbawa an separasyon nin sarong likidong salak pasiring sa mga partidong may mangibaibang punto nin pagkalakaga sa paagi nin distilasyon, tipikal sa paggamit nin sarong fractionating column. Pigbibilog ini nin mga natural na hidrokarburo nin manlainlain na molekular na gabat asin pwedeng magkaigwa nin iba pang mga organikong kompuwesto.[1] An ngarang petrolyo nasasakop parehas an mga natural na dae pa naproseso na krudo sagkod an mga produktong petrolyo na pigbibilog nin mga naprosesong krudo. Bilang sarong fossil fuel, an petrolyo iyo nahahaman kun an dakulang kantidad nin mga gadan na organismo, kadaklan zooplankton asin algae, iyo nalubong sa irarom nin sedimentaryong gapo asin napasairarom sa parehong makusog na init asin presyon.
An petrolyo iyo harus nakukua sa paagi nin oil drilling. An drilling iyo gigibuhon sana pagkatpos nin pag-aada; nin istraktural na heyolohiya, sedimentary basin analysis, asin reservoir characterisation. An mga dae pa naghahaloy na mga pag-uswag sa teknolohiya iyo nagtaong dalan sa eksploytasyon nin iba pang dae-konbensyonal na materyales arug kan oil sands asin oil shale. Kapag nakua na, an lana iyo pigpoproseso asin sinusuway, pinakamadali na an distilasyon, pasiring sa mga manlainlain na produkto para sa direktang paggamit o sa pag-manupakturar, arug nin gasolina (petrol), diesel, asin kerosena pasiring sa aspalto asin kimikal na reagent na ginagamit sa paggibo nin mga plastik, pesticide, asin mga bulong. An petrolyo iyo ginagamit sa pagmanupakturar nin mahiwas na baryante nin mga materyal,[2] asin ini iyo naeestima na an kinaban nagkokonsumo nin harus 100 milyong barrel kada aldaw. An produksyon nin petrolyo iyo may halangkawon na dilensya asin iyo importante para sa ekonomiya sa ika-20 na siglo, na an ibang nasyun iyo inaapod na "oil states", na nakakaguno nin signipikong ekonomiko asin internasyunal na kapangyarihan huli sa saindang pagkontrol sa produksyon nin petrolyo.
An eksplorasyon nin petrolyo iyo igwang signipikong negatibong pangkapalibotan asin sosyedad na konsekwensya. Halimbawa na an ekstraksyon, refining, asin pagsulo nin petrolyong panggatong na gabos minaluwas nin dakulang kantidad nin mga greenhouse gases, kaya an petrolyo iyo saro sa mga mayor na kontributor sa pagbabago nin klima: asin parte nin industriya kan petrolyo iyo aktibong naghahaman nin mga paaging siyentipiko asin polisiya sa paglikay sa krisis sa klima. Iba pang negatibong impak iyo an eksplorasyon asin eksploytasyon sa mga ginikanan nin petrolyo, arug kan oil spills, asin polusyon sa ere sagkod tubig sa mga sityo nin utilisasyon. Gabos na ining pangkapalibotan na impak iyo may direktang konsekwensya sa salud nin katawohan. An lana iyo man ginikanan nin pag-iriwal na minaresulta sa mga giyera asin iba pang klase nin dae-pag-uruyunan (halimbawa an, an dilensya sa lana iyo naggastos sa Islamic State of Iraq and the Levant). An produksyon nin petrolyo iyo piglalaoman na pinakahalangkaw bago an 2040 kun sain an mga pankinabang ekonomiya babawasan an saindang paggamit nin petrolyo bilang parte nin climate change mitigation asin sarong transisyon pasiring sa renewable energy asin electripikasyon.[3] Ini iyo naglalaom na magkaigwa nin signipikong impak sa ekonomiya poon sa pagpirirma sa transisyon asin pagsimbag sa istandard na mga pagsadiri nin industriyang petrolyo.
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ "EIA Energy Kids – Oil (petroleum)". www.eia.gov. Archived from the original on July 7, 2017. Retrieved March 18, 2018.
- ↑ "Libyan tremors threaten to rattle the oil world". The Hindu (Chennai, India). March 1, 2011. http://www.hindu.com/2011/03/01/stories/2011030155921100.htm.
- ↑ R, Tom; all; Warren, Hayley. "Peak Oil Is Already Here" (in en). Bloomberg.com. https://www.bloomberg.com/graphics/2020-peak-oil-era-is-suddenly-upon-us/.
 |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Petroleum. |
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.