Ҡаты есем: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

Һыҙылған

18:23, 29 ғинуар 2018 өлгөһө

Ҡалып:Механика сплошных сред Ҡаты есем — мәтдәләрҙең дүрт агрегат хәленең береһе, башҡа агрегат хәлдәрҙәге мәтдәләрҙән (шыйыҡлыҡ, газ, плазма) формаһын һаҡлауы һәм тигеҙләнеш торошо тирәләй бәләкәй тирбәлеүҙәр башҡарыусы атомдарҙың йылылыҡ хәрәкәте характеры менән айырыла^[1].

Ҡаты есемдәрҙе кристалл һәм амморф есемдәргә айырып йөрөтәләр. Физиканың ҡаты есемдәрҙең составын һәм эске төҙөлөшөн өйрәнеүсе бүлеге ҡаты есемдәр физикаһы тип йөрөтөлә. Ҡаты есемдең тәьҫир , йә иһә хәрәкәт ваҡытында формаһы үҙгәреүҙе айырым фән - ҡаты (деформацияланыусы) есем механикаһы өйрәнә. Абсолют ҡаты есемдең хәрәкәте менән өсөнсө фән- ҡаты есем кинематикаһы шөғөлләнә.

Кешеләр эшләгән техник ҡоролмаларҙа ҡаты есемдең төрлө сифаттары иҫәпкә алып, ҡулланыла . В прошлом твёрдое тело применялось как конструкционный материал Элек ҡаты есем конструкцияға яраҡлы материал итеп файҙаланылған һәм уны ҡулланғанда тәү сиратта уның һиҙелеп торған механик сифаттарын - ҡатылығын, массаһын, йомшаҡлығы-үҙлелеген (пластичность),һығылмалығын, муртлыҡ- ыуалыусанлығын иҫәпкә алғандар . Хәҙер ҙә донъяла ҡаты есемде ҡулланғанда уның физик сифаттарын иҫәпкә алалар, ләкин улар күп ваҡыт лабораторияла тикшеренеүҙәр һөҙөтәһендә генә асыҡлана .

Тасуирлама

Схематическое изображение атомной структуры неупорядоченного аморфного (слева) и упорядоченного кристаллического (справа) твёрдого тела.

↑ Стрелецкий Алексей Владимирович, Наймушина Дарья Анатольевна. Твёрдое тело (билдәһеҙ). Роснано. Дата обращения: 8 март 2012. Архивировано 31 май 2012 года.

[rosnano-1] Стрелецкий Алексей Владимирович, Наймушина Дарья Анатольевна. Твёрдое тело (билдәһеҙ). Роснано. Дата обращения: 8 март 2012. Архивировано 31 май 2012 года.

[1]

@@ 1 юл: / 1 юл: @@
-[[Файл:Fcc lattice 4.jpg|thumb|Ҡаты Модель расположения атомов в кристалле твёрдого тела]]
+[[Файл:Fcc lattice 4.jpg|thumb|Ҡаты есемдәрҙең кристаллында атомдарҙың урынлашыу моделе]]
 {{Механика сплошных сред}}
-'''Твёрдое тело''' — это одно из четырёх [[агрегатное состояние вещества|агрегатных состояний вещества]], отличающееся от других агрегатных состояний ([[Жидкость|жидкости]], [[газ]]ов, [[Плазма|плазмы]]) стабильностью формы и характером [[Тепловое движение|теплового движения]] [[атом]]ов, совершающих малые [[колебания]] около положений равновесия<ref name="rosnano">{{cite web|url=http://thesaurus.rusnano.com/wiki/article1779|title=Твёрдое тело|author=Стрелецкий Алексей Владимирович, Наймушина Дарья Анатольевна|publisher=[[Роснано]]|accessdate=2012-03-08|archiveurl=http://www.webcitation.org/684lnIMzp|archivedate=2012-05-31}}</ref>.
+'''Ҡаты есем''' — мәтдәләрҙең дүрт агрегат хәленең береһе, башҡа агрегат хәлдәрҙәге мәтдәләрҙән (шыйыҡлыҡ, газ, плазма) формаһын һаҡлауы һәм тигеҙләнеш торошо тирәләй бәләкәй тирбәлеүҙәр башҡарыусы  [[атом]]дарҙың йылылыҡ хәрәкәте характеры менән айырыла<ref name="rosnano">{{cite web|url=http://thesaurus.rusnano.com/wiki/article1779|title=Твёрдое тело|author=Стрелецкий Алексей Владимирович, Наймушина Дарья Анатольевна|publisher=[[Роснано]]|accessdate=2012-03-08|archiveurl=http://www.webcitation.org/684lnIMzp|archivedate=2012-05-31}}</ref>.
-Ҡаты есемдәрҙе кристалл һәм аморф  есемдәргә   айырып йөрөтәләр.  Физиканың ҡаты есемдәрҙең составын һәм эске төҙөлөшөн өйрәнеүсе бүлеге ҡаты есемдәр физикаһы тип йөрөтөлә. Ҡаты есемдең тәьҫир , йә иһә хәрәкәт  ваҡытында формаһы үҙгәреүҙе айырым фән - ҡаты  (деформацияланыусы) есем механикаһы өйрәнә. Абсолют  ҡаты есемдең хәрәкәте менән өсөнсө фән- ҡаты есем кинематикаһы шөғөлләнә.
+Ҡаты есемдәрҙе кристалл һәм амморф  есемдәргә   айырып йөрөтәләр.  Физиканың ҡаты есемдәрҙең составын һәм эске төҙөлөшөн өйрәнеүсе бүлеге ҡаты есемдәр физикаһы тип йөрөтөлә. Ҡаты есемдең тәьҫир , йә иһә хәрәкәт  ваҡытында формаһы үҙгәреүҙе айырым фән - ҡаты  (деформацияланыусы) есем механикаһы өйрәнә. Абсолют  ҡаты есемдең хәрәкәте менән өсөнсө фән- ҡаты есем кинематикаһы шөғөлләнә.
 Кешеләр эшләгән техник ҡоролмаларҙа ҡаты есемдең төрлө сифаттары иҫәпкә алып, ҡулланыла . В прошлом твёрдое тело применялось как конструкционный материал Элек ҡаты есем конструкцияға яраҡлы материал  итеп файҙаланылған һәм уны ҡулланғанда тәү сиратта  уның һиҙелеп торған механик сифаттарын  -  ҡатылығын, массаһын, йомшаҡлығы-үҙлелеген (пластичность),һығылмалығын, муртлыҡ- ыуалыусанлығын  иҫәпкә алғандар .  Хәҙер ҙә донъяла ҡаты есемде ҡулланғанда уның физик сифаттарын иҫәпкә алалар, ләкин улар күп ваҡыт лабораторияла тикшеренеүҙәр һөҙөтәһендә генә асыҡлана .