Pramudya Ananta Tur

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Pramudya Ananta Tur
ind. Pramoedya Ananta Toer
Pramudya. 90-cı illər.
Pramudya. 90-cı illər.
Doğum tarixi
Doğum yeri Blora
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Cakarta
Vəfat səbəbi şəkərli diabet[1]
Fəaliyyəti romançı, yazıçı, esseist
Fəaliyyət illəri 1945-ci ildən
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Pramudya Ananta Tur (indon.Pramoedya Ananta Toer; 6 fevral 1925[2][3] və ya 20 fevral 1925[4] – 30 aprel 2006[5][3] və ya 29 aprel 2006[4], Cakarta) — indoneziyalı yazıçı. “1945-ci il nəslinin” üzvü və fəal iştirakçılarından biri olmuşdur.

Tərcümeyi halı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Pramudya Ananta Tur 1925-ci ilde Yava adasının şimalında yerləşən Ducs şərqi Hndistanın şərqində yerləşən Blorədə anadan olub. o, ailənin birinci övladı olub. Onun atası Blorədə məktəb direktoru və müəllim kimi işləyib[6]. Anası isə düyü yığınında işləyən qadın olub. Babası isə müsəlman olub və Məkkəyə gedib. O ilk avtobioqrafik əsərində də bunu qeyd edib. Həmçinin bu əsərindən onun əsl adının Pramudya Ananta Maostur olduğunu vurğulayır.

Atasının kitaba marağı çox olduğundan, onun evdə böyük kitabxanasının olması səbəb olmuşdur. Bu da öz növbəsində Turun kitaba olan sevginin yaranması ilə nəticələnmişdir. Kitaba olan sevgisi və atasının kitabxanasından oxuduğu kitablar onun jurnalistika fəaliyyətində, o cümlədən də yazıçılığında böyük rol oynamışdır.

Məktəbi bitirdikdən sonra Tur Blorədə qalaraq heç nə əldə etmətəcəyini başa düşür. Hansısa peşəyə sahib olmaq üçün o Sarabayuya gedir. Sarabayuya gedən Tur burada radionu öyrənmək üçün bu peşəni bilən insanlarla tanış olur. Ancaq Turun Surabaya gəlməyindən çox keçməmiş dəmir yolçuların və metalistlərin böyük nümayişləri başlayır. Tur bu nümayişdən geri qalmamaq üçün Cakartaya gedir və jurnalistikanı öyrənir. 1945-ci il qiyamında Tur Cakartada olur. O bu inqilabda partizanlılara qarşı vuruşur.[6]

1947-49-cu illərdə holland hərbçiləri tərəfindən represiyaya qurbanı olur və sürgünə göndərilir. Bu dövrdə o türmədə iki tonlu “Qırılmış ürəklər”(1951) əsərini yazır. Bununla yanaşı o həbsdə olduğu müddətdə “İzləmə” romanını (1952-ci il), “Partizan ailəsi” (1950-ci il) və “Bəkasi sahillərində” romanlarını qələmə alır.

Ancaq yazıçının həbs həyatl bununla kifayətlənmir. Belə ki, antikomonizmə qarşı mübarizəyə görə də 1965-79-cu illərdə yenidən həbs edilir. “Sülh adamı” (1980-cı il)- ( Bu əsər rus dilinə də sonradan yəni 1986-cı ildə tərcümə edilir), ”Bütün xalqların oğlu”(1980-cı il),”Ayaq izləri”(1985-ci il),” Şüşəli ev”(1988-ci il), həmçinin “Bir az sakit mahnılar” (1995) avtobioqrafik əsərlərini yazıb[7]. Onun əsərləri 28 dile tərcümə edilib[8].

Yazıçı 30 aprel 2006-ci ilde vəfat edib.

Pramoedya's grave in Karet Bivak Cemetery, Jakarta

Mükafatları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Nobel mükafatı
  • 1988 PEN/Barbara Qızıl Azadlıq mükafatı.
  • 1989 Azad Təcrübə Mükafatı, Nyu York, ABŞ.
  • 1992 P.E.N. mərkəzi mükafatı, Böyük Britaniya.
  • 1992 Qərb mükafatı, Niderland.
  • Ramon Maqsaysaya mükafatı (1995)
  • 1999 Miçiqan Universitetinin doktoru mükafatı, ABŞ.
  • 1999 Kaliforniya Universitetinin Donor Mükafatı, Amerika.
  • 2000 Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres Republic of France.
  • 2000 11-ci Asiya mədəniyyəti mükafatı.
  • 2000 Birleşmiş Norveç birliyinin mükafatı
  • 2004 Pablo Neruda Mükafatı, Çili

Məşhur frazası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

«İnsan həyatının ən gözel vaxtı - öz gücü ilə əldə etdiyi müstəqilliyidir»

Kitabları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • 1946 — Десять коллаборационистов / Sepoeloeh Kepala Nica => повесть (текст утрачен)
  • 1947 — На берегу реки Бекаси / Di Tepi Kali Bekasi => повесть (фрагмент под названием «Падение Кранджи и Бекаси»)
  • 1950 — Преследование / The Fugitive / Perburuan => роман
  • 1950 — Семья партизанов / Keluarga Gerilya => повесть
  • 1951 — Рассвет / Subuh => сборник рассказов
  • 1951 — Искры революции / Percikan Revolusi => сборник рассказов
  • 1951 — Обессиленные / Искалеченные души / Mereka yang Dilumpuhkan (I & II) => двухтомная повесть
  • 1951 — Жизнь — не расцвеченная огнями ярмарка / It’s Not an All Night Fair / Bukan Pasar Malam => автобиографическая повесть
  • 1951 — На берегу реки Бекаси / Di Tepi Kali Bekasi => повесть (фрагмент)
  • 1951 — Dia yang Menyerah
  • 1952 — Рассказы о Блоре (рус. пер. «О том, что прошло») / Cerita dari Blora => сборник рассказов
  • 1953 — Борьба в Джакарте / Gulat di Jakarta => повесть
  • 1954 — Мидах — красотка с золотым зубом / Midah — Si Manis Bergigi Emas => повесть
  • 1954 — Коррупция / Corruption / Korupsi => роман
  • 1954 — Mari Mengarang (?)
  • 1956 — Тишина в зените жизни => автобиографическая новелла
  • 1957 — Рассказы о Джакарте / Cerita Dari Jakarta => сборник рассказов
  • 1957 — Cerita Calon Arang
  • 1958 — Это было в Южном Бантене / Sekali Peristiwa di Banten Selatan => повесть
  • 1963 — Panggil Aku Kartini Saja (I & II, раздел III и IV сожжен армией)
  • 1965 — Собрание сочинений (не публиковавшихся ранее) / Kumpulan Karya Kartini (сожжено армией)
  • 1965 — Wanita Sebelum Kartini (сожжено армией)
  • 1962—1965 — Gadis Pantai (первый том трилогии опубликован, затем запрещен; 2 и 3 тома сожжены армией в 1965)
  • 1964 — Sejarah Bahasa Indonesia. Satu Percobaan (сожжено армией)
  • 1963 — Realisme Sosialis dan Sastra Indonesia
  • 1965 — Lentera )
  • 1980 — Мир человеческий / This Earth of Mankind / Bumi Manusia (запрещен в 1981) => роман из тетралогии Буру) (рец. Б.Б. Парникель. Роман, сочиненный на острове Буру // "Иностранная литература", 1981, № 8. С. 260–261).
  • 1981 — Сын всех народов / Child of All Nations / Anak Semua Bangsa (запрещен в 1981) => роман из тетралогии Буру
  • 1981 — Sikap dan Peran Intelektual di Dunia Ketiga
  • 1982 — Tempo Doeloe
  • 1985 — Следы шагов / Footsteps / Jejak Langkah (запрещен в 1985) => роман из тетралогии Буру
  • 1985 — Sang Pemula (запрещен в 1985)
  • 1987 — Hikayat Siti Mariah [в качестве редактора] (запрещен в 1987)
  • 1988 — Стеклянный дом / House of Glass / Rumah Kaca (запрещен в 1988) => роман из тетралогии Буру
  • 1995 — Memoar Oei Tjoe Tat [в качестве редактора] (запрещен в 1995)
  • 1995 — Монолог немого I / Тихие песни немого I / Nyanyi Sunyi Seorang Bisu I (запрещен в 1995)
  • 1995 — Arus Balik
  • 1997 — Монолог немого II / Тихие песни немого II / Nyanyi Sunyi Seorang Bisu II
  • 1999 — Arok Dedes
  • 2000 — Mangir
  • 2000 — Larasati
  • 2005 — Jalan Raya Pos, Jalan Daendels

Rus dilindəki kitabları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Тур, Прамудья Ананта. «О том, что прошло» и другие новеллы: из цикла «Рассказы о Блоре» / Пер. Роно Семаун. — М.: Издательство иностранной литературы, 1957.
  • Тур, Прамудья Ананта. Это было в Южном Бантене. — М.: Издательство иностранной литературы, 1961.
  • Тур, Прамудья Ананта. На берегу реки Бекаси / Пер. В. Цыганов. — М.: Государственное издательство художественной литературы, 1965.
  • Тур, Прамудья Ананта. Рассказы / Пер. Роно Семаун и М. Климова // Избранные произведения писателей Юго-Восточной Азии. — М.: Художественная литература, 1979.
  • Тур, Прамудья Ананта. Семья партизанов: повесть / Пер. Б. Парникель, А. Оглоблин // Красные листья. Восточный альманах. Выпуск 8. — М.: Художественная литература, 1980.
  • Тур, Прамудья Ананта. Мир человеческий: роман / Пер. с индонез. Е. Руденко; предисл. Вил. Сикорского. — М.: Радуга, 1986.

Ədəbiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Смурова, Н. М. Творческий путь Прамудьи Ананты Тура // Вопросы филологии стран Юго-Восточной Азии. — [М.], 1965.
  • Оглоблин А. К. П. А. Тур — художник и мыслитель (история Индонезии как путь к духовной свободе) // Вестник Ленингр. ун-та. Сер 2, вып. 1. С.77-93.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ Google. 1998.
  2. ↑ Тур Прамудья Ананта // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ 1 2 The Fine Art Archive. 2003.
  4. ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
  5. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  6. ↑ 1 2 Тур, Прамудья Ананта. На берегу реки Бекаси / Пер. В. Цыганов. — М.: Государственное издательство художественной литературы, 1965.
  7. ↑ Maxim Gorki. Ibunda. Terjemahan Pramoedya Ananta Toer. Penerbit: Kalyanamitra, 2002
  8. ↑  Toer, Pramudya Ananta — Погадаев, В. Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. М.:"Восточная книга", 2012, с. 678

Xarici keçid

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Pramudya_Ananta_Tur&oldid=7514966"