Başqırdıstanda enerji

Pavlov HES — Ölkənin ən güclü elektrik stansiyalarından biri (201,6 МVt)

Başqırdıstanda enerji — Başqırdıstan Respubilkasının iqtisadiyyatının əsas sahələrindən biri. Respublika üzrə fəaliyyətdə olan bütün enerji stansiyaların gücü 4 295 MVt təşkil edir.

Başqırdıstanın enerji sahəsi daha çox hərtərəfliyi ilə diqqəti cəlb edir. Demək olar ki, bütün enerji istehsal növləri mövcuddur: İES, SES, KES,GES və DRES

Tarixi

Başqırdıstanda ilk elektrik stansiyası XIX əsrdə qurulub. 1 fevral 1898 -ci ildə 560 kilovatt gücündə olan Başqırd elektrik stansiyası işə düşümüş. 29 avqust 1931-ci ildə Ufada mərkəzi elektrik stansiyası istifadəyə verilmiş (MES). SSRİ-də, eləcə də Başqırdıstanda QOELRO (ölkənin elektrikləşdirmə planı) həyata keçirilmiş. 1958-ci ildən Başqırdıstan SSRİ-nin vahid elektroenergetika sisteminə qoşulmuş.

Respublikada Ufim İEM-3, Kumertaus İEM tikilmiş. 90-cı illərdən ölkədə külək elektrik stansiyaları tikilməyə başlanıldı — «Vetroen» (Ufa), kiçik SES. XXI əsrin əvvələrində Başqırdıstan Respublikasında səkkiz kiçik və mikro SES-lər (50-700 KVt) tikilib istifadəyə verildi.

Müasir dövrdə Rusiya Federasayasının istehsal etdiyi toplam elektrik enerjisinin 2,3 % - i Başqrıdıstanın payına düşür. Ölkədə istehsal edilən elektrik enerjisinin 97 %-i İES-in payına düşür. 3 % -ni isə SES təşkil edir.

İES-də yanacaq kimi əsasən qaz, kömür və mazutdan istifadə olunur.

Başqırdıstan elektroenergetikasının layihələşdirilməsinə ООО «Башэнергопроект» nəzarət edir (Ufa). ОАО «Башкирэнерго» respublikada əsas enerji və yanacaq istehsalına nəzarət edir. Ölkədə «Энергетик Башкортостана» qazeti çap olunur.

Enerji təlabatı

Son illər bölgədə elektrik enerjisinin çatışmamazlığı artmaq üzrədir. 2011-ci ildə Başqırdıstanda təlabata nisbətən 587 milyon kVt•saat elektrik enerjisi artıq istehsal olunmuş. 2015-ci ildə isə təlabat istehsaldan 4 372 milyon kVt•saat artıq olmuşdur. Bu dövrlərdə respublika enerji çatişmamazlığı reytinqində 20-ci yerdən 57-ci yerə düşmüş. Çatışmamazlığın əsas səbəbi böyük müəssisələrin enerji təlabatlarının artmasıdır.

Mənbə

• Садретдинов М. Г., Шуганов Ю. М. …Плюс электрификация. Уфа, 1984;
• Абдурашитов Ш. Р. Общая энергетика. 2‑е изд., перераб. и доп. Уфа, 2006.
• Топливно-энергетический комплекс России. Справочник. М. Типография ООО «Гельветика-М». 2007.