Ağdam (Xocavənd)
| Ağdam | |
|---|---|
| 39°33′05″ şm. e. 46°57′08″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.038 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
|
| |
Ağdam (əvvəlki adı: Akaku) — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Tuğ kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[2] Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocavənd rayonunun Akaku kəndi Ağdam kəndi adlandırılmışdır.[3] 1993-cü ildən 9 noyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. Ağdam kəndi 9 noyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.[4]
Toponimikası
[redaktə | mənbəni redaktə et]XIX əsrdə buraya gələn ermənilər kəndin adını Akaku toponimi ilə əvəz etmişdilər. 1992-ci ildə kəndin əvvəlki adı özünə qaytarılmışdır.[5]
Tədqiqatçıların əksəriyyəti bu oykonimi "mənası aydın olmayan" adlar sırasına daxil edir. 1933-cü ildə həmin kənd Ataqut inzibati ərazi vahidinin tərkibində verilmişdır. Türk dillərində "aka" sözü "baba, böyük qardaş, ata" mənalarını ifadə edir. Eyni zamanda həm "ku", həm də "ut" komponentlərinin hər ikisi "davamçı; vəliəhd, şahzadə; arxasınca gedən" mənalarında işlənmışdir. Əgər bu sinonimliyə Ağaoğlan oykonimini də əlavə etsək, görərik ki, eyni ərazidə yerləşən Ataqut (və ya Ataut), Akaku məntəqə adları "atanın oğlu, atanın davamçısı, kicik şahzadə" mənalarına uyğun gəlir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]2020-ci il dekabrın 27-də saat 15.30 radələrində Ağdam (Akaku) kəndi istiqamətində qanunsuz erməni silahlı qrupu və ya ərazidə qalmış Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqlarından ibarət 6 nəfərlik dəstə Azərbaycan Ordusunun bölmələrinə hücum edib. Nəticədə Azərbaycan Ordusunun bir nəfər hərbi qulluqçusu şəhid olub, daha bir əsgər isə yaralanıb. Görülən tədbirlər nəticəsində qanunsuz erməni hərbi dəstəsinin altı üzvü məhv edilib.[6]
Tarixi abidələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ağdam kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır:
| İnventar № | Abidənin adı | Tarixi | Yerləşdiyi ünvan | Növü | Əhəmiyyət dərəcəsi |
|---|---|---|---|---|---|
| 4339 | Məbəd[7] | Qeyd olunmayıb | Ağdam kəndi | Memarlıq | Yerli |
Coğrafiyası və iqlimi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənd Qarabağ silsiləsinin ətəyində yerləşir.
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]| İl | Daimi əhali | Kişilər | Qadınlar |
|---|---|---|---|
| 1999[8] | XXXX | XXXX | XXXX |
| 2009[9] | ↗XXXX | ↗XXXX | ↗XXXX |
İqtisadiyyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mədəniyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənddə mədəniyyət müəssisəsi mövcud deyil.
Təhsil
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənddə təhsil müəssisəsi mövcud deyil.
Din
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənddə dini ibadət yeri və ya dini icma qeydə alınmamışdır.
Səhiyyə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənddə səhiyyə müəssisəsi mövcud deyil.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ http://census.stat-nkr.am/nkr/1-1.pdf.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 59" (PDF). 2022-01-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-02.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı". 2022-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-10.
- ↑ "Xocavəndin işğaldan azad olunmuş yaşayış məntəqələri (https://xocavend-ih.gov.az/)". 2023-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-10.
- ↑ Ağdam (Xocavənd) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. XXXX. ISBN 978-9952-34-155-3.
- ↑ "Müdafiə Nazirliyi: Düşmən Xocavənddə Azərbaycan Ordusuna hücum etdi". 2022-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-28.
- ↑ "Azərbaycandakı dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş siyahısı. səh. 111" (PDF). 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-17.
- ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıya alınması. 1999-cu il. I hissə. Bakı: "Səda" nəşriyyatı, 2000, səh. XXXX.
- ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması. 2009-cu il. I cild. Bakı: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, 2010, səh. XXXX.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et] | ||
|---|---|---|
| Şəhərlər |  | |
| Qəsəbələr | ||
| Kəndlər | Ağbulaq (Edilli) • Ağbulaq (Gavahın) • Ağcakənd • Ağkənd • Ağdam • Axullu • Arakül • Arpadüzü • Arpagədik • Ataqut • Avdur • Azıx • Binə • Binədərəsi • Böyük Tağlar • Bulutan • Bünyadlı • Cəmiyyət • Cilən • Cütcü • Çağadüz • Çaylaqqala • Çinarlı • Çiraquz • Çörəkli • Dağdöşü • Daşbaşı • Dərəkənd • Dolanlar • Düdükçü • Edilli • Edişə • Əmiranlar • Gavahın • Güneyçartar • Güneyxırman • Günəşlı • Heşan • Hünərli • Xanoba • Xərxan • Xırmancıq • Xocavənd • Kəndxurd • Kiş • Köhnə Tağlar • Kuropatkino • Qağartsi • Qaradağlı • Qarakənd • Qarazəmi • Qarıtəpə • Qarqar • Qırmızıqaya • Qoçbəyli • Quşçular • Quzeyçartar • Quzeyxırman • Quzumkənd • Məlikcanlı • Məmməddərə • Mirikənd • Muğanlı • Mülküdərə • Müşkapat • Salakətin • Sor • Sos • Susanlıq • Şahyeri • Şexer • Şıx Dursun • Tağaser • Tağaverd • Tuğ • Yemişcan • Yenikənd • Zavadıx • Zərdanaşen • Zoğalbulaq | |
| Ləğv olunmuş kəndlər | ||