Azərbaycanın dövlət quruluşu: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Teqlər: Geri qaytarıldı Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Teqlər: Geri qaytarıldı Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 4: Sətir 4:
Azərbaycan Cümhuriyyətində dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi Azərbaycan xalqıdır.
Azərbaycan Cümhuriyyətində dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi Azərbaycan xalqıdır.


Ənənəvi hakimiyyətlər bölgüsü anlayışına uyğun olaraq [[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunu]] müəyyən edir ki, idarəedici hakimiyyət [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti|Azərbaycan Cümhuriyyəti Ölkəbaşçısı]]na mənsubdur, Qanunverici hakimiyyəti Azərbaycan Cümhuriyyətinin Məclisi — [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisi]], [[Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Mühakimə Çəkişməsi Nazirliyi|məhkəmə hakimiyyəti]]ni isə müstəqil məhkəmələr həyata keçirirlər.
Ənənəvi hakimiyyətlər bölgüsü anlayışına uyğun olaraq [[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunu]] müəyyən edir ki, İdarəedici Hakimiyyət [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti|Azərbaycan Cümhuriyyəti Ölkəbaşçısı]]na mənsubdur, İcraedici Hakimiyyəti [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Cümhuriyyəti Hökumətin Baş Nazirliyi]], Qanunverici hakimiyyəti Azərbaycan Cümhuriyyətinin Məclisi — [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisi]], [[Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Mühakimə Çəkişməsi Nazirliyi|məhkəmə hakimiyyəti]]ni isə müstəqil məhkəmələr həyata keçirirlər.


Azərbaycan Cümhuriyyətinin dövlət başçısı [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı]]dır və Azərbaycan xalqı seçir.
Azərbaycan Cümhuriyyətinin dövlət başçısı [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı]]dır və Azərbaycan xalqı seçir.

11:19, 9 may 2023 tarixinə olan versiya

Azərbaycanın dövlət quruluşu — Azərbaycan Cümhuriyyətində dövlət hakimiyyəti hakimiyyətlərin bölünməsi prinsipi əsasında təşkil edilir.

Haqqında

Azərbaycan Cümhuriyyətində dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi Azərbaycan xalqıdır.

Ənənəvi hakimiyyətlər bölgüsü anlayışına uyğun olaraq Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunu müəyyən edir ki, İdarəedici Hakimiyyət Azərbaycan Cümhuriyyəti Ölkəbaşçısına mənsubdur, İcraedici Hakimiyyəti Azərbaycan Cümhuriyyəti Hökumətin Baş Nazirliyi, Qanunverici hakimiyyəti Azərbaycan Cümhuriyyətinin Məclisi — Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisi, Azərbaycan Cümhuriyyətinin Mühakimə Çəkişməsi Nazirliyi|məhkəmə hakimiyyətini isə müstəqil məhkəmələr həyata keçirirlər.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin dövlət başçısı Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısıdır və Azərbaycan xalqı seçir.

Azərbaycanın Ölkəbaşçısı Azərbaycanın Ölkəbaşçısının Köməkçilərini və Azərbaycanın Köməkçisini təyin edir.

Azərbaycanın Ölkəbaşçısı

Azərbaycan dövlətinin başçısı Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısıdır.

Azərbaycan Cümhuriyyətində idarəedici hakimiyyət Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısına mənsubdur.

Yaşı 35-dən aşağı olmayan, Azərbaycan Cümhuriyyətinin ərazisində 10 ildən artıq daimi yaşayan, seçkilərdə iştirak etmək hüquqlu, ağır cinayətdə məhkum olunmayan, xarici dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan, ali təhsilli, 2-li vətəndaşlığı olmayan Azərbaycan Cümhuriyyətinin vətəndaşı Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı seçilə bilər.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə 7 il müddətinə seçilir. Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı səsvermədə iştirak edənlərin yarısından çoxunun səs çoxluğu ilə seçilir.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı Azərbaycan Cümhuriyyəti Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır.

Ölkəbaşçısı Ali Qanun səlahiyyətlərinə şərait yaradılmasını təmin etmək məqsədilə Ölkəbaşçısının Katibliyini təşkil edir və İcra Katibini təyin edir.

Katibliyə ümumi rəhbərliyi Ölkəbaşçısı həyata keçirir.

Ölkəbaşçısının və Katibliyinin fəaliyyətinin maddi-texniki və maliyyə təminatı ilə Ölkəbaşçısının İşlər İdarəsi məşğul olur.

Rəhbər Qərarlar İqamətgahı

  1. Azərbaycanın Ölkəbaşçısının Köməkçisi
  2. Azərbaycanın Ölkəbaşçısının Köməkçisinin Katibliyinin müdiri
  3. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Dövlət Nəzarəti İdarəsinin müdiri
  4. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Ərazi-Təşkilat İdarəsinin müdiri
  5. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Hüquq Mühafizə İdarəsinin müdiri
  6. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Hərbi Müdafiə İdarəsinin müdiri
  7. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Xarici Diplomatiya İdarəsinin müdiri
  8. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının Yenilikçi İnkişaf İdarəsinin müdiri
  9. Ölkəbaşçısının Köməkçisi və Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahının İqtisadiyyat və Sənaye İdarəsinin müdiri

Azərbaycan Ölkəbaşçısının RQİ İdarələrinin müdirləri

  1. Qulluq və Kadrlar İdarəsinin müdiri
  2. Oyun və İdman İdarəsinin müdiri
  3. Təşkilatlanma və Dinlər İdarəsinin müdiri
  4. Qanunverici və Hüquq İdarəsinin müdiri
  5. Hüquq Rəyi İdarəsinin müdiri
  6. Təşkilatlar və Məclislərlə Əlaqələr İdarəsinin müdiri
  7. Vətəndaşların Müraciətləri İdarəsinin müdiri
  8. Qeyri-Hökumət Təşkilatları İdarəsinin müdiri
  9. Sənəd Dövriyyəsi İdarəsinin müdiri

Digər

  1. Ölkəbaşçısının Mətbuat Katibi
  2. Ölkəbaşçısının Yazışmalar Xidmətinin rəisi
  3. Ölkəbaşçısının İşlər müdiri


Azərbaycan Cümhuriyyətinin Rəhbər Qərarlar İqamətgahını Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı təşkil edir və İcra Katibini təyin edir[1]. Məqsəd Ali Qanunun səlahiyyətlərinə şərait yaradılmasını təmin etməkdir[2].

Ali Qanunlar Məclisinə təqdim olunan Qanun Layihələrini, Ölkəbaşçısının Fərman, Sərəncam, tapşırıq və müraciətlərinin, habelə digər Sənədlərin Layihələrini Rəhbər Qərarlar İqamətgahı hazırlayır; qəbul olunmuş Qanunların, Ölkəbaşçısının Fərman, Sərəncam və tapşırıqlarına nəzarət edir, yoxlayır və dövlət başçısına müvafiq məruzələr təqdim edir[2].

Şuralar

Müfəttişliklər

Yerli icra hakimiyyətləri

Fondlar

Azərbaycanın Ölkəbaşçısı Köməkçisi

Azərbaycanın Ölkəbaşçısı Azərbaycanın Ölkəbaşçısının Köməkçilərini və Azərbaycanın Ölkəbaşçısının Köməkçisini təyin edir.

Ölkəbaşçısının Köməkçisi

Hazırda bu vəzifəni Mehriban Əliyeva daşıyır.

Ölkəbaşçısının Köməkçisinin Katibliyi

Katibliyin müdiri vəzifəsini hazırda Altay Həsənov daşıyır.

Azərbaycanın Hökumətin Baş Nazirliyi

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ölkəbaşçısı icra səlahiyyətlərinin təşkili məqsədi ilə Azərbaycan Cümhuriyyəti Hökumətin Baş Nazirliyini yaradır. Hökumətin Baş Nazirliyi Ölkəbaşçısının yuxarı icra qurumudur, Ölkəbaşçısına tabedir və qarşısında cavabdehdir.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Baş Naziri və müavinləri

  1. Azərbaycanın Baş naziri
  2. Baş nazirin xarici diplomatiya üzrə müavini
  3. Baş nazirin fövqəladə vəziyyət üzrə müavini
  4. Baş nazirin maliyyə və ticarət üzrə müavini

Nazirliklər

  1. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
  2. Maliyyə və Vergilər Nazirliyi
  3. Sosial Təminat Nazirliyi
  4. Təbiət və Turizm Nazirliyi
  5. Oyun və İdman Nazirliyi
  6. İstehsal Sənayesi Nazirliyi
  7. İncəsənət və Mədəniyyət Nazirliyi
  8. Rabitə və Texnologiyalar Nazirliyi
  9. Faydalı Sərvətlər Nazirliyi
  10. Təhsil və Bilik Nazirliyi
  11. Xarici Diplomatiya Nazirliyi
  12. Daxili Asayiş Nazirliyi
  13. Tibbi Sağlamlıq Nazirliyi
  14. Mühakimə Çəkişməsi Nazirliyi
  15. Müdafiə Komandanlığı Nazirliyi
  16. Fövqəladə Vəziyyət Nazirliyi
  17. Ticarət və Gömrük Nazirliyi
  18. Dini İşlər Nazirliyi
  19. Köçkünlər və Qaçqınlar Nazirliyi
  20. Qeydəalma və Siyahılaşdırma Nazirliyi
  21. Vətənpərvər Həmvətənlilər Təşkilatı
  22. Ailə və Qəyyumluq Nazirliyi
  23. Şəhərsalma və Memarlıq Nazirliyi
  24. Köç və Mühacirət Xidməti
  25. Sərhəd Qoşunları Komandanlığı
  26. Fəal Tədqiqatlar Bürosu
  27. Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi
  28. Səfərbərliyə Hazırlıq Xidməti
  29. Nəqliyyat Xidmətləri Nazirliyi
  30. Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi

Digər

İdarələr və Agentliklər

Cəmiyyət hüquqlu şəxslər

Fondlar

Şuralar, Təşkilatlar, Banklar

Təhsil və Bilik qurumları

Şirkətlər

Azərbaycan Ali Qanunlar Məclisi

Azərbaycan Cümhuriyyətində Qanunverici Hakimiyyəti həyata keçirən Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisi 125 deputatdan ibarətdir.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinin deputatları çoxluq seçki sistemi, ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə seçilirlər.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinin hər çağırışının seçkiləri hər 5 ildən bir noyabr ayının 1-ci bazar günü keçirilir.

Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinin deputatlarının səlahiyyət müddəti Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinin çağırışının səlahiyyət müddəti ilə məhdudlaşır.

Yaşı 25-dən yuxarı hər 1 Azərbaycan Cümhuriyyətinin vətəndaşı Qanuni qaydada Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinin deputatı seçilə bilər. 2-li vətəndaşlıqlı, xarici dövlətlər qarşısında öhdəlikli, idarəedici, icraedici və ya məhkəmə hakimiyyətlərində qulluq edən, elmi, müəllimlik və yaradıcılıq fəaliyyətindən başqa ödənişli fəaliyyətlə məşğul şəxslər, din xadimləri, fəaliyyət qabiliyyətsizliyi məhkəmədə təsdiq edilən, ağır cinayətlərdə məhkum şəxslər, məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü ilə azadlıqdan məhrumetmədə cəza çəkən şəxslər Azərbaycan Cümhuriyyətinin Ali Qanunlar Məclisinə deputat seçilə bilməzlər.

Şuralar

Palatalar

Məhkəmə-Hüquq Qurumları

Azərbaycan Cümhuriyyətində Məhkəmə Hakimiyyətini Azərbaycan Cümhuriyyətinin Qanunlar Mühakiməsi Məhkəməsi, Azərbaycan Cümhuriyyətinin Qətnamələrdən Şikayətlər Məhkəməsi, Azərbaycan Cümhuriyyətinin Maliyyə Qanunları Məhkəməsi həyata keçirirlər.

Azərbaycan Cümhuriyyəti Ali Qanununun 7-ci maddəsində Qanunverici, İdarəedici, İcraedici və Məhkəmə Hakimiyyətlərinin qarşılıqlı fəaliyyət göstərməsi və səlahiyyətləri çərçivəsində müstəqil olmaları təsbit edilmişdir.

İstinadlar

  1. ↑ Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası Arxivləşdirilib 2021-12-18 at the Wayback Machine. e-qanun.az  (az.)
  2. ↑ 1 2 ADMİNİSTRASİYA Arxivləşdirilib 2021-12-23 at the Wayback Machine. president.az  (az.)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azərbaycanın_dövlət_quruluşu&oldid=7015036"