Etnik qrup: Redaktələr arasındakı fərq
k r2.6.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: ka:ეთნოსი |
|||
| (22 istifadəçi tərəfindən edilmiş 35 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Etnik qrup''' — müəyyən qrup fərdlərin, adətən dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət, milliyət və ya sosial davranış bənzərliklərinə və ya eyniliyinə əsaslanaraq digər insanlar tərəfindən təsnifləndirilməsidir. Etnik qrup anlayışı tez-tez milliyət, etnik milliyət və bir qrup insanın digərlərindən milli zəmində fərqləndirilməsi üçün istifadə edilir. |
|||
'''Etnikon''' - toponim ilə əlaqələndirilən, müəyyən rayonun (dairənin) sakinlərinin adı. Məsələn: Bakı - Bakılı, Moskva - Moskvalı və s. |
|||
Etnik qrup — etnososial təhsil, xüsusi etnik, oxşar etnopsixoloji, etnomədəni, dil və dini əlamətlərə malikdir. Onun başa düşülməsi siyasi-hüquqi terminlərdə "milli azlıq" kimi şərh edilir. Beynəlxalq hüquqi aktlarda, BMT Konvensiyalarında "milli azlıq" və "etnik azlıq" (qrup) çox zaman adekvat kimi işlənilir.<ref>Azlıq Anlayışı, Cavid, '''Xalq Cəbhəsi.- 2016.- 22 aprel.- S.13'''http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2016/aprel/486773.htm {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220318090907/http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2016/aprel/486773.htm |date=2022-03-18 }}</ref> Etnik qruplar '''etnik ərazidə''' yaranır və inkişaf edir. Etnik ərazi dedikdə, müəyyən xalqın yerləşdiyi vilayət başa düşülür. Bu ərazi onu başqa xalqlardan fərqləndirən mühüm əlamətlərdən biridir. |
|||
Çox tez-tez etnikon rayonun tarixi adından formalaşdırılır. Məsələn, çoxlu Avropa dilində, müasir toponimlərdən formalaşan etnikon ilə birlikdə, Latın adlarından formalaşan etnikon geniş istifadə edilir. Məsələn, mankunianlar - Mançesterin sakinləri ([[Latın dili]]ndən - Mancunium, bunu əsasən "[[Mançester Yunayted]]" futbol klubunun oyunçularını adlandırmaq üçün istifadə etdirlər). |
|||
== Azərbaycanda etnik qruplar == |
|||
| ⚫ | |||
Azərbaycanda ləzgilər, avarlar, saxurlar, rutullar, udinlər, xınalıqlar, qrızlar, buduqlar, gürcülər, talışlar, tatlar, türklər, [[ruslar]] kimi onlarla fərqli etnik qrup yaşayır. Etnik qruplar tatlar, talışlar, kürdlərin dilləri – Avropa dil ailəsinin İran budağına aiddir. Qafqaz dilli xalqlar isə ləzgilər, avarlar, saxurlar, udinlər, buduqlar, qrızlar, xınalıqlar, yengiloylardır ki, bunlar da başlıca olaraq Azərbaycanın şimalşərq və şimal-qərb rayonlarında məskunlaşmışlar. |
|||
| ⚫ | |||
== İstinadlar == |
|||
[[als:Ethnie]] |
|||
{{istinad siyahısı}} |
|||
[[ar:قوم]] |
|||
[[ast:Etnia]] |
|||
== Mənbə == |
|||
[[be:Этнас]] |
|||
* N. Quliyeva "Etnoqrafiya və etnologiya", Bakı-2009 |
|||
[[be-x-old:Этнас]] |
|||
[[bg:Етническа група]] |
|||
| ⚫ | |||
[[bs:Etnička grupa]] |
|||
| ⚫ | |||
[[ca:Ètnia]] |
|||
[[ckb:گروپی ڕەگەزی]] |
|||
[[cs:Etnikum]] |
|||
[[cy:Grŵp ethnig]] |
|||
[[da:Etnicitet]] |
|||
[[de:Ethnie]] |
|||
[[el:Εθνοτισμός]] |
|||
[[en:Ethnic group]] |
|||
[[eo:Etno]] |
|||
[[es:Etnia]] |
|||
[[et:Etnos]] |
|||
[[eu:Etnia]] |
|||
[[fa:قومیت]] |
|||
[[fi:Etninen ryhmä]] |
|||
[[fr:Ethnie]] |
|||
[[ga:Grúpa eitneach]] |
|||
[[gl:Etnia]] |
|||
[[gu:વંશીય જૂથ]] |
|||
[[he:אתניות]] |
|||
[[hi:जातीय समूह]] |
|||
[[hr:Etnička skupina]] |
|||
[[hu:Etnikum]] |
|||
[[id:Kelompok etnik]] |
|||
[[it:Etnia]] |
|||
[[ja:民族]] |
|||
[[jv:Suku bangsa]] |
|||
[[ka:ეთნოსი]] |
|||
[[kk:Этнос]] |
|||
[[kn:ಜನಾಂಗೀಯ ಗುಂಪುಗಳು]] |
|||
[[ko:민족]] |
|||
[[la:Ethnos]] |
|||
[[lt:Etninė grupė]] |
|||
[[lv:Etnoss]] |
|||
[[mk:Етничка група]] |
|||
[[ms:Kelompok etnik]] |
|||
[[my:လူမျိုးစု]] |
|||
[[nl:Etniciteit]] |
|||
[[nn:Etnisitet]] |
|||
[[no:Etnisitet]] |
|||
[[pl:Grupa etniczna]] |
|||
[[pt:Grupo étnico]] |
|||
[[ro:Grup etnic]] |
|||
[[ru:Этнос]] |
|||
[[sh:Etnička grupa]] |
|||
[[si:ජාතිය]] |
|||
[[simple:Ethnic group]] |
|||
[[sk:Etnikum]] |
|||
[[sn:Rudzi]] |
|||
[[sr:Етничка група]] |
|||
[[su:Kelompok étnik]] |
|||
[[sv:Etnicitet]] |
|||
[[ta:இனக் குழு]] |
|||
[[tl:Pangkat etniko]] |
|||
[[tr:Etnik gruplar]] |
|||
[[uk:Етнічна група]] |
|||
[[vi:Dân tộc]] |
|||
[[yi:עטנישע גרופע]] |
|||
[[yo:Ẹ̀yà ènìyàn]] |
|||
[[zh:族群]] |
|||
Səhifəsinin 09:56, 13 oktyabr 2024 tarixinə olan son versiyası
Etnik qrup — müəyyən qrup fərdlərin, adətən dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət, milliyət və ya sosial davranış bənzərliklərinə və ya eyniliyinə əsaslanaraq digər insanlar tərəfindən təsnifləndirilməsidir. Etnik qrup anlayışı tez-tez milliyət, etnik milliyət və bir qrup insanın digərlərindən milli zəmində fərqləndirilməsi üçün istifadə edilir.
Etnik qrup — etnososial təhsil, xüsusi etnik, oxşar etnopsixoloji, etnomədəni, dil və dini əlamətlərə malikdir. Onun başa düşülməsi siyasi-hüquqi terminlərdə "milli azlıq" kimi şərh edilir. Beynəlxalq hüquqi aktlarda, BMT Konvensiyalarında "milli azlıq" və "etnik azlıq" (qrup) çox zaman adekvat kimi işlənilir.[1] Etnik qruplar etnik ərazidə yaranır və inkişaf edir. Etnik ərazi dedikdə, müəyyən xalqın yerləşdiyi vilayət başa düşülür. Bu ərazi onu başqa xalqlardan fərqləndirən mühüm əlamətlərdən biridir.
Azərbaycanda etnik qruplar
[redaktə | vikimətni redaktə et]Azərbaycanda ləzgilər, avarlar, saxurlar, rutullar, udinlər, xınalıqlar, qrızlar, buduqlar, gürcülər, talışlar, tatlar, türklər, ruslar kimi onlarla fərqli etnik qrup yaşayır. Etnik qruplar tatlar, talışlar, kürdlərin dilləri – Avropa dil ailəsinin İran budağına aiddir. Qafqaz dilli xalqlar isə ləzgilər, avarlar, saxurlar, udinlər, buduqlar, qrızlar, xınalıqlar, yengiloylardır ki, bunlar da başlıca olaraq Azərbaycanın şimalşərq və şimal-qərb rayonlarında məskunlaşmışlar.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Azlıq Anlayışı, Cavid, Xalq Cəbhəsi.- 2016.- 22 aprel.- S.13http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2016/aprel/486773.htm Arxivləşdirilib 2022-03-18 at the Wayback Machine
Mənbə
[redaktə | vikimətni redaktə et]- N. Quliyeva "Etnoqrafiya və etnologiya", Bakı-2009
 | Etnik qrup haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |