Kiçik Asiya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
 
(16 istifadəçi tərəfindən edilmiş 26 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Yarımada
'''Kiçik Asiya''' və ya '''Anadolu''' - cənub-qərbi [[Asiya]]da [[yarımada]]. [[Türkiyə]]nin Asiya hissəsi burda yerləşir.
| Adı = Kiçik Asiya
| Təsvir = Anatolia composite NASA.png
| Akvatoriyası = [[Aralıq dənizi]], [[Qara dəniz]], [[Egey dənizi]]
| lat_dir = N
| lat_deg = 40
| lat_min = 15
| lat_sec = 00
| lon_dir = E
| lon_deg = 36
| lon_min = 00
| lon_sec = 00
| Sahəsi = 757.000
| Ölkə = Türkiyə
}}'''Kiçik Asiya''' — [[Qara dəniz]], [[Mərmərə dənizi]], [[Egey dənizi]] və [[Aralıq dənizi|Aralıq]] dənizlərinin əhatə etdikləri [[yarımada]]. Avropadan [[Bosfor]] və [[Dardanel]] boğazları ilə ayrılır. [[Türkiyə]]nin Asiya hissəsi burada yerləşir.


Kiçik Asiya sözü fransızların ''Minor Asia'' sözündən götürülüb. Türkiyəlilər '''Anadolu''' deyirlər.
Kiçik Asiya termini [[fransızlar]]ın ''Minor Asia'' sözündən götürülüb. [[Türkiyə]]də və [[Yaxın Şərq]]də [[Anadolu]] adlanır.


== Tarixi ==
{{'L;'
[[Qədim Roma|Romalılar]] Kiçik Asiyanı fəth etdikdən sonra burada Asiya əyalətini qurmuşlar. Eramızdan əvvəl 133-cü ildə kral [[III Attal]]ın vəsiyyəti ilə Perqamın Romaya birləşdirilməsindən sonra keçmiş [[Perqam çarlığı]]nın ərazisində formalaşmışdır. Eramızdan əvvəl I əsrdə – eramızın I əsrində ərazisi genişləndirilmişdir. Əyalət əmri eramızdan əvvəl 126-cı ildə qəbul edildi. Eramızdan əvvəl 27-ci ildən senator əyaləti, [[Diokletian]] dövründən (297-ci ildən) 7 ayrı əyalətə bölünmüşdür.<ref>Энциклопедический словарь. 2009. АЗИЯ (провинция).</ref>
'

'
== Çayları ==
Kiçik Asiya yarımadasının çayları [[Qara dəniz|Qara]], [[Aralıq dənizi|Aralıq]], [[Egey dənizi|Egey]] və [[Mərmərə dənizi|Mərmərə]] dənizlərinə tökülür. Ən böyük çaylarından Qara dənizə Qızıl İrmak (950&nbsp;km), Yaşıl İrmak (400&nbsp;km, Kilkit qolu ilə), Çorox (360&nbsp;km), Səkəriyə (690&nbsp;km); Egey dənizinə Kiçik Məndərəs, İldiz, Böyük Məndərəs; Aralıq dənizinə isə Seyhan (450&nbsp;km) və Ceyhan (350&nbsp;km) çayları tökülür. Mesepatomiyanın böyük çaylarından Fərat öz mənbəyini və yuxarı axarında yerləşən qollarını Şərqi Anadoludan alır.{{coğrafiya-qaralama}}

[[Kateqoriya:Türkiyə yarımadaları]]
[[Kateqoriya:Asiya yarımadaları]]
[[Kateqoriya:Anadolu]]

Səhifəsinin 16:02, 6 oktyabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Kiçik Asiya
Anadolu
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 757.000 km²
Yerləşməsi
40°15′00″ şm. e. 36°00′00″ ş. u.
Akvatoriya Aralıq dənizi, Qara dəniz, Egey dənizi
Ölkə  Türkiyə
Kiçik Asiya xəritədə
Kiçik Asiya
Kiçik Asiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kiçik AsiyaQara dəniz, Mərmərə dənizi, Egey dəniziAralıq dənizlərinin əhatə etdikləri yarımada. Avropadan BosforDardanel boğazları ilə ayrılır. Türkiyənin Asiya hissəsi burada yerləşir.

Kiçik Asiya termini fransızların Minor Asia sözündən götürülüb. TürkiyədəYaxın Şərqdə Anadolu adlanır.

Romalılar Kiçik Asiyanı fəth etdikdən sonra burada Asiya əyalətini qurmuşlar. Eramızdan əvvəl 133-cü ildə kral III Attalın vəsiyyəti ilə Perqamın Romaya birləşdirilməsindən sonra keçmiş Perqam çarlığının ərazisində formalaşmışdır. Eramızdan əvvəl I əsrdə – eramızın I əsrində ərazisi genişləndirilmişdir. Əyalət əmri eramızdan əvvəl 126-cı ildə qəbul edildi. Eramızdan əvvəl 27-ci ildən senator əyaləti, Diokletian dövründən (297-ci ildən) 7 ayrı əyalətə bölünmüşdür.[1]

Kiçik Asiya yarımadasının çayları Qara, Aralıq, EgeyMərmərə dənizlərinə tökülür. Ən böyük çaylarından Qara dənizə Qızıl İrmak (950 km), Yaşıl İrmak (400 km, Kilkit qolu ilə), Çorox (360 km), Səkəriyə (690 km); Egey dənizinə Kiçik Məndərəs, İldiz, Böyük Məndərəs; Aralıq dənizinə isə Seyhan (450 km) və Ceyhan (350 km) çayları tökülür. Mesepatomiyanın böyük çaylarından Fərat öz mənbəyini və yuxarı axarında yerləşən qollarını Şərqi Anadoludan alır.

  1. Энциклопедический словарь. 2009. АЗИЯ (провинция).