প'লিঅ'মায়েলাইটিছ

প'লিঅ'মায়েলাইটিছ; Poliomyelitis
	শ্ৰেণীবিভাজন আৰু বাহ্যিক সমল
	; প'লিঅ'মায়েলাইটিছত ভুগি এখন ভৰি চুটি হোৱা এজন মানুহ
আই.চি.ডি.-10	A80, B91, P35.8
আই.চি.ডি.-9	045, 138
ডিজিজেছ ডে'টাবে'ছ	10209
মেডলাইন প্লাছ	001402
ইমেডিচিন	ped/1843 pmr/6
MeSH	C02.182.600.700

প'লিঅ'মায়েলাইটিছ /poʊlioʊmaɪəlaɪtɪs/, (প'লিঅ' বা শিশুৰ পক্ষাঘাত) প'লিঅ'ভাইৰাছে কৰা এবিধ সংক্ৰামক ৰোগ। প্ৰায় ৯০%ৰ পৰা ৯৫% সংক্ৰমণৰ কোনো লক্ষণ নাথাকে।^[1] আন ৫ ৰ পৰা ১০% মানুহৰ সাধাৰণ লক্ষণ যেনে জ্বৰ, মূৰৰ বিষ, বমি, পনীয়া শৌচ, ডিঙি টানি ধৰা আৰু হাত-ভৰিৰ বিষ হ'ব পাৰে।^[1]^[2] এইসকল ৰোগী এসপ্তাহ বা দুসপ্তাহৰ ভিতৰত ভাল হৈ উঠে। প্ৰায় ০.৫% মানুহৰ পেশীৰ দুৰ্বলতাই দেখা দিয়ে যি খোজ কাঢ়িব নোৱাৰা অৱস্থা কৰি তোলে।^[1] এনে অৱস্থা কেইঘণ্টামানৰ পৰা কেইবা দিনৰ ভিতৰত হ'ব পাৰে।^[1]^[2] দুৰ্বলতা সাধাৰণতে ভৰিত হয় কিন্তু কাচিৎ মূৰ, ডিঙি আৰু ডায়েফ্ৰামৰো হ'ব পাৰে। সকলো মানুহ সম্পূৰ্ণ আৰোগ্য লাভ নকৰে। পেশীৰ দুৰ্বলতা থকাসকলৰ ভিতৰত ২%ৰ পৰা ৫% শিশু আৰু ১৫%ৰ পৰা ৩০% প্ৰাপ্তবয়স্কৰ মৃত্যু ঘটে।^[1] আৰোগ্যৰ কেইবা বছৰ পাছতো post-polio syndrome হ'ব পাৰে য'ত আৰম্ভণিৰ বেমাৰৰ দৰেই পেশী ধীৰে ধীৰে দুৰ্বল হৈ পৰে।^[3]

সাধাৰণতে সংক্ৰমিত বিষ্ঠা মুখত প্ৰৱেশৰ ফলত প'লিঅ'ভাইৰাছ এজনৰ পৰা আন এজন ব্যক্তিলৈ বিয়পে।^[1] খাদ্য বা পানী মানৱ বিষ্ঠাৰে দূষিত হ'লে বা কেতিয়াবা সংক্ৰমিত লেলাৱটিৰ পৰাও ই বিয়পে।^[1]^[2] সংক্ৰমিত ব্যক্তিয়ে কোনো লক্ষণ নেদেখুৱালেও ছয় সপ্তাহলৈকে এই ৰোগ বিয়পাব পাৰে। বিষ্ঠাত ভাইৰাছৰ উপস্থিতি বা তেজত ইয়াৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিদেহ ধৰা পেলাই এই ৰোগ নিৰূপণ কৰা হয়।^[1]

প'লিঅ' প্ৰতিষেধক ব্যৱহাৰেৰে এই ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰি, কিন্তু কেইবাপালিৰো প্ৰয়োজন হয়।^[2] ভাৰতত শিশুৰ জন্মতে, ৬ মাহ, ৯ মান আৰু ৪-৬ বছৰত চাৰি পালি মৌখিক ঔষধ দিয়া হয়।^[4] এবাৰ সংক্ৰমণ হ'লে কোনো নিৰ্দিষ্ট চিকিৎসা নাই।^[2] ১৯৮৮ চনত ৩৫০,০০০ জন ৰোগীৰ পৰা এই সংখ্যা ২০১৩ চনত ৪১৬ জনলৈ কমি আহিছে।^[2] ২০১৪ চনত এই ৰোগ কেৱল আফগানিস্তান, নাইজেৰিয়া আৰু পাকিস্তানত পোৱা গৈছিল।^[2] ২০১৪ চনৰ মাৰ্চত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই ভাৰতক "প'লিঅ' মুক্ত" বুলি ঘোষণা কৰে।^[5]

প্ৰাচীন শিল্পত কেইবাহাজাৰ বছৰৰ পৰা প'লিঅ' ৰোগৰ উপস্থিতি গম পাব পাৰি।^[1] ১৭৮৯ চনত মাইকেল আণ্ডাৰউড নামৰ চিকিৎসকজনে ইয়াক নিৰ্দিষ্ট ৰোগ হিচাপে গণ্য কৰে^[1] আৰু ১৯০৮ চনত কাৰ্ল লেণ্ডষ্টেইনাৰে প'লিঅ'ভাইৰাছ ধৰা পেলায়।^[6] ১৯শ শতিকাৰ শেষৰফালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত মহামাৰীয়ে দেখা দিয়ে।^[1] বিংশ শতিকাত এই অঞ্চলসমূহত ই এটা প্ৰধান শিশু ৰোগ হিচাপে স্বীকৃতি পায়।^[7] ১৯৫০ চনত জ'নাছ চকে প্ৰথম প'লিঅ' প্ৰতিষেধক বিকাশ কৰে।^[8] আশা কৰা হয় যে ছিটাকৰণ প্ৰচেষ্টা আৰু ৰোগৰ আগতীয়া নিৰূপণে ২০১৮ চনৰ ভিতৰত প'লিঅ' নিৰ্মূল কৰিব।^[9] অৱশ্যে ২০১৩ চনত চিৰিয়াত নতুন ৰোগী ধৰা পৰে^[10] আৰু ২০১৪ চনৰ মে' মাহত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই এছিয়া, আফ্ৰিকা আৰু মধ্য প্ৰাচ্যত ৰোগৰ উত্থানৰ বাবে ইয়াক public health emergency of international concern ঘোষণা কৰে।^[11] আন কোনো জন্তুতে এই ৰোগ প্ৰাকৃতিকভাৱে নহয়।^[1]

তথ্যসূত্ৰ

↑ ^1.00 ^1.01 ^1.02 ^1.03 ^1.04 ^1.05 ^1.06 ^1.07 ^1.08 ^1.09 ^1.10 ^1.11 Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S (eds.) (2009). "Poliomyelitis" (PDF). Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book) (11th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Washington DC: Public Health Foundation. পৃষ্ঠা. 231–44. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio.pdf.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 "Poliomyelitis Fact sheet N°114". who.int. October 2014. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 November 2014.
↑ "Post-Polio Syndrome Fact Sheet". http://www.ninds.nih.gov/.+April 16, 2014. Archived from the original on 29 July 2011. https://web.archive.org/web/20110729090555/http://www.ninds.nih.gov/disorders/post_polio/detail_post_polio.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.
↑ "IAP recommended immunization shedule". IAP. June 2, 2014. http://www.indianpediatrics.net/oct2014/785.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2015.
↑ "Polio-free certification: WHO South-East Asia". SEARO. March 27, 2014. http://www.searo.who.int/entity/immunization/topics/polio/eradication/sea-polio-free/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2015.
↑ Daniel, edited by Thomas M.; Robbins, Frederick C. (1999). Polio (1st সম্পাদনা). প্ৰকাশক Rochester, N.Y.: University of Rochester Press. পৃষ্ঠা. 11. ISBN 9781580460668. http://books.google.ca/books?id=BTQKnkpN6qQC&pg=PA11.
↑ Wheeler, Derek S.; Wong,, Hector R.; (eds.), Thomas P. Shanley, (2009). Science and practice of pediatric critical care medicine. প্ৰকাশক London: Springer. পৃষ্ঠা. 10–11. ISBN 9781848009219. http://books.google.ca/books?id=3p7jezlQ0zgC&pg=PA11.
↑ Aylward R (2006). "Eradicating polio: today's challenges and tomorrow's legacy". Ann Trop Med Parasitol খণ্ড 100 (5–6): 401–13. doi:10.1179/136485906X97354. PMID 16899145.
↑ "Global leaders support new six-year plan to deliver a polio-free world by 2018". who.int. 25 April 2013. http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2013/polio_six_year_plan_20130425/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.
↑ "Polio in the Syrian Arab Republic - update". who.int. 26 November 2013. http://www.who.int/csr/don/2013_11_26polio/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.
↑ "WHO statement on the meeting of the International Health Regulations Emergency Committee concerning the international spread of wild poliovirus". who.int. 5 May 2014. http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2014/polio-20140505/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.

অতিৰিক্ত পঠন

Kluger Jefferey (2004). Splendid Solution - Jonas Salk and the Conquest of Polio. প্ৰকাশক New York: G. P. Putnam's Sons. ISBN 0-399-15216-4. http://books.google.com/?id=PE6rXNMlwmkC&printsec=frontcover&dq=Splendid+Solution+-+Jonas+Salk+and+the+Conquest+of+Polio&cd=1#v=onepage&q.
Oshinsky, David M. (2005). Polio: an American story. প্ৰকাশক Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-515294-8. http://books.google.com/?id=cTliwSU62KIC&printsec=frontcover&dq=polio&cd=2#v=onepage&q.
Shaffer, Mary M.; Bernard Seytre (2005). The death of a disease: a history of the eradication of poliomyelitis. প্ৰকাশক New Brunswick, N.J: Rutgers University Press. ISBN 0-8135-3677-4. http://books.google.com/?id=iKidtL80imMC&printsec=frontcover&dq=polio&q=polio.
Shell, Marc (2005). Polio and its aftermath: the paralysis of culture. প্ৰকাশক Cambridge: Harvard University Press. ISBN 0-674-01315-8. http://books.google.com/?id=yk40sRCHF7IC&printsec=frontcover&dq=polio&cd=50#v=onepage&q.
Wilson, Daniel J. (2005). Living with polio: the epidemic and its survivors. প্ৰকাশক Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-90103-3. http://books.google.com/?id=Ejvjfo_K-IQC&printsec=frontcover&dq=polio&cd=3#v=onepage&q.
Wilson, Daniel J.; Julie Silver (2007). Polio voices: an oral history from the American polio epidemics and worldwide eradication efforts. প্ৰকাশক New York: Praeger. ISBN 0-275-99492-9. http://books.google.com/?id=RomvGee67tUC&printsec=frontcover&dq=polio&cd=13&q.

বাহ্যিক সংযোগ

প'লিঅ'মায়েলাইটিছ বিষয়ে Curlie (DMOZ)-ত থকা তথ্য

[PinkBook2009-1] 1.00 ^1.01 ^1.02 ^1.03 ^1.04 ^1.05 ^1.06 ^1.07 ^1.08 ^1.09 ^1.10 ^1.11 Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S (eds.) (2009). "Poliomyelitis" (PDF). Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book) (11th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Washington DC: Public Health Foundation. পৃষ্ঠা. 231–44. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio.pdf.

[WHO2014-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 "Poliomyelitis Fact sheet N°114". who.int. October 2014. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 November 2014.

[3] "Post-Polio Syndrome Fact Sheet". http://www.ninds.nih.gov/.+April 16, 2014. Archived from the original on 29 July 2011. https://web.archive.org/web/20110729090555/http://www.ninds.nih.gov/disorders/post_polio/detail_post_polio.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.

[4] "IAP recommended immunization shedule". IAP. June 2, 2014. http://www.indianpediatrics.net/oct2014/785.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2015.

[5] "Polio-free certification: WHO South-East Asia". SEARO. March 27, 2014. http://www.searo.who.int/entity/immunization/topics/polio/eradication/sea-polio-free/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2015.

[6] Daniel, edited by Thomas M.; Robbins, Frederick C. (1999). Polio (1st সম্পাদনা). প্ৰকাশক Rochester, N.Y.: University of Rochester Press. পৃষ্ঠা. 11. ISBN 9781580460668. http://books.google.ca/books?id=BTQKnkpN6qQC&pg=PA11.

[7] Wheeler, Derek S.; Wong,, Hector R.; (eds.), Thomas P. Shanley, (2009). Science and practice of pediatric critical care medicine. প্ৰকাশক London: Springer. পৃষ্ঠা. 10–11. ISBN 9781848009219. http://books.google.ca/books?id=3p7jezlQ0zgC&pg=PA11.

[Aylward_2006-8] Aylward R (2006). "Eradicating polio: today's challenges and tomorrow's legacy". Ann Trop Med Parasitol খণ্ড 100 (5–6): 401–13. doi:10.1179/136485906X97354. PMID 16899145.

[9] "Global leaders support new six-year plan to deliver a polio-free world by 2018". who.int. 25 April 2013. http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2013/polio_six_year_plan_20130425/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.

[10] "Polio in the Syrian Arab Republic - update". who.int. 26 November 2013. http://www.who.int/csr/don/2013_11_26polio/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.

[11] "WHO statement on the meeting of the International Health Regulations Emergency Committee concerning the international spread of wild poliovirus". who.int. 5 May 2014. http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2014/polio-20140505/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]