Arabia Saudita

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Reino d'Arabia Saudita (en arabe y alfabeto arabe المملكة العربية السعودية, al-Mamlaka al-ʻArabiyya as-Saʻūdiyya) ye un país d'Asia, situato en a peninsula Arabica. Muga con Iraq, Chordania, Kuwait, Omán, Qatar, Emiratos Arabes Unitos y Yemen. A l'este, muga con o Golfo Persico, y a l'ueste con a mar Roya.

Reino d'Arabia Saudita المملكة العربيّة السّعوديّة Al-Mamlakah al-'Arabiyah as-Sa'udiyah
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional:
Himno nacional: Aash Al Maleek
Situación d'Arabia Saudita
Capital	Riad
Mayor ciudat	Riad
Idiomas oficials	Arabe
Forma de gubierno Rei	Monarquía absoluta Abdullah bin Abdulaziz al Saud
Independencia - Declarata - Reconoixita - Reunificación	d'o Reino Uniu 8 de chinero de 1926 20 de mayo de 1927 23 de setiembre de 1932
Superficie  • Total Mugas	Posición 12º 2.149.690 km² 4.415 km
Población  • Total (2014)  • Densidat	Posición 41º 30.770.375 12.3 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2007)  • PIB per capita	Posición 22º US$ 564.561 millons US$ 14.243
Moneda	Rial (SAR)
Chentilicio	Saudín/a u saudita
Zona horaria	UTC+3
Dominio d'Internet	.sa
Codigo telefonico	+966
Prefixo radiofonico	8ZA-8ZZ / 7ZA-7ZZ / HZA-HZZ
Codigo ISO	682 / SAU / SA
Miembro de: ONU, OPEP, Liga Arabe

A suya población ye de 28.161.417 habitants en una superficie de 2.149.690 km², con una densidat de población d'11 hab/km². A suya capital, que ye amás a prencipal ciudat d'o país, ye Riyadh. Atras ciudaz importants son Chidda, por a suya población, y A Meca y Medina, que son consideratas dos ciudaz santas d'o Islam. O país fa parte d'a ONU, d'a OPEP, y d'a Liga Arabe.

Politicament, Arabia Saudita ye una monarquía absoluta dende o momento mesmo d'a suya independencia, estando l'actual Rei d'o país Fahd bin Abdul Aziz.

Dende os anyos 1930 o país ha conoixito un constant desembolique economico, vinclato mas que mas a o petrolio (que se i descubrió en 1938), estando actualment o país o primer exportador mundial d'ixe producto, y tenendo amás o 25% d'as reservas mundials de petrolio. Gracias a la suya producción de petrolio, Arabia Saudita, un estato naixito en realidat mientres o sieglo XX, ha consolidato una ampla influencia en Orient Meyo y en os países arabes, mas que mas en as monarquías d'o Golfo Persico. A suya politica internacional, con una posición muit conservadora, se relaciona con os Estaus Unius, anque a elite politica d'o país sía muit confesional y partidaria d'o islamismo wahabista de radiz sunní. Antiparte, con o producto d'a venda de petrolio a l'exterior, ha millorato notablement o nivel de vida d'os suyos ciudadans.

Etimolochía

O nombre d'o país tien dos partes, fendo referencia primera d'ixas partes a o nombre cheografico d'o territorio, que se troba situato en a peninsula arabica y que ye o lugar d'orichen d'os arabes, y estando a segunda parte vinclata a la Casa de Saud, o nombre d'a dinastía que i reina dende a suya independencia. Ye asinas, chunto con Liechtenstein, o solo país d'o mundo en tener o suyo nombre orichinato en o nombre d'a dinastía reinant.

Historia

Ta más detalles, veyer l'articlo Historia d'Arabia Sauditaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

L'Arabia pre-islamica

En a peninsula arabica anterior a l'Islam, o territorio no teneba so que chicotas ciudaz de tipo mercantil, situatas en o Hichaz y en a parte sudoccodental d'o país, en puestos amanatos a la mar Roya y a las antigas rotas comercials maritimas que a traviés d'ixa mar y de l'Oceano Indico conectaban l'actual India con Europa.

Mahoma, o profeta de l'Islam, naixió en a ciudat d'A Meca en 570 y en primerías d'o sieglo VII logró a primer estructura politica común en a peninsula arabica, creyata sobre l'alacet d'os arabes, pero mas que mas sobre o Islam, que se convertiba asinas en o cimento que cohesionaba a estructura politica territorial. Dimpués d'a suya muerte (632), os suyos succesors establiron l'alacet d'un gran imperio que s'estendillaba dende a India a l'este dica a peninsula iberica a l'ueste, y que abracaba tot o canto sud d'a mar Mediterrania dica a muga en Anatolia con l'Imperio Bizantín, fendo-se tota ista expansión en nomás que muit poquetas decadas. Como consecuencia d'ista expansión, encara que en yera en as suyas oríchens, a peninsula arabica quedó a la marguin d'o nuevo estato que se devantó (o Califato Omeya) dende os anyos 660. Asinas, dende o sieglo X y dica primerías d'o sieglo XX, A Meca y Medina se trobaban baixo o control d'un gubernant local, o shariff d'a Meca, pero que por un regular no yera o representant d'un poder politico independient sino que dependeba d'un d'os grans imperios islamicos con seu en ciudaz como Bagdad, Caire u Istambul. Antiparte, a mayor parte d'o territorio d'a peninsula que hue ye Arabia Saudita tornó a la situación anterior a l'Islam, convertindo-se una atra vegata en un territorio baixo o control de cuantas tribus nomadas.

En o sieglo XVI, l'Imperio Otomán s'heba convertito en o prencipan poder islamico, adhibindo-ie os territorios d'as marguins d'a mar Roya y d'o golfo Persico, aproveitando tamién ta reclamar a suya sobiranía sobre os territorios interiors. Os otomans continoron dominando o territorio mientres o siguients cuatre sieglos, encara que cal parar cuenta que o grau de control que i teneban no estió mai constant, y que iste grau de control variaba seguntes a fuerza u a debilidat que teneban as autoridaz centrals otomanas en cada momento historico.

Historia moderna

A Historia moderna d'Arabia Saudita prencipia en 1744, que estió a calendata en a cuala Muhammad ibn Abd-al-Wahhab como líder relichioso (os d'a suya secta serían conoixitos como wahabistas) y Muhammad ibn Saud como líder politico (un capitoste de tribu en o Neched) estioron os establidors d'un estato unificato en o centro d'a peninsula arabica, encara que teneban que luitar d'una man con atras familias destacatas d'o territorio y d'atra man con l'Imperio Otomán y con Echipto, potencias foranas con muita influencia politica y relichiosa en a pensinsula en ixas envueltas. Ibn Saud y os suyos succesors convirtioron por a fuerza a lo wahabismo a muitas tribus beduinas, que quedoron unitas. En l'anyo 1773 sozmetioron Riad, en l'anyo 1792 Qatar y en l'anyo 1793 a rechión de Hasa, que yera habitata por chiitas. En l'anyo 1802 os saudins atacoron Karbala y destruyoron los puestos santos d'os chiitas. En l'anyo 1803 conquirioron A Meca y forachitoron a los pelegrins. Estos exitos obligoron a los otomans a intervenir seriament. O soldán otomán ordenó d'actuar a lo pachá d'Echipto Mehmet Alí, y os echipcios ocuporon Neyed en os anyos 1818-1824 y en 1837-1840. O estato saudita quedó redueito a Riad y a suya redolata, y en l'anyo 1880 Riad fue preso por os shamís de Hail, que yeran aliaus d'os otomans.

En 1902 Abdelaziz ibd Saud dimpués d'estar exellato en Kuwait conquirió a ciudat de Riad, que dica ixe inte yera a seu d'un clan arabe rival d'os shamís. Riad se convertió en a suya propia capital, sozmetió o Neched, forachitó a los otomans de Hasa en 1913 y creyó colonias de ijwan, beduins sedentarizatos convertitos en combatients d'o wahabismo. En l'anyo 1913 l'Imperio Britanico y l'Imperio Otomán se repartioron as arias d'influencia en Arabia oriental. Os britanicos consiguioron a part d'Arabia orientata enta a costa d'o Golfo d'Adén y d'a Mar arabica d'o Golfo Persico dica Qatar. Neched y Hasa pasoron a estar en a esfera otomana. En Arabia occidenal o sharif d'A Meca Hussein, o emir d'Asir Muhammad al-Idrisi y o imán de Yemen Yahya reconoixioron l'autoridat otomana. Este equilibrio se crebó en a Primera Guerra Mundial.

En 1915 os britanicos yeran en guerra con os otomans y permitioron que os liders arabes se rebelasen contra os otomans pa protecher a Canal de Suez y os suyos intreses en o Golfo Persico. Os britanicos contemploron a posibilidat de creyar un Califato arabe. En aviento de 1915 os britanicos firmoron un alcuerde con Ibn Saud que permitiba a los saudins de liberar-se d'a sobiranía otomana. O sharif d'A Meca Husein fue proclamato por os britanicos rei de Hijaz.

Dimpués d'a Primera Guerra Mundial bi heba rivalidat entre a dinastía Hachemí (de Husein) y a dinastía Saudita (de Ibn Saud). Ibn Saud se refirmó en os militants ijwan, qui creyoron importants colonias dende 1919 que yeran partidarias de Ibn Saud y él reivindicaba. D'esta traza Ibn Saud se fue estendillando por o Hichaz, y os britanicos lo permitioron como premio por a suya colaboración con os Aliaus mientres a Primera Guerra Mundial. En l'anyo 1920 conquirió a mayor part d'o territorio atribuito a lo emir de Kuwait en 1913. En l'anyo 1921 s'anexionó o emirato d'os shamís y o norte d'Arabia. Os ijwan penetraban en Irak y Transchordania y esto obligó a la Royal Air Force a forachitar-los en 1922. Os britanicos preboron de mediar entre os saudins y as atras dinastías, y Ibn Saud acceptó as mugas con Irak y Kuwait. Hussein no querió negociar con os saudins.

O 4 de marzo de 1924 os turcos abolioron o califato, Hussein se proclamó Califa y os britanicos li retiroron o refirme. Ibn Saud enampló suyos dominios por tot o Neched en una expansión contina dica 1926. Entre agosto de 1924 y aviento de 1925 Ibn Saud conquirió Hichaz. En chinero de l'anyo 1929 Abdelaziz ibd Saud se proclamó rei de Hichaz y soldán de Neched, territorios que fuoron unificatos ta establir l'actual Arabia Saudita en 1932.

A operación Tormenta d'o disierto organizata dende territorio saudín contra Iraq mientres a Guerra d'o Golfo.

Dende que en 1938 se i descubrió petrolio, Arabia Saudita estió centro de l'atención por ixe recurso, convertito en un recurso de gran magnitut, fendo posible a consolidación d'o reino y d'a fegura d'o mesmo monarca y tamién atorgando os recursos economicos t'amillorar o nivel de vida d'a población mesmo que ta enamplar a suya influencia politica en l'exterior d'o país. A tamas d'ixo, o 25 de marzo de 1975 fue asasinato o rei Faisal ibn Abdelaziz (u Faisal II d'Arabia Saudita), encara que estió asasinato por uno d'os suyos sobrins. Dende o descubrimiento d'o petrolio, Arabia Saudita chira en torno de tres prencipios fundamentals: o salafismo como fuent inspiradora, o petrolio cmo furnidor de fondos y l'alianza con os Estaus Unius como meyo de potenciar l'acción exterior d'o país, amplament conservadora, protectora d'as monarquías d'a comarca y activa en a oposición a o chiismo radical.

Cuan en 1979 cayó a monarquía en Irán, Arabia Saudita se transformó no nomás que en o prencipal suministrador de petrolio a los Estaus Unius y a atros países d'a Unión Europea sino que tamién l'aliato estratechico d'os occidentals ta controlar o Golfo Persico.

En 1991 o país, firme aliato d'os Estaus Unius en Orient Meyo, fació parte d'a coalición internacional liderata por os estausunidenses mientres a Guerra d'o Golfo contra Iraq, que heba invadito Kuwait, una atra monarquía en a comarca con a cuala os saudins teneban amplos vinclos politicos y economicos. Ta organizar l'ataque contra Iraq, os estausunidenses disponioron de facilidaz atorgatas por o Gubierno saudín en forma de bases militars en territorio saudín, encara que ixo crebaba con a ideya estendillata por os saudins d'estar os líders d'a causa relichiosa islamica en o mundo. Tamién colaboró con tropas y material, aportando alto y baixo 120.000 militars, 21 vaixiellos, 145 avions, 550 tanques, etc. Dende ixe inte, os estausunidenses mantienen una chicota presencia militar en o país, ta controlar as suyas linias de cmunicación en Irak.

Politica y gubierno

Estructura de gubierno

Ta más detalles, veyer l'articlo Politica d'Arabia Sauditaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Abdullah ibn Abdulaziz Al Saud, rei d'Arabia Saudita

A institución central de gubierno d'Arabia Saudita ye a monarquía saudita. A Lei Basica de Gubierno, adoptata en 1992 declara que Arabia Saudita ye una monarquía gubernata por os fillos y nietos d'o primer rei, Abd-al-Aziz ibn Saüd. Tamién afirma que l'Alcorán ye a Constitución d'o país, que se riche en base a la xaria (lei islamica). D'alcuerdo con o Index de Democracia de The Economist, o gubierno d'Arabia Saudita ye o seteno rechimen mas autoritario d'entre os 167 países evaluatos.

No se reconeixen os partius politicos u as eleccions nacionals, fueras d'as eleccions locals que se celebroron en l'anyo 2005, cuan a participación yera reservata ta os ciudadans barons. Os poders d'o rei son teoricament limitatos aintro d'os limites d'a lei islamica y d'atras tradicions sauditas. Tamién ha de mantener un consenso entre a familia reyal saudita, os líders relichiosos (Ulemas), y atros elementos importants en a sociedat saudita. O gubierno saudita aduya a estendillar o islam a traviés d'a financiación d'a construcción de mezquitas y madrasas (escuelas alcoranicas) en tot o mundo. Os prencipals miembros d'a familia reyal trigan a o rei entre éls mesmos, con l'aprobación posterior d'os ulemas.

Os reis sauditas han venito desembolicando un gubierno central. Dende 1953, o Consello de Ministros, nombrato por o rei, l'ha asesorato en a formulación d'a politica cheneral y diriche as actividaz d'a creixient burocracia. Iste consello ye composato por un Primer ministro y vente ministros.

A lechislación proviene d'a resolución d'o Consello de Ministros, ratificata por Reyal Decreto, y ha d'estar compatible con a xaria. Os 150 miembros de l'Asamblea Consultiva, nombratos por o Rei, han limitato os poders lechislativos. A chusticia s'administra d'alcuerdo con a xaria por meyo d'un sistema de tribunals relichiosos; os chueces son nombratos por o rei con a recomendación d'o Consello Chudicial Supremo, composato por doce churistas d'alto ran. A independencia d'o poder chudicial ye protechita por lei. O rei actua como o mas alto tribunal d'apelación y tien a facultat d'indulto.

Organización territorial

Provincias d'Arabia Saudita.

Arabia Saudita ye dividita en 13 provincias (en arabe منطقة u mintaqa, en plural manateq):

1. Al Bahah
2. Al Hudud ash Shamaliyah
3. Al Jawf
4. Al Madinah
5. Al Qasim
6. Ar Riyadh
7. Ash Sharqiyah (Provincia Oriental)
8. 'Asir
9. Ha'il
10. Jizan
11. Makkah
12. Najran
13. Tabuk

Cheografía

Ta más detalles, veyer l'articlo Cheografía d'Arabia Sauditaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

O Disierto d'Arabia. Se pueden veyer as ecorrechions existents seguntes WWF. Imachen de satelite d'a NASA. A linia amariella sinyala a ecorrechión d'o "Disierto d'Arabia", y dos chicotas ecorrechions vecinas, o "Disierto y semidisierto d'o Golfo Persico" y "O Disierto y semi-disierto tropical Nubo-Sindio d'a Mar Roya". As mugas entre países son en negro.

Topografía

O reino ocupa alto u baixo o 80% d'a superficie d'a peninsula d'Arabia, trobando-se entre as latituz 16º y 33º N, y as lonchituz 34º y 56º E. En l'anyo 2000, Arabia Saudita y Yemen sinyoron un alcuerdo ta fixar as mugas entre éls que yeran en disputa. Una parti important d'as mugas d'o sud d'o país con os Emiratos Arabes Unitos y Omán no se troban bien definitas, asinas que a grandaria exacta d'Arabia Saudita ye desconoixita. O gubierno saudín estima que a superficie ye de 2.217.949 km². Atras fuents sinyalan que puet variar entre os 1.960.582 km² y os 2.240.000 km². Por un regular se gosa listar como o 14^eno estato mas gran d'o mundo.

O disierto d'Arabia y as arias semideserticas y de matullos asociatas dominan a cheografía d'Arabia Saudita - se veiga a fotografía de satelite a la dreita - formando, de feito, u conchunto de disiertos. Entre éls se troba l'aria cubierta d'arena mas gran d'o mundo, o Rub' al Khali (literalment “Sector vueito”), que domina a parti d'o sud d'o país y que cubre mas de 647.500 km². A suya altaria varía dende os 800 metros amán d'a muga con Yemen dica cuasi o livel d'a mar en o Golfo Persico. Una chicota aria arenosa d'alto u baixo 57.000 km², dita Al-Nafūd, se troba en a parti norcentral d'o país. Un gran arco d'arena, l'Al Dahna, de cuasi 1,450 km de longaria, encara que en bels puestos con una amplaria de nomás 50 km, une Al-Nafūd con Rubʿ al-Khali. Virtualment no existen ríos u lacos permanents en o país, encara que bi ha a-saber-los uadis. A tierra ye por un regular pobre y bi ha grans arias que se troban de tot cubiertas por piedras. As poquetas arias fértils se pueden trobar en depositos aluvials en os uadis, arrius, u oasis.

O paisache tipico d'o Neched: disierto y as cortadas de Tuwaiq amán de Riad

A prencipal caracteristica topografica ye a meseta central que puya a escape dende a mar roya ta descender dimpués gradualment enta o Neched y o Golfo Persico. L'altaria d'a meseta ye d'alto u baixo 1.370 metros en a parti occidental y de bels 760 metres en l'este. Como a pendient d'a meseta baixa enta o Golfo Persico, bi ha a-saber-las saladas (sabkhahs) y paúls. En o norte, as tierras altas occidentals tienen altarias de dica 1.500 metros sobre o livel d'a mar, baixando amoniquet enta os 1.200 metros en a redolada de Medina y puyando enta os 3.000 metros en a zona sudeste. En a costa d'a Mar Roya, a estreita plana costera, conoixita como o Tihamah no existe cuasi en a zona norte y s'enampla en baixando ta o sud. Bi ha cortatos a o largo de toda a costa d'a mar Roya fueras d'una chicota zona a o norueste d'A Meca. A provincia sudoccidenta d'Asir ye montanyosa, y astí se troba o Mont Sawda, que ye considerato por un regular o punto mas alto d'o país. A suya altaria s'estima que ye entre os 3.133 y os 3.207 metros.

Clima y biodiversidat

Fueras d'a zona sudoccidental d'a provincia d'Asir, Arabia Saudita tien un clima desertico con temperaturas estremadament altas de día y una important baixata d'as temperaturas de nueiz. A temperatura meyana de verano ye alto u baixo de 45 °C, encara que se puede plegar a os 54 °C de maxima. D'hibierno a temperatura no gosa cayer por debaixo d'os 0 °C. En primavera y agüerro fa calor, estando as temperaturas meyas de 29 °C alto u baixo. As precipitacions anyals son poquismas. A rechión d'Asir ye diferent, debito a la influencia d'os monzons de l'oceano Indico, que apareixen por un regular entre octubre y marzo. Bi ha una meya de 300 milimetros cubicos de plevia en iste periodo, lo que fa un 60% d'a precipitación anyal total.

Entre a fauna tipica s'incluyen os lupos, hienas, mongoos, babuins, llebres, ratas d'arena, y cherbos. Os animals mayors comos gacelas, oryx, y leopardos yeran relativament numerosos dica os anyos 1950, cuan a cazata dende vehíclos de motor redució a suya población dica cuasi extinguir-los. Entre as aus s'incluyen os falcons (que se prenen y entrenan ta cazar), alicas, vueitres u bulbuls. Bi ha cuantas especies de serpients, muitas d'ellas verenosas, y numerosos tipos de fardachos. A vida marina ye prou rica en o Golfo Persico. Entre os animals domesticos mas habituals s'incluyen camelos, uellas, crabas, monos, y gallinas. Reflectando as condicions deserticas d'o país, a flora d'Arabia Saudita ye formata prencipalment por chicoz matullos que amenistan poca augua. Bi ha unas pocas arias con hierba y árbols en o sud d'Asir. A palmera datilera (Phoenix dactylifera) se troba prou estendillata.

Economía

Ta más detalles, veyer l'articlo Economía d'Arabia Sauditaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Autopista Dhahran-Al Khobar.

Arabia Saudita tien una economia basata mas que mas en o petrolio y o gubierno mantiene un fuerte control sobre as prencipals actividaz economicas d'o país. As reservas de petrolio en l'anyo 2003 plegan a cifras de 260 mil milions de barrils, ye decir o 24% d'as reservas mundials. Ye o primer exportador de petrolio y o líder en o cartel d'a OPEP. O sector petrolero representa o 75% d'os ingresos presupuestarios ta o país, o 40% d'o suyo PNB y o 90% d'os suyos ingresos por exportacions. Debito a o petrolio, parti d'a costa y d'o territorio d'o país son seriament contaminatos.

Alto u baixo o 40% d'o PNB proviene d'o sector privato. Arabia Saudita tenió un papel preponderant en os esfuerzos d'a OPEP en 1999 por augmenta os pres d'o petrolio, reducindo a suya producción. En l'anyo 2005, y debito a o incremento d'a demanda d'o petrolio os ingresos por iste concepto augmentoron substancialment estimando-se en un superavit presupuestario de mas de 28 mil millons de dólars estausunidenses.

Rankings internacionals

Organización	Enquesta	Ranking
Heritage Foundation/The Wall Street Journal	Index de Libertat Economica	62 de 157
The Economist	Worldwide Quality-of-life Index, 2005	72 de 111
The Economist	Index de Democracia	159 de 167
Reporters Sin de Mugas	Index de libertat de prensa mundial	161 de 167
Transparencia Internacional	Index de Percepción de Corrupción	70 de 163
Programa d'as Nacions Unitas ta o Desembolique	Index de desembolique humán	61 de 177
A. T. Kearney/Revista Foreign Policy	Globalization Index 2005	45 de 62
Fund for Peace	Index d'Estatos Fallitos	84 de 177

Demografía

Casas en os tozals de Dhahran

A población d'Arabia Saudita s'estima que yera en 2007 de 27,6 millons, incluyindo-ie os alto u baixo 5,5 millons de foranos residents. Dica os anyos setanta, a mayoría d'a población yera nomada u semi-nomada; debito a o rapedo creiximiento economico y urbán, mas d'o 95% d'a población actual ya s'ha estableixito. A tasa de natalidat ye de 29,10 naiximientos por cada 1.000 personas, y a tasa de mortalidat ye nomás de 2,55 muertos por 1.000 personos. Bellas ciudaz y oasis tienen densidaz de mas de 1.000 personas por kilometro cuadrato.

Mayors ciudaz
Posición	Ciudat	Población
1ª	Riad	7.087.152
2ª	Chidda	4.201.481
3ª	A Meca	1.894.168
4ª	Medina	1.718.889
5ª	Dammam	944.321
6ª	Taïf	821.273

Evolución demografica:

• Anyo 1900: 1,5 millons
• Anyo 1910: 1,8 millons
• Anyo 1920: 2 millons
• Anyo 1930: 2,4 millons
• Anyo 1940: 2,8 millons
• Anyo 1950: 3,9 millons
• Anyo 1960: 4,8 millons
• Anyo 1970: 6,2 millons
• Anyo 1980: 9,4 millons
• Anyo 1990: 14,1 millons
• Anyo 2000: 22 millons

Población por etnias y nacionalidaz

A mayoría d'os habitants d'Arabia Saudita son, etnicament parlando, arabes, tanto autoctonos como de fuera d'o país. Entre os pueblos arabes con cierta idiosincrasia tenemos os awazim de l'este, os benighafir d'a val homonima, os hutaim y os shammar de Neched y os rwala. Os habitants d'Asir, Nayrán y Yizán son afins a los yemenins.

Os datos demograficos sobre as diferents comunidaz presents se mantienen en secreto u son secretas u dificils de cuantificar. Muitos arabes de países vecins son treballadors d'o reino, y podrían estar una cuarta part d'a población y entre ellos os mes numerosos serían os yemenins. Tamién bi ha una important presencia de palestins.

Bi ha habitants naixitos d'Arabia Saudita d'orichen etnico mixto que descienden de turcos, iranís, indonesios, indios, africanos, entre atros; a mayoría immigroron como pelegrins y residen en a rechión d'Hichaz a o costato d'a costa d'a mar Roya.

Bi ha un numero significativo d'expatriatos asiaticos, mas que mas d'a India, Pakistán, Bangladesh, Indonesia y Filipinas. Bi ha menos de 100.000 occidentals en o país.

Relichión

Masjid al-Nabawi, Medina.

En Arabia Saudita, i trobamos os dos puestos mas sagratos d'o islam, concretament en as ciudaz d'a Meca y de Medina. Cinco vegatas a o día, os musulmans son gritatos dende os minaretz d'as mezquitas a rezar. O cabo de semana lo constituyen o chueves y o viernes. A relichión musulmana (monoteísta) afirma tener as mesmas radices que o chudaísmo y o cristianismo; manimenos, a practica d'o cristianismo, a presencia d'ilesias y a posesión de materials relichiosos cristianos ye vedata de tot. A os chodigos etnicos se les permite vivir en o país, con a condición previa de que sían musulmans practicants y parlen arabe. L'Alcorán ye a constitución d'Arabia Saudita y a xaria ye a base d'o suyo sistema legal y denguna atra relichión no se puet practicar en o país.

O islam prohibe o consumo de tocín y d'alcohol y ista lei s'aplica estrictament en tot o país.

Existe una institución en o país conoixita como mutawa u policía relichiosa, tamién conoixita como a Policía ta a Promoción d'a Virtut y Prevención d'o Vicio. Tien 3.500 oficials y mils de voluntarios, y a suya faina consiste en fer cumplir a lei islamica. Tienen o poder d'arrestar a cualsiquier hombre u muller que se troben reunitos publicament sin que sían familia y tamién tienen o poder de prohibir y encautar productos, como podrían estar chuegos, cd's de musica occidental, cintas y atros productos que no se consideren compatibles con as leis d'a xaria.

Mientres o mes de chunio d'o ramadán, tanto musulmans como chents d'atras relichions residents en o país han de seguir l'ayuno prescrito por as leis relichiosas. Fumar, minchar u beber en publico mientres iste mes ye penato con garchola ta os sauditas, u con a expulsión immediata d'o país ta os foranos.

Bels millons de fidels musulmans acuden cada anyo en peregrinación u Al-Hach a la Meca y a os puestos santos d'o islam d'os arredols, que se realiza en unas calendatas especificas d'o calandario musulmán; u bien o pelegrinache menor u umra que se puet fer cualsiquier momento de l'anyo.

A demografía relichiosa exacta d'o país ye dificil de calcular, ya que o gubierno informa que o 100% d'os ciudadans son musulmans. Os musulmans chiitas serían menos d'o 10 % d'a población y se concentran en Hasa.

Esporte

• Ta más detalles, veyer l'articlo Esporte en Arabia Sauditaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

O esporte en Arabia Saudita s'ha convertiu en una cuestión d'estau, o país en os zaguers anyos ye realizando importants inversions en patrocinios y la compra de equipos en atros países, potenciando u organizando potents ligas y competicions nacionals, organizando grans campeonatos internacionals y amás con tot ixo amillorar a imachen que tienen d'o país en os países occidentals y desenvueltos, asinas como potenciar lo turismo.

Esportes

O fútbol ye o esporte mes popular y practicato d'Arabia Saudita, estando-ne o suyo organismo rector a Federación de Fútbol d'Arabia Saudita y a suya competición mes important ye a Saudi Premier League. Os suyos equipes partecipan en as competicions internacionals organizatas por a Confederación d'Asia de Fútbol (Asian Footbal Confederation).

Competicions esportivas

En l'anyo 1992 se precipió organizar a Copa Rey Fahd, a on chugaban os campions continentals y o campión d'o mundo de fútbol, cada dos anyos. Dimpués de l'anyo 1997 a Copa cambeya o suyo nombre a Copa Confederacions y Arabia deixa d'estar a seu permanent. Dende l'anyo 2005 s'organiza cada cuatre anyos estando a suya seu o mesmo país que organiza a Copa Mundial de Fútbol l'anyo siguient.

Arabia en os Chuegos Olimpicos

• Arabia Saudita en os Chuegos Olimpicos.

Arabia participa en os Chuegos Olimpicos dende os Chuegos de Múnich 1972 y anque a participación en os Chuegos no habría d'estar influida por a relichión, as mullers no pueden participar por motivacions de tipo relichioso en a interpretación d'o Islam que se fa en o país. Arabia bi ha ganato dos medallas en os Chuegos Olimpicos: una d'archent de Hadi Soua'an Al-Somaily en atletismo, en a preba de 400 m lisos, y atra de bronce en hipica de Khaled Al-Eid.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Saudi Arabia.

• Datos: Q851
• Multimedia: Saudi Arabia / Q851