Zum Inhalt springen

Nöiedorf

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
S SO im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Soledurn und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Neuedorf vermyde, wo öppis anders meined.
Neuendorf
Wappe vo Neuendorf
Wappe vo Neuendorf
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Soledurn (SO)
Bezirk: Göiw
BFS-Nr.: 2404i1f3f4
Poschtleitzahl: 4623
UN/LOCODE: CH NEU
Koordinate: 626911 / 239160Koordinate: 47° 18′ 10″ N, 7° 47′ 40″ O; CH1903: 626911 / 239160
Höchi: 437 m ü. M.
Flächi: 7,13 km²
Iiwohner: 2372 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.neuendorf.ch
Chilä Noiedorf
Chilä Noiedorf

Chilä Noiedorf

Charte
Charte vo NeuendorfKanton AargauKanton Basel-LandschaftKanton BernKanton LuzernBezirk GösgeBezirk OltenBezirk ThalEgerkingeHärkingeCheschteholzNöiedorfNiderbuchsiteOberbuchsiteÖnsigeWolfwil
Charte vo Neuendorf
ww
Dialäkt: Soledurnerdütsch

Nöiedorf (amtlich Neuendorf) isch e Iiwohnergmein im Bezirk Göi im Kanton Soledurn, Schwiiz.

Nöiedorf lyt im Mittuland grad am Jurasüdfuess i dr Ebeni vo dr Dünnere zwüsche Oensige und Oute. Nöiedorf hed dur das as sy Dorfchärn guet erhaute blibe isch sy ländlich Charakter bhaute. D Induschtri lyt am nördliche Rand vom Gmeinsgebiet ennet dr Outobahn A1. I däm Induschrigebiet sy vor auem Transportungernähme agsydled wo vo de guete Aschlüss a d Nationauschtrosse profitiere.

D Gschicht vo Nöiedorf fohd a mit dr erschte Nennig vom Wyler Werthe um 1100. Dr Wyler Kipf isch weschtlich drvo gläge und s erschte Mou im Johr 1308 beschribe. Zwüsche 1400 und 1600 si Werd, Kipf und Nüwendorf (1417 Núwen Dorff.) näbenang ufgfüehrt. Auem Aschyn no sy zwüsche Kipf und Werd am Bach noche nöii Hüser bout worde, und me het de däm Gebiet s'nöie Dorf gseit. Ab 1600 hed sich dr Name Nöiedorf duregsetzt.

Imene Grossbrand im Johr 1654 sy 40 strohdeckti Hüser zerstört worde und die nöii Chile wo 1651 fertig worde isch. Imene zwöite Brand im Johr 1767 sy nomou 12 Heimet und 16 Schüüre abebrönnt.

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Iiwohner 602 599 620 601 601 658 671 735
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Iiwohner 849 869 936 978 985 1201 1451 1796

De Uusländeraateil isch 2010 bi 7,9 % gläge.[3]

21,4 % vo dr Iiwooner si im Johr 2000 evangelisch-reformiert gsii, 64,8 % römisch-katholisch.[3]

Bi dr Nationalrootswaale 2011 hät s das Ergebnis gää:[3] BDP 3,3 %, CVP 33,2 %, EDU 0,6 %, EVP 1,3 %, FDP 19,9 %. GLP 2,8 %, GP 3,0 %, SP 7,4 %, SVP 27,3 %, Suschtigi 1,3 %.

Gmeindspresidänt isch dr Paul Stöckli (Stand 2012).

D Arbetslosigkeit isch im Johr 2011 bi 1,5 % gläge.[3]

Sproch und Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi dr Voukszellig 2000 hei vo dr 1796 Iiwohner 96,5 % Dütsch aus Hauptsproch aagää, 0,4 % Französisch, 0,6 % Italienisch und 2,5 % angeri Sproche.[3]

Dr hochalemannisch Dialäkt vo Nöiedorf ghört zue dr Dialäkt vo dr Region Oute, wo ähnlech si zue dr Aargauer Dialäkt.

Es wysses Tazechrüz imene blaue Fäud (bis 1931 no rot).

 Commons: Nöiedorf – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Mai 2012



Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Neuendorf“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.