Laon

Laon
	Laon (Frankreich) Laon
Region	Hauts-de-France
Département	Aisne
Arrondissement	Laon
Kanton	Laon-1; Laon-2
Kommünàlverbànd	Pays de Laon
Koordinàte	49° 34′ N, 3° 37′ OKoordinate: 49° 34′ N, 3° 37′ O
Heche	63–183 m
Flech	42,00 km2
Iiwohner	24.091 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht	574 Iiw./km2
Code Postal	02020
INSEE-Code	02408
Website	Laon
	; d’ Owerschtàdt Laon mìt’m Mìnschter

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Laon [lɑ̃](info)^[1] ìsch a frànzeescha Schtàdt mìt 24.091 Iiwoohner (Stand 1. Januar 2020) un dr Hàuiptort vum Département Aisne ìn dr Regioon Hauts-de-France — bis 2016 ìn dr Regioon Picardie. Siina Iiwoohner nännt maa Laonnoises [lanwaz](info) bzw. Laonnois [lanwa](info).

Bis 1801 ìsch d’ Schtàdt Sìtz vum Bìschtumm Laon gsìì.

Äntwìcklung vu dr Beväälkerung

Joohr	1800	1851	1901	1954	1999	2012
Iiwoohner^[2]	6.691	10.091	15.434	21.931	26.265	25.317

D’ Beväälkerung ìsch gwàcksa, wial zàhlriicha Iiwoohner üss dr Làndschàft uff Laon gwàndert hann. Ìn da lätschta Joohra ìsch jedoch d’ Beväälkerung nìt gschtììga.^[2]

wàs doo z’ sah ìsch

Z’ Laon sìnn zàhlriicha Gebäijer àls Histoorischa Dankmooler ànärkännt. Bii dana gìtt’s:

s’ Liawafràuimìnschter (cathédrale Notre-Dame): ’s ìsch ain vu da bediitendschta friahjgootischa Mìnschter ìm Frànkrììch. Dr Bàuischtiil vum Mìnschter ìsch vum anglischa Gotik beiiflusst — ’s gìtt àui Ahnligkaita zem Limburger, Bamberger un Naumburger Dom ìn Diitschlànd.
dr ehamooliga Bischoofspàlàscht, wo hìtt dr Juschtizpàlàscht naawa-n-em Mìnschter ìsch.
s’ àlta Hôtel-Dieu üss’m 12. Joohrhundert: ’s ìsch s’ ältschta Schpitààlgebäi, wo’s noch hìtt ìm Frànkrììch gìtt.^[3]^[4] S’ Untergschooss ìsch fìr Pìlger un Àrma; ìm Hàuiptsààl ìm Owergschooss sìnn 50 Bätter fìr d’ Krànka — ìm Kàpitel vu Laon sìnn bediitenda-n-Arzt gsìì.^[5] Hìtt ìsch doo s’ Främdaverkehrsàmt z’ fìnda
d’ Tämplerkàpall üss’m 12. Joohrhundert^[2]
d’ Kloschterkìrìch St. Martin: Kìrìch üss’m 12. Joohrhundert un Kloschtergebäi üss’m 17. un 18. Joohrhundert^[2]
d’ Schtàdtmüüra, wo 7 km làng sìnn. ’S gìtt noch hìtt d’ Schtàdttoor Porte d’Ardon, Porte des Cheminzelles un Porte de Soissons ^[2]

d’ Wäschtfàssààda vum Mìnschter
dr Chor vum Mìnschter
s’ ehamooliga Hôtel-Dieu naawa-n-em Mìnschter
d’ Kloschterkìrìch St. Màrtin
d’ Tämplerkàpall
d’ Schtàdtmüüra vor’m Bischoofspàlàscht
d’ Porte de Soissons
d’ Porte Chenizelles
d’ Porte d’Ardon

Dr Schrìftschtäller Victor Hugo ìsch ànna 1835 z’ Laon kumma.^[6] Wu-n-’r ìn siinera Ehafràui Adèle Foucher a Briaf gschrììwa hàt, hàt’r d’ Schtàdt ärwäähnt: „Àlles ìsch scheen z’ Laon, d’ Kìrcha, d’ Hiiser, d’ Umgaawung, aifàch àlles [...]“.^[7]

Lüag àui

Lischta vu da Gmainda ìm Département Aisne

Lìteràtüür

ìn Noohschlààgawark

Laon. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 16. Dezember 2023]).
Laon. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 16. Dezember 2023]).
Pierre-Jean Thumerelle: Laon. In: Encyclopædia Universalis. Encyclopædia Universalis France (französisch, universalis.fr [abgerufen am 16. Dezember 2023]).

Sàchbiacher uff Frànzeesch

Michel Bur (Hrsg.): Histoire de Laon et du Laonnois (= Pays et villes de France). Privat SA, Toulouse 1987, ISBN 978-2-7089-8266-6 (französisch, 302 S.).
Jacques François Laurent Devisme: Histoire de la ville de Laon. Le Blan-Courtois, 1822 (französisch, 424 S., Bànd 1 uf books.google.de, Bànd 2 uf books.google.de).
R. de La-Tour-du-Pin Chambly: Anciennes familles militaires du Laonnois. 1903 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Lucien Broche: Laon. In: Louis Demaison, Société française d’archéologie (Hrsg.): Guide du congrès de Reims en 1911. Henri Delesques, Caen 1911 (französisch, 431 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Maxime de Sars: Laon : huit cents ans de municipalité. 1933 (französisch).
Victor Dessain, Jean-Michel Schill: Laon : 1790-1945. Hrsg.: Cécile Souchon. Archives départementales de l'Aisne, 1991, ISBN 978-2-86002-001-5 (französisch).
Jackie Lusse: Naissance d’une cité : Laon et le Laonnois du V^e au X^e siècle. Presses Universitaires de Nancy, 1992, ISBN 978-2-86480-596-0 (französisch, 424 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
A. Saint-Denis: Apogée d’une cité : Laon et le Laonnois aux XII^e et XIII^e siècles. Presses Universitaires de Nancy, 1994, ISBN 978-2-86480-702-5 (französisch, 652 S.).
Martine Plouvier, Fabrice Charrondière, Jean-François Luneau: Laon : une acropole à la française. Association pour la généralisation de l'Inventaire régional en Picardie, 1995, ISBN 978-2-906340-17-6 (französisch, 431 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Martine Plouvier: Laon : belle île en terre. In: Cahier du patrimoine. Band 1, 2, Nr. 40 (französisch).
Denis Montagne: Les Souterrains de Laon. Nord Patrimoine Éditions, 1998, ISBN 978-2-912961-02-0 (französisch, 128 S.).

Weblìnks

Commons: Laon – Sammlig vo Multimediadateie

Offiziälla Websitta vu dr Gmaindaverwàltung (frànzeesch)
Websitta vu dr Främdaverkehrsàmt Laon (frànzeesch, hoochdiitsch, anglisch, nììderlandisch)
Laon bii Nordfrankreich erleben, Främdaverkehrsàmt Hauts-de-France (hoochdiitsch)
Laon - Notice communale bii LdH/EHESS/Cassini (frànzeesch)

Ainzelnoohwiisa

↑ Jean-Marie Pierret: Phonétique historique du français et notions de phonétique générale. Peeters, Louvain-la-Neuve 1994, ISBN 978-90-6831-608-7, S. 104 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Kwalla: Àrtìkel „Laon“ ìn dr hochdiitscha Wikipedia
↑ Bernhard Schnell: Medizin in Bild und Text. Zur medizinischen Sammelhandschrift Ms. 413 der Bibliothèque Municipale Laon. In: Würzburger medizinhistorische Mitteilungen. Bànd 6, 1988, S. 67–88, doo: S. 82 f.
↑ Alain Saint-Denis: L’Hotel-Dieu de Laon 1150–1300. Nancy 1983
↑ Ernst Kern: Sehen – Denken – Handeln eines Chirurgen im 20. Jahrhundert. ecomed, Landsberg am Lech 2000, ISBN 3-609-20149-5, S. 250.
↑ Laon: l’hommage de Victor Hugo. In: L’histoire en rafale. 27. August 2011, archiviert vom Original am 9. Juni 2023; abgruefen am 16. Dezember 2023 (französisch).
↑ Victor Hugo: La Fère, Œuvres complètes. II: En voyage. Librairie Ollendorff, 1910, S. 30 (französisch, wikisource.org [abgerufen am 16. Dezember 2023]): Tout est beau à Laon, les églises, les maisons, les environs, tout, excepté l’horrible auberge de la Hure où j’ai couché et sur le mur de laquelle j’ai écrit ce petit adieu [...].

[1] Jean-Marie Pierret: Phonétique historique du français et notions de phonétique générale. Peeters, Louvain-la-Neuve 1994, ISBN 978-90-6831-608-7, S. 104 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).

[de-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Kwalla: Àrtìkel „Laon“ ìn dr hochdiitscha Wikipedia

[3] Bernhard Schnell: Medizin in Bild und Text. Zur medizinischen Sammelhandschrift Ms. 413 der Bibliothèque Municipale Laon. In: Würzburger medizinhistorische Mitteilungen. Bànd 6, 1988, S. 67–88, doo: S. 82 f.

[4] Alain Saint-Denis: L’Hotel-Dieu de Laon 1150–1300. Nancy 1983

[5] Ernst Kern: Sehen – Denken – Handeln eines Chirurgen im 20. Jahrhundert. ecomed, Landsberg am Lech 2000, ISBN 3-609-20149-5, S. 250.

[6] Laon: l’hommage de Victor Hugo. In: L’histoire en rafale. 27. August 2011, archiviert vom Original am 9. Juni 2023; abgruefen am 16. Dezember 2023 (französisch).

[7] Victor Hugo: La Fère, Œuvres complètes. II: En voyage. Librairie Ollendorff, 1910, S. 30 (französisch, wikisource.org [abgerufen am 16. Dezember 2023]): Tout est beau à Laon, les églises, les maisons, les environs, tout, excepté l’horrible auberge de la Hure où j’ai couché et sur le mur de laquelle j’ai écrit ce petit adieu [...].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]