Poppekas

Poppekas is 'n vorm van teater of opvoering wat die manipulasie van poppe – lewelose voorwerpe, wat dikwels lyk soos 'n mens of dier insluit en wat geanimeer of gemanipuleer word deur 'n mens, staan bekend as 'n poppespeler. Die opvoering word ook 'n marionettespel genoem. Die poppespeler gebruik bewegings van hande, arms of beheer toestelle soos stokke of snare om die liggaam, kop, ledemate en in sommige gevalle die mond en oë van die marionet te beweeg. Die poppespeler praat dikwels in die stem van die karakter van die handpop, en dan word die bewegings van die marionet se mond gesinchroniseer met hierdie gesproke deel. Die dade, gebare en gesprek wat deur die poppe opgevoer word, is tipies die gebruik van storievertelling.

Daar is baie verskillende variëteite van poppe en hulle word gemaak van 'n wye reeks materiale, afhangende van hul vorm en die beoogde gebruik. Hul konstruksie kan baie kompleks of baie eenvoudig wees. Die eenvoudigste poppe is vingerpoppe, klein soort poppe wat pas op 'n mens se vinger en sokkiepoppe, wat gevorm word uit 'n sokkie en bedryf word deur die insteek van 'n mens se hand binne-in die sokkie, die opening en sluiting van die hand simuleer die beweging van die marionet se "mond". 'n Handmarionet word beheer deur 'n hand binne-in die marionet en beweeg die marionet rondom (Punch en Judy poppe is bekende voorbeelde van handpoppe). 'n "Lewendige handpop" is soortgelyk aan 'n handpop, maar is groter en vereis twee poppespelers vir elke marionet. Marionette word beheer deur 'n aantal snare en soms 'n sentrale staaf verbind aan 'n beheerstaaf van bo gehou deur die poppespeler.

Poppekas is 'n baie ou vorm van teater wat terugdateer tot die 5de eeu v.C. in Antieke Griekeland. Sommige vorme van poppespel het tot so lank gelede as 3000 jaar v.C. ontstaan. Poppespel neem baie vorms aan, maar almal deel die proses van animasie, wat lewelose voorwerpe gebruik om 'n storie te vertel. Poppekas word gebruik in byna alle menslike samelewings as vermaak – in vertonings – en seremonieël in rituele en feeste soos karnavalle.^[1]

Geskiedenis

Poppekas is 'n baie ou kunsvorm, wat vermoedelik ongeveer 4000 jaar gelede ontstaan het.^[2] Poppe word sedert die vroegste tye gebruik om te animeer en die idees en behoeftes van menslike samelewings te kommunikeer.^[3] Sommige historici beweer dat hulle akteurs voorafgegaan het in teater. Daar is bewyse dat hulle gebruik is in Egipte so vroeg as 2000 v.C. toe houtfigure wat met toutjies beheer is gemanipuleer is om die aksie van brood wat geknie word, uit te voer. Draadbeheerde, geartikuleerde poppe, gemaak van klei en ivoor, is ook gevind in Egiptiese grafte. Hiërogliewe beskryf "lopende standbeelde" wat gebruik is in antieke Egiptiese godsdienstige dramas. Poppekas was beoefen in antieke Griekeland en die oudste geskrewe rekords van poppespel kan gevind word in die werke van Herodotus en Xenophon, wat dateer uit die 5de eeu v.C.^[4]^[5]^[6]

Afrika

Sub-Sahara-Afrika mag 'n paar van die marionet tradisies van antieke Egipte geërf het Geheime organisasies in baie etniese Afrika-groepe gebruik sekere handpoppe (en maskers) in ritueel dramas sowel as in hul genesing- en jagseremonies. Vandag is poppespel steeds 'n gewilde vorm, dikwels met 'n seremoniële konteks en as deel van 'n wye verskeidenheid folk vorms, insluitend dans, storievertelling en gemaskerde optredes. In die 2010s het die hele landelike Afrika nog steeds poppespelopvoerings gebruik om kulturele waardes en idees wat in groot Afrika stede oor te dra wat vandag toenemend deur formele onderwys, boeke, teater en televisie gedoen word.

Asië

- Ooste, Suidoos-en Suid-Asië

Daar is enkele bewyse van poppespel in die indusvallei Beskawing. Argeoloë het een terracotta pop met 'n verwyderbare hoof wat in staat is om deur string gemanipuleer te word, opgegrawe wat terugdateer na 2500 VC.^[7] Nog 'n figuur is 'n terracotta aap wat gemanipuleer word op en af teen 'n stok, met minimale animasie in beide gevalle. Die epiese Mahabharata, Tamil literatuur van die Sangam Era en verskeie literêre werke wat dateer uit die einde van die eeue v.C. tot die vroeë eeue n.C, insluitend Ashokan edikte, beskryf poppe.^[8] Werke soos die Natya Shastra en die Kamasutra brei effens uit met detail op poppespel^[9]

Die Javaanse Wayang teater was beïnvloed deur die Indiese tradisies.^[10] Sommige geleerdes volg die oorsprong van die poppe na Indië 4000 jaar gelede, waar die hoofkarakter in Sanskrit opvoerings bekend was as "Sutradhara", "die houer van snare". Wayang is 'n tradisie van poppespel eie aan Indonesië, veral aan Java en Bali. In Java, wayang kulit, is 'n uitgebreide vorm van skaduwee poppespel baie gewild. Javaanse stok poppe het 'n lang geskiedenis en is gebruik om die fabels van Javavaanse geskiedenis te vertel. Nog 'n gewilde vorm van poppespel in Indonesië is Wayang golek.

China se poppespel geskiedenis dateer 3000 jaar terug, oorspronklik in "pi-yung xi", die "teater van die lantern skaduwees", of, soos dit vandag bekendstaan, Chinese skaduwee teater. Deur die Song-Dinastie (960-1279 AD), is poppespel vir alle sosiale klasse opgevoer, insluitend howe, maar poppespelers, net soos in Europa, was beskou as 'n laer sosiale stratum. In Taiwan, is budaixi poppespel, ietwat soortgelyk aan die Japannese Bunraku, opgevoer met poppespelers wat werk in die agtergrond of ondergronds. Baie ervare poppespelers kan hul poppe manipuleer om verskillende toertjies uit te voer, soos byvoorbeeld bollemakiesies in die lug.

Japan het baie vorme van poppespel, insluitend die bunraku. Bunraku is ontwikkel uit Shinto tempel rituele en het geleidelik 'n hoogs gesofistikeerde vorm van poppespel geword. Chikamatsu Monzaemon, wat deur baie beskou word as Japan se grootste dramaturg, het opgehou om Kabuki spele te skryf en uitsluitlik gefokus op die marionet-net Bunraku toneelspele. Aanvanklik was daar slegs een poppespeler, maar teen 1730 is drie poppespelers gebruik om een marionet te beheer in volle aansig van die gehoor. Die poppespelers, almal in swart geklee, sou onsigbaar word wanneer hul teen 'n swart agtergrond staan en fakkels slegs die gekerfde, geverfde en geklede houtpoppe verlig.

Chinese skaduwee marionet (Beijing styl)
Hanuman en Ravana in Togalu Gombeyaata, skaduwee marionet tradisie in die suidelike deel van Indië
Sanbaso Bunraku Marionet, Tonda Marionet Geselskap, Japan
Die karakter Osono van die speel Hade Sugata Onna Maiginu[laer-alpha 1]
Birmaanse marionet teater met musikante in die voorgrond. 19de-eeuse skildery

In Korea word geglo die poppespel tradisie sy ontstaan in China gehad het. Die oudste historiese bewyse van poppespel in suid-Korea kom uit 'n brief wat dateer uit 982 v.C. van Choe Seung-gemsbok aan die Koning. In Koreaans is die woord vir marionet, "Kkoktugakshi". "Gagsi" beteken "bruid" of "jong vrou" en was die mees algemene vorm wat poppe aangeneem het. 'n Kkoktugakshi poppespel bestaan uit agt tonele.

Thailand het Hun Krabok, 'n stok poppeteater, wat die gewildste vorm van poppespel is.

Viëtnam het die kunsvorm van water poppespel ontwikkel, wat uniek is aan dié land. Die poppe is van hout gemaak en die vertonings word uitgevoer in 'n middellyfdiepte swembad. 'n Groot stok word onder die water gebruik om poppespelers te ondersteun en die poppe te beheer. Die illusie word sodoende geskep dat die poppe onder die water beweeg. Die oorsprong van hierdie vorm van poppespel dateer terug sewe honderd jaar toe die rysvelde oorstroom het en die dorpenaars mekaar moes vermaak, wat uiteindelik tot poppekaskompetisies gelei het tussen dorpe. Dit het gelei tot marionetsamelewings wat geheimsinnig en eksklusief was.

Indië

Indië het 'n lang tradisie van poppespel. In die antieke Indiese epiese Mahabharata is daar verwysings na poppe. Die Rajasthani Marionet van Indië is noemenswaardig en daar is baie Indiese buiksprekers en poppespelers. Die eerste Indiese buikspreker, Professor Y. K. Padhye, het hierdie vorm van poppespel in die 1920's bekendgestel in Indië en sy seun, Ramdas Padhye, het buikspraak en poppespel gewild gemaak. Byna alle popvorme word aangetref in Indië.

Indië het 'n ryk en antieke tradisie van toutjiespoppe of marionette. Marionette met gelede ledemate wat deur die toutjies beheer word, laat groter buigsaamheid toe en is dus die mees geartikuleerde popsoort. Rajasthan, Orissa, Karnataka en Tamil Nadu is 'n paar van die lande waar hierdie vorm van poppespel gefloreer het. Die tradisionele marionette van Rajasthan staan bekend as Kathputli. Hierdie marionette word gekerf uit 'n enkele stuk hout en is groot poppe wat kleurvol geklee word. Die toutjiepoppe van Orissa is bekend as Kundhei. Die toutjiepoppe van Karnataka word Gombeyatta genoem. Poppe van Tamil Nadu, bekend as Bommalattam, kombineer tegnieke van beide stok- en toutjiepoppe.

Skaduweepoppe

Indië het 'n verskeidenheid tipes en style skaduweepoppe. Skaduweepoppe is plat figure wat uit leer gesny word en daarna behandel word tot dit deurskynend is. Skaduweepoppe word teen 'n skerm gehou met 'n sterk ligbron wat agter dit skyn. Die manipulasie tussen die lig en die skerm maak silhoeëtte of kleurvolle skaduwees, hoe die geval ookal mag wees, vir die kykers wat aan die voorkant van die skerm sit. Hierdie tradisie van die skaduweepoppe leef voort in Orissa. Kerala, Andhra Pradesh, Karnataka, Maharashtra en Tamil Nadu. Tholpavakoothu (of Tolpava Koothu) is 'n tradisie van skaduweepoppespel uniek aan Kerala, Indië. Die skaduweeteater van Karnataka is bekend as Togalu Gombeyatta. Hierdie poppe is meestal klein in grootte. Die poppe verskil in grootte volgens hul sosiale status, byvoorbeeld, 'n groot grootte vir konings en godsdienstige karakters en 'n kleiner grootte vir gewone mense of dienaars.

Stokpoppe

Stokpoppe is 'n uitbreiding van die handskoenpoppe, maar dikwels baie groter en word ondersteun en gemanipuleer deur stokke van onder af. Hierdie vorm van poppespel word meestal aangetref in Wes-Bengale en Orissa. Die tradisionele stokmarionet van Wes-Bengale is bekend as Putul Nautch. Hulle word uit hout gekerf en volg die verskeie artistieke style van 'n bepaalde streek. Die tradisionele stokmarionet van Bihar staan bekend as Yampuri.

Handskoenpoppe

Handskoenpoppe is ook bekend as mou-, hand- of palmpoppe. Die kop word gemaak van papiermaché, lap of hout, met twee hande wat net onder die nek uitkom. Die res van die figuur bestaan uit 'n lang vloeiende romp. Hierdie poppe is slap poppe, maar in die hande van 'n kranige poppespeler is hulle in staat om 'n wye verskeidenheid bewegings uit te voer. Die manipulasietegniek is eenvoudig en die bewegings word beheer deur die menslike hand se wysvinger wat in die kop ingesteek word en die middelvinger en duim beweeg die twee arms van die marionet. Met behulp van hierdie drie vingers kom die handskoenmarionet tot lewe.

Die tradisie van handskoenpoppe in Indië is gewild in Uttar Pradesh, Orissa, Wes-Bengale en Kerala. In Uttar Pradesh is handskoenpoppe gewoonlik teenwoordig in sosiale temas, terwyl toneelstukke in Orissa gebaseer is op stories van Radha en Krishna. In Orissa, speel die poppespeler op die dholak met sy een hand en manipuleer die marionet met die ander. Die lewering van die dialoog, die beweging van die marionet en die klop van die dholak word goed gesinchroniseer en skep 'n dramatiese atmosfeer. In Kerala staan die tradisionele handskoenpoppespel bekend as Pavakoothu.

Tradisionele Indonesiese poppe en poppespeler
Wayang marionet van Bali, Indonesië

Afghanistan

Afghanistan se poppespel staan bekend as bus-baz. Tydens 'n optrede sal 'n poppespeler gelyktydig 'n marionet van 'n markhor hanteer terwyl hy 'n dambura bespeel.

Wes-Asië

Midde-Oosterse poppespel, soos die ander teatervorme, word beïnvloed deur die Islamitiese kultuur. Karagoz, die Turkse Skaduweeteater, het poppespel wyd beïnvloed in die streek en daar word geglo dit het van China oorgespoel deur Indië. Later is dit bevorder deur die Chinese Mongole en oorgedra na die Turke van Sentraal-Asië. Die kuns van die Skaduweeteater is na Anatolië gebring deur die Turke wat uit Sentraal-Asië geëmigreer het. Ander geleerdes beweer dat die skaduteater na Anatolië gekom het in die 16de eeu vanaf Egipte. Die voorstanders van hierdie siening beweer dat die skaduteater sy weg gevind het via die Ottomaanse paleise toe Yavuz Sultan Selim Egipte oorwin het in 1517. Hy het die skaduteater sien opvoer tydens 'n partytjie tot sy eer en daar word beweer dat hy so beïndruk was daarmee dat hy die poppespeler na sy paleis in Istanbul saamgeneem het waar sy 21-jarige seun, wat later Sultan Suleiman die Manjifieke geword het, 'n belangstelling in toneelspele ontwikkel het.

In ander gebiede staan die styl van skaduweepoppespel bekend as khayal al-zill, 'n metafoor vertaal as "die skadu van die verbeelding" of "skaduwee van fantasie", wat steeds oorleef. Dit is 'n skaduweespel met lewendige musiek, "die begeleiding van dromme, tamboeryne en fluite...ook..."spesiale effekte" – rook, vuur, donder, ratels, piep, bons, en alles wat 'n lag of sidder van sy gehoor kan ontlok."

In Iran is dit bekend dat poppe lank voor 1000 v.C. al bestaan het, maar aanvanklik was slegs handskoen- en stringpoppe baie gewild. Ander genres van poppespel wat na vore gekom het tydens die Tegelykertyd - era (18de en 19de eeue) as invloede uit Turkye en het versprei na die streek. Kheimeh Shab-Bazi is 'n tradisionele Persiese poppevertoning wat uitgevoer word in 'n klein vertrek deur 'n musikale kunstenaar en 'n verteller, genaamd 'n morshed of naghal. Hierdie vertonings het dikwels plaasgevind saam met storievertelling in die tradisionele tee- en koffiehuise (Ghahve-Khane). Die dialoog vind plaas tussen die morshed en die poppe. 'n Onlangse voorbeeld van poppespel in Iran is die reisende opera, Rostam en Sohrab.

Europa

Antieke Griekeland en Rome

Hoewel daar min oorblywende voorbeelde van die poppe van antieke Griekeland is, toon historiese literatuur en argeologiese bevindinge die bestaan van poppespel. Die Griekse woord vertaal as "ppp" is "νευρόσπαστος" (nevrospastos), wat letterlik beteken "getrek deur snare, toutjiestrek", uit "νεῦρον" (nevron), wat beteken "sening, tendon, spiere, toutjies of draad", en "σπάω" (spaō), wat beteken "trek". Aristoteles verwys na die trek van snare wat hoofde, hande en oë, skouers en bene beheer. Plato se werk bevat ook verwysings na poppespel. Die Ilias en die Odussee is aangebied met behulp van poppespel. Die wortels van die Europese poppespel strek waarskynlik terug na Griekse toneelspel met poppe hanteer deur "gewone mense" in die 5de eeu v.C. Teen die 3de eeu v.C. het hierdie toneelspele verskyn in die Teater van Dionusos op die Akropolis.

In antieke Griekeland en antieke Rome dateer kleipoppe en 'n paar van ivoor uit ongeveer 500 v.C. en is gevind in kindergrafte. Hierdie poppe het geartikuleerde arms en bene en in sommige gevalle 'n ysterstaaf wat uitsteek bo die kroon van hul koppe. Hierdie stok is gebruik om die pop van bo te manipuleer, soos dit vandag gedoen word in Siciliaanse poppespel. 'n Paar van hierdie poppe het snare in die plek van die stokke. Sommige navorsers glo dat hierdie antieke marionette eenvoudige speelgoed was en nie poppe nie, as gevol van hul klein grootte.

Italië

Italië word deur baie kenners beskou as die vroeë huis van marionette as gevolg van die invloed van die Romeinse poppespel. Xenophon en Plutarchus verwys na hulle. Die Christelike kerk het marionette gebruik om moraliteitstoneelspel op te voer. Daar is geglo dat die woord marionet afkomstig is van die klein figure van die Maagd Maria, vandaar die woord "marionet" of "Maria pop. Komedie is bekendgestel in toneelspele soos die tyd aangestap het en dit het uiteindelik daartoe gelei dat die kerk 'n verbod op poppespel geplaas het. Poppespelers het opgetree deur toneelspel verhoë op te stel buite katedrale en het selfs meer onvanpas en verspot geraak. Italiaanse komedie het hieruit gegroei en staan bekend as Commedia dell'arte. Poppe is somtyds in hierdie teatervorm gebruik en soms is Shakespeare se toneelstukke uitgevoer met behulp van marionette in plaas van akteurs.

In Sicilië is die kante van donkiekarre versier met ingewikkelde tonele uit die Frankiese romantiese gedigte, soos Die Lied van Roland. Hierdie verhale is uitgevoer in tradisionele marionetteaters met handgemaakte houtmarionette. In Sicilië is dit die sogenaamde "Opera dei pupi", of "Opera van die poppe". Die "Opera dei pupi" en die Siciliaanse tradisie van cantastorie, die woord vir storieverteller, is gewortel in die Provensaalse troubadour tradisie in Sicilië tydens die heerskappy van Frederik II van die Heilige Romeinse Keiser, in die eerste helfte van die 13de eeu.

18de en 19de eeu

Die 18de eeu was 'n belangrike tydperk in die ontwikkeling van Italiaanse teater, insluitende die marionet teater. Die stok marionet was hoofsaaklik van die laerklas oorsprong, maar die marionet teater was gewild aristokratiese kringe, as 'n viering van die Ouderdom van die Verligting. Die effekte en die kunstige en komplekse konstruksie van die poppe, die marionet teaters en die marionet verhale, was almal gewild, veral in Venesië.^[11] In die 19de eeu het die marionette van Pietro Radillo meer kompleks geraak en in plaas van net die staaf en twee snare, kon Radillo se marionette beheer word deur tot soveel as agt snare, wat beter beheer oor die individuele dele van die liggame van die marionette toegelaat het.

Frankryk

Guignol is die belangrikste karakter in die Franse poppekas wat sy naam dra. Hoewel daar dikwels hieraan gedink word as kindervermaak, is Guignol se skerp humor en taalkundige geesdrif waardeer deur volwassenes sowel, soos getoon deur die leuse van 'n prominente Lyon geselskap: "Guignol amuseer kinders... en pittige volwassenes". Laurent Mourguet, Guignol se skepper, het harde tye ervaar gedurende die Franse Rewolusie en in 1797 begin om tandheelkunde te beoefen wat in daardie dae bloot die trek van tande was. Om pasiënte te lok, het hy begin met poppevertonings aan die voorkant van sy tandartsstoel.

Sy eerste vertonings was politechnice chin elle, 'n karakter geleen uit die Italiaanse commedia dell'arte. Deur 1804 wat hy so sukselsvol dat hy sy tandheelkundige beroep verlaat het en 'n professionele poppespeler geword het, sy eie scenario's geteken het oor die kommer van sy werkersklas gehoor en verwysings na die dag se nuus geïmproviseer het. Hy het karakters ontwikkel wat nader aan die daaglikse lewens van sy Lyon gehoor is, eerste Gnafron, 'n skoenmaker wat lief is vir wyn en in 1808 Guignol. Ander karakters, insluitend Guignol se vrou Madelon en die diender Flagéolet, het spoedig gevolg, maar was nooit veel meer as byvoegsels vir die twee helde nie. Guignol se onvermydelike oorwinning is altyd die oorwinning van die goeie oor die bose.

Groot-Brittanje

Die tradisionele Britse Punch en Judy poppespel strek terug tot die 16de eeu na die Italiaanse commedia dell'arte.^[12] Die karakter, "Punch", is afgelei van die karakter Pulcinella, wat Anglicized na Punchinello. Hy is 'n manifestasie van die Here van Wanbestuur en Bedrieër, syfers van diep gewortelde mitologieë. Punch se vrou was oorspronklik "Joan", maar die naam is later verander na "Judy". In die laat 18de en vroeë 19de eeu, het die bekende Punch en Judy poppekas wat in Brittanje was, vertonings gelewer uit 'n maklik vervoerbare stalletjie. Die Britse Marionet en Model Teater Gilde het in die vroeë 20ste eeu 'n herlewing van poppespel aangehits. Twee van die Gilde se stigters, H. W. Whanslaw en Waldo Lanchester, het beide gewerk om poppespel te ontwikkel en het dit bevorder deur boeke en letterkunde publikasies, veral met die fokus op die kuns van die marionet. Lanchester het 'n reisende teater en 'n permanente plek in Malvern, Worcestershire gehad en gereeld deelgeneem in die Malvern Fees en sodoende die aandag van George Bernard Shaw gekry. Een van Shaw se laaste spele, Shakes versus Shav, is geskryf en vir die eerste keer deur die maatskappy opgevoer in 1949.

Van 1957-1969 het Gerry Anderson baie TV-reekse vervaardig met marionette in die hoofrol, beginnende met Roberta Leighse Die Avonture van Twizzle en eindig met Die Geheime Diens. Baie van hierdie reekse (die bekendste was Thunderbirds) het 'n tegniek gehad genaamd Supermarionation, wat outomaties die voorafopgeneemde karakter dialoog gesinchroniseer het met die poppe se mond bewegings. Anderson het teruggekeer na poppespel in 1983 met Terrahawks en die onuitgesaaide Ruimte Polisie in 1987.

Huidige Britse poppespelteaters sluit in die Little Angel Teater in Islington, Londen, Puppet Theatre Barge in Londen, Norwich Marionet Teater, die Harlekyn Poppe Theatre, Rhos-on-Sea, Wallis, en die Biggar Puppet Theatre, Biggar, Lanarkshire , Skotland. Britse poppespel dek vandag 'n wye verskeidenheid style en benaderings. Don Austen, 'n Britse poppespeler het saam met Jim Henson se Creature Shop gewerk aan 'n aantal films. Daar is ook 'n aantal Britse teater maatskappye, insluitende Horse and Bamboo Teater en Green Ginger, wat poppespel integreer het in hoogs visuele produksies. Vanaf 1984 tot 1996 was poppespel gebruik as voertuig vir politieke satire in die Britse TV-reeks , Spitting Image. Poppekas het ook hoofstroom teater beïnvloed en verskeie onlangse produksies het poppespel gekombineer met lewendige aksie, insluitend Warhorse deur die Royal National Theatre en Madame Butterfly deur die Engelse Nasionale Opera.

Nederland, Denemarke, Roemenië en Rusland

Baie plaaslike variante van Pulcinella is ontwikkel namate die karakter versprei het oor die hele Europa. In Nederland is dit Jan Klaassen (en Judy is Katrijn); in Denemarke Semester Jackel; in Rusland Petrushka; en in Roemenië Vasilache. In Rusland het die Sentrale Marionetteater in Moskou en sy takke regoor die land die reputasie van poppespelers en poppespel in die algemeen verbeter.

Politechnice chin elle karikatuur, Frankryk
Poppekas met Gioppino en Brighella, Bergamo, Italië
Tradisionele poppe van Luik, België

Duitsland en Oostenryk

Daar is 'n lang tradisie van poppespel in Duitsland en Oostenryk. Baie van dit is afgelei van die 16de eeuse tradisie van die Italiaanse commedia dell'arte. Die Duitse weergawe van die Britse karakter, "Punch", is Kasperle van Kaspar genoem en Judy, Grete. In die 18de eeu is operas spesifiek vir marionette poppe saamgestel. Gluck, Haydn, de Falla en Respighi het almal volwassene operas saamgestel vir marionette.

In 1855 het Graaf Franz Pocci die München Marionet Teater gestig. 'n Duitse dramaturg, digter, skilder en komponis, Pocci, het 40 poppeteaters geskryf vir sy teater. Albrecht Roser het 'n aansienlike impak gemaak met sy marionette in Stuttgart. Sy karakters Nar Gustaf en Ouma is welbekend. Ouma, alhoewel uiterlik sjarmant, is wreedaardig humoristiese in haar waarnemings oor alle aspekte van die samelewing en die absurditeit van die lewe.

In Lindau, is die Lindau Marionet Opera in 2000 gestig deur Bernard Leismueller en Ralf Hechelmann. Die maatskappy hanteer 'n groot aantal operas, asook 'n marionet ballet, Swan Lake.

In Augsburg is die historiese Augsburg Marionet Teater gestig in 1943 deur Walter Oehmichen. Dit bestaan vandag steeds saam met 'n aangrensende marionet museum onder bestuur van die kleinseuns van die stigter, Klaus Marschall en Juergen Marschall.

Vroeër jare in die nabygeleë Salzburg, Oostenryk, is die wêreldbekende Salzburg Marionet Teater in 1913 gestig deur Professor Anton Aicher. Die Salzburg Marionet Teater handhaaf steeds die tradisie van die aanbieding van vollengte opera met die gebruik van marionette in hul eie geboude teater, tot onlangs nog onder leiding van Gretl Aicher. Dit voer hoofsaaklik operas uit soos die Fledermaus en Die Magie Fluit en 'n klein aantal van ballette soos Die Nutcracker. Die Salzburg Marionet Teater produksies is gemik op volwassenes, alhoewel kinders natuurlik ook welkom is.

Tsjeggiese Republiek

Marionet teater het 'n baie lang vermaaks geskiedenis in Praag en elders in die Tsjeggiese Republiek. Dit kan teruggevoer word tot die vroegste Middeleeue. Marionette het vir die eerste keer hul verskyning gemaak rondom die tyd van die Dertigjaar Oorlog. Die eerste bekende Tsjeggiese poppespeler was Jan Jiri Brat, gebore in 1724. Hy was die seun van 'n plaaslike timmerman met sy eie poppekas. Matej Grace was die mees bekende 19de-eeuse Tsjeggiese poppespeler, en was verantwoordelik vir die oordrag van idees van nasionale bewustheid.

In onderskeidelik 1920 en 1926 het Josef Skupa sy mees beroemde marionet karakters geskep: komiese vader Spejbl en sy skelm seun Hurvínek.^[13] In 1930 het hy die eerste moderne professionele poppeteaater begin. Die Nasionale Marionet Teater in Praag is 'n belangrike marionette organisasie. Sy repertoire beskik hoofsaaklik oor 'n marionet produksie van Mozart se opera Don Giovanni. Die produksie het 'n erakostuums en 'n 18de-eeuse omgewing. Daar is talle ander maatskappye, insluitende Buchty a Loutky ("Cakes and Puppets"), gestig deur Marek Bečka. Poppe is op groot skaal gebruik in geanimeerde films sedert 1946. Jiří Trnka was 'n erkende leier op hierdie gebied. Miroslav Trejtnar is 'n meester poppespeler en onderwyser van die tradisionele Tjeggiese marionet- maak vaardighede.^[14]

Die 19de eeu

Gedurende hierdie tydperk het poppespel afsonderlik van die opkomende hoofstroom van die akteurteaters ontwikkel en die verflenterde poppespelers moes buite teatergeboue by feeste, markte ens. optree - en is steeds geklassifiseer saam met die bandiete en sigeuners. In die 19de eeu het poppespel mededinging van ander vorme van teater in die gesig gestaar soos vaudeville en musiek-saal, maar dit het aangepas by hierdie uitdagings, byvoorbeeld: deur verhoogtonele te ontwikkel en deelname aan nuwe vorme van gewilde teater, of om homself in ander maniere te herontwerp en gehore te vind by nuwe kusoorde.

Noord-Amerika

Die Teotihuacan kultuur (Sentraal-Meksiko) van 600 v.C. het figure gemaak met bewegende arms en bene as deel van hul begrafnisplegtighede. Inheemse Amerikaners gebruik ook seremoniële poppe. In 1519 het twee poppespelers Hernando Cortez vergesel op sy eerste reis na Meksiko. Europeërs het hul eie marionet tradisies saam met hulle gebring, maar geleidelik het kenmerkende style, vorme en marionet karakters ontwikkel in Noord-Amerika.

Gedurende die Depressie, het poppespelers saam met karnavalle gereis, hul eie tonele geskryf en hul eie marionette gemaak.

Sommige vooruitgang in die 20ste eeuse poppespel het sy oorsprong in die Verenigde State van Amerika. Marionette poppespel is gekombineer met televisie so vroeg as die 1940's, met Howdy Doody van Amerika 'n noemenswaardige marionet in hierdie veld. Bil Baird het daaraan gewerk om nuwe lewe te blaas in marionetteater en poppespel in die Verenigde State. Hy en sy vrou, Cora Eisenberg het hul eie marionetteater in New York besit. Edgar Bergen, 'n buikspreker, het ook 'n groot bydrae gelewer. In die 1960's het Peter Schumann se Bread and Puppet Theater politieke en artistieke moontlikhede ontwikkel in 'n eiesoortige, kragtige en onmiddellik herkenbare manier. Teen ongeveer dieselfde tyd, het Jim Henson 'n sagte, skuimrubber en lap marionet gemaak wat bekend geword het as Muppets. Aanvanklik, deur middel van die kindertelevisieprogram Sesame Street en later in Die Muppet Show en op die film, het dit baie navorsers geïnspireer en word vandag byna oral herken. Wayland Flowers het ook 'n groot bydrae tot die volwasse poppespel gelewer met sy satiriese marionet, Madame.

Sid en Marty Krofft is twee van Amerika se mees bekende poppespelers en was veral bekend vir hul lewendige optrede in die kinder TV-reeks in die 60s en 70s, Puffinstuff en Lidsville

Poppe is ook gebruik in die Star Wars - films, veral met die karakter van Yoda. Sy stem en manipulasie is voorsien deur Frank Oz.

Edgar Bergen en sy pop , Charlie McCarthy
Poppe in die Brood en Marionet Teater Museum in Glover, Vermont, VSA
Mallory Lewis en lamskotelet
Leslie Madeline Fleming en Bleeckie, 'n karakter uit 'n reeks van die web video's.

Australië

Die inheemse volke van Australië (Aborigines) het 'n lang tradisie van mondelingse storievertelling wat duisende jare teruggaan. Hulle gebruik van maskers en ander voorwerpe, dra diep en betekenisvolle temas oor moraliteit en die natuur. Maskers is gekerf uit hout en swaar versier met verf en vere.

In Australië in die 1960's het Peter Scriven, die stigter van die Marionet Teater van Australië, pragtige marionet produksies gehad soos Die Tintookies, Klein Fella Bindi, Die Ontdekkingsreisigers en Die Water van Babas. Bilbar Marionet Teater, gestig deur Barbara Turnbull en haar man Bill Turnbull (poppespeler) het omvattend deur Australië getoer onder die vaandel van die Queensland Arts Council in die 1970's en 1980's. Hul poppe is vandag by die Queensland Performing Arts Centre, Brisbane. David Poulton het vir baie jare in die laat 1970s met sy marionette vertonings getoer via die Queensland Arts Council langs sy 'Strings and Things' saam met sy vrou, Sally.

David Hamilton, een van die laaste oorblywende marionet poppespelers in Australië, toer onafhanklik en het voorheen getoer onder die vaandel van die Queensland Arts Council. Komediant en radio uitsaaier Jamie Dunn was bekend vir sy Muppet-styl karakter, Agro (handpop) wat verskyn het op verskeie Sewe Netwerk TV-programme deur die 1980's en 1990's. Formeel opgelei in die Verenigde State deur poppespelers van die Jim Henson Company, Brett Hansen en sy Brisbane-gebaseerde Larrikin Poppe maatskappy, is een van slegs 'n paar Muppet-styl poppespelers aktief in opvoerings in Australië. Kabaret Puppet Theatre, wat gebaseer is in Brisbane se Redlands gebied, reis ook met produksies vir kinders en volwassenes. In Melbourne Handspan Teater 1977-2002 ontwikkel van 'n nederige, kollektiewe begin en het ontwikkel in 'n groot teater formaat getiteld, "Visuele Teater", en het 'n warm huis vir innoverende projekte en bekroonde multimedia samewerking binne Australië en regoor die wêreld geword.

'n Nagraadse kursus het bestaan by die Victoriaanse Universiteit van die Kunste, Universiteit van Melbourne in die laat 1990's. Die Australiese poppespeler Norman Hetherington was bekend vir sy marionet, Mr Squiggle, wat verskyn het op 'n Australiese Uitsaaikorporasie Kommissie TV-program vir baie jare vanaf 1 Julie 1959. Die laaste episode was op 9 Julie 1999. In elke episode sou hy verskeie foto's vertoon van "krabbels" gestuur deur kinders van regoor die land. Richard Bradshaw OAM is nog 'n bekende Australiese poppespeler. Hy is 'n voormalige President van UNIMA Australië, voormalige artistieke direkteur van die Marionet Teater Maatskappy van Australië en skaduweepoppespeler en -skrywer in die veld.

Rod Hull het ook 'n bydrae gemaak met sy marionet Emu. In die 1960's, het Hull 'n kinderontbyttelevisieprogram in Australië aangebied. Snuff Puppets is een van Australië se moderne poppeteatergeselskappe. Hulle is gebaseer in Melbourne en hul werk is vol swart humor, politieke- en seksuele satire. Snuff Puppets het reeds in meer as 15 lande opgetree, insluitend toere na die groot feeste in Asië, Suid-Amerika en Europa. Daar is 'n jaarlikse winterfees van die poppe by die Stad van Melbourne se ArtPlay en by Federasion Square in Melbourne.

Kontemporêre er

Van vroeg in die 19de eeu af, het poppespel begin om kunstenaars te inspirer van die hoë-kunste tradisies. In 1810 het Heinrich von Kleist 'n opstel geskryf, 'Op die Marionet Teater', en bewonder die "gebrek aan selfbewussyn" van die marionet. Poppespel het dwarsdeur die 20ste eeu bly ontwikkel op 'n verskeidenheid maniere. Ondersteun deur die parallelle ontwikkeling van die teater, televisie en ander filmmedia, het dit nou 'n groter gehoor as nog ooit bereik. Nog 'n ontwikkeling wat begin het teen die aanbreek van die eeu, was die oortuiging dat poppeteater, ten spyte van sy gewilde en folk wortels, kon praat met volwasse gehore met 'n volwassene en eksperimentele stem en het die hoë kunstradisie versterk van die akteursteater.

Sergei Obraztsov het die konsep van kukolnost ('puppetness') ondersoek, ten spyte van Josef Stalin se aandrang op realisme. Ander pioniers, insluitende Edward Gordon Craig en Erwin Piscator is beïnvloed deur poppespel in hul kruistog die hoofstroom te regalvanise. Maeterlinck, Shaw, Lorca en ander het poppeopvoerings geskryf en kunstenaars soos Picasso, Jarry, en Léger het begin om te werk in die teater. Craig se konsep van die "übermarionette"—waar die vervaardiger die akteurs soos voorwerpe behandel —is baie invloedryk op die hedendaagse "voorwerp teater" en "fisiese teater". Tadeusz Kantor vervang gereeld akteurs met poppe, of 'n kombinasie van die twee, en het elke optrede is van die rand van die verhoog af bestuur in sommige aspekte soortgelyk aan 'n poppespeler.

Kantor beïnvloed 'n nuwe formalistiese generasie van vervaardigers soos Richard Voorman en Robert Wilson wat betrokke was met die "voorwerp" in teater terme "om dit op die verhoog te plaas en die verskillende maniere om daarna te kyk" (Foreman). Innoverende poppespelers soos Tony Sarg, Waldo Lanchester, John Wright, Bil Baird, Joan Baixas, Sergei Obratsov, Philipe Genty, Peter Schumann, Dattatreya Aralikatte, Jim Henson, Dadi Pudumjee, en Julie Taymor het ook voortgegaan met die ontwikkeling van die vorm en inhoud van poppespel, sodat die frase "poppeteater" nie meer beperk is tot die tradisionele vorme van marionette, handskoen, of staafpoppe nie. Vervaardigersen maatskappye soos Petrus Schumann van Bread and Puppet Theatre, Bob Frith van die Horse and Bamboo Theater en Sandy Speiler van In the Heart of the Beast Puppet and Mask Theatre het ook masker- en marionetteater gekombineer waar die kunstenaar, poppe en voorwerpe geïntegreer is binne 'n grootliks visuele teaterwêreld wat die gebruik van gesproke taal verminder.

Die Jim Henson Stigting, wat gestig is deur poppespeler en Muppet skepper Jim Henson, is 'n filantropiese, liefdadigheidsorganisasie wat geskep is om poppespel in die Verenigde State van Amerika te bevorder en te ontwikkel. Dit het 440 toekennins aan innoverende marionet teater kunstenaars toegeken.^[15] Poppespelgeselskappe in die vroeë 21ste eeu, soos Inheemse Teater in Boise, Idaho gaan voort met die avant garde satiriese tradisie vir millennials.^[16]^[17]

Galery

Punch & Judy, Londen
Standbeeld van Tünnes & Schäle in Keulen
Opera dei Pupi (Italië)
Poppeteater in Rusland
Karagöz en Hacivat, Turkye
Kyogen (Japan)
Bunraku (Japan)
Koreaanse poppe
Chinese stokpop
Pop uit Taiwan
Wajang-poppe (Indonesië)
Waterpoppe-teater, Viëtnam
Nang yai, Thailand

Verwysings

↑ Strings, Hands, Shadows: A Modern Puppet History, John Bell, Detroit Institute of Art, 2000
↑ Blumenthal, Eileen, Puppetry and Puppets, Thames & Hudson, 2005.
↑ Dugan, E.A., Emotions in Motion.
↑ Herodotus, The Histories, 2.48, on Perseus
↑ Xenophon, Symposium, 4.55, on Perseus
↑ Logan, David, Puppetry, p.7
↑ Ghosh, Massey, and Banerjee, page 14
↑ Ghosh, Massey, and Banerjee, pp.14-15
↑ Ghosh, Massey, and Banerjee, pages 15-16
↑ Bell, page 46
↑ Signorelli, Collezione Maria, www.collezionemariasignorelli.it.
↑ Binyon, Helen, Puppetry Today, p.36
↑ Practical Puppetry/John Mulholland, p.19
↑ Puppets in Prague, www.puppetsinprague.eu
↑ Jim Henson Foundation
↑ Berry, Harrison (12 Desember 2017). "Horrific Puppet Affair Finds Humor in the Space Between Halloween and Christmas". Boise Weekly (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2019. Besoek op 12 Desember 2017.
↑ Burton, Brooke (20 Desember 2017). "Puppetry, Pantomime, & Projections: HomeGrown Theatre's Shortcut to Spectacle". Boise City Department of Arts & History (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019. Besoek op 20 Desember 2017.

[ReferenceA-1] Strings, Hands, Shadows: A Modern Puppet History, John Bell, Detroit Institute of Art, 2000

[blumenthal-2] Blumenthal, Eileen, Puppetry and Puppets, Thames & Hudson, 2005.

[ReferenceB-3] Dugan, E.A., Emotions in Motion.

[4] Herodotus, The Histories, 2.48, on Perseus

[5] Xenophon, Symposium, 4.55, on Perseus

[6] Logan, David, Puppetry, p.7

[G-m-b-14-7] Ghosh, Massey, and Banerjee, page 14

[G-m-b-14-15-8] Ghosh, Massey, and Banerjee, pp.14-15

[G-m-b-15-16-9] Ghosh, Massey, and Banerjee, pages 15-16

[Bell-puppet-46-10] Bell, page 46

[11] Signorelli, Collezione Maria, www.collezionemariasignorelli.it.

[binyon-12] Binyon, Helen, Puppetry Today, p.36

[13] Practical Puppetry/John Mulholland, p.19

[14] Puppets in Prague, www.puppetsinprague.eu

[15] Jim Henson Foundation

[Early_21st-century_puppetry-16] Berry, Harrison (12 Desember 2017). "Horrific Puppet Affair Finds Humor in the Space Between Halloween and Christmas". Boise Weekly (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2019. Besoek op 12 Desember 2017.

[Millennial_Avant_Garde_Puppetry-17] Burton, Brooke (20 Desember 2017). "Puppetry, Pantomime, & Projections: HomeGrown Theatre's Shortcut to Spectacle". Boise City Department of Arts & History (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019. Besoek op 20 Desember 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]