Brongitis
| Brongitis | ||
| Klassifikasie en eksterne bronne | ||
| ||
| ICD-10 | J20-J21, J42 | |
| ICD-9 | 466, 491, 490 | |
| MedlinePlus | 001087 | |
| eMedicine | article/807035article/297108 | |
| MeSH | D001991 | |
 Mediese waarskuwing
| ||
Brongitis is 'n ontsteking van die brongi, of die ietwat groter lugweë tussen die lugpyp en die alveoli. Daar kan tussen akute en chroniese brongitis onderskei word. Akute brongitis ontwikkel dikwels na 'n verkoue of griep. Chroniese brongitis word gekenmerk deur die teenwoordigheid van 'n slymproduserende hoes vir meer as drie maande per jaar of vir twee opeenvolgende jare met geen onderliggende siekte om die hoes te verklaar nie. Mense met chroniese brongitis het ook in verskillende mate asemhalingsprobleme. Hierdie mense het gereeld infeksies of ontstekings in hul longe wat hul asemhalingsprobleme vererger. Chroniese brongitis kan gepaard gaan met chroniese lugwegobstruksie (lugwegvernouing). Chroniese brongitis kan dikwels met asma of emfiseem geassosieer word en is daarom dikwels moeilik om van asma en emfiseem te onderskei. Chroniese brongitis is 'n vorm van brongitis wat nie weggaan nie en hoofsaaklik deur rook veroorsaak word. Saam met pulmonale emfiseem val dit onder die opskrif van Chroniese Obstruktiewe Pulmonêre Siekte (COPD).
Oorsake
[wysig | wysig bron]Brongitis kan veroorsaak word deur virusse, bakterieë en allergiese of nie-spesifieke stimuli soos rook.
As die alveoli ook of hoofsaaklik aangetas is, praat ons van longontsteking.
Simptome
[wysig | wysig bron]Die gepaardgaande klagtes is hoofsaaklik hoes, oormatige produksie van slym, dikwels kortasem, 'n piepende geluid uit die longe, jeuk onder die ken, 'n bloedsmaak in die mond en (in geval van infeksie met virusse en bakterieë) ook koors.
Terapie
[wysig | wysig bron]Die beste behandeling hang af van die oorsaak. Antibiotika is nuttig in bakteriële infeksies. Die belangrikste moontlike patogene moet dan in ag geneem word. Die behandeling wat gegee moet word, verskil dus baie met die omstandighede, met die land, en met moontlike spesifieke kontraindikasies van die pasiënt (allergieë). Die verhoogde prikkelbaarheid van die slymvlies kan behandel word deur kortikosteroïede te gee, gewoonlik deur inaseming, soms mondelings. In die geval van kortasem as gevolg van lugwegvernouing, kan brongodilators, weer gewoonlik deur inaseming, nuttig wees. Om koors met parasetamolis te beveg is nie medies nodig nie. As daar 'n duidelike allergiese komponent is, kan antihistamiene of massel-degranulasie-inhibeerders gebruik word.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Bronchitis". NHLBI. Besoek op 9 Junie 2019.
- ↑ Kin2016, S (1 Oktober 2016). "Acute Bronchitis". American Family Physician. 94 (7): 560–565. PMID 27929206.
- ↑ "Antibiotics Aren't Always the Answer". Centers for Disease Control and Prevention (in Engels (VSA)). 25 September 2017.
- ↑ "What Is Bronchitis?". 4 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2015. Besoek op 1 April 2015.
- ↑ Tackett, KL; Atkins, A (Desember 2012). "Evidence-based acute bronchitis therapy". Journal of Pharmacy Practice. 25 (6): 586–90. doi:10.1177/0897190012460826. PMID 23076965. S2CID 37651935.
- ↑ "How Is Bronchitis Treated?". 4 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2015. Besoek op 1 April 2015.
- ↑ "MeSH Browser". meshb.nlm.nih.gov.
- ↑ Reilly, John J.; Silverman, Edwin K.; Shapiro, Steven D. (2011). "Chronic Obstructive Pulmonary Disease". In Longo, Dan; Fauci, Anthony; Kasper, Dennis; Hauser, Stephen; Jameson, J.; Loscalzo, Joseph (reds.). Harrison's Principles of Internal Medicine (18th uitg.). McGraw Hill. pp. 2151–9. ISBN 978-0-07-174889-6.
- ↑ Decramer M, Janssens W, Miravitlles M (April 2012). "Chronic obstructive pulmonary disease". Lancet. 379 (9823): 1341–51. CiteSeerX 10.1.1.1000.1967. doi:10.1016/S0140-6736(11)60968-9. PMC 7172377. PMID 22314182.
- ↑ Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, Fukuchi Y, Jenkins C, Rodriguez-Roisin R, van Weel C, Zielinski J (September 2007). "Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary". Am. J. Respir. Crit. Care Med. 176 (6): 532–55. doi:10.1164/rccm.200703-456SO. hdl:2066/51740. PMID 17507545. S2CID 20863981.
Bron
[wysig | wysig bron]- Dokter in die huis, Dr Jan van Elfen, 1993 ISBN 0 624 03234 5
