Dzieci cyga�skie - rodze�stwo Schmidt Erdmann lat 5 i Johanna lat 6
- na kt�rych dr Mengele przeprowadza� do�wiadczenia. Dzieci te zgin�y w obozie Auschwitz
Z relacji wi�ni�w zatrudnionych w blokach przeznaczonych dla bli�ni�t oraz z relacji, tych kt�re prze�y�y wynika, i� poszczeg�lne pary bli�niacze, prawdopodobnie ze wzgl�du na wiek, by�y przeznaczone do r�nych bada� tj. morfologicznych, antropometrycznych, rentgenowskich oraz chirurgicznych. Niekt�re przeprowadza� osobi�cie dr Mengele, inne wykonywali na jego polecenie lekarze, �wiatowej klasy specjali�ci w swoich dziedzinach, jak na przyk�ad dr Miklos Nyiszli, wykonuj�cy sekcje zw�ok badanych ofiar.
Pierwszym etapem do�wiadcze�, by�y badania antropometryczne polegaj�ce na pomiarze specjalistycznymi narz�dziami poszczeg�lnych cz�ci czaszki: nosa, uszu, oraz innych cz�ci cia�a, kt�re przeprowadza�a dr Martina Puzynina. Na tym etapie ofiary r�wnie� fotografowano, sporz�dzano odlewy gipsowe twarzy oraz zabezpieczano ich odciski palc�w. Analiz� por�wnawcz� opracowywano na podstawie r�cznie malowanych rysunk�w. Po zako�czeniu jedynych bezbolesnych bada�, nast�powa�y kolejne specjalistyczne w trakcie kt�rych ofiary bardzo cierpia�y. Najcz�ciej wykonywano punkcje l�d�wiowe, niepotrzebne amputacje, zara�ano ofiary tyfusem, zaka�ano rany. By�a wi�niarka Vera Aleksander wspomina: "(...) Nast�pnego dnia esesmani zabrali ze sob� dw�jk� moich podopiecznych - Tita i Nina. Jeden z nich by� garbaty. Po dw�ch lub trzech dniach esesman przyprowadzi� je z powrotem w strasznym stanie. By�y ponacinane. Garbaty by� zszyty plecami ze swoim bratem; ich nadgarstki r�wnie� by�y ze sob� zszyte. Otacza� ich potworny fetor gangreny. Rany by�y zabrudzone, a dzieci p�aka�y ca�ymi nocami."
Po zako�czeniu do�wiadcze� nast�powa�a trzecia najistotniejsza cz�� bada�. Studium por�wnawcze organ�w wewn�trznych. Dzieci zazwyczaj u�miercano dosercowym zastrzykiem z fenolu lub evipanu poczym przeprowadzano szczeg�ow� sekcje zw�ok. Interesuj�ce z naukowego punktu widzenia materia�y badawcze, konserwowano i wysy�ano do berli�skiego Instytutu. Aby dotar�y szybko i w stanie nienaruszonym paczki opatrywano stemplem z napisem: "Pilne, przesy�ki wa�ne dla cel�w wojennych."
Dr Mengele wykorzystywa� bli�ni�ta tak�e w do�wiadczeniach zwi�zanych ze zmian� naturalnego koloru oczu na inny. Polega�y one na wstrzykiwaniu r�nych barwnik�w do t�cz�wki powoduj�c u ofiar ropienie, zaczerwienienie a niejednokrotnie trwa�� utrat� wzroku. By�y wi�zie� Vexler Jancu wspomina: "W czerwcu 1943 r. uda�em si� do obozu cyga�skiego w Birkenau. Zobaczy�em drewniany st�. Le�a�y na nim pr�bki oczu. Ka�dej towarzyszy�a litera i cyfra. Oczy by�y blado��te, jasnoniebieskie, zielone i fioletowe."
Obszary naukowego zainteresowania dr Josefa Mengele by�y wszechstronne, obejmuj�c swoim zasi�giem wiele dziedzin medycyny od bakteriologii po transplantacje szpiku. Prowadzi� badania nad fizjologi� i patologi� skarlenia, odporno�ci� organizmu na elektrowstrz�sy, interesowa� si� przyczynami i metodami leczenia raka wodnego, zwanego te� zgorzel� policzka (noma faciei), choroby wyst�puj�cej niezwykle rzadko, objawiaj�cej si� ubytkiem tkanki mi�kkiej policzk�w. Cz�� chorych otrzymywa�a specjalne diety bogate w sk�adniki od�ywcze oraz leczona by�a farmakologicznie, pozosta�a cz�� stanowi�a grup� por�wnawcz�. Z polecenia doktora wybrane ofiary u�miercano a ich zw�oki przewo�ono do Instytutu Higieny w Rajsku, w celu przeprowadzenia bada� histopatologicznych. W tym celu preparowano poszczeg�lne fragmenty organ�w a nawet ca�e g�owy dzieci. Dr Mengele przebywa� na terenie Auschwitz-Birkenau od maja 1943 r. do momentu ostatecznej ewakuacji obozu 17.01.1945 r., kiedy opu�ci� teren obozu zabieraj�c ze sob� ca�� dokumentacj� bada�. Do tego momentu utrzymywana by�a te� jego pracownia.
Sterylizacja
W ideologii nazistowskiej zagadnienie masowej sterylizacji by�o niezwykle popularne. Hitlerowcy zdobywaj�c przestrze� �yciow� potrzebowali wielu niewolnik�w, kt�rzy pracowaliby dla ich potrzeb. W my�l narodowego socjalizmu, przy jednoczesnym usuwaniu "element�w niepotrzebnych", masowe ograniczenie p�odno�ci zapewni�oby utrzymanie niegro�nej i �atwej do kontroli si�y roboczej. Projekt�w by�o kilka, jednak Himmler przychyli� si� do pro�by prof. Carla Clauberga, kt�ry obieca� znale�� metod� pozwalaj�c� w spos�b niezauwa�ony wysterylizowa� du�� ilo�� kobiet w kr�tkim czasie. Do realizacji swoich cel�w oddano mu do dyspozycji ob�z Auschwitz oraz przeniesiono na jesieni 1942 r. z Ravensbr�ck oko�o 800 �yd�wek. Stamt�d 7.06.1943 r. pe�en nadziei i nieukrywanej dumy pisa�,: "[...] Je�li badania moje b�d� sz�y nadal w tym samym tempie - a nie ma podstaw, aby przypuszcza�, �e to si� zmieni - w nied�ugim czasie b�d� m�g� powiedzie�, �e jeden dobrze wyszkolony lekarz dysponuj�cy odpowiednim wyposa�eniem i oko�o dziesi�cioma asystentami b�dzie m�g� za�atwi� kilkaset, a mo�e nawet tysi�c kobiet dziennie." Zbli�aj�cy si� front sprawi�, �e cz�� ofiar Clauberga ewakuowano z powrotem do Ravensbr�ck. W �lad za nimi w styczniu 1945 roku do obozu przyby� i on sam, gdzie kontynuowa� eksperymenty z pomoc� lekarzy obozowych: Ralfa Rosenthala, Percivala Treitego i Bruno Orendiego.
|
Carl Clauberg
|
Horst Schumman |
|
Polega�y one na wstrzykiwaniu do jajowod�w (pod kontrol� radiologiczn�) p�ynu kontrastuj�cego, w celu sprawdzenia ich dro�no�ci. Po kilku dniach, przyst�powano do g��wnej fazy pozbawiania p�odno�ci, w kt�rej wstrzykiwano p�yn dra�ni�cy na przyk�ad: formalin�. Po up�ywie 4-8 tygodni Clauberg wykonywa� jeszcze jedno badanie, w czasie kt�rego sprawdza� stopie� zro�ni�cia �wiat�a jajowod�w. Po up�ywie roku badane kobiety mia�y odby� stosunek p�ciowy w celu praktycznego wypr�bowania skuteczno�ci tej metody. Bliski koniec wojny przekre�li� te plany. Eksperymentom poddawano m�ode Cyganki lub �yd�wki, wykorzystywano r�wnie� ma�e dziewczynki, jednak dok�adnej liczby nie da si� ustali�, gdy� wi�kszo�� ofiar zagazowano. Najwa�niejsz� konsekwencj� przeprowadzanych przez prof. Carla Clauberga domacicznych iniekcji �rodkami �r�cymi, by�o ca�kowite lub cz�ciowe zaro�niecie jajowod�w. Wynik eksperymentu zasadniczo zale�a� od: rodzaju p�ynu kontrastuj�cego pozwalaj�cego uzyska� dobry, przejrzysty obraz na zdj�ciach rentgenowskich, �rodka sterylizacyjnego oraz od stopnia zainteresowania lekarza ofiar�. Zdarza�o si� bowiem, i� Clauberg wykonywa� do�wiadczenie, bez p�niejszej kontroli radiologicznej, lub poddawa� je kilkakrotnym wstrzykni�ciom sterylizacyjnym. Kobiety, kt�re prze�y�y skar�y�y si� na ogromny, piek�cy b�l w dolnej cz�ci brzucha, uczucie palenia oraz obfite krwawienia. Na skutek przedostania si� p�ynu kontrastowego do otrzewnej, cz�sto dochodzi�o do zapalenia po��czonego z torsjami.
|
Prof. Clauberg (z lewej) i dr Schumann (na pierwszym planie) |
Niezale�nie od do�wiadcze� prof. Clauberga, sterylizacj� w Auschwitz zajmowa� si� r�wnie� dr Horst Schumann. Stosowa� inn� metod� polegaj�c� na kilkukrotnym (3-4 razy w tygodniu) na�wietlaniu promieniami Rentgena narz�d�w rozrodczych kobiet jak i m�czyzn. W czasie przeprowadzania do�wiadczenia zmieniano czas i nat�enie promieniowania, aby uzyska� optymalne wska�niki. Po wykonaniu zabiegu ofiary wraca�y do pracy. Po pewnym czasie, na udach oraz podbrzuszu pojawia�y si� wywo�ane oparzeniami, mocne zaczerwienienia, kt�re ropiej�c powodowa�y rozleg�e, trudno goj�ce si� rany. Kilka tygodni p�niej nast�powa�a kontrola w czasie, kt�rej cz�sto dokonywano kastracji chirurgicznej w celu pobrania materia�u histopatologicznego. Nazistowscy lekarze, po zbadaniu pobranego materia�u, nie zaliczyli na�wietlania promieniami Rentgena w tej postaci, do skutecznych metod sterylizacji, gdy� by�a ona czasoch�onna i zbyt kosztowna, ponadto powodowa�a jedynie tymczasow� bezp�odno��. W styczniu 1945 roku Schumann podobnie jak Clauberg, przeni�s� si� do Ravensbr�ck, aby kontynuowa� swe eksperymenty. Nie wiadomo, czy obaj wsp�pracowali ze sob�, czy dzia�ali na w�asn� r�k�. Oblicza si�, i� w obozie tym poddano prze�wietleniu promieniami Rentgena ok. 120 - 140 Cyganek (Najm�odsze dziewczynki mia�y 8 lat., wed�ug S. Sterkowicza liczba kobiet poddanych sterylizacji wynosi 120-160).
Warto te� wspomnie� o zamiarach wykorzystania �rodk�w farmakologicznych a konkretnie wyci�gu z ameryka�skiej ro�liny Caladium Sequinum jako metody masowej sterylizacji. Ro�lina ta bowiem skutecznie dzia�a�a na zwierz�ta. U szczur�w, kr�lik�w czy ps�w ekstrakt wywo�ywa� u samic bezp�odno�� a u samc�w niezdolno�� do zap�odnienia. Argumentem przemawiaj�cym za t� metod� by� fakt, i� sterylizacje t� metoda mo�na by wykonywa� w spos�b niezauwa�alny dla ofiary. Himmler wyda� polecenie przeprowadzenia bada� na zwierz�tach, jednak z powodu problem�w zwi�zanych z wyhodowaniem wystarczaj�cej ilo�ci ro�lin jak te� z importem jej z Ameryki Po�udniowej, zwr�cono si� do firmy Madaus zajmuj�cej si� preparowaniem zio�owych substancji o wyprodukowanie oraz dostarczenie odpowiedniej ilo�ci wyci�gu z Caladium Sequinum. Niestety nie ma dowod�w stwierdzaj�cych, i� eksperymenty zosta�y przeprowadzone na wi�niach oboz�w koncentracyjnych. Z tych te� powod�w ich inicjator dr Adolf Pokorny zosta� w Procesie Norymberskim uniewinniony.
Badania nad chorob� g�odow�
Profesor anatomii Uniwersytetu w M�nster Johann Paul Kremer pe�ni�c funkcje lekarza obozowego w Auschwitz-Birkenau od 30 sierpnia do 18.11.1942 r. realizowa� swe zainteresowania badawcze zwi�zane ze zmianami w narz�dach wewn�trznych powstaj�cych na skutek g�odu. Dokonuj�c selekcji wi�ni�w zg�aszaj�cych si� do rewiru, czyli szpitala obozowego lub zabieraj�c ich bezpo�rednio stamt�d w wi�kszo�ci przeznacza�
|
Prof. Johann Paul Kremer |
ich na �mier�. Zanim jednak niejednokrotnie le��cym na stole sekcyjnym ofiarom zaaplikowano dosercowy zastrzyk z fenolu, dr Kremer przeprowadza� z nimi dok�adny wywiad, wypytuj�c o istotne dla siebie szczeg�y tj. waga przed aresztowaniem, przyjmowane leki itp. Niekt�rych wi�ni�w fotografowano. Zaraz po u�mierceniu przeprowadzano sekcje zw�ok w czasie kt�rej sporz�dzano g��wnie z w�troby, trzustki i �ledziony preparaty histopatologiczne.
Zagadnienie choroby g�odowej podejmowali si� w swych badaniach dr Schwela, kt�ry podawa� chorym i wyczerpanym wi�niom homeopatyczne dawki wyci�gu z ro�liny arnika (arnica montana) oraz dr Eduard Wirthsa, kt�ry podawa� wi�niom ma�e dawki dro�d�y, ok. 1 grama, jak te� �wie�e pokrzyw jako dodatku do posi�k�w.
Badania nad durem
Eksperymenty polegaj�ce na sztucznym zaka�aniu zdrowych wi�ni�w krwi� chorych na tyfus przeprowadzali w 1942 i 1943 r. na terenie Auschwitz dr Helmuth Vetter i dr Friedrich Entress. Celem ich przeprowadzania by�o u�ci�lenie inkubacji duru oraz stwierdzenie, kiedy krew chorego jest najbardziej zaka�na (Entress). Pr�bowano te� rozstrzygn�� jaki okres czasu powinna trwa� kwarantanna po tyfusie (Vetter). By�o to istotne zagadnienie o tyle, �e w tym czasie wiele niemieckich fabryk korzysta�o z pracy wi�ni�w oboz�w koncentracyjnych a kwarantanna trwa�a trzy miesi�ce. W wyniku do�wiadcze� okres kwarantanny skr�cono do jednego miesi�ca. Eksperymentom poddano 25 wi�ni�w. Badania dr Entressa obj�y 15 a dr Vettera 11. Prawdopodobnie po zako�czeniu do�wiadcze� wszystkich u�miercono dosercowym zastrzykiem z fenolu.
Badania nad rakiem szyjki macicy
Sukcesem w walce z rakiem jest jego wczesne wykrycie. Odnosi si� to szczeg�lnie do raka szyjki macicy, kt�ry od wielu lat by� i nadal jest, jednym z najistotniejszych problem�w ginekologii. Wykonywane po raz pierwszy latach mi�dzywojnia badania kolposkopowe i histopatologiczne wywo�ywa�y w �rodowisku lekarskim du�e poruszenie. Korzystaj�c z warunk�w stworzonych w baraku 10, ginekolog dr Eduard Wirths wraz z �ydowskim lekarzem dr Samuelem w 1943 r. bada� kolposkopem wi�niarki �yd�wki. Kobiety, u kt�rych zasz�o podejrzenie zmian w narz�dach rodnych poddawano dalszym zabiegom polegaj�cym na pobraniu wycink�w histopatologicznych, kt�re wysy�ano do dalszego badania w Hamburgu. W sumie badania przeprowadzono na ok. 50 wi�niarkach.
|
Dr Eduard Wirths |
Problem symulacji chor�b
Pod koniec lata 1944 r. do Auschwitz przyby� z ramienia Wermachtu dr Emil Kaschub. Powodem jego przybycia by�y nasilone pr�by symulacji �o�nierzy walcz�cych na froncie r�nych chor�b w celu uzyskania tymczasowego lub sta�ego zwolnienia. Najcz�ciej chodzi�o o wywo�anie r�nego typu owrzodze� ko�czyn dolnych �rodkami dra�ni�cymi oraz ��taczki zaka�nej �rodkami przeciwmalarycznymi. Kaschub wykonywa� do�wiadczenia na �ydach w jednej z sal baraku nr 28 obozu macierzystego. Polega�y one na wcieraniu w sk�r�, wstrzykiwaniu lub podawaniu doustnie r�nych substancji toksycznych wywo�uj�cych takie same objawy chorobowe jakie zg�aszali �o�nierze Wermachtu. Przebieg eksperyment�w zwi�zanych z wywo�ywaniem owrzodze� by� nast�puj�cy: "(...) Emil Kaschub osobi�cie specjaln� pi�k� zdejmowa� wierzchnia warstw� sk�ry na goleni (...), nast�pnie powsta�� ran� jednym smarowa� jak�� ma�ci�, innym p�ynem. (...) Nast�pnie zacz�� obserwowa� proces j�trzenia sk�ry i gojenia rany. Ka�dego dnia fotografowa� nasze rany i jak tylko by�y w pe�ni rozj�trzone wycina� ka�demu z nas kawa�eczek sk�ry wraz z cia�em i zabiera�. (...) W czasie gdy Kaschub fotografowa� zara�one cz�ci naszego cia�a, stali�my na stole, (...) przy czym pyta�: "czy boli" a otrzymawszy twierdz�c� odpowied� m�wi�: "a niemiecki �o�nierz znosi wszelkie uci��liwo�ci z powodu was, parszywych �yd�w." Pr�bki ropy oraz wycinki histopatologiczne wys�ano do analizy do VIII Okr�gu Sanitarnego we Wroc�awiu.
Tzw. pr�by ��taczkowe trwa�y od 22 sierpnia do 25.10.1944 r. i polega�y na aplikowaniu wi�niom przez trzy tygodnie 15-20 tabletek atybryny, codziennym pobraniu pr�bek moczu i wys�aniu ich do Wroc�awia. Nie s� znane skutki tych do�wiadcze�, prawdopodobnie nie by�o ofiar �miertelnych. W sumie w do�wiadczeniach tego typu wykorzystano co najmniej 10 wi�ni�w.
Zbi�r szkielet�w
To zagadnienie zosta�o szczeg�owo opracowane w innym miejscu. (Patrz zak�adka eksperymenty w KL Natzweiler).
Eksperymenty farmakologiczne
Wykonywa�o je w latach 1941-1944 r. wielu lekarzy: Friedrich Entress, Helmuth Vetter, Eduard Wirths, Wilhelm K�nig, Victor Capesius (kierownik apteki obozowej), Bruno Weber (kierownik Instytutu Higieny w Rajsku), Werner Rhode oraz dr Johann Goebel, asystent dr Clauberga. Do�wiadczenia przeprowadzano na zlecenie koncernu IG-Farbenindustrie wchodz�cej w sk�ad koncernu firmy Bayer, za wiedz� i aprobat� najwy�szych w�adz III Rzeszy. Celem ich by�o wypr�bowanie na wi�niach dzia�ania r�nych lek�w oraz preparat�w opatrzonych kryptonimami np.: B-1012, B-1034, "rutenol", "eleudron", "prontosil", nie badanych uprzednio zgodnie z zasadami obowi�zuj�cymi przy wprowadzaniu nowych lek�w. By�y to g��wnie preparaty sulfonamidowe, stosowane w niekt�rych przypadkach gru�licy, duru wysypkowego, brzusznego, p�onicy oraz wypr�bowanie nie znanych bli�ej szczepionek przeciw tyfusowych. Podawano je wi�niom w postaci tabletek, granulek, p�yn�w, iniekcji, oraz wlewek doodbytniczych w r�nych dawkach. W przypadku pozytywnego przebiegu pr�b, mia�y one wej�� w sk�ad cenionych i powszechnie stosowanych lek�w. Przeprowadzano je g��wnie w boku 20 obozu macierzystego, w szpitalu w Monowicach oraz w kobiecym w Brzezince. Przebieg eksperyment�w by� podobny niemal we wszystkich przypadkach. Wyselekcjonowanym wi�niom, chorym lub sztucznie zara�onym, nie wolno by�o podawa� innych lek�w opr�cz wskazanych przez lekarza prowadz�cego badania, co pewien czas ofiary poddawano testom laboratoryjnym, prze�wietleniom rentgenologicznym a lekarze wi�niowie byli zobowi�zani do opracowywania zestawie� poczynionych obserwacji. Z nich to jak r�wnie� z bezpo�rednich relacji ofiar wynika, i� podawane preparaty nie przynosi�y zamierzonego efektu, chorzy skar�yli si� na nudno�ci, zaburzenia uk�adu pokarmowego, sinice, duszno�ci, krwawe biegunki a nawet zapa�ci. W przypadku zgonu przeprowadzano sekcje zw�ok, aby stwierdzi� zmiany w narz�dach wewn�trznych. Do�wiadczenia sterylizacyjne przeprowadzane na kobietach w bloku 10, stanowi�y okazj� do wypr�bowania przez dr Goebla alternatywnych ni� stosowane do tej pory, deficytowe roztwory jodowe, p�yn�w kontrastowych przeznaczonych do cel�w rentgenologicznych. Badania te przysporzy�y wi�niarkom dodatkowych cierpie�. ��czna liczba ofiar jest trudna do ustalenia. Wiadomo, �e w do�wiadczeniach ze �rodkami farmakologicznymi dr Vettera wykorzystano ok. 250 os�b, dr Entressa ok., 20 z czego zmar�o ok. 16, w do�wiadczeniach tyfusowych dr Vettera 15 a dr Entressa 11 z czego zmar�o 4. W do�wiadczeniach narkotykowych zwi�zanych z wymuszeniem zezna�, kt�re przeprowadza� dr Capesius, Weber i Rhode wykorzystano 4-12 os�b, z czego zmar�y co najmniej 2. Warto zaznaczy�, i� eksperymenty farmakologiczne, w kt�rych wykorzystywano te same lub podobne preparaty, przeprowadzano tak�e w innych obozach koncentracyjnych, zw�aszcza w Buchenwaldzie, gdzie by�a przeznaczona do tego celu specjalna stacja badawcza. By�o to zwi�zane zar�wno z osob� dr Vettera, kt�ry by� przedstawicielem koncernu IG-Farben, jak te� i z interesami firm farmaceutycznych oraz fabrykami zatrudniaj�cymi wi�ni�w oboz�w koncentracyjnych.
Eksperymenty chirurgiczne
W wielu obozach, lekarze, studenci medycyny a nawet nie maj�cy �adnego przygotowania podoficerowie SS z ciekawo�ci przeprowadzali r�nego typu do�wiadczenia. Mia�y one na celu udoskonalenie ich praktyki lekarskiej lub zaspokojenie ambicji. Cz�sto wykonywane zupe�nie niepotrzebnie, przyprawia�y wi�ni�w o dodatkowe cierpienia. W Auschwitz-Birkenau z w�asnej inicjatywy operacje takie przeprowadzali dr Entress, Schwell, Plaza, Thilo, B�chning, Fischer. Zazwyczaj wykonywano amputacje, wycinano wyrostki robaczkowe oraz woreczki ��ciowe, nacinano ropowice. Lekarze wi�niowie musieli wykaza� si� du�ymi umiej�tno�ciami zar�wno dyplomatycznymi jak i praktycznymi by "naprawi�" szkody wyrz�dzone przez SS-man�w. Niestety nie mo�na ustali� nawet przybli�onej liczby ofiar, gdy� nie prowadzono �adnej dokumentacji medycznej. Zabiegi te bowiem wykonywano na w�asn� r�k�.
- - - - - - - - - - - -
<-powr�t | w g�r�