პერუ

პერუშ რესპუბლიკა ესპ. República del Perú პერუ
დევიზი: "Firme y feliz por la unión" (ესპანური) "სიჸონიერე დო ბედინერობა რსხუშო"
ჰიმნი: "პერუშ ერუანული ჰიმნი"
პერუშ ორენი
ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა)		ლიმა -12.043333,-77.02833312°02′ ობჟ. გ. 77°01′ ბჟად. გ.
ოფიციალური ნინა(ეფი)		ესპანური
თარობა		უნიტარული გვერდო ოპრეზიდენტე რესპუბლიკა
-	პრეზიდენტი	დინა ბოლუარტე
-	პრემიერ-მინისტრი	ვაკანტური
ფართობი
-	გვალო	1,285,216 კმ2 (19-ა)
-	წყარი (%)	1.4
მახორობა
-	2022 ფასებათ	32,275,736 (45-ა)
-	მეჭედალა	23 ად/კმ2 (198-ო)
ედპ (ჸუპ)		2022 ფასებათ
-	გვალო	$513.715 მილიარდი (47-ა)
-	ართ მახორუშე	$15,035 (96-ა)
აგი (2021)		0.762 (მაღალი) (84-ა)
ვალუტა		პერუული სოლი (PEN)
ბორჯიშ ორტყაფუ		UTC-5
ქიანაშ კოდი		PE
Internet TLD		.pe
ოტელეფონე კოდი		+51

პერუშ რესპუბლიკა — სახენწჷფო ობჟათე ამერიკაშ ბჟადალ ნორთის, რჩქალი ოკიანეშ ოძგაშეს. ორუმეშშე თის ომძღჷ ეკვადორი დო კოლუმბია, ელახშე — ბრაზილია, ობჟათე-ელახშე — ბოლივია, ობჟათეშე — ჩილე. ქიანაშ ფართობი აკმადგინანს 1 285 220 კმ²-ს.

პერუშ ტერიტორიას შხვადოშხვა ამერიკული ცივილიზაცია ფალჷნდჷ, თინეფ შქას რე ნორტე-ჩიკოშ კულტურა, — ართ-ართი უჯვეშაში კულტურა რე მოსოფელს. პერუშ ტერიტორიას კოლუმბიშახიან ამერიკას უშანულამაშ როლს ლაჸაფენდჷ ინკეფიშ იმპერია, ინკეფქ უდიდაში კულუტურლი დო პოლიტიკური თირაფეფი მახვამილეს ვართ ხვალე პერუს, თაშნეშე ედომუშამ ობჟათე ამერიკას. XVI ოშწანურას ესპანეთიშ იმპერიაქ მახერხჷ ინკეფიშ იმპერიაშ ეჭოფუა, პერუს გიჭყჷ პერუშ ვიცე-სამაფო, ნამუთ ესპანეთიშ რიგითი კოლონია რდჷ. 1821 წანას პერუქ ზოხორინალაშო ლჷმას მიოჭირინდუ ზოხორინალას.

თეხანური პერუშ ტერიტორია ირთუ 25 რეგიონო. პერუშ გეოგრაფია დიდო მიარეფერუანი რე, ქიანაშ ტერიტორიაშ ბჟადალი ნორთი უკინებუ ანდეფიშ გვალეფიშ სისტემას, დო ქიანაშ ორუმეში ნორთი მიკინანს წყარმალუ ამაზონიშ ლეხერს. ქიანა ადამიერიშ გოვითარაფაშ ინდექსიშ მეჯინათ გვარიან მაღალ დონეს რე.

პერუშ მახორობა 2007 წანაშ მუნაჩამუეფით 29 მილიონ ადამიერს აკადგინანს, ნამუშ შანულამ ნორთის ინდიარეფი, ევროპალეფი, აფრიკალეფი დო აზიარეფი აკმადგინანა. მახორობაშ დიდი ნორთი იჩიებუ ესპანურ ნინაშა, პერუშ გვალამ ნორთის ჯინჯიერო რაგადანა კეჩუაშა დო შხვა აბანობურ ნინეფშა. პერუ გჷშეგორუ მუში უნიკალური დო გოშხვაფერაფილი კულტურათ, ტრადიციეფით, ბირეფით დო ლიტერატურათ.

ჯოხოდვალა

• ოფიციალური: პერუშ რესპუბლიკა.
• ერუანული: República del Perú.
• ეტიმოლოგია: ოეგებიეთ ჯოხო Peru მეღებული ოკო რდას წყარმალუ ბირუშე, ნამუთ თეხანურ ეკვადორს იდვალუაფუ.

ისტორია

პერუშ ტერიტორიას უჯვეშაშ ცივილიზაციეფქ გევითარჷ მეხოლაფირო 6000 ჯვ. წ. რჩქალი ოკიანეშ ოძგაშეშ რეგიონეფს — ჩილკას, პარაკასის დო კალეხონ-დე-ჰუალაშ მაღალგვალამ რაიონს. უკულიან 3 000 წანაშ მიმოულას აბანობურ მახორობაქ მომთაბარე რინაშენ დიხამინჯობაშა გინორთჷ, მუქჷთ დედასტურჷ ხისკაირუმოკოშ, კოტოშიში დო უაკა-პრიეტაშ არქეოლოგიური ნთხორუეფწკჷმა. თე პერიოდიშე ფართოთ გიფაჩჷ ლაიტიშ დო ბამბეშ კულტურეფქ. მახორობაქ დიჭყჷ ჩხოლარეფიშ — თინეფ შქას ალპაკაშ დო ზუღაშ თუშ დოჭყანაფა. გიფაჩჷ შილონეფიშ დო ჭუბერიშ ჭურჭელიშ ხაზირაფათ.

მეხოლ. ჯვ. წ. 3000 წანაშო ივითარებუ მოჯგირე ნორტე-ჩიკოშ ცივილიზაცია, დო 900 ჯვ. წ. — ჩავინიშ კულტურა. თე ცივილიზაციეფს მეურე უჯვეშაში მონუმენტური ტაძრეფიშ კიდუა ობჟათე ამერიკაშ ტერიტორიას.

მაჩუ-პიქჩუ, ინკეფიშ დინაფილი ნოღა

პერუშ ობჟათე ოძგაშეს მეხოლაფირო 300 ჯვ. წ. გეშაფალჷ პარაკასიშ კულტურაქ. აბანობურ მახორობაქ თე პერიოდშე დიჭყჷ ვიკუნიაშ ბოწოწიაშ შილონეფიშ ფართო გჷმორინაფაქ.

მოჩეშ დო ნასკაშ კულტურეფიშ პეულუაშ ფარანი რდჷ 100 ჯვ. წ. - 700 ახ. წ. მოჩეშ კულტურაშ ჟამს შანულამო გევითარჷ მეტალიშ დამუშებაქ დო სამეთუნეო ხაზირუაქ. ნასკაშ კულტურა გჷშიკერძაფუ შილონეფიშ გოვითარაფილ ხაზირუათ. გჷშაკერძაფილო ჩინაფილიე ნასკაშ ღოზეფი, მუთ მოსოფელიშ მენცარეფშო ამდღარიშა გიშაჩინაფუს წჷმარინუანს.

ოძგაშე კულტურეფქ ელ-ნინიოშ წყარალეფიშ დო გოლოფეფიშით ჭიეჭიეთ დეჩიჩიუ. უკულიან პერიოდის ანდეფის გევითარ უარიში დო ტიუანაკოშ კულტურეფი, ნამუეფით მოგვიანაფათ დოთირუ ძალიერ ნოღა-სახენწჷფოქ ჩანკაიქ, სიპანიქ დო კახამარკაქ. თენ ტერიტორიას მოგვიანაფათ ქჷდებადჷ დო გევითარჷ ჩიმორიშ დო ჩაჩაპოიაშ იმპერიეფქ, სოდგათ მაღალ დონეშა გევითარჷ დიხამინჯობაქ, ოქროჭკადურობაქ, მეთუნობაქ, მეტალურგიაქ დო ტექსტილურ ხაზირუაქ. მეხოლ. 700 ახ. წ. გევითარჷ სოციალური ორგანიზეფიშ სისტემაქ, მუთით ოჭყაფუ ქიმეჩჷ ინკეფიშ ცივილიზაციას.

ზოხორინალა ესპანეთშე ქჷმიღჷ 1824 წანას. უღუდჷ სათანჯო ნირზეფი ბოლივიაწკჷმა (1902), კოლუმბიაწკჷმა (1927), ეკვადორწკჷმა (1942 დო 1981). 1948 წანაშე, პერუს ართიანს თირანდჷ სანოღო დო ოურდუმე ხეშულობა. 1990 წანას, იაპონური ბადებაშ ალბერტო ფუხიმორი გეშაგორეს პრეზიდენტო, ნამუქჷთ ოურდუმეეფიშ მოხვარათ გაჩემჷ თარობაშ მუშობა დო დეთხინუ თარი მოსამართლეეფიშ დიდი ნორთი. 2001 წანას თის ქიანაშე ორტებელქ აჸუ.

გეოგრაფია

ორთაშობური პიჯალეფიშ მუშობურობაშ მეჯინათ, პერუს გჷშმერთუ: ბჟადალშე — ოძგაშე ზოლი ანუ კოსტა, ცენტრის გვალამი, უთარაშო სტეპური აკანი ანუ სიერა დო ელახშე ლამე-ტყალამი, გვალაშწჷმოხონიშ დო რზენეფიშ აკანი — სელვა. კოსტას უკინებჷ ქიანაშ ტერიტორიაშ 12,5%; სიერას — პერუშ ანდეფიშ სისტემას, მუჭოთ რჩქალი ოკიანეშ პარალელურო რე გოდვალირი — 30,2%. თაქ გჷშერთუ ბჟადალ კორდილიერა (უმაღლალაში კონკა გვალა უასკარანი 6768 მ), ცენტრალური კორდილიერა დო ელახი კორდილიერა. ბჟადაალ კორდილიერას ელახშე ოკირჷ პლატოეფი დო გაბარეფი (სიმაღალა 3000-4000 მ), ნამუეფიშ ობჟათეშე იდვალუ ფაჩილი, დოხვილირი გაბარი პუნა. სელვას უკინებუ პერუშ ტერიტორიაშ 1/2-იშ უმოსი.

პერუშ ედომუშამი ფართობი 1 286 216 კვ.კმ-იე, სოდგაშეთ 1,280,085 კმ² უკინებჷ სქირონას, დო 5,129 კმ² — წყარს.

თანჯაშ ედომუშამი სიგინძა რე 5536 კმ (თინეფ შქას: ბოლივიაწკჷმა — 900 კმ, ბრაზილიაწკჷმა — 1560 კმ, ჩილეწკჷმა 160 კმ, კოლუმბიაწკჷმა — 1496 კმ, ეკვადორწკჷმა — 1420 კმ). ოძგაშე ზოლიშ სიგინძე: 2414 კმ.

ქიანაშ უმაღალაში კონკა რე უასკარანი (Huascaran) 6768 მ.

კლიმატი

ტიტიკაკაშ ტობა პერუს.

გვალეფი ანდეის.

პერუშ, ეკვატორიშ ხოლოს დვალირ შხვა ქიანეფშე გოშხვაფერაფილო, ვა უღჷ რადიკალურო გჷმოხანტილი ტროპიკული კლიმატი. ანდეფიშ გოლინათ, ქიანაშ შხვადოშხვა აკანს იგინაფუ კლიმატიშ შანულამი გოშხვაფერაფა. კოსტას კლიმატი ზომიერიე, ოშქარე თუთარი ტემპერატურა რე 15–25 გრადუსი. რეგიონი მაღალი სილამიეთ გჷშეგორუ. სიერას სუბეკვატორული ჰავა რე, თე რეგიონი გჷშეგორუ მერეხი ჭვემეფით, გჷშაკერძაფილო ზარხულს. სიმაღალაშ ძინაწკჷმა ართო, ანდეფს სილამიე დო ტემპერატურა ოგინაფალო ირკენს. ანდეფიშ ელახშე დო სელვას ეკვატორული, მუდმივნოტიო ჰავა რე. ტემპერატურა ბარს ედომიშ წანაშ გოლუას 24-27 გრადუსიე, ნოლექეფი — 3000 მმ.

ჰიდროლოგია

პერუშ წყარმალუეფიშ უმენტაშობაშ ნორთი დუს ანდეფს ეჭოფუნს დო ორხველჷ ამაზონიშ სისტემას. თაქ მეურს პერუშ უგინძაში წყარმალუეფი, მარანიონი დო უკაიალი, ნამუეფიშ რცხუაფათ რჩქინდუ მოსოფელს არძაშე წყარხვეიანი წყარმალუ ამაზონი. თაშნეშე შანულამი წყარმალუეფიე: პუტუმაიო, იავარი, უალიაგა, ურუბამბა, მანტარო. მერჩქინელიე, ნამუდა ქიანაშ არძაშე შანულამი წყარმალუ რე რიო-რიმაკი, თიშენ ნამდა თინა აკმონაზირანს წყარით დო ელექტროენერგიათ ნანანოღას ლიმას დო თიშ ელ-მოლს. პერუშ დო ედომუშამო ობჟათე ამერიკაშ უდიდაში ტობა რე ტიტიკაკა, ნამუთ იდვალუაფუ ქიანაშ ობჟათეთ. თე ტობა ბრელითიე გიშაგორილი დო უნიკალურიე, თინა მოსოფელის ზუღაშ დონეშე არძაშე ჟიდო დვალირი ტობა რე (3 812 მ). ტიტიკაკას ტობას პერუ ბოლივიაწკჷმა რთჷნს. შხვა შანულამი ტობა ქიანას ვარე.

ფლორა დო ფაუნა

ძალამი მათირუ რე კლიმატიშ დო რელიეფიშ მიარეფერუანობა, პერუშ ფლორა დო ფაუნა დიდო მიარეფერუანი რე. მოსოფელს რინელ ფლორათ დო ფაუნათ უნიკალურ 117 ორთაშობურ ზონაშე, 84 პერუს იდვალუაფუ. თაქ აუხვადუთ 5872 ენდემურ ბუნას, ნამუეფიშ შქას 118 ბუნა მაფურინჯეეფიშიე, 113 რეპტილიაშ დო თ.შ. პერუშ მარინჯ ჩხოლარეფშე ეიოშანალი რე იაგუარი, ლამა, პუმა, მელა, მაიმუნი, ტაპირი, პეკარი.

ანდეფიშ ბჟადალშე თჷხთას რე ბართვეფი დო კაქტუსეფი, ელახშე იროწვანე ტყალეფი. ტროპიკული ტყაშ მასივიშ ფართობით, პერუ მოსოფელს ხვალე ბრაზილიას, კონგოს დო ინდონეზიას ეკოთხოზჷ.

სახენწჷფო

თეჟამშო პერუ ოპრეზიდენტე რესპუბლიკა რე. ქიანას მოქმედენს 1993 წანას მეღებული კონსტიტუცია, ნამუშ მიკოჯინათით ქიანაშ დუდიე პრეზიდენტი, ნამუსჷთ ეშმაგორჷნს მახორობა მანგი ეშაგორუეფიშ შარათ. 2011 წანაშ 28 კვირკვეშე პერუშ პრეზიდენტიე ოლიანტა უმალა. კანონიშდუმადვალუ ხეშულობას ახორციელენს ერუანული კონგრესი, ნამუთ აკმოდირთუ 120 მაკათურშე.

• სახენწჷფო სისტემა: რესპუბლიკა.
• სახენწჷფოშ მოდუდე: პრეზიდენტი დინა ბოლუარტე (2022 წანაშე).
• კანონიშდუმადვალუ ორგანო: ართპალატამი პარლამენტი (120 მაკათური).

დემოგრაფია

მახორობაშ რუკა რეგიონეფიშ მიკოჯინათ (2007 წ.)

პერუშ მახორობა აკადგინანს 29 მილიონს (2009 წანაშ მუნაჩამუეფით), თე კუნთხუთ თინა მოსოფელს 41-ა აბანსიე. მეჭედალა – 22 ადამიერი კვადრატულ კილომეტრის, თე კუნთხუთ პერუ ბრელით თუდო რე ლათინური ამერიკაშ შხვა ქიანეფიშე. პერუშ მახორობა გვარიან მრავალფერამიე, მახორობაშ გვერდის აკადგინანა ესპანურნინამ პერუალეფი, დო უკულ უთარაშო ინდიარეფი (ჯინჯიერო კეჩუაშ დო აიმარაშ კათეფი) დო მეტისეფი. 2 მილიონშახ პერუალი თანჯაშგალე ოხორანს, ჯინჯიერო ამერიკაშ აკოართაფილ შტატეფს, კანადას დო ესპანეთის. ურბანიზაციაშ დონე აკადგინანს 71%-ის (2007)

ქიანაშ ნანანოღა რე ლიმა 7,97 მილიონი მახორუთ (2007). შხვა შანულამი ნოღეფიე: არეკიპა (749 291), ტრუხილიო (682 834), ჩიკლაიო (524 442), კალაო (480 ვითოში, 2007)

პერუშ მახორობაშ 89% კათოლიკე რე. კეჩუაშ დო აიმარაშ კათეფს ქირსიანობას ორცხუ ჯვეში წანებეფი (ბჟაშ კულტი დო თ.შ.)

• მახორობა - 27,925,628 (2005). რასობრივი კათინაფა: ინდიარი 49%, მეტისი 37%, კრეოლი 13%.
• სახენწჷფო ნინა: ესპანური დო კეჩუა. შხვა ნინეფი - აიმარა.
• რელიგია: კათოლიციზმი (95%).
• ნანანოღა: ლიმა (8,113 ვითოში).
• ნოღეფი: არეკიპა (837), ტრუხილიო (725), ჩიკლაიო (598), იკიტოსი (401).

ნინა

1993 წანაშ კონსტიტუციათ, პერუშ ოფიციალური ნინა რე ესპანური, ნამუთ მახორობაშ 84%-შო ოდაბადური ნინა რე. თაშნეშე გჷშაკერძაფილი სტატუსი უღჷნა ნინეფს – კეჩუასი დო აიმარას, შხვა ინდიარეფიშ ნინეფწკჷმა ართო, მარა ხვალე თი რეგიონეფს, სოდგათ თიშა მაჩიებე კათა ოხორანს.

ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მონწყუალა

2002 წანას მეღებული კანონიშ ოსხირშა, პერუ გორთილიე 25 რეგიონო დო გჷშაკერძაფილი სტატუსიშ მაღვენჯი ლიმაშ რეგიონო, ნამუშათ მიშმურს ნანანოღა ლიმა დო თიში გალენგანობეფი. ლიმა ქიანაშ პოლიტიკური, ეკონომიკური დო კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრიე. რეგიონეფს დუდენა რეგიონიშ პრეზიდენტეფი დო რეგიონული სხუნუეფი. რეგიონიშ პრეზიდენტეფს, თეშინ მუჭოთ ქიანაშ პრეზიდენტის, ეშმაგორჷნს მახორობა 4 წანაშ ვადათ.

რეგიონეფი:

ამასონასი ანკაში აპურიმაკი არეკიპა აიაკუჩო კახამარკა კალიაო კუსკო უანაკაველიკა უანუკო იკა ხუნინი ლა-ლიბერტადი

ლამბაიეკე ლიმა ლორეტო მადრე-დე-დიოსი მონკეგა პასკო პიურა პუნო სან-მარტინი ტაკნა ტუმბესი უკალიალი

პროვინცია:

• ლიმა

ეკონომიკა

• რესურსეფი: ლინჯი, ვარჩხილი, ორქო, ნაფთობი, ოკიდალი ჯა-ტყა, ჩხომი, რკინაშ მადანი, ქუანოშქერი,ჰიდროენერგია, ორთაშობური აირი.
• ერუანული პროდუქტი - 64 მლრდ $.
• ექსპორტი: ლინჯი, რკინა, თუთია, ნაფთობი, ყავა, ბამბე, შანქარი, ჩხომიშ პროდუქტეფი.
• ერუანული ღმალა ართ შურშა: 2.050 $.
• ვალუტა: ნუევო სოლი (PEN).

ტრანსპორტი

პერუს გოვითარაფილიე ტრანსპორტიშ დახე არძო შანულამი სახეობა. ჯამს 80 000 კილომეტრიშ სიგინძაშ შარეფი დახე ედომუშამი პერუშ ტერიტორიას რშვილუნა. პერუშ უძგაშაშ ორუმეშშე უძგაშაშ ობჟათეშახ გოჸუნაფილიე 2700 კილომეტრიშ სიგინძაშ შარა, ნამუსჷთ „პანამერიკულ ტრასას“ უძახჷნა. წყარხვეიამი წყარმაალეფიშით, გვარიან ჯგირო რე გოვითარაფილი საწყაროსნო ტრანსპორტით, მაგალითო პერუშ ორუმეშშე დვალირ საწყარმაალო პორტი პაიტა მერინაფილიე ბრაზილიაშ საწყარმალო პორტ მანაუსწკჷმა. პერუს 210 აეროპორტიე, ნამუეფშე უმენტაშობა დიდო მორჩილი ზჷმაშ დო ხვალე დინოხოლენ მოხვარებაშიე. უდიდაში აეროპორტიე ლიმაშ ხორხე ჩავესიშ საირქიანო აეროპორტი, ნამუთ ართ-ართი არძაშე თეხანურიე ედომუშამ კონტინენტის. შანულამი აეროპორტეფიე თაშნეშე ნოღეფს – ტრუხილიოს დო არეკიპას.

ვალუტა

ქიანაშ ერუანული ვალუტა რე პერუშ ახალი სოლი (PEN). 1 ააშ დოლარი – 3,40 ახალი სოლი. ედომუშამი დინოხოლენი პროდუქტი აკადგინანს 207,9 მლრდ აშშ დოლარს (2007) 51-ა მოსოფელს, მუშნაველი ართ შურ მახორუშა 7,4 ა.ა.შ დოლარი (2007) 79-ა მოსოფელს.

ტურიზმი

თეხანური პერუშ ტერიტორია უჯვეშაშ ჟამშე დოხორინელი რდჷ ინდიარეფიშ ტომეფით, XV ოშწანურას, პერუშ ტერიტორიას პეულანდჷ ინკეფიშ ცივილიზაცია, თინეფს უღჷდეს გოვითარაფაშ გვარიან მაღალ დონეშა რინელი კასტური სახენწჷფო ტაუანტინსუიუ, ნამუსჷთ უკული ესპანალ კოლონიზატორეფქ მუკინეს ბოლო. ინდიარეფიშ ცივილიზაციაშ გრანდიოზული ნოსქილედეფი, ნამუსჷთ აჸონებაშა მოჸუნს ედომუშამი მოსოფელი დო პერუშ დიდარი ორთაშ პიჯალენს ქიანას ტურისტეფიშ მოძალებას ედომუშამ მოსოფელშე. პერუს შემლებუნა ბძირათ მაჩუ-პიკჩუ – ინკეფიშ საკურელი ნოღაშ აკნაცჷმეფი, ნასკაშ ტიოზი მუშ საკურელი, გიგანტური ნახატუებით, ნოღა კუსკო – ინკეფიშ ჯვეში ნანანოღა, პუნოშ უსკვამაშ რეგიონი, სოდგათ იდვალუაფუ ტიტიკაკაშ ტობა.

მოსოფელიშ ტურიზმიშ ორგანიზაციაშ მუნაჩამეფით, ბოლო წანეფიშ პერუშა მეულირი ოერეფოშქაშე ტურისტეფიშ მუდანობა: (1000)

2006წ – 1,721 2007წ – 1,916 2008წ – 2,058 პერუშ ნორთი ტურისტეფიშ მუდანობაშ კუნთხუთ ამერიკაშ ტურისტულ რეგიონს 2008 წანას აკადგინანდჷ 1,4%-ის. მოსოფელიშ ტურიზმიშ ორგანიზაციაშ მუნაჩამეფით, პერუშ მშნაველეფი ოერეფოშქაშე ტურიზმიშე: (მლნ აშშ დოლარი)

2006წ – 1,570 2007წ – 1,723 2008წ – 1,991 პერუშ თია ამერიკაშ ტურისტულ რეგიონს მუშნაველეფიშ კუნთხუთ 2008 წანას აკადგინანდჷ 1,1%-ის

ტურიზმიშ საქვარეფს პერუს განაგენს პერუშ ტურიზმის სამინისტრო. 1975 წანაშე ქიანა რე თაშნეშიშე მოსოფელიშ ტურიზმიშ ორგანიზაციაშ მაკათური.

მონძალა

• ლიმაშ დო არეკიპაშ ისტორიული ცენტრეფი,
• ნოღა კუსკო,
• მაჩუ-პიქჩუშ აკნაცჷმეფი,
• ჩან-ჩანიშ არქეოლოგიური ზონა,
• უასკარანის, რიო აბისეოსა დო მანუშ ნაციონალური პარკეფი,
• ნასკა.

რესურსეფი ინტერნეტის

• Peru, ტურისტული მანჯღვერე Wikivoyage-ს
• პერუშ თარობაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა
• Country Profile from BBC News
• Peru from the Encyclopædia Britannica
• Peru entry at The World Factbook Archived 2016-11-05 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Peru at UCB Libraries GovPubs Archived 2008-06-07 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Peru at the Open Directory Project Archived 2011-03-26 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• PeruLinks web directory Archived 2008-10-15 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Wikimedia Atlas of Peru