არქეოლოგია

არქეოლოგიური გოთხორუეფი ატაპუერკიშ გვალეფს, ესპანეთი

არქეოლოგია – (არქეო – /ბერძ. ἀρχαῖος - ჯვეში/, რთული ზიტყვაშ აკმადგინალი ნორთი, მიოწურუნას თიში აკმადგინე ზიტყვეფიშ რსხუს სიჯვეშაწკჷმა. სამანგ., არქეოგრაფია, არქეოლოგია, არქეოპტერიქსი) – მენცარობა, ნამუთ კოჩობურობაშ ისტორიულ ულირს გურაფულენს ნიფთიერი კულტურაშ ძეგლეფიშ, არტეფაქტეფიშ არქიტექტურული ძეგლეფიშ დო ბიოფაქტეფიშ მეჯინათ.

არქეოლოგიური ძეგლეფი აკა წყუ რე ადამიერეფიშ ჯარალუაშ გოვითარაფაშ ისტორიაშ უდიდაშ ნორთიშ დაგურაფალო. არქეოლოგიას დიდი შანულობა უღუ ჭარალუანი ეპოქეფიშ ისტორიულო დაგურაფალო. არქეოლოგიური რკუალაშ შედეგეფი გჷთმაფშანს დო აზუსტენს ნაჭარა წყუეფიშ ჩინებეფს. არქეოლოგეფიშ მინაგორა რე კინე ჭარალუაშ უჯვეშაში ძეგლეფით.

ნიფთიერი ძეგლეფიშ მაპალაფარო იმანჯებუ არქეოლოგიური გოთხორუეფი, ნამუეფსთ რჩქვაელობურო წჷმი უწორუანს არქეოლოგიური დოზვერუვა. გჷნათხორა მასალაშ დოგურაფაშ ბორჯის არქეოლოგია გჷთმიაპონუ ნიფთიერი ძეგლეფიშ ხანიშ გოთანჯუაშ დო კლასიფიკაციაშ დორხველურ მეთოდეფს (ქძ. გიმე არქეოლოგიური დათარიღაფა). თეშნერ დოგურაფაშ უკული არქეოლოგიური ძეგლი ისტორიულ წყუთ გჷნმირთუ. არქეოლოგია ნიფთიერი წყუეფიშ მუნაჩემეფიშ ოსხირშა ორთუ ჯვეშ ჯარალუეფიშ კულტურულ დო სოციალურ–ეკონომიკური დგომარობაშ რეკონსტრუქციას. თიშენ ნამჷ-და, ადამიერეფიშ ჯარალუაშ ისტორიული გოვითარაფაშ ირ ეშალს ნიფთიერი კულტურა დო ჸოფა კანონზჷმიერო რე მერსხილი სოციალურ–ეკონომიკურ რინაწკჷმა.

ჩინებული არქეოლოგიური კულტურეფი

პალეოლითიშ ხანა

აშელიშ კულტურა – შელიშ კულტურა – მუსტიეშ კულტურა

მეზოლითიშ ხანა

ნატუფიშ კულტურა – აზილიშ კულტურა

ნეოლითიშ დო ენეოლითიშ ხანა

ჰასუნაშ კულტურა – ფაიუმიშ კულტურა – ელ-ობეიდიშ კულტურა – იანშოშ კულტურა – მაიკოპიშ კულტურა – ანასეულიშ კულტურა – წოფიშ კულტურა – შულავერი-შომუთეფეშ კულტურა

ბრინჯაოშ ხანა

კრეტა-მიკენის კულტურა – ყობანიშ კულტურა – მტკვარ-არაქსიშ კულტურა -თრიალეთიშ კულტურა

რკინაშ ხანა

სკვითეფიშ კულტურა – სარმატეფიშ კულტურა

ლიტერატურა

• ი. გაგოშიძე, არქეოლოგია, ნუმიზმატიშ დო ბონისტიშ გოსხუნუაფონი ლექსიკონი Archived 2010-11-29 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. .

• Aldenderfer, M. S. & Maschner, H. D. G., ed. (1996), Anthropology, Space, and Geographic Information Systems, New York: Oxford University Press 
• Ascher, R. (1961), "Analogy in archaeological interpretation", Southwestern Journal of Anthropology 17 (4): 317–325 
• Ascher, R. (1961), "Experimental Archeology", American Anthropologist 63 (4): 793–816, doi:10.1525/aa.1961.63.4.02a00070 
• Billman, B. R. & Feinman, G. (1999), Settlement Pattern Studies in the Americas—Fifty Years Since Virú, Washington DC: Smithsonian Institution Press 
• Binford, L. (1962), "Archaeology as Anthropology", American Antiquity 28 (4): 217–225, doi:10.2307/278380 
• Denning, K. (2004), "The Storm of Progress' and Archaeology for an Online Public", Internet Archaeology 15 
• Ebrey, Patricia Buckley (1999), The Cambridge Illustrated History of China, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0521435196, OCLC 223427870 33047244 59615754 
• Flannery, K. V. (1967), "Culture History v. Culture Process: A Debate in American archaeology", Scientific American 217: 119–122 
• Flannery, K. V. (1982), "The Golden Marshalltown: A Parable for the Archaeology of the 1980s", American Anthropologist 84 (2): 265–278, doi:10.1525/aa.1982.84.2.02a00010 
• Fraser, Julius Thomas and Francis C. Haber. (1986), Time, Science, and Society in China and the West, Amherst: University of Massachusetts Press 
• Frison, G. C. (1989), "Experimental Use of Clovis Weaponry and Tools on African Elephants", American Antiquity 54 (4): 766–784, doi:10.2307/280681 
• Glascock, M. D., Neff, H., Stryker, K. S. & Johnson, T. N. (1994), "Sourcing Archaeological Obsidian by an Abbreviated NAA Procedure", Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 180: 29–35, doi:10.1007/BF02039899 
• Gifford-Gonzalez, D. P., Damrosch, D. B., Damrosch, D. R., Pryor, J. & Thunen, R. L. (1985), "The Third Dimension in Site Structure: An Experiment in Trampling and Vertical Dispersal", American Antiquity 50 (4): 803–818, doi:10.2307/280169 
• Gladfelter, B. G. (1977), "Geoarchaeology: The Geomorphologist and Archaeology", American Antiquity 42 (4): 519–538, doi:10.2307/278926 
• Gould, R. (1971a), "The Archaeologist as Ethnographer: A Case from the Western Desert of Australia", World Archaeology 3 (2): 143–177, doi:10.1080/00438243.1969.9979499 
• Gould, R., Koster, D. A. & Sontz, A. H. L. (1971b), "The Lithic Assemblage of the Western Desert Aborigines of Australia", American Antiquity 36 (2): 149–169, doi:10.2307/278668 
• Gould, R. & Yellen, J. (1987), "Man the Hunted: Determinants of Household Spacing in Desert and Tropical Foraging Societies", Journal of Anthropological Archaeology 6: 77, doi:10.1016/0278-4165(87)90017-1 
• Haviland, William A.; Prins, Harald E. L.; McBride, Bunny; Walrath, Dana (2010), Cultural Anthropology: The Human Challenge (13th ed.), Cengage Learning, ISBN 0495810827 
• Hodder, I. (1982), Symbols in Action, Cambridge: Cambridge University Press 
• Hodder, I. (1985), "Post-Processual Archaeology", in SCHIFFER, M. B., Advances in Archaeological Method and Theory, New York: Academic Press 
• Hodder, I., ed. (1987), The Archaeology of Contextual Meaning, New York: Cambridge University Press 
• Hodder, I. (1990), "Style as Historical Quality", in HASTORF, M. C. A. C., The Uses of Style in Archaeology, Cambridge: Cambridge University Press 
• Hodder, I. (1991), "Interpretive Archaeology and Its Role", American Antiquity 56 (1): 7–18, doi:10.2307/280968 
• Hodder, I. (1992), Theory and Practice in Archaeology, London: Routeldge 
• Kuznar, L, ed. (2001), Ethnoarchaeology of Andean South America, Ann Arbor: International Monographs in Prehistory 
• Miller, D. & Tilley, C. (1984), "Ideology, Power and Prehistory: An Introduction", in Miller, D. & Tilley, C., Ideology, Power, and Prehistory, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0521255260, OCLC 241599209 9827625 
• Miller, D., Rowlands, M., Tilley, C., ed. (1989), Dominion and Resistance, New York: Routledge 
• Munson, C. A., Jones, M. M. & Fry, R. E. (1995), "The GE Mound: An ARPA Case Study", American Antiquity 60 (1): 131–159, doi:10.2307/282080 
• Ogundele, S. O. (2005), "Ethnoarchaeology of Domestic Space and Spatial Behaviour Among the Tiv and Ungwai of Central Nigeria", African Archaeological Review 22: 25–54, doi:10.1007/s10437-005-3158-2 
• Pauketat, T. R. (2001), "Practice and History in Archaeology: An Emerging Paradigm", Anthropological Theory 1: 73–98, doi:10.1177/14634990122228638 
• Redman, C. L. (1974), Archaeological Sampling Strategies, Binghamton: State University of New York at Binghamton 
• Renfrew, C. & Bahn, P. G. (1991), Archaeology: Theories, Methods, and Practice, London: Thames and Hudson Ltd, ISBN 0500278679, OCLC 185808200 34521234 
• Saraydar, S. & Shimada, I. (1971), "A Quantitative Comparison of Efficiency Between A Stone Axe and A Steel Axe", American Antiquity 36 (2): 216–217, doi:10.2307/278680 
• Saraydar, S. C. & Shimada, I. (1973), "Experimental Archaeology: A New Outlook", American Antiquity 38 (3): 344–350, doi:10.2307/279722 
• Sellet, F., Greaves, R. & Yu, P.-L. (2006), Archaeology and Ethnoarchaeology of Mobility, Gainesville: University Press of Florida 
• Shanks, M. & Tilley, C. (1987), Reconstructing Archaeology, New York: Cambridge university Press 
• Shanks, M. & Tilley, C. (1988), Social Theory and Archaeology, Albuquerque: University of New Mexico Press, ISBN 0745601847, OCLC 16465065 185783860 
• Shanks, M. (1991), "Some recent approaches to style and social reconstruction in classical archaeology", Archaeological Review from Cambridge 10: 164–174 
• Shanks, M. (1993), "Style and the design of a perfume jar from an Archaic Greek city state", Journal of European Archaeology 1: 77–106 
• Sheets, P. D. (1973), "The Pillage of Prehistory", American Antiquity 38 (3): 317–320, doi:10.2307/279718 
• Shott, M. J. & Sillitoe, P. (2005), "Use life and curation in New Guinea experimental used flakes", Journal of Archaeological Science 32 (5): 653–663, doi:10.1016/j.jas.2004.11.012 
• Tassie, G. J., Owens, L.S. (2010), Standards of Archaeological Excavations: A Fieldguide to the Methology, Recording Techniques and Conventions, London: GHP, ISBN 978-1906137175 
• Taylor, W. W. (1948), A Study of Archaeology, Menasha: American Anthropological Association, ISBN 0906367123, OCLC 9714935 
• Tilley, Christopher, ed. (1993), Interpretive Archaeology, Oxford: Berg, ISBN 0854968423, OCLC 185494001 26263158 
• Trigger, B. G. (1989), A History of Archaeological Thought, Cambridge: Cambridge University Press 
• Watters, M.R. (1992), Principles of Geoarchaeology: A North American Perspective, Tucson: The University of Arizona Press 
• Watters, M.R. (2000), "Alluvial stratigraphy and geoarchaeology in the American Southwest", Geoarchaeology 15 (6): 537–557, doi:10.1002/1520-6548(200008)15:6<537::AID-GEA5>3.0.CO;2-E 
• Willey, G. R. (1953), Prehistoric Settlement Patterns in the Virú Valley, Perú, Washington DC 
• Willey, G. (1968), Settlement Archaeology, Palo Alto: National Press 
• Wylie, A. (1985), "The Reaction Against Analogy", in Schiffer, Michael B., Advances in Archaeological Method and Theory, Orlando, FL: Academic Press, pp. 63–111 
• Yellen, J. & Harpending, H. (1972), "Hunter-Gatherer Populations and Archaeological Inference", World Archaeology 4 (2): 244–253, doi:10.1080/00438243.1972.9979535 
• Yellen, J. (1977), Archaeological Approaches to the Present, New York: Academic Press, ISBN 0127703500, OCLC 2911020 

რესურსეფი ინტერნეტის

• Famous museums by countries - Archaeology
• დმანისი
• ტუტანხამონი დო დმანისარი ზეზვა დო მზია Archived 2012-05-14 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• დმანისი^{[ღურელი რსხილი]}
• დმანისი