‫الگوریتم و فلوچارت‬

‫مدرس ‪ :‬رزا یوسفیان‬

‫‪[email protected]‬‬
 ‫مراحل حل یک برنامه‬
‫درک دقیق صورت مسئله‬
‫‪ -‬یافتن مفروضات مسئله‪.‬‬
‫‪ -‬مسئله چه می خواهد ‪ ،‬در جستجوی چه باشیم و ارتباط منطقی‬
‫بین مجهول و معلوم را بیابیم‪.‬‬
‫طرح مناسب ترین راه حل‬
‫تحلیل راه حل‬
‫نوشتن الگوریتم‬
‫رسم فلوچارت‬
‫نوشتن برنامه روی کاغذ‬
‫وارد کردن برنامه به کامپیوتر‬
‫اجرای برنامه بوسیلۀ کامپیوتر‬
 ‫مقدمه‬
‫در زن‪PPPP‬دگي روزم‪PPPP‬ره‪ ،‬انس‪PPPP‬ان ب‪PPPP‬ا مس‪PPPP‬ائل مختلفي‬
‫روبروس‪PP‬ت و ب‪PP‬راي ه‪PP‬ر ك‪PP‬دام از اين مس‪PP‬ائل (ح‪PP‬ل‬
‫مش‪P‬كالت) راه حلي و روش‪P‬ي را ب‪P‬ر مي‌گزين‪P‬د‪ .‬مس‪P‬ائلی‬
‫از قبيل راه رفتن‪ ،‬غ‪P‬ذا خ‪P‬وردن‪ ،‬خوابيدن و غ‪P‬يره ك‪P‬ه‬
‫بشر تقريبًا هر روز آنها را پيش روي خود دارد‪.‬‬

‫هم‪P‬ه اين مس‪P‬ائل نياز ب‪P‬ه روش‪P‬ي ب‪P‬راي ح‪P‬ل ك‪P‬ردن دارن‪P‬د‬
‫مثال راه رفتن بايد ب‪P‬ا ت‪P‬رتيب خاص‪P‬ي و مراح‪P‬ل معيني‬
‫انج‪P‬ام ش‪P‬ود‪ .‬ت‪P‬ا مس‪P‬ئله راه رفتن ب‪P‬راي بش‪P‬ر ح‪P‬ل ش‪P‬ود‪.‬‬
‫اص‪P‬طالحًا روش انج‪P‬ام ك‪P‬ار يا ح‪P‬ل مس‪P‬ئله را الگ‪P‬وريتم آن‬
‫مسئله مي‌نامند‪.‬‬
 ‫تعریف الگوریتم‬
‫هر دس‪P‬تورالعملی ک‪P‬ه مراح‪P‬ل انج‪P‬ام ک‪P‬اری را ب‪P‬ا زب‪P‬انی دقی‪P‬ق و ب‪P‬ا‬
‫جزئی‪P‬ات ک‪P‬افی بی‪P‬ان نمای‪P‬د بطوریک‪P‬ه ت‪P‬رتیب مراح‪P‬ل و ش‪P‬رط خاتم‪P‬ه‬
‫عملیات در آن کامال“ مشخص شده باشد را الگوریتم گویند‪.‬‬
 ‫(ادامه)‬ ‫تعریف الگوریتم‬
‫زبان دقیق‪ ،‬آن است که الگوریتم دقیقا“ به همان صورتیکه مورد‬
‫نظر نویسنده است اجرا گردد‪.‬‬
‫جزئیات کافی ‪ ،‬آن است که در طول اجرای الگوریتم عملیات‬
‫ناشناخته پیش نیامده و باعث انحراف از مسیر و هدف اصلی‬
‫نگردد‪.‬‬
‫ترتیب مراحل‪ ،‬آن است که مراحل اجرای الگوریتم قدم به قدم و با‬
‫رعایت تقدم و تأ خر مشخص شده باشد‪.‬‬
‫شرط خاتمه‪ ،‬پایان پذیر بودن الگوریتم می باشد و بهرحال الگوریتم‬
‫باید در زمانی دلخواه و تحت شرایط یا شرایط داده شده خاتمه‬
 ‫مراحل تهیه الگوریتم‬
‫برای تهی‪PP‬ه ی‪PP‬ک الگ‪PP‬وریتم خ‪PP‬وب و کارآم‪PP‬د بای‪PP‬د مراح‪PP‬ل‬
‫خاصی اجرا شوند‪:‬‬

‫‪ -1‬تعری‪PP‬ف دقی‪PP‬ق مس‪PP‬ئله‪ :‬بای‪PP‬د مس‪PP‬ئله را تجزی‪PP‬ه و تحلی‪PP‬ل‬

‫کرده تا کوچکترین ابهامی در فهم آن وجود نداشته باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬تعیین عوامل اصلی(متغییرهای) مورد نیاز‬
‫‪ -3‬تعیین ورودی و خروجی مسئله (داده ها و اطالعات)‬
‫‪ -4‬بررسی راه حل های مختلف مسئله‬
‫‪ -5‬انتخاب یک راه حل مناسب‬
‫‪ -6‬اشکال زدایی‬
 ‫مثال ‪1‬‬

‫الگ‪P‬وريتمي بنويس‪P‬يد ك‪P‬ه دو ع‪P‬دد از ورودي دريافت ك‪P‬رده‬

‫مجموع دو عدد را محاسبه و چاپ نمايد‪.‬‬
‫ورودی ها‬ ‫‪x , y‬‬ ‫‪0‬ـ شروع‬
‫‪1‬ـ ‪ y , x‬را بخوان‪.‬‬
‫‪2‬ـ مجموع‪ y , x‬را محاسبه و در‬
‫‪ sum‬قرار بده‪.‬‬
‫محاسبات‬ ‫دو عدد‬
‫جمعچاپ‬
‫‪3‬ـ ‪ sum‬را در خروجي‬
‫كن‬
‫‪4‬ـ پايان‬
‫خروجی ها‬ ‫حاصل مجموع دو عدد‬
 ‫مثال ‪2‬‬
‫الگوريتمي بنويسيد كه عدد برحسب سانتیمتر را از ورودی‬
‫گرفته درحالت مثبت آن را به متر تبدیل کرده و چاپ نماید‪،‬‬
‫در غیر این صورت پیام ‪ Negative‬چاپ گردد‪.‬‬
‫ورودی ها‬ ‫‪x‬‬ ‫‪0‬ـ شروع‬
‫‪1‬ـ مقدار ‪ x‬را بخوان‬
‫‪2‬ـ اگر ‪ x>0‬است برو به مرحلۀ ‪.5‬‬
‫‪ -3‬چاپ کن ‪Negative‬‬
‫محاسبات‬ ‫صورت مثبت بودن آن‬ ‫متر در‬
‫مرحلۀ ‪.7‬‬ ‫تبدیل به‬
‫برو به‬ ‫‪-4‬‬
‫اینصورت‬
‫بدست آورده و‬ ‫غیر‪ x/‬را‬
‫در‪100‬‬‫‪ -5‬حاصل‬
‫در‪ s‬قرار بده‪.‬‬
‫‪ s-6‬را در خروجي چاپ كن‪.‬‬
‫خروجی ها‬ ‫نمایش عدد به متر‬ ‫‪ -7‬پايان‪.‬‬
‫‪Negative‬‬
 ‫مثال ‪3‬‬
‫الگوريتمي بنويسيد كه سه عدد از ورودي دريافت كرده‬
‫مجموع و ميانگين سه عدد را محاسبه و چاپ كند‪.‬‬

‫ورودی ها‬ ‫‪a,b,c‬‬

‫‪0‬ـ شروع‬
‫‪1‬ـ سه عدد از ورودي بخوان‬
‫‪2‬ـ مجموع سه عدد را محاسبه و در‬
‫محاسبات‬ ‫محاسبه مجموع‬ ‫‪ sum‬قرار بده‪.‬‬
‫‪ave‬‬ ‫كرده‪،‬در‬
‫میانگین‬ ‫‪3‬ـ ‪ sum‬را بر سه تقسيم‬
‫محاسبه‬
‫قرار بده‪.‬‬
‫‪4‬ـ ‪ ave , sum‬را در خروجي چاپ‬
‫خروجی ها‬ ‫چاپ مجموع‬ ‫كن‪.‬‬
‫چاپ میانگین‬ ‫‪5‬ـ پايان‪.‬‬
 ‫تعریف فلوچارت‬
‫معم‪P‬وال درك يك الگ‪P‬وريتم ب‪P‬ا ش‪P‬كل راحت‪P‬تر از نوش‪P‬تن آن بص‪P‬ورت‬
‫متن‬
‫مي‌باشد‪ .‬لذا الگوريتم را با فلوچارت(‪ )Flowchart‬نمايش مي‌دهند‪.‬‬

‫بیان تصویری الگوریتم‬ ‫فلوچارت‬

‫نمایش الگوریتم با اشکال هندسی‬
‫مراحل انجام کار توسط خطوط به هم وصل می گردند‪.‬‬
 ‫تعریف فلوچارت‬
‫مثال‬ ‫شرح‬ ‫شکل‬
‫برای نشان دادن شروع و خاتمه‬
‫‪Start‬‬ ‫عملیات‬
‫‪c←a+b‬‬ ‫محاسبات و مقداردهی‬
‫‪d← i‬‬
‫ورود اطالعات‬
‫‪A,B‬‬ ‫خروج بر روی صفحه نمایش‬
‫خروج اطالعات بر روی کاغذ‬
‫‪A , B , 100‬‬

‫ورودی‬ ‫سئوال‪ ،‬تصمیم گیری و شرط های‬

‫خروجی‬
‫?‬ ‫دلخواه‬
‫خروجی‬
‫خروجی‬
 ‫مثال ‪1‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که دو عدد را خوانده و حاصلضرب‬
‫آنها را نمایش دهد‪.‬‬
‫شروع‬

‫‪A,B‬‬

‫‪Z ←A*B‬‬

‫‪Z‬‬

‫پایان‬
 ‫مثال ‪2‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که شعاع یک دایره را خوانده‪ ،‬مساحت‬
‫شروع‬ ‫و محیط آنرا نمایش دهد‪.‬‬

‫‪R‬‬

‫‪A←3.14*R²‬‬
‫‪P←2*R*3.14‬‬

‫‪A,P‬‬

‫پایان‬
 ‫مثال ‪3‬‬
‫فلوچارتی رسم نمائيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده سپس‬
‫محتويات دو عدد را با هم جابجا‌نمايد‪.‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪12‬‬
‫راه اول ‪ :‬استفاده از متغیر‪15‬کمکی‬
‫براي حل اين مسئله دو عدد خوانده شده از ورودی‪ ،‬در متغیرهای‬
‫‪ b , a‬قرار مي‌گيرند‪ .‬سپس با استفاده از يك متغير كمكي محتويات‬
‫اين دو عدد را جابجا مي‌كنيم‪temp .‬‬
 Begin )‫(ادامه‬ 3 ‫مثال‬
a,b ‫ترسیم فلوچارت‬
temp a

a b

b temp

a,b

End
 ‫‪Begin‬‬ ‫(ادامه)‬ ‫مثال ‪3‬‬
‫‪a,b‬‬ ‫ترسیم فلوچارت (روش دوم )‬
‫‪a‬‬ ‫‪a+b‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪a–b‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a-b‬‬

‫‪a,b‬‬

‫‪End‬‬
 ‫تمرین‬

‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه ط‪P‬ول و ع‪P‬رض مس‪P‬تطيل را از‬

‫ورودي دريافت ك‪P‬رده محيط و مس‪P‬احت آن‪P‬را محاس‪P‬به و چ‪P‬اپ‬
‫كند‪.‬‬
‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه ع‪P‬ددي (درج‪P‬ه ح‪P‬رارت برحس‪P‬ب‬
‫س‪P‬انتيگراد)را از ورودي دريافت ك‪P‬رده س‪P‬پس آن‪P‬را ب‪P‬ه درج‪P‬ه‬
‫فارنهايت تبديل كند‪*1.8( +32 ( .‬سانتی گراد ) = فارنهایت )‬
 ‫‪IF ……ELSE‬‬ ‫دستورالعمل های شرطی‬
‫در ح‪P‬ل بس‪P‬ياري از مس‪P‬ائل يا تقريب‪ًP‬ا تم‪P‬ام مس‪P‬ائل نياز ب‪P‬ه اس‪P‬تفاده از ش‪P‬روط ج‪P‬زء‪،‬‬
‫يش‪P‬ود‪ .‬هم‪P‬انطور ك‪P‬ه م‪P‬ا خودم‪P‬ان در زن‪P‬دگي روزم‪P‬ره‬ ‫نيازه‪P‬اي اساس‪P‬ي محس‪P‬وب م ‌‬
‫با اين شرط‌ها سركار داريم‪.‬‬
‫بطور مثال اگر هوا ابري باشد ممكن است چنين سخن بگوييم‪:‬‬

‫اگر هوا باراني باشد سپس چتري برمي‌دارم‪.‬‬

‫در غير اينصورت چتر برنمي‌دارم‪.‬‬
 ‫( ادامه )‬ ‫دستورالعمل های شرطی‬
‫در حالت كلي شرط را بصورت زير نمايش مي‌دهند‪:‬‬

‫‪yes‬‬ ‫عمل يا عملیات‬

‫شرط یا شروط ‪If‬‬

‫‪NO‬‬
‫عمل يا عملیات بعدي‬
 ‫مثال ‪5‬‬
‫فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي را از ورودي دريافت كرده‪ ،‬فرد‬
‫‪Start‬‬ ‫يا زوج بودن آن را تشخيص دهد‪.‬‬

‫‪A‬‬

‫‪Z ←A mod 2‬‬

‫‪Yes‬‬ ‫‪Even‬‬
‫‪Z=0‬‬
‫‪No‬‬

‫‪Odd‬‬

‫‪End‬‬
 ‫مثال ‪6‬‬
‫فلوچارتي رسم كنيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده‬
‫‪Start‬نمايد‪.‬‬
‫بزرگترين عدد را پيدا كرده در خروجي چاپ‬

‫‪A,B‬‬

‫‪Max ←A‬‬

‫‪Yes‬‬
‫‪B > Max‬‬ ‫‪Max ←A‬‬
‫‪No‬‬
‫‪Max‬‬

‫‪End‬‬
 ‫‪Start‬‬
‫مثال ‪7‬‬
‫خوانده و بصورت زیر تصمیم‬‫‪A,B‬‬‫عدد ‪,‬را‬
‫فلوچارتی رسم کنید که سه ‪C‬‬
‫گیری نماید‪:‬‬
‫جمع دو عدد دیگر‬
‫‪C=0‬‬‫حاصل‬‫‪ -‬اگر عدد سوم صفر بود ‪Y‬‬
‫‪D←A+B‬‬
‫‪ -‬اگر عدد سوم منفی بود تفاضل‪ N‬دو عدد دیگر‬
‫‪Y‬‬
‫‪ D←A-B‬را نمایش‬
‫ضرب دو عدد دیگر‬
‫‪ -‬در غیر حالتهای فوق حاصل ‪C<0‬‬
‫‪N‬‬ ‫دهد‪.‬‬
‫‪D←A*B‬‬

‫‪D‬‬

‫‪End‬‬
 ‫مثال ‪8‬‬
‫فلوچارتي رسم كنيد كه ریشه های یک معادله درجه ‪ 2‬را محاسبه‬
‫‪AX²+BX+C=0‬‬ ‫کند‪.‬‬
‫‪D=B²-4AC‬‬ ‫•‬
‫• اگر ‪ ، D<0‬معادله ریشه ندارد‬
‫• اگر ‪ ، D=0‬حاصل عبارت –‪ B/2A‬را در‪ X1‬و‪ X2‬قرار‬
‫بده‬
‫)‪( B  D ) /(2 A‬‬
‫را در‪ X1‬قرار بده‬ ‫• حاصل عبارت‬
‫)‪( B  D ) /(2 A‬‬
‫را در‪ X2‬قرار بده‬ ‫• حاصل عبارت‬
‫• مقادیر‪ X1‬و‪ X2‬را نمایش بده‬
 Start ) ‫( ادامه‬ 8 ‫مثال‬
A,B,C

2
D  B 4AC
Y

D<0 “No root”

N
X1← -B/2A Y
X2← X1 D=0
N
X 1  ( B  D ) / 2 A
X 2  ( B  D ) / 2 A

X1 , X2

End
 ‫ساختارهای کنترلی حلقه‬

‫در ح‪P‬ل بس‪P‬ياري از مس‪P‬ائل نی‪P‬از اس‪P‬ت یکس‪P‬ری از دس‪P‬تورات بص‪P‬ورت مک‪P‬رر‬
‫تک‪P‬رار ش‪P‬وند ت‪P‬ا ی‪P‬ک پروس‪P‬ه خ‪P‬اص انج‪P‬ام پ‪P‬ذیرد ی‪P‬ا ب‪P‬رای نوش‪P‬تن بعض‪P‬ی از برنام‪P‬ه‬
‫ها احتیاج است تعداد زیادی متغیر تعریف شود‪.‬‬

‫مزیت استفاده از حلقه‬

‫‪ -‬جلوگیری از اجرای دستورات تکراری‬

‫‪ -‬جلوگیری از تعریف متغیرهای اضافی‬
 ‫انواع حلقه ها‬

‫حلقه های با تکرار مشخص‬

‫حلقه های با تکرار نا مشخص‬
 ‫( ‪) For‬‬ ‫حلقه های با تکرار مشخص‬
‫در اين نوع حلقه‌ها تعداد تكرار مشخص مي‌باشد اين حلقه ها از‬
‫اجزاء زير تشكيل مي‌شود‪:‬‬
‫انديس حلقه‬
‫مقدار اوليه براي انديس حلقه‬
‫مقدار افزاينده براي انديس حلقه (معموال يك واحد در هرمرحله)‬
‫مقدار نهايي (تعداد تكرار حلقه)‬
‫شرطي براي كنترل تعداد تكرار حلقه‬
 ‫نمایش حلقه‪ For‬با فلوچارت‬
‫‪i=1‬‬

‫‪No‬‬
‫‪i <= n‬‬ ‫اتمام كار حلقه‬

‫‪Yes‬‬

‫مجموعه دستورات حلقه‬

‫‪i=i+1‬‬
 ‫مثال ‪9‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که اعداد ‪ 1‬تا ‪ 10‬را در خروجی نمایش دهد‪.‬‬
‫‪Start‬‬

‫‪i=1‬‬

‫‪No‬‬
‫‪i <= 10‬‬ ‫‪End‬‬

‫‪Yes‬‬

‫‪i‬‬

‫‪i=i+1‬‬
 ‫مثال ‪10‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که اعداد زوج ‪ 1‬تا ‪ 10‬را در خروجی‬
‫نمایش دهد‪.‬‬
‫‪Start‬‬

‫‪i=2‬‬

‫‪No‬‬
‫‪i <= 10‬‬ ‫‪End‬‬

‫‪Yes‬‬

‫‪i‬‬

‫‪i=i+2‬‬
 ‫مثال ‪11‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که اعداد زوج ‪ 1‬تا ‪ 10‬را در خروجی‬
‫نمایش دهد‪.‬‬
‫‪Start‬‬

‫‪i=2‬‬

‫‪No‬‬
‫‪i <= 10‬‬ ‫‪End‬‬

‫‪Yes‬‬

‫‪i‬‬

‫‪i=i+2‬‬
 ‫مثال ‪12‬‬
‫فلوچارتی رسم کنید که ‪ 5‬عدد از ورودی دریافت کرده‪،‬‬
‫‪Start‬کند‪.‬‬
‫مجموع و میانگین آنها را در خروجی چاپ‬
‫‪i=1‬‬
‫‪Sum = 0‬‬

‫‪No‬‬
‫‪i <= 5‬‬ ‫‪Sum‬‬
‫‪Yes‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪Sum/5‬‬

‫‪Sum = Sum + n‬‬

‫‪End‬‬
‫‪i=i+1‬‬
 ‫تمرین‬

‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه ‪ m‬ع‪P‬دد از ورودی دری‪P‬افت ک‪P‬رده و‬

‫مجموع و میانگین آنها را در خروجی نمایش دهد‪.‬‬
‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه ‪ 5‬ع‪P‬دد از ورودی خوان‪P‬ده تع‪P‬داد اع‪P‬داد‬
‫زوج را چاپ نماید‪.‬‬
‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه اض‪P‬الع ی‪P‬ک مثلث را ب‪P‬ه عن‪P‬وان ورودی‬
‫بگیرد و بگوید کدامیک از همه بزرگتر است‪.‬‬
 ‫تمرین‬

‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه دو ع‪P‬دد از ورودی دری‪P‬افت کن‪P‬دو اولی‬

‫را به توان دومی برساند و نتیجه را در خروجی نمایش دهد‪.‬‬
‫فلوچ‪P‬ارتي رس‪P‬م نمائيد ك‪P‬ه ی‪P‬ک ع‪P‬دد از ورودی دری‪P‬افت ک‪P‬رده‬
‫مقسوم علیه های آن را در خروجی نمایش دهد‪.‬‬
‫فلوچ‪P‬ارتی رس‪P‬م کنی‪P‬د ک‪P‬ه ی‪P‬ک ع‪P‬دد بزرگ‪P‬تر از ص‪P‬فر را خوان‪P‬ده‬
‫س‪P‬پس ب‪P‬ه تع‪P‬داد آن ع‪P‬دد‪ ,‬اع‪P‬داد دیگ‪P‬ری را خوان‪P‬ده مجم‪P‬وع و‬
‫میانگین آنها را نمایش دهد‪.‬‬
 ‫حلقه های تو در تو‬
‫الگوريتم‌‌هايي كه تا حال بكار برديم‪ ،‬فقط شامل يك حلقه بودند‪.‬‬
‫در ص‪P‬ورتي ك‪P‬ه در بس‪P‬ياري از مس‪P‬ائل ممكن اس‪P‬ت نياز ب‪P‬ه اس‪P‬تفاده‬
‫از چندحلق‪P‬ه در داخ‪P‬ل هم باش‪P‬يم‪ .‬در اين ن‪P‬وع حلقه‌ه‪P‬ا بايد دقت‬
‫بيش‪P‬تري ب‪P‬ه خ‪P‬رج دهيم‪ ،‬ت‪P‬ا مش‪P‬كلي پيش نيايد‪ .‬اگ‪P‬ر از حلقه‌ه‪P‬اي ن‪P‬وع‬
‫اول بص‪P‬ورت تودرت‪P‬و اس‪P‬تفاده ك‪P‬نيم در اينص‪P‬ورت ب‪P‬راي ه‪P‬ر حلق‪P‬ه‬
‫شرط نهايي و انديس اوليه جداگانه بايد تعريف كنيم ‪.‬‬
 ‫( ادامه )‬ ‫حلقه های تو در تو‬
‫در حلقه‌ه‪P‬اي تودرت‪P‬و ب‪P‬ه ازاي يكب‪P‬ار تك‪P‬رار حلق‪P‬ه اوليه‪ ،‬حلق‪P‬ه داخلي‬
‫ب‪P‬ه ان‪P‬دازه مق‪P‬دار نه‪P‬ايي خ‪P‬ود تك‪P‬رار مي‌ش‪P‬ود‪ .‬در ك‪P‬ل اگ‪P‬ر حلق‪P‬ه اوليه ‪n‬‬
‫بار تكرار شود و حلقه داخلي ‪m‬بار‪ ،‬در اينصورت كل حلقه ‪:‬‬
‫بار تك‪PP‬رار خواه‪PP‬د‬
‫شد‪.‬‬ ‫‪n*m‬‬
 ‫‪start‬‬ ‫مثال ‪13‬‬
‫که ‪i‬جدول ضرب ‪ 1‬تا ‪ 10‬را‬
‫نمایید ←‬
‫‪1‬‬ ‫فلوچارت برنامه ای را رسم‬
‫با استفاده از حلقه های تو در‪ Y‬تو ایجاد نماید‪.‬‬
‫‪i >=10‬‬ ‫‪stop‬‬
‫‪N‬‬
‫‪j←1‬‬

‫‪Y‬‬
‫‪j >=10‬‬ ‫‪i ← i+1‬‬
‫حلقه خارجی‬

‫‪N‬‬
‫‪p←i*j‬‬
‫حلقه داخلی‬

‫‪p‬‬

‫‪j ← j+1‬‬
 ‫مثال ‪14‬‬
‫فلوچارتي رسم نمائيد كه ‪ N‬را از ورودي دريافت كرده‪،‬‬
‫مجموع‬
‫‪S  1‬‬ ‫‪ N‬محاسبه نمايد‪3 :‬‬
‫‪2‬‬ ‫سري زير را‬
‫!‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫!‪3‬‬ ‫‪ .... ‬‬ ‫!‪N‬‬
‫‪i‬‬ ‫انديس حلقه اول‬

‫ورودی‪N‬‬

‫‪Fact‬‬ ‫محاسبه فاکتوریل‬

‫انديس حلقه داخلی‪j‬‬

‫‪sum‬‬ ‫مجموع‬
 start
)‫(ادامه‬ 14 ‫مثال‬
i=1
Sum = 1

No sum
* i<=N
yes
Fact = 1
j=2 End

No
j<=i sum = sum + i/ Fact
yes
Fact = Fact * j
i = i+1

j = j+1
*