Podstawowe zadania dowódcy

drużyny w zakresie POPL.

Dowódca drużyny ponosi odpowiedzialność za
wyszkolenie, utrzymanie wyposażenia i
sprzętu wojskowego w sprawności technicznej
oraz kształtowania poprawnych stosunków
międzyludzkich, a także za zapewnienie
przestrzegania przepisów bezpieczeństwa w
trakcie realizacji zadań.
 POPL
powszechna obrona przeciwlotnicza
Powszechna obrona przeciwlotnicza (POPL) to
zespół przedsięwzięć, mających na celu
samoobronę (samoosłonę) wojsk w sytuacji
zagrożenia lub bezpośredniego uderzenia
środków napadu powietrznego przeciwnika
(ŚNP). Powszechną obronę przeciwlotniczą
organizuje się w każdym rodzaju działań.
Organizatorami POPL są dowódcy na
wszystkich szczeblach dowodzenia.
 Powszechna obrona przeciwlotnicza
obejmuje:
1. rozpoznanie przeciwnika powietrznego;
2. alarmowanie pododdziałów o zagrożeniu z powietrza;
3. prowadzenie zorganizowanego ognia do celów
powietrznych posiadanymi środkami rażenia;
4. maskowanie przed rozpoznaniem z powietrza;
5. rozśrodkowanie wojsk;
6. przygotowanie schronów i ukryć (szczelin)
przeciwlotniczych;
7. likwidację skutków uderzeń środków napadu
powietrznego (ŚNP);
 Rozpoznanie przeciwnika powietrznego i
alarmowanie
Rozpoznanie ŚNP prowadzą obserwatorzy na
posterunku obserwacyjnym (PO), zapewniając:
1. wykrywanie ŚNP oraz alarmowanie pododdziałów
w celu niedopuszczenia do ich zaskoczenia atakiem
z powietrza;
2. rozpoznanie i identyfikację obiektów powietrznych;
3. zapewnienie bezpieczeństwa przelotu własnym
statkom powietrznym nad ugrupowaniem
własnego pododdział;
 Każdy posterunek musi mieć łączność z
dowódcą, którą należy dublować sygnałami
dźwiękowymi, świetlnymi lub chorągiewkami.
Obserwatorzy przestrzeni powietrznej są
odpowiedzialni za terminowe wykrycie i
zlokalizowanie zagrożenia powietrznego, w
sektorze, który przydzielił im dowódca.
Sektory obserwacji powinny być wybierane
tam, gdzie istnieją najlepsze warunki do
skrytego dolotu ŚNP do obiektu ataku
 Stawiając zadanie dla obserwatora (składu
PO) dowódca drużyny określa:
1.czas, miejsce rozwinięcia stanowiska obserwatora
(PO);
2. dozory, sektor lub główny kierunek obserwacji
oraz sposób jej prowadzenia;
3. sposób meldowania o zaobserwowanym
działaniu przeciwnika i wojsk własnych;
4. sposób alarmowania o zagrożeniu z powietrza;
5. przekazuje aktualny na dany dzień sygnał "Ja
Swój Samolot„
 W ramach przygotowania posterunku do
pracy obserwatorzy powinni:
1.wykonać prace inżynieryjne i maskowanie;
2. przygotować do pracy sprzęt obserwacyjno –
pomiarowy;
3. ustawić tabliczki orientacyjne;
4. przygotować do pracy środki sygnalizacji;
5. nawiązać łączność z dowódcą i złożyć meldunek o
gotowości posterunku do prac;
6. odnotować w „Dzienniku obserwacji" rozpoczęcie
pracy posterunku;
 Stanowisko dla obserwatora (PO) wybiera się z
dala od źródeł hałasu. Miejsce na posterunek
obserwacyjny powinno zapewniać:
1.prowadzenie okrężnej obserwacji przestrzeni powietrznej i
terenu;
2. dobry wgląd w teren na najbardziej prawdopodobnym
kierunku działania przeciwnika powietrznego i naziemnego;
3. ukrycie przed obserwacją naziemną i powietrzną
przeciwnika;
4. ochronę obserwatorów przed bezpośrednim ogniem
przeciwnika;
5. rozmieszczenie przyrządów obserwacyjnych i
pomiarowych oraz środków łączności;
Miejscami dogodnymi do rozmieszczenia PO
są:
wzgórza, strychy lub górne piętra budynków,
wieże.
Posterunek powinien być właściwie
rozbudowany pod względem inżynieryjnym
(okop, worki z piaskiem), zamaskowany oraz
posiadać łączność z przełożonym. W czasie
marszu obserwatorzy powinni znajdować się w
włazach lub lukach obserwacyjnych pojazdów.
Skład i wyposażenie posterunku
W skład obsady posterunku obserwacyjnego
wyznacza się:
• dowódcę posterunku obserwacyjnego i
• 2 - 3 obserwatorów pełniących dyżur na
zmianę (czas uzależniony od warunków
atmosferycznych).
 Wyposażenie posterunku:
lornetka przeciwlotnicza TZK;
lornetka polowa 7x45mm;
kątomierz - busola PAB;
busola polowa;
gong lub pistolet sygnałowy z odpowiednią ilością naboi sygnałowych;
tabliczki orientacyjne;
Sekundomierz;
okulary przeciwsłoneczne;
instrukcja PO;
dziennik obserwacji;
szkic działania;
przybory do pisania;
tablice informacyjne;
aparat telefoniczny.
Wskazywanie celów powietrznych prowadzi
się według:
1. stron świata: „LOTNIK – Z POŁUDNIA –DWA
SAMOLOTY-40” – przykład meldunku.
2. dozorów wyznaczonych uprzednio w terenie:
„LOTNIK – NAD TRZECIM – POJEDYŃCZY- 40”
– przykład meldunku.
3. kierunku marszu kolumny: „LOTNIK – Z
PRZODU – PARA ŚMIGŁOWCÓW – 40” –
przykład meldunku.
4. Według zegarka: „LOTNIK – NA PIERWSZEJ –
PARA ŚMIGŁOWCÓW – 40” – przykład
meldunku. „40” – odległość do celu w
hektometrach (1 hektometr =100 metrów).
 Działanie drużyny jako pododdziału
wyznaczonego do zwalczania NLC

Drużyna może być zawczasu wyznaczona do

walki z niskolecącymi celami powietrznymi
(NLC) przeciwnika w ramach pododdziału
dyżurnego wyznaczonego do zwalczania
przeciwnika powietrznego.
 Przygotowując drużynę (załogę) do realizacji
zadania dowódca drużyny powinien otrzymać
następujące wytyczne:
1. miejsce rozwinięcia stanowiska ogniowego;
2. kierunek (sektor) prowadzenia ognia;
3. zasady wyboru celu;
4. prawdopodobne rubieże ataku ŚNP;
5. sposób meldowania o wynikach działalności
ogniowej;
6. sygnały dowodzenia;
 Dowódca drużyny stawiając zadanie
powinien określić:
1. miejsce i czas zajęcia stanowiska ogniowego;
2. sektor ognia;
3. sygnały dowodzenia (do otwarcia ognia,
przerwania ognia);
4. nastawy celowników;
 Zasady wykonywania strzelań:
Do celów powietrznych strzela się pociskami
przeciwpancerno-zapalającymi. Postawa
strzelecka powinna zapewniać dobre oparcie i
możliwość obracania się strzelającego.
Najdogodniej jest strzelać z transzei, okopów,
lejów, rowów, z zakrycia, w postawie
strzeleckiej siedzącej, leżącej, klęczącej lub
stojącej.
Zasady stosowania wyprzedzeń podczas strzelania
do celów powietrznych:
1. Do śmigłowców:
• podczas strzelania na odległość do 500 m,
tyle sylwetek ile wynosi odległość strzelania
w setkach metrów;
• podczas strzelania na odległość ponad 500 m,
tyle sylwetek ile wynosi odległość strzelania
w setkach metrów razy 1,5.
2. Do samolotów bezpilotowych:
• podczas strzelania na odległość do 500 m 5-60;
• podczas strzelania na odległość ponad 500 m 8-100.
Ogień do celu otwiera się na komendę dowódcy i
prowadzi seriami po 5-10 strzałów w serii, a w
momencie zbliżania się celu do widocznych torów
pocisków prowadzi się ogień ciągły.
W zależności od odległości od odległości wykrycia
celu i jego kursu wykonuje się następujące rodzaje
zapór ogniowych:
pionowa, pochyła i prostopadła.
 Pionowa zapora ogniowa
Pionową zaporę ogniową wykonuje
się wówczas, gdy odległość
wykrycia celu jest mniejsza niż
2500 m, jego kurs przechodzi nad
ugrupowaniem pododdziału (kurs
„ZERO”). Na komendę dowódcy:
Uwaga pluton DO SAMOLOTU,
PIONOWA – OGNIA żołnierze
ustawiają broń pionowo i wszyscy
jednocześnie otwierają ogień.
Komenda do otwarcia ognia
powinna być wydana gdy cel
znajduje się w odległości około
700 m od strzelających.
 Pochyła zapora ogniowa
Pochyłą zaporę ogniową stosuje się w
przypadku, gdy odległość do celu jest
Pamiętać jednak trzeba
większa niż 2500 m, jego kurs przechodzi aby zachować
nad ugrupowaniem pododdziału,
wówczas to żołnierze ustawiają broń pod niezbędne warunki
kątem zbliżonym do 45o w stosunku do
poziomu i otwierają ogień w kierunku
bezpieczeństwa
zbliżającego się celu na komendę utrzymując odległość
dowódcy: Uwaga pluton DO SAMOLOTU,
POCHYŁA – OGNIA. Komenda OGNIA między żołnierzami min.
powinna być podana w momencie, gdy
cel znajduje się około 1000 m od
3-4 kroki.
strzelającego pododdziału. Ogień
prowadzony jest do momentu podania
komendy o jego przerwaniu przez
dowódcę lub wyczerpaniu się amunicji w
magazynkach.
 Prostopadła zapora ogniowa
Prostopadłą zaporę ogniową stosuje się, gdy kurs samolotu przechodzi
w pewnej odległości nad ugrupowaniem pododdziału. W ten sam
sposób zwalcza się samoloty nurkujące na sąsiedni pododdział lub
obiekt, położony w odległości do 500 m. Postawienie prostopadłej
zapory ogniowej polega na prowadzeniu ognia do punktu na kursie
celu określonego przez obrót broni o około 600 w kierunku lotu celu.
Praktycznie odbywa się to w sposób następujący – po wskazaniu
samolotu przez dowódcę żołnierz celują do niego, a następnie na
jego komendę OGNIA szybko przesuwają punkt celowania (wykonują
zwrot) przed cel o ok. 600 i prowadzą ogień. W celu wykonania
zapory prostopadłej podaje się komendę :
Uwaga pluton DO SAMOLOTU, PROSTOPADŁA – OGNIA.
 Wielkość wyprzedzenia przyjmuje się
następująco:
1. podczas strzelania na odległość do 200 m –
0,5 sylwetki na każde 100 m strzelania;
2. podczas strzelania na odległość ponad 200 m
– jedną sylwetkę na każde 100 m odległość
do celu.
Przedsięwzięcia drużyny w ramach maskowania,
rozśrodkowania i przygotowania ukryć
(szczelin przeciwlotniczych)
Rozśrodkowanie wojsk polega na rozmieszczeniu sił i środków w
odstępach i odległościach określonych normami w celu
zmniejszenia skutków uderzeń ŚNP. Stanowiska ogniowe
(szczeliny przeciwlotnicze) muszą odpowiadać następującym
wymaganiom:
1. zapewniać prowadzenie obserwacji wzrokowej w sektorze nie
mniejszym niż 180 stopni;
2. umożliwić bezpieczne prowadzenie ognia z broni strzeleckiej lub
pokładowej (postawienie zapory pochyłej) w wycinku nie
mniejszym niż 90 stopni;
3. znajdować się z dala od linii wysokiego napięcia lub innych
przedmiotów utrudniających obserwację lub strzelanie.
 Dowódca drużyny przystępując do realizacji
przedsięwzięć w ramach maskowania,
rozśrodkowania i przygotowania ukryć
powinien otrzymać następujące wytyczne:
1. zasady rozśrodkowania żołnierzy i sprzętu
bojowego;
2. miejsce i czas wykonania ukryć (szczelin
przeciwlotniczych);
3. sposób maskowania stanu osobowego i
sprzętu bojowego;
 Dowódca drużyny stawiając zadanie powinien:
1. określić sposób rozśrodkowania drużyny (wskazać
miejsca);
2. określić dokładnie miejsce wykonania szczelin
przeciwlotniczych oraz czas zakończenia prac;
3. sprecyzować sposoby maskowania żołnierzy i sprzętu
bojowego (etatowy sprzęt maskujący lub warunki
terenowe);
4. zasady przestrzegania maskowania świetlnego,
zastosowania przyrządów noktowizyjnych, zaciemniania;
5. sygnały dowodzenia;
Zadania dowódcy drużyny w zakresie POPL w
warunkach garnizonowych
Zadania dowódcy drużyny po ogłoszeniu przez
służbę dyżurną alarmu powietrznego
(„UWAGA, OGŁASZAM ALARM POWIETRZNY"):
1. nadzoruje pobranie broni, hełmów, masek
żołnierzy wyznaczonych do pododdziału
dyżurnego;
2. kieruje kierowcę do garaży celem
wyprowadzenia pojazdu wyznaczonego do
pododdziału dyżurnego;
3. dowodzi drużyną w trakcie zajmowania
stanowisk ogniowych, osiągnięcia gotowości
do prowadzenia ognia jako pododdział
dyżurny;
4. organizuje obserwację powietrzną zgodnie z
wytycznymi przełożonego;
5. nadzoruje zajecie ukryć/schronów przez
żołnierzy drużyny w przypadku gdy nie są
wyznaczeni do pododdziału dyżurnego;
Odpowiedzialność za organizację POPL przypada
każdemu dowódcy, jednakże brak wytycznych
nie zwalnia od obowiązków realizacji tych
przedsięwzięć. Szczegółowe informacje
zawarte są w instrukcji: Powszechna obrona
przeciwlotnicza sygn. DWLąd. 12/2002