Jalodar (Ascites of Hepatic-Origin)
Jalodar (Ascites of Hepatic-Origin)
Jalodar (Ascites of Hepatic-Origin)
• प्लीहाशोग्रहणीदोषकशजनात्किजववभ्रिात् |
क्लिष्टानािप्रतीकाराद्रौक्ष्याद्वे गववधारणात् ||१३||
Signs Symptoms
1. Abdominal Distention 1. Flatulence
2. Padal Oedema 2. Loss of Appetite
3. Peri-orbital Oedema 3. Weakness
(Puffiness on Face)
Udar-rog Bhed (Types)
पृथग्दोषैः सििैश्च प्लीहबद्धक्षतोदकैः|
सम्भवन्त्युदराण्यष्टौ तेषां वलङ्गं पृथक् शृणु||२२||
Types of Udar-rog-
1. Vatodar 2. Pittodar
3. Kaphodar 4. Sannipatodar
5. Plihodar 6. Baddhodar
7. Kshatodar 8. Jalodar
Vatodar Nidan-samprapti (Vishishta)
रूक्षाल्पभोर्नायासवेगोदावतजकशजनैः |
वायुः प्रकुवपतः
Vayu- Dravyat, Gunat, Karmat Sthanasanshraya at
कुवक्षहृद्बक्लिगुदिागजगः||२३||
generating pressure-originated signs & symptoms
हत्वाऽवग्नं कफिुद्धूय due to similarity in Sheet-guna
तेन रूद्धगवतितः| obstruction because of Shleshma
आविनोत्युदरं र्न्तोस्त्वङ्ां सान्तरिावितः||२४||
Abdominal-distention due to Srotoradha by
Kapha and Sthan-sanshrita-prakupit-vat involving Ras-
rakta & Mansavah-srotas.
Vatodar- Signs & Symptoms
तस्यरूपावण-
1.-4.कुवक्षपावणपादवृषणश्वयथुः,5. उदरववपाटनि्,
6. अवनयतौ ि वृक्लद्धह्रासौ, 7.-8.-11. कुवक्षपाश्वजशूलो
दावताज ङ्गिदज 12. पवजभेद 13.शुष्ककास 14.कार्श्यज
15.-17. दौबजल्यारोिकाववपाकाः, 18. अधोगुरुत्वं,
19.-21. वातविोिूत्रसङ्गः, 22.-27. र्श्यावारुणत्वं ि
नखनयनवदनत्वङ्िूत्रविजसाि् , अवप 28. िोदरं
तन्ववसतरार्ीवसरासन्तति् , 29. आहतिाध्मात
दृवतशब्दवद्भववत, 30. वायुश्चोवजिधक्लियजक् ि 31.
सशूलशब्दश्चरवत, एतद्वातोदरविवत ववद्यात्||२५||
•
Pittodar- Signs & Symptoms
कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णाग्न्यातपसेवनैः |
ववदाह्यध्यशनार्ीणैश्चाशु सिाविति् ||२६||
प्राप्यावनलकफौ रुद् वा िागजिुन्मागजिाक्लथथति् |
वनहन्त्यािाशये ववनं र्नयत्युदरं ततः ||२७||
Cirrhosis of Liver in Ayurveda
1. Vatodar 2. Pittodar
3. Kaphodar 4. Sannipatodar
These are presentation as per Prakruti-sam-
samvet pattern
6. Baddhodar 7. Kshatodar
Concerned with Shalyavid mainly
Plihodar(Yakritudar) is topic of our concern,
where Management of pre-ascitic Liver-cirrhosis
instructed in details.
Jalodar- may be a complication of all but mainly it
is concerned with Plihodar(Yakritudar).
Plihodar(Yakritudar) Nidan-Samprapti
Shakhastha Symptoms- 5
Dourbalya, Angasad, Parvabheda, Mridu-jwar,
Karshya.
Marmasthisandhi Symp.- 4
Tamah-pravesha, Moorchchha, Kas, Shwasa,
Classification of Symptomtology-2
Dhatu/Srotas involvement Symptoms
1. Ras- • Daurbalya, Mridujwar
2. Rakta- • Agninasha, Udar-vaivarnya
3. Mansa- • Angamarda, Angavasad
4. Meda- • Karshya
5. Asthi- • Parva-bheda
6. Majja- • Tamah-pravesha, Moorchchha
7. Shukra • None
8. Udak-vah- • Pipasa
9. Pran-vah- • Kas, Shwas
10. Mutra-vah- • Aanah,
11. Purish-vah- • Varchograh, Koshthavat, Shoola
12. Anna-vah- • Chchhardi, Arochak, Aasyavairasya, Avipak
Jalodar- Nidan-Samprapti(Specific)
1.िेहपीतस्य िन्दाग्नेः क्षीणस्यावतकृशस्य वा |
Pre-existing Mandagni/Ksheen/Atikrisha>Snehapan=Jalodar.
2.अत्यम्बुपानान्नष्टेऽग्नौ िारुतः िोवि संक्लथथतः ||४५||
Same Mandagni/Ksheen/Atikrisha>Atyambupan=Jalodar.
Final triggering Nidanas- manifest Jalodar, No. 2 is commonly seen.
स्रोतःसु रुद्धिागेषु 1.कफ 2.श्चोदकिूक्लच्छजतः |
वधजयेतां 3.तदे वाम्बु स्वथथानादु दराय तौ ||४६||
1. Kapha- Kapha(Ras-albumin)- Osmotic Pressure
2. Udak- Ingested Water- Hydrostatic Pressure
3. Ambu- Transudative ascitic fluid result of स्रोतुःसु रुद्धमागेषु
in form of Hepatic-necrosis originated Portal-hypertension.
Jalodar- Signs & Symptoms
• तस्य रूपावण-
अनन्नकाङ्क्षावपपासागुदस्रावशूलश्वासकासदौबजल्यावन, अवप
िोदरं नानावणज रावर्वसरासन्ततिुदकपूणज दृवतक्षोभसंस्पशं
भववत, एतदु दकोदरविवत ववद्यात् ||४७||
Signs Symptoms
1. Engorged Veins 1. Anorexiea
2. Ascitis 2. Thirst
3. Dull sound on percussion 3. Anal secretion
4. Pain
5. Dyspnoea
6. Coughing
7. Weakness
Jalodar- Needs Quick & cautious
Management before its manifestation
• तत्र अविरोत्पन्निनुपद्रविनुदकिप्राप्तिुदरं
त्वरिाणवश्चवकत्सेत्; उपेवक्षतानां ह्येषां दोषाः
स्वथथानादपवृत्ता पररपाकाद् द्रवीभूताः सन्धीन्
स्रोतां वस िोपिेदयक्लन्त, स्वेदश्च बाह्येषु स्रोतःसु
• प्रवतहतगवतक्लियजगववत्ठविानिदे वोदकिाप्याययवत;
Jalodar- Ajatodak Avastha
तत्र वपच्छोत्पत्तौ िण्डलिुदरं गुरुक्लिवितिाकोवठतिशब्दं
िृदुस्पशजिपगतरार्ीकिाक्रान्तं नाभ्यािेवोपसपजवत |
Jalodar- Jatodak Avastha
तस्य रूपावण-
1. कुक्षेरवतिात्रवृक्लद्धः,-
Excessive abdo. distention
2. वसरान्तधाज नगिनि् ,-
Disappearance of engorged superficial veins
3. उदकपूणजदृवतसङ्क्षोभसंस्पशजत्वं ि||४८||
On percussion fluid thrill.
Complication of Jalodar
तदाऽऽतुरमुप्रवाुः स्पृशक्लन्त-
1.छर्द्द 2.तीसार 3.तमक 4.तृष्णा 5.श्वास 6.कास
7.र्हक्का 8.दौबदल्य 9.पाश्वदशूला 10.रुर्च 11.स्वरभेद
12.मूत्रसङ्गादयुः;तथार्वधमर्चर्कत्स्यं
र्वर्द्ार्दर्त||४९||
Prognosis of Udar-rog
• www.kayachikitsagau.blogspot.com