‫‪4/24/2020‬‬

‫ريزپردازندهها و زبان اسمبلي‬

‫فصل سوم‬
‫ميكروكنترلرها و سيستمهاي تعبيهشده‬

‫محمدعلي شفيعيان‬
‫‪http://shafieian-education.ir‬‬

‫‪1‬‬

‫سيستم هاي تعبيه شده‬

‫• سيستم تعبيه شده ﺑه اين معﻨاسﺖ كه پروسسور‬

‫)پردازنده( و ساير امكانات در يك سيستم واحد ﮔﻨﺠانده‬
‫شده اند‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫• استفاده از تراشه ‪ASIC‬‬

‫• استفاده از قطعات ﮔسسته‬
‫• استفاده از كامپيوترهاي صﻨعتي‬
‫• استفاده از تراشه هاي ﺑرنامه پذير از قبيل ‪ CPLD‬و‬
‫‪FPGA‬‬
‫• استفاده از پردازنده ها‬

‫‪3‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از تراشه ‪ASIC‬‬

‫• ‪ ASIC‬مﺨفﻒ ‪ Application Specific Integrated Circuit‬اسﺖ‪.‬‬
‫• در اين روش كليه نيازهاي سيستم در قاﻟﺐ يك مدار مﺠتمﻊ‪ ،‬توسﻂ تكﻨوﻟوژي‬
‫‪ VLSI‬و ﺑه صورت ﺑهيﻨه طراحي مي شود‪.‬‬

‫عيب‬

‫ﻓقﻂ در سيستم هايي ﺑا توﻟيد ﺑاﻻ مانﻨد‬ ‫• هزيﻨه اوﻟيه طراحي مهﻨدسي ﺑاﻻ‬
‫ﮔوشي هاي تلفن همراه يا كارﺑردهاي‬
‫نظامي كه كارآيي و قاﺑليﺖ اطميﻨان‬
‫• طي نمودن پروسه زمان ﺑر و پرهزيﻨه‬
‫اهميﺖ دارد‪ ،‬استفاده مي شود‪.‬‬ ‫طراحي تراشه در زمان ارتقاي سيستم‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از قطعات ﮔسسته‬

‫• طراحي سيستم توسﻂ اﻟمان هايي مانﻨد ترانزيستورها و تراشه هايي مانﻨد‬
‫سري ‪ 74XX‬انﺠام مي شود‪.‬‬

‫عيب‬

‫• ﺑه دﻟيل تعداد اﻟمان هاي زياد مورد استفاده‪ ،‬اﺑعاد و صرف توان سيستم ﺑسيار‬
‫امروزه ﺑه ندرت از اين روش استفاده مي شود‬ ‫اﻓزايش مي ياﺑد‬

‫‪5‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از كامپيوترهاي صنعتي‬

‫• در ﺑرخي از كارﺑردها مانﻨد دستگاه هاي خودپرداز ‪ ATM‬مي توان از‬
‫كامپيوترهاي صﻨعتي ﺑه عﻨوان پردازنده استفاده كرد‪.‬‬

‫مزايا‬

‫• سﺨﺖ اﻓزار سيستم ﺑه صورت آماده ﺑوده و نيازي ﺑه طراحي ندارد‪.‬‬

‫• سيستم عامل هاي موجود از قبيل ‪ Linux‬و ‪ Windows CE‬كليه‬
‫سرويس هاي اصلي مورد نياز سيستم را تأمين مي كﻨد‪.‬‬
‫• مي توان از ﺑسته هاي نرم اﻓزاري متعددي ﺑراي نوشتن ﺑرنامه استفاده نمود‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از كامپيوترهاي صنعتي‬

‫معايب‬

‫• اﺑعاد ﺑزرگ و مصرف توان ﺑاﻻي سيستم ﺑاعﺚ مي شود كه در ﺑسياري از‬
‫سيستم هاي كم مصرف و قاﺑل حمل نتوان از اين روش استفاده كرد‪.‬‬
‫• سيستم عامل هاي معمول مانﻨد ويﻨدوز قاﺑليﺖ اطميﻨان ﺑاﻻيي ندارند و‬
‫نمي توان در كارﺑردهاي حساس از آن ها استفاده كرد‪.‬‬
‫• ﺑه صورت ﺑﻼدرنگ )‪ (Real Time‬عمل نمي كﻨﻨد كه همين امر‪ ،‬كارﺑرد آنها را‬
‫محدود مي كﻨد‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از تراشه هاي برنامه پذير از قبيل ‪ CPLD‬و ‪FPGA‬‬

‫• اين ادوات در مقايسه ﺑا تراشه هاي ‪ ASIC‬هزيﻨه طراحي اوﻟيه كمتري دارند‪.‬‬
‫• كارد اصلي تراشه هاي ‪ FPGA‬در سيستم هاي پردازش اطﻼعات موازي و‬
‫پرسرعﺖ اسﺖ‪.‬‬
‫• از تراشه هاي ‪ CPLD‬ﺑيشتر ﺑه عﻨوان كﻨترل كﻨﻨده حاﻓظه استفاده مي شود‪.‬‬
‫عيب‬

‫كمتر ﺑه عﻨوان كﻨترل كﻨﻨده اصلي‬ ‫• مصرف توان تراشه هاي ‪ FPGA‬ﺑيش از‬
‫سيستم در ادوات تعبيه شده‬
‫استفاده مي شوند‪.‬‬ ‫ميكروكﻨترﻟرها اسﺖ‬

‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫روش هاي پياده سازي سخت افزار در سيستم هاي تعبيه شده‬

‫استفاده از پردازنده ها‬

‫ميكروپروسسورهاي عمومي )همه مﻨظوره(‬

‫پردازنده هاي ‪DSP‬‬

‫• ﺑا توجه ﺑه‬
‫نوع كارﺑرد‬
‫ميكروكﻨترﻟرها‬

‫‪9‬‬

‫ميكروپروسسورها‬
‫• نﺨستين ميكروپروسسور در سال ‪ ١٩٧٤‬توسﻂ شركﺖ ‪ Intel‬ﺑه ﺑازار عرضه‬
‫شد‪.‬‬
‫‪ ٨‬ﺑيتي‬ ‫‪ ١٦‬ﺑيتي‬ ‫‪ ٣٢‬ﺑيتي‬ ‫‪ ٣٢‬ﺑيتي‬ ‫‪ ٦٤‬ﺑيتي‬

‫‪8080‬‬ ‫‪8086‬‬ ‫‪80186‬‬ ‫‪80286‬‬ ‫‪80386‬‬ ‫‪80486‬‬ ‫‪Pentium‬‬

‫افزايش سرعت‬

‫افزايش قدرت پردازش‬

‫افزايش ظرفيت حافظه‬

‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫معماري ميكروپروسسورها‬

‫‪Address Bus‬‬

‫‪Program Counter‬‬

‫‪ALU‬‬ ‫‪Register‬‬

‫‪Instruction Decoder‬‬

‫‪Data Bus‬‬

‫‪11‬‬

‫معماري ميكروپروسسورها‬
‫• در حاﻟﺖ كلي‪ ،‬پردازنده ها داراي ادوات داخلي يا ادوات ورودي ـ خروجي‬
‫نمي ﺑاشﻨد و از ﮔذرﮔاه هاي داده و آدرس ﺑراي ارتباط ﺑا اجزاي جانبي‬
‫استفاده مي كﻨﻨد‪.‬‬

‫معماري ‪Von Neumann‬‬

‫• دو معماري متفاوت‬
‫ﺑراي دسترسي ﺑه حاﻓظه‬
‫معماري ‪Harvard‬‬

‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫معماري ‪Von Neumann‬‬

‫• ﮔذرﮔاه آدرس و داده ﺑراي دسترسي ﺑه حاﻓظه كد از قبيل ‪،ROM‬‬
‫‪ EEPROM‬و ‪ Flash‬و حاﻓظه داده )‪ (RAM‬مشترك اسﺖ‪.‬‬

‫‪Program‬‬
‫‪Data Bus‬‬ ‫‪Memory‬‬
‫‪Processor‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Address Bus‬‬ ‫‪Memory‬‬

‫‪13‬‬

‫معماري ‪Von Neumann‬‬

‫مزايا‬

‫• سادﮔي و اقتصادي ﺑودن‬

‫عيب‬

‫• ﺑا اجراي دستوراتي كه ﺑا حاﻓظه در ارتباط هستﻨد‪ ،‬ﻓراخواني دستور ﺑعد تا‬

‫كامل شدن نوشتن يا خواندن از حاﻓظه داده متوقﻒ مي شود و ﺑه اين ترتيﺐ‬
‫سرعﺖ اجراي دستورها كاهش مي ياﺑد‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪7‬‬
 4/24/2020

Von Neumann ‫تقسيم بندي فضاي حافظه در معماري‬

0x 0000 0000
Boot Memory
Flash Memory
SRAM Memory
0x 0FFF FFFF

Unused

0x F000 0000
I/O Ports
ADC
Peripherals

CAN
0x FFFF FFFF

15

Harvard ‫معماري‬
.‫ﮔذرﮔاه آدرس و داده ﺑراي دسترسي ﺑه حاﻓظه كد و حاﻓظه داده جدا اسﺖ‬

Data Bus Data Bus

Program
Data Processor Memory
Memory
Address Bus Address Bus

16

8
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫معماري ‪Harvard‬‬
‫مزايا‬

‫پردازنده مي تواند همزمان ﺑا اجراي دستوراتي كه ﺑا حاﻓظه داده در ارتباط هستﻨد‬

‫ﺑه واكشي دستور ﺑعدي ﺑپردازد‬

‫اﻓزايش كارآيي و سرعﺖ پردازش سيستم‬

‫‪17‬‬

‫تقسيم بندي فضاي حافظه در معماري ‪Harvard‬‬

‫‪0x FFFF FFFF‬‬ ‫‪0x FFFF FFFF‬‬

‫‪Unused‬‬ ‫‪Stack‬‬
‫‪External Memory‬‬ ‫‪Register File‬‬
‫‪Flash Bank 1‬‬ ‫‪Unused‬‬
‫‪Flash Bank 0‬‬ ‫‪SRAM‬‬
‫‪0x 0000 0000‬‬ ‫‪0x 0000 0000‬‬

‫‪Program Memory‬‬ ‫‪Data Memory‬‬

‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫پردازنده هاي ‪ RISC‬و ‪CISC‬‬

‫يكي از پارامترهاي مهم در تقسيم ﺑﻨدي ميكروپروسسورها نحوه‬

‫كد كردن دستور اﻟعمل ها مي ﺑاشد‪.‬‬

‫‪CISC‬‬ ‫‪RISC‬‬
‫‪Complex Instruction Set‬‬ ‫‪Reduced Instruction Set‬‬
‫‪Computer‬‬ ‫‪Computer‬‬

‫‪19‬‬

‫ويژﮔي هاي پردازنده هاي ‪RISC‬‬

‫تعداد دستوراﻟعمل ها و پيچيدﮔي كد كردن آنها كاهش ياﻓته‪ ،‬در مقاﺑل‬ ‫•‬
‫سرعﺖ اجراي آنها اﻓزايش مي ياﺑد‪.‬‬
‫ﺑه دﻟيل سادﮔي دستورات‪ ،‬اجراي آنها در يك سيكل كﻼك انﺠام مي شود‪.‬‬ ‫•‬
‫ﺑا توجه ﺑه سادﮔي دستورات‪ ،‬اجراي آنها توسﻂ سﺨﺖ اﻓزار انﺠام مي شود‬ ‫•‬
‫)كﻨترل سﺨﺖ اﻓزاري(‬
‫ﺑﺨش قاﺑل توجهي از ﻓضاي تراشه ﺑه عﻨوان رجيسترها و حاﻓظه نهان استفاده‬ ‫•‬
‫مي شود‪.‬‬
‫نوشتن ﺑرنامه اسمبلي آن مشكل اسﺖ‪.‬‬ ‫•‬
‫استفاه ازروش ‪ Pipeline‬ﺑسيار رايج اسﺖ‪.‬‬ ‫•‬

‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ويژﮔي هاي پردازنده هاي ‪CISC‬‬

‫ﺑه دﻟيل تعداد زياد دستوراﻟعمل ها و پيچيدﮔي كد كردن دستوراﻟعمل ها‪،‬‬ ‫•‬
‫سرعﺖ اجراي آنها كاهش مي ياﺑد‪.‬‬
‫ﺑه دﻟيل پيچيدﮔي دستوراﻟعمل ها اجراي آنها در چﻨدين سيكل كﻼك انﺠام‬ ‫•‬
‫مي شود‪.‬‬
‫ﺑه دﻟيل پيچيدﮔي دستورها‪ ،‬اجراي آنها توسﻂ ميكروكد انﺠام مي شود )كﻨترل‬ ‫•‬
‫ريزﺑرنامه نويسي(‪.‬‬
‫تعداد رجيسترها و نيز حاﻓظه نهان‪ ،‬محدود مي ﺑاشد‪.‬‬ ‫•‬
‫نوشتن ﺑرنامه اسمبلي آن ساده تر اسﺖ‪.‬‬ ‫•‬
‫• ﺑه ندرت از روش ‪ Pipeline‬ﺑراي آنها استفاده مي شود‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫پردازنده هاي ‪DSP‬‬

‫• معماري پردازنده هاي ‪ DSP‬ﺑراي انﺠام پردازش هاي ديﺠيتال مانﻨد‬
‫محاسبات ‪ ،FFT‬ﻓيلترهاي ديﺠيتال و ‪ ...‬ﺑهيﻨه سازي شده اند‪.‬‬
‫• در اين نوع پردازنده ها از واحد هاي ويژه ‪Multiplier ) MAC‬‬
‫‪ (Accumulator‬ﺑراي تسريﻊ در انﺠام عمليات ضرب و جمﻊ ﺑر روي آرايه اي‬
‫از اطﻼعات نمونه ﺑرداري شده و نيز اﻓزايش سرعﺖ پردازش استفاده‬
‫مي شود‪.‬‬
‫• زمان ﻻزم ﺑراي اجراي اﻟگوريتم در تراشه ‪ TMS320C6203‬ﺑا ﻓركانس‬
‫كﻼك ﺑراﺑر ﺑا ‪ ٣٠٠ MHz‬ﺑسيار كمتر از پردازنده ‪ Pentium‬ﺑا ﻓركانس‬
‫كﻼك ﺑراﺑر ﺑا ‪ ١ GHz‬اسﺖ‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫پردازنده هاي ‪DSP‬‬

‫در سيستم هاي تعبيه شده از پردازنده هاي ‪ DSP‬استفاده نمي شود‬

‫معموﻻً ﻓاقد امكانات جانبي مانﻨد‬

‫‪ DAC ،ADC‬و پورت هاي ‪ USB‬و‬ ‫از‬ ‫ﺑيشتر‬ ‫قيمﺖ آنها ﺑسيار‬
‫‪ LAN‬مي ﺑاشﻨد‪.‬‬ ‫ميكروكﻨترﻟرها مي ﺑاشد‬

‫در سيستم هاي پردازش ﮔر صوت و تصوير استفاده مي شوند‬

‫‪23‬‬

‫ميكروكنترلرها‬
‫• ﺑا اﻓزودن حاﻓظه و ادوات ‪ I/O‬ﺑه ميكروپروسسورها و قرار‬
‫دادن آنها در يك تراشه‪ ،‬ميكروكﻨترﻟرها ﺑه وجود‬
‫مي آيﻨد‪.‬‬
‫• عملكرد آنها مشاﺑه ﺑا كامپيوترهاي شﺨصي و ادوات جانبي‬
‫در مقياس كوچكتر مي ﺑاشد‪.‬‬
‫• ﺑه دﻟيل ﺑرخورداري از كليه ﺑﺨش هاي مورد نياز‪ ،‬استفاده‬
‫از آنها در سيستم هاي تعبيه شده ﺑسيار رايج اسﺖ‪.‬‬

‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ميكرو كنترلرها‬
‫• ﺑلوك هايي كه معموﻻً در ميكروكﻨترﻟرها مورد استفاده قرار‬
‫مي ﮔيرند‪:‬‬
‫– مبدل ‪ADC‬‬
‫– پورت سريال‬
‫تايمر )‪(Timer‬‬ ‫–‬
‫موﻟد ‪PWM‬‬ ‫–‬
‫پورت هاي موازي‬ ‫–‬
‫كﻨترل كﻨﻨده وقفه‬ ‫–‬
‫– ‪Watch dog Timer‬‬

‫‪25‬‬

‫انواع ميكروكنترلرها با توجه به حوزه كاربرد‬

‫• ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ ٤‬ﺑيتي‬
‫– از حاﻓظه هاي چﻨد صد ﺑايتي استفاده مي كﻨﻨد‬
‫– معماري ساده اي دارند‬
‫– مصرف توان آنها كم اسﺖ‬
‫– كارﺑرد آنها در سيستم هاي از قبيل كﻨترل كﻨﻨده هاي راه دور‪،‬‬
‫سيستم هاي هشداردهﻨده‪ ،‬كﻨترﻟر صفحه كليد كامپيوتر و موارد‬
‫مشاﺑه مي ﺑاشد‪.‬‬
‫– نمونه اي از اين تراشه ها را مي توان ميكروكﻨترﻟرهاي سري‬
‫‪ MARC4‬محصول شركﺖ ‪ ATmel‬را نام ﺑرد‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫انواع ميكروكنترلرها با توجه به حوزه كاربرد‬

‫• ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ ٨‬ﺑيتي‬
‫– از رايج ترين انواع پردازنده مي ﺑاشﻨد‪.‬‬
‫– حاﻓظه ﺑه كار رﻓته در آنها در حد چﻨد كيلوﺑايﺖ اسﺖ‪.‬‬
‫– ﺑرنامه نويسي اين تراشه ها توسﻂ زﺑان اسمبلي و يا زﺑان هاي‬
‫سطﺢ ﺑاﻻ از قبيل ‪ Basic‬و ‪ C‬انﺠام مي شود‪.‬‬
‫– نسل قديمي اين ميكروكﻨترﻟرها از قبيل ‪ 86HC11‬و ‪ 8051‬از‬
‫معماري ‪ CISC‬استفاده مي كردند؛ اما تراشه هاي جديد از‬
‫قبيل خانواده ‪ PIC‬و ‪ AVR‬از معماري ‪ RISC‬استفاده‬
‫مي كﻨﻨد‪.‬‬

‫‪27‬‬

‫انواع ميكروكنترلرها با توجه به حوزه كاربرد‬

‫• ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ ١٦‬و ‪ ٣٢‬ﺑيتي‬
‫– حﺠم حاﻓظه ﺑه كار رﻓته در آنها از چﻨد ده كيلو ﺑايﺖ تا چﻨد صد‬
‫مگاﺑايﺖ مي ﺑاشد‪.‬‬
‫– ﺑه كار ﮔيري آنها در سيستم هاي تعبيه شده ﺑسيار رايج اسﺖ‪.‬‬
‫– ﺑرنامه نويسي آنها معموﻻً توسﻂ زﺑان ‪ C‬انﺠام مي شود‪.‬‬
‫– در ﺑرخي موارد‪ ،‬سيستم عامل هاي ﺑﻼدرنگ مانﻨد ‪ Linux‬و‬
‫‪ Windows CE‬ﺑه عﻨوان هسته نرم اﻓزاري جهﺖ مديريﺖ ﺑرنامه‬
‫كارﺑر در اين تراشه ها مورد استفاده قرار مي ﮔيرند‪.‬‬
‫– از معروف ترين ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ ٣٢‬ﺑيتي مي توان ﺑه پردازنده‬
‫‪ ARM‬اشاره نمود‬

‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ميكروكنترلرها در برابر ميكروپروسسورهاي همه منظوره‬

‫• مﻨظور از ميكروپروسسور‪ ،‬ميكروپروسسورهاي همه مﻨظوره مانﻨد‬
‫‪ X86‬شركﺖ ‪ (Pentium ،80486 ،80386 ،8086) Intel‬يا‬
‫خانواده ‪ PowerPC‬شركﺖ موتوروﻻ اسﺖ‪..‬‬
‫• اين ميكروپروسسورها هيچ ﮔونه ‪ RAM‬و يا ‪ ROM‬و يا پورت هاي‬
‫‪ I/O‬داخلي ﺑر روي تراشه خود ندارند؛ ﺑه همين دﻟيل معموﻻً آنها را‬
‫ميكروپروسسورهاي همه مﻨظوره مي نامﻨد‪.‬‬
‫• يك ميكروكﻨترﻟر از يك ‪) CPU‬ميكروپروسسور( ﺑه عﻼوه مقدار ﺛاﺑتي‬
‫‪ ،ROM ،RAM‬پورت هاي ‪ I/O‬و تايمر تشكيل شده اسﺖ و در نتيﺠه‪،‬‬
‫طراح نمي تواند آنها را ﺑه صورت خارجي ﺑه پروسسور اضاﻓه كﻨد‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫ميكروكنترلرها در برابر ميكروپروسسورهاي همه منظوره‬

‫• سيستم يك ميكروپروسسور همه مﻨظوره‬

‫‪Address Bus‬‬

‫‪CPU‬‬ ‫‪Serial‬‬
‫‪General-‬‬ ‫‪I/O‬‬ ‫‪COM‬‬
‫‪RAM‬‬ ‫‪ROM‬‬ ‫‪Ports‬‬
‫‪Timer‬‬
‫‪Purpose‬‬ ‫‪Ports‬‬
‫‪Microprocessor‬‬

‫‪Data Bus‬‬

‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ميكروكنترلرها در برابر ميكروپروسسورهاي همه منظوره‬

‫• سيستم يك ميكروكﻨترﻟر‬

‫‪CPU‬‬ ‫‪RAM‬‬ ‫‪ROM‬‬

‫‪I/O‬‬ ‫‪Serial‬‬
‫‪and‬‬ ‫‪Timer‬‬ ‫‪COM‬‬
‫‪ADC‬‬ ‫‪Port‬‬

‫‪31‬‬

‫ميكروكنترلر ‪AVR‬‬
‫• معماري اوﻟيه ‪ AVR‬توسﻂ دو دانشﺠوي مﺆسسه ﻓن آوري نروژ‬
‫)‪ (NHT‬ﺑه نام هاي ‪ Alf Egil Bogen‬و ‪ Vegard Wallan‬طراحي و‬
‫سپس در سال ‪ ١٩٩٦‬توسﻂ شركﺖ ايﻨتل خريداري و توﻟيد شد‪.‬‬

‫• معﻨاي كلمه ‪ AVR‬ﺑر كسي معلوم نيسﺖ‪ .‬شركﺖ ‪ Atmel‬مي ﮔويد كه‬
‫كلمه ‪ AVR‬چيزي غير از نام يك محصول نيسﺖ‪.‬‬
‫• اﻟبته ﺑرخي ﺑر اين ﺑاور هستﻨد كه كلمه ‪ AVR‬مﺨفﻒ عبارت‬
‫‪ Advanced Virtual RISC‬يا ‪ Alf, Vegard, RISC‬اسﺖ‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ميكروكنترلر ‪AVR‬‬
‫• انواع مﺨتلفي از ‪ AVR‬ﺑا ويژﮔي هاي متفاوت وجود دارد‪.‬‬

‫• ﺑه جز ‪ AVR32‬كه يك ميكروكﻨترﻟر ‪ ٣٢‬ﺑيتي اسﺖ‪ ،‬ﺑقيه ‪AVR‬ها‬

‫همگي ‪ ٨‬ﺑيتي هستﻨد يعﻨي ‪ CPU‬در هر ﻟحظه ﻓقﻂ ﺑا ‪ ٨‬ﺑيﺖ داده‬
‫مي تواند كار كﻨد‪.‬‬

‫• داده هاي ﺑزرﮔتر از ‪ ٨‬ﺑيﺖ ﺑه ﺑﺨش هاي ‪ ٨‬ﺑيتي تقسيم شده و ﺑه وسيله‬
‫‪ CPU‬پردازش مي شوند‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫مروري بر خانواده ميكروكنترلر ‪AVR‬‬

‫خانواده ‪ AVR‬كﻼسيك )‪(AT90Sxxxx‬‬

‫خانواده ‪(ATtinyxxxx) Tiny AVR‬‬

‫خانواده‬
‫ميكروكﻨترﻟر‬
‫خانواده ‪(ATmegaxxxx) Mega AVR‬‬
‫‪AVR‬‬

‫خانواده ‪AVR‬هاي تك مﻨظوره‬

‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫شماره توليد ميكروكنترلر ‪AVR‬‬

‫• تمام شماره هاي توﻟيد ﺑا ‪ AT‬كه دﻻﻟﺖ ﺑر ‪ Atmel‬دارند‪ ،‬شروع‬
‫مي شوند‪.‬‬
‫• اﮔر در عددهايي كه در انتهاي شماره توﻟيد قرار دارند‪ ،‬از سمﺖ‬
‫چﭗ ﺑه راسﺖ ﺑزرﮔترين عدد توان ‪ ٢‬را پيدا كﻨيم‪ ،‬اين عدد مقدار‬
‫‪ ROM‬را نشان مي دهد‪.‬‬
‫‪ =١٢٨ Kbytes‬مقدار ‪ ROM‬موجود ‪ =128‬ﺑزرﮔترين توان ‪Atmega 128  ٢‬‬
‫‪ =٤ Kbytes‬مقدار ‪ ROM‬موجود ‪ = 4‬ﺑزرﮔترين توان ‪ATtiny 44  ٢‬‬

‫‪ =١٦ Kbytes‬مقدار ‪ ROM‬موجود ‪ = 16‬ﺑزرﮔترين توان ‪AT90PWM216  ٢‬‬

‫‪35‬‬

‫ساختار پردازنده ميكروكنترلر ‪AVR‬‬

‫يك واحد مركزي در ‪AVR‬‬

‫كه تمام ﻓعاﻟيﺖ هاي آن را‬
‫اين واحد مركزي تمام‬
‫عمليات ﻻزم ﺑر روي داده ها‬ ‫مديريﺖ مي كﻨد‬
‫را انﺠام مي دهد‪.‬‬

‫‪MCU‬‬

‫‪Master Control Unit‬‬

‫اين واحد مركزي وظيفه‬
‫ارتباط ﺑا حاﻓظه و كﻨترل‬
‫تﺠهيزات جانبي را ﺑر عهده‬
‫دارد‬

‫‪36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫واحد ‪MCU‬‬

‫حاﻓظه ‪FLASH‬‬
‫حاﻓظه داده‬ ‫حاﻓظه داده‬
‫يا‬
‫‪SRAM‬‬ ‫‪EEPROM‬‬
‫حاﻓظه ﺑرنامه‬

‫واحد‬
‫‪Data Bus‬‬ ‫ﮔذرﮔاه داده‬
‫‪CPU‬‬

‫مقايسه كﻨﻨده‬ ‫تايمر‬

‫حاﻓظه ‪SPI‬‬ ‫واحد وقفه‬ ‫‪I/O‬‬
‫آناﻟوگ‬ ‫نگهبان‬

‫‪37‬‬

‫معماري ميكروكنترلر ‪AVR‬‬

‫• در ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ AVR‬از معماري هاروارد استفاده شده اسﺖ‪.‬‬
‫• اين معماري در مقايسه ﺑا معماري سﻨتي ‪ Von-Neumann‬پهﻨاي‬
‫ﺑاند ﺑهتري دارد‪.‬‬
‫• ‪ AVR‬يك ميكروكﻨترﻟر تك تراشه اي ﺑا معماري ‪ ٨‬ﺑيتي ‪RISC‬‬
‫اسﺖ‪.‬‬
‫• از امكانات استاندارد اين ميكروكﻨترﻟر مي توان ‪ ROM‬ﺑرنامه )كد(‪،‬‬
‫‪ RAM‬داده‪ E2PROM ،‬داده‪ ،‬تايمرها‪ ،‬پورت هاي ‪ I/O‬داخلي را‬
‫نام ﺑرد‪.‬‬

‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ثبات هاي عمومي )فايل رجيستر(‬

‫‪ CPU‬از ﺛبات هاي ﺑسياري ﺑراي ذخيره سازي موقﺖ داده استفاده‬ ‫•‬
‫مي كﻨد‪.‬‬
‫در ‪ ٣٢ ،AVR‬ﺛبات همه مﻨظوره )‪ (GPR‬وجود دارد كه ‪ R0‬تا ‪R31‬‬ ‫•‬
‫نام دارند‪.‬‬
‫اين ﺛبات ها‪ ،‬پايين ترين مكان حاﻓظه را ﺑه خود اختصاص داده اند‪.‬‬ ‫•‬
‫اين ﺛبات ها‪ ٨ ،‬ﺑيتي ﺑوده و ﺑا واحد ‪ ALU‬در ارتباط مستقيم‬ ‫•‬
‫مي ﺑاشﻨد‪.‬‬

‫‪39‬‬

‫ثبات هاي عمومي )فايل رجيستر(‬

‫• كارﺑرد ﺛبات هاي ‪ X‬و ‪ Y‬و ‪ Z‬كه ﺑه آنها اشاره ﮔر پشته ﮔفته مي شود‪ ،‬عﻼوه ﺑر‬
‫كارﺑرد عمومي ﺑراي آدرس دهي غيرمستقيم در ﻓضاي حاﻓظه داده و ﺑرنامه ﺑه‬
‫‪XH‬‬ ‫‪XL‬‬ ‫كار مي روند‪.‬‬
‫‪R27‬‬ ‫‪R26‬‬ ‫ﺛبات ‪X‬‬

‫‪YH‬‬ ‫‪YL‬‬
‫‪R29‬‬ ‫‪R28‬‬ ‫ﺛبات ‪Y‬‬

‫‪ZH‬‬ ‫‪ZL‬‬
‫‪R31‬‬ ‫‪R30‬‬ ‫ﺛبات ‪Z‬‬

‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫سازمان دهي حافظه در ‪AVR‬‬

‫‪ SRAM‬داده‬

‫ﻓضاي حاﻓظه داده‬

‫‪ E2PROM‬داخلي‬

‫• حاﻓظه هاي اصلي‬

‫در معماري كلي ‪AVR‬‬
‫ﻓضاي حاﻓظه ﺑرنامه‬

‫‪41‬‬

‫تقسيم بندي حافظه داده‬

‫‪ ٣٢‬ﺛبات عمومي‬

‫‪ ٦٤‬ﺛبات ‪I/O‬‬
‫• حاﻓظه داده‬
‫حاﻓظه داده داخلي ‪SRAM‬‬

‫حاﻓظه داده خارجي )ﺑراي ﺑرخي از ميكروكﻨترﻟرها‬

‫مانﻨد ‪(ATmega 128‬‬

‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫حافظه داده‬
‫‪R0‬‬ ‫‪0000 H‬‬
‫‪0000 H‬‬
‫‪R1‬‬ ‫‪0001 H‬‬
‫‪ ٣٢‬ﺑايﺖ‬
‫رجيستر عمومي‬

‫‪0020H‬‬ ‫‪TWBR‬‬ ‫‪001F H‬‬ ‫‪R30‬‬ ‫‪001E H‬‬

‫‪0021H‬‬ ‫‪TWSR‬‬ ‫‪ ٦٤‬ﺑايﺖ‬ ‫‪R31‬‬ ‫‪001F H‬‬
‫‪0022 H‬‬ ‫‪TWAR‬‬ ‫رجيستر ‪I/O‬‬
‫‪005F H‬‬ ‫‪0060 H‬‬ ‫‪0060 H‬‬

‫حاﻓظه داده‬ ‫‪0061 H‬‬ ‫‪0061 H‬‬

‫‪005F H‬‬ ‫‪SREG‬‬ ‫داخلي ‪SRAM‬‬ ‫‪0062 H‬‬ ‫‪0062 H‬‬

‫‪085F H‬‬

‫حاﻓظه داده خارجي‬

‫سازمان دهي حاﻓظه ﺑدون‬ ‫در ﺑرخي ‪ AVR‬ها‬ ‫‪085F H‬‬ ‫‪085F H‬‬
‫رجيسترهاي ‪ I/O‬توسعه ياﻓته‬
‫)در ﺑرخي ميكروكﻨترﻟرها(‬ ‫‪FFFF H‬‬

‫‪43‬‬

‫حافظه داده‬
‫سازمان دهي حاﻓظه ﺑدون‬
‫‪0000 H‬‬
‫رجيسترهاي ‪ I/O‬توسعه ياﻓته‬
‫‪ ٣٢‬ﺑايﺖ‬ ‫)در ﺑرخي ميكروكﻨترﻟرها(‬
‫رجيستر عمومي‬
‫‪001F H‬‬
‫‪ ٦٤‬ﺑايﺖ‬
‫رجيستر ‪I/O‬‬
‫اين قسمﺖ‪ ،‬مرﺑوط ﺑه ﺑرخي ميكروكﻨترﻟرها‬
‫‪005F H‬‬
‫‪١٦٠‬ﺑايﺖ‬ ‫نظير ‪ ATMEGA64‬و ‪ ATMEGA162‬مي ﺑاشد‬
‫رجيستر ‪I/O‬‬ ‫كه ﺑه دﻟيل نياز ﺑه ﺑيش از ‪ ٦٤‬رجيستر ‪ I/O‬ﺑه‬
‫توسعه ياﻓته‬ ‫آن اضاﻓه شده اسﺖ و اندازه كل رجيسترهاي‬
‫‪00FF H‬‬
‫‪ I/O‬ﺑه ‪ ٢٢٤‬رجيستر اﻓزايش ياﻓته اسﺖ‪.‬‬
‫حاﻓظه داده‬
‫داخلي ‪SRAM‬‬

‫حاﻓظه داده خارجي‬

‫در ﺑرخي ‪ AVR‬ها‬
‫‪FFFF H‬‬

‫‪44‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ثبات هاي ‪I/O‬‬

‫ﺛبات هاي ‪ I/O‬از مهم ترين ﺛبات هاي‪ CPU‬ﺑوده و ﺑراي كارﺑردهاي‬ ‫•‬
‫خاصي مانﻨد تايمرها‪ ،‬ارتباط هاي سريال‪ ،‬پورت هاي ‪ ADC ،I/O‬و ‪...‬‬
‫استفاده مي شوند‪.‬‬
‫تعداد مكان هاي حاﻓظه ﺑراي اين ﺛبات ها ﺑه تعداد پايه ها و كاركردهاي‬ ‫•‬
‫جانبي كه توسﻂ تراشه پشتيباني مي شود‪ ،‬ﺑستگي دارد‪.‬‬
‫تعداد مكان هاي حاﻓظه ﺑراي اين ﺛبات ها از تراشه اي ﺑه تراشه ديگر‬ ‫•‬
‫حتي در ﺑين اعضاي يك خانواده مي تواند تغيير كﻨد‪ ،‬اما تمام ‪ AVR‬ها‬
‫حداقل ‪ ٦٤‬ﺑايﺖ ﻓضاي حاﻓظه ‪ I/O‬دارند‪.‬‬
‫ﺑه اين ‪ ٦٤‬ﺑايﺖ‪ ،‬حاﻓظه استاندارد ‪ I/O‬ﮔفته مي شود‪.‬‬ ‫•‬

‫‪45‬‬

‫ثبات هاي ‪I/O‬‬

‫ﺑرخي از آدرس هاي حاﻓظه ﺑراي مصارف آيﻨده رزرو شده اند‪.‬‬ ‫•‬
‫در ‪ AVR‬هاي ﺑا ﺑيش از ‪ ٣٢‬پايه مانﻨد ‪ ATmega128 ،ATmega64‬و‬ ‫•‬
‫‪ ATmega256‬يك حاﻓظه ‪ I/O‬توسعه ياﻓته وجود دارد )‪ ١٦٠‬ﺑايﺖ( كه‬
‫ﺑراي كﻨترل پورت هاي اضاﻓه در وسايل جانبي اضاﻓه مي ﺑاشد مانﻨد‬
‫ﺛبات كﻨترﻟي مرﺑوط ﺑه ‪ PortG‬در ‪. ATmega128‬‬
‫در ميكروكﻨترﻟرهاي سري ‪،ATmega640 ،ATmega2561‬‬ ‫•‬
‫‪ ATmega1281 ،ATmega1280‬و ‪ ATmega2560‬اين ﺑﺨش ﺑه‬
‫‪ ٤١٦‬ﺑايﺖ اﻓزايش ياﻓته اسﺖ‪.‬‬
‫در ديگر ميكروكﻨترﻟرها‪ ،‬ﺛبات هاي ‪ I/O‬ﺛبات هاي ‪ SFR‬ناميده‬ ‫•‬
‫مي شوند زيرا هريك هر يك ﺑه كاركرد ويژه اي اختصاص ياﻓته اند‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫حافظه داده داخلي ‪SRAM‬‬

‫• ﻓضاي حاﻓظه داده داخلي پس از ﺛبات هاي ‪ I/O‬شروع شده و ﺑا توجه ﺑه‬
‫نوع ميكروكﻨترﻟر متفاوت اسﺖ‪.‬‬
‫• ‪ SRAM‬داخلي ﺑه طور ﮔسترده اي ﺑراي ذخيره سازي داده و پارامترها‬
‫ﺑه وسيله ﺑرنامه ‪ AVR‬و كامپايلرهاي ‪ C‬ﺑه كار ﮔرﻓته مي شود‪ .‬ﺑه همين‬
‫دﻟيل آن را حاﻓظه موقﺖ )‪ (Scratch Pad‬نيز مي نامﻨد‪.‬‬
‫• هر خانه ‪ SRAM‬ﺑه طور مستقيم از طريق آدرسش قاﺑل دسترسي اسﺖ‪.‬‬
‫• طول هر خانه اين حاﻓظه ‪ ٨‬ﺑيﺖ اسﺖ‪.‬‬
‫• اندازه ‪ SRAM‬نيز همانﻨد حاﻓظه ‪ I/O‬از تراشه اي ﺑه تراشه ديگر حتي‬
‫در ﺑين اعضاي يك خانواده مي تواند تغيير كﻨد‪.‬‬

‫‪47‬‬

‫حافظه داده خارجي‬

‫• اﮔر ﺑه توسعه حاﻓظه نياز ﺑاشد‪ ،‬اين امكان در ﺑرخي از‬

‫ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ AVR‬وجود دارد كه عﻼوه ﺑر حاﻓظه‬
‫داخلي از ‪ ٦٤ KB‬حاﻓظه داده خارجي نيز استفاده ﮔردد‪.‬‬

‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫‪ SRAM‬در مقابل ‪ E2PROM‬در تراشه هاي ‪AVR‬‬

‫• از حاﻓظه ‪ E2PROM‬ﺑراي ذخيره داده استفاده مي شود و‬

‫ﺑا قطﻊ ﺑرق اطﻼعات خود را از دسﺖ نمي دهد درحاﻟي كه‬
‫‪ SRAM‬چﻨين نيسﺖ‪.‬‬
‫• ﺑه همين دﻟيل از ‪ E2PROM‬ﺑراي ذخيره داده هايي كه ﺑه‬
‫ندرت تغيير مي كﻨﻨد و نبايد اطﻼعاتشان ﺑا خاموش شدن‬
‫سيستم از ﺑين ﺑرود‪ ،‬استفاده مي شود‪ .‬مانﻨد ‪ option‬ها و‬
‫تﻨظيمات سيستم‪.‬‬

‫‪49‬‬

‫‪ SRAM‬در مقابل ‪ E2PROM‬در تراشه هاي ‪AVR‬‬

‫• از آنﺠايي كه از ‪ SRAM‬ﺑراي ذخيره دادهها و پارامترهايي‬

‫استفاده مي شود كه ﺑارها تغيير مي كﻨﻨد‪ ،‬سه ﺑﺨش تشكيل‬
‫دهﻨده حاﻓظه داده )ﺛبات هاي عمومي‪ ،‬حاﻓظه ‪SRAM ،I/O‬‬
‫داخلي داده( از ‪ SRAM‬ساخته شده اند‪.‬‬
‫• در ‪ AVR‬مﻨظور از ‪ E2PROM‬مقدار حاﻓظه ‪ E2PROM‬و‬
‫مﻨظور از ‪ ،SRAM‬مقدار حاﻓظه ‪ RAM‬داخلي داده اسﺖ‪.‬‬

‫‪50‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫‪ SRAM‬در مقابل ‪ E2PROM‬در تراشه هاي ‪AVR‬‬

‫• واحد ‪ CPU‬ﺑه طور مستقيم ﺑه ﻓضاي حاﻓظه داده ‪E2PROM‬‬
‫دسترسي ندارد‪ ،‬ﺑلكه توسﻂ ﺛبات هاي واسﻂ )‪ R0‬تا ‪ (R31‬و ﺛبات‬
‫هاي كﻨترﻟي ﺑه آن دسترسي خواهد داشﺖ‪.‬‬
‫‪R0‬‬
‫‪R1‬‬
‫ﺛبات هاي داده و‬
‫‪ALU‬‬ ‫كﻨترل ‪E2PROM‬‬
‫‪R30‬‬
‫‪R31‬‬
‫ﺛبات هاي عمومي‬ ‫حاﻓظه داده ‪E2PROM‬‬

‫‪51‬‬

‫‪ SRAM‬در مقابل ‪ E2PROM‬در تراشه هاي ‪AVR‬‬

‫• حاﻓظه ‪ SRAM‬ﺑه طور مستقيم در اختيار ‪ CPU‬نمي ﺑاشد و ﺑراي دسترسي ﺑه‬
‫آن از يك ﺛبات واسﻂ )‪ R0‬تا ‪ (R31‬استفاده مي شود‪.‬‬
‫• استفاده از ‪ SRAM‬ﺑراي انﺠام عمليات‪ ،‬زمان ﺑيشتري نسبﺖ ﺑه حاﻟتي كه‬
‫عمليات ﻓقﻂ روي ﺛبات ها عمومي انﺠام مي شود نياز دارد‪.‬‬
‫‪R0‬‬
‫‪R1‬‬

‫‪ALU‬‬
‫‪R30‬‬
‫‪R31‬‬
‫ﺛبات هاي عمومي‬ ‫حاﻓظه داده ‪SRAM‬‬

‫‪52‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫اندازه حافظه داده در برخي از تراشه هاي ‪AVR‬‬

‫ﺛبات هاي عمومي‬ ‫‪SRAM‬‬ ‫ﺛبات هاي ‪I/O‬‬ ‫حاﻓظه داده‬ ‫شماره قطعه‬
‫)ﺑايﺖ( ‪+‬‬ ‫)ﺑايﺖ( ‪+‬‬ ‫)ﺑايﺖ( =‬

‫‪٣٢‬‬ ‫‪١٢٨‬‬ ‫‪٦٤‬‬ ‫‪٢٢٤‬‬ ‫‪Tiny25‬‬

‫‪٣٢‬‬ ‫‪٥١٢‬‬ ‫‪٦٤‬‬ ‫‪٦٠٨‬‬ ‫‪Tiny85‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪١٠٢٤‬‬ ‫‪٦٤‬‬ ‫‪١١٢٠‬‬ ‫‪ATmega8‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪١٠٢٤‬‬ ‫‪٦٤‬‬ ‫‪١١٢٠‬‬ ‫‪ATmega16‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪٢٠٤٨‬‬ ‫‪٦٤‬‬ ‫‪٢١٤٤‬‬ ‫‪ATmega32‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪٤٠٩٦‬‬ ‫‪١٦٠+٦٤‬‬ ‫‪٤٣٥٢‬‬ ‫‪ATmega128‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪٨١٩٢‬‬ ‫‪٤١٦+٦٤‬‬ ‫‪٨٧٠٤‬‬ ‫‪ATmega2560‬‬

‫‪53‬‬

‫فضاي حافظه برنامه‬

‫• در ميكروكﻨترﻟرها از ‪ ROM‬ﺑراي ذخيره سازي ﺑرنامه‬
‫استفاده مي شود؛ ﺑه همين دﻟيل ‪ ROM‬ﺑرنامه يا كد خوانده‬
‫مي شود‪.‬‬
‫• اﮔر چه ‪ AVR‬داراي ‪ ٨ MB‬ﻓضاي ‪ ROM‬ﺑرنامه يا كد اسﺖ‬
‫وﻟي اين مقدار ‪ ROM‬روي تمام اعضاي سري ‪ AVR‬نصﺐ‬
‫نمي شود‪.‬‬
‫• اندازه ‪ ROM‬ﺑرحسﺐ نوع سري از ‪ ١ KB‬تا ‪٢٥٦ KB‬‬
‫تغيير مي كﻨد‪.‬‬

‫‪54‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫فضاي حافظه برنامه‬

‫• ميكروكﻨترﻟر ‪ AVR‬يكي از اوﻟين خانواده ميكروكﻨترﻟرها‬
‫اسﺖ كه از حاﻓظه سريﻊ و آني )‪ (Flash‬ﺑراي ذخيره سازي‬
‫ﺑرنامه استفاده مي كﻨد‪.‬‬

‫• اين حاﻓظه آني ﺑراي توﻟيد سريﻊ محصوﻻت مﻨاسﺐ اسﺖ‬

‫زيرا در طي چﻨد ﺛانيه پاك مي شود‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫فضاي حافظه برنامه‬

‫• از آنﺠايي كه تمام دستورات ‪ ١٦ ،AVR‬يا ‪ ٣٢‬ﺑيﺖ عرض دارند‪،‬‬
‫حاﻓظه ﺑرنامه ﺑه صورت زير سازمان دهي مي شود‪:‬‬
‫‪0000 H‬‬ ‫‪16 bits‬‬ ‫‪0000 H‬‬ ‫‪16 bits‬‬ ‫‪0000 H‬‬ ‫‪16 bits‬‬

‫‪3FFF H‬‬ ‫‪7FFF H‬‬ ‫‪FFFFH‬‬

‫‪16K x 16‬‬ ‫‪32K x 16‬‬ ‫‪64K x 16‬‬

‫حاﻓظه ﺑرنامه يك ميكروكﻨترﻟر ‪٣٢ KB‬‬ ‫حاﻓظه ﺑرنامه يك ميكروكﻨترﻟر ‪64 KB‬‬ ‫حاﻓظه ﺑرنامه يك ميكروكﻨترﻟر ‪128 KB‬‬

‫)‪(ATmega32‬‬ ‫)‪(ATmega64‬‬ ‫)‪(ATmega128‬‬

‫‪56‬‬

‫‪28‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫تقسيم بندي فضاي حافظه برنامه‬

‫ﺑﺨش ﺑرنامه كارﺑردي‬

‫• ﻓضاي حاﻓظه ﺑرنامه ‪flash‬‬

‫ﺑﺨش ‪BOOT‬‬

‫‪57‬‬

‫تقسيم بندي فضاي حافظه برنامه‬

‫• ﻓضاي داخلي حاﻓظه ‪ flash‬در ‪ATmega32‬‬

‫‪0000 H‬‬

‫حاﻓظه ﺑرنامه‬
‫ﺑا استفاده از ﻓيوز ﺑيﺖ هاي‬
‫كارﺑردي‬
‫‪ BOOTSZ1‬و ‪BOOTSZ2‬‬
‫مي توان اندازه حاﻓظه ‪BOOT‬‬
‫‪3BFF H‬‬
‫را مشﺨص نمود‪.‬‬
‫حاﻓظه ﺑرنامه‬
‫‪BOOT‬‬
‫‪3FFF H‬‬

‫‪58‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫فضاي حافظه برنامه‬

‫حاﻓظه ﺑرنامه ‪ flash‬قاﺑليﺖ تا ‪ ١٠٠٠٠‬مرتبه نوشتن )پاك كردن(‬ ‫•‬
‫را دارد‪.‬‬
‫در خانواده ‪ ،AVR‬همه اعضا هﻨگام روشن شدن‪ ،‬ﺑدون توجه ﺑه‬ ‫•‬
‫دسته ﺑﻨدي ها و مدل هاي مﺨتلﻒ از خانه ‪ $0000‬شروع ﺑه كار مي‬
‫كﻨﻨد‪.‬‬
‫يعﻨي انتظار مي رود كه اوﻟين كد عمل )‪ (Opcode‬در آدرس‬ ‫•‬
‫‪ 0000H‬حاﻓظه ‪ ROM‬ذخيره شده ﺑاشد‪.‬‬
‫ﺑراي قرار دادن اوﻟين كد عمل در خانه ‪ 0000H‬حاﻓظه ‪ ROM‬از‬ ‫•‬
‫دستوراﻟعمل ‪ ORG‬استفاده مي شود‪.‬‬

‫‪59‬‬

‫ثبات وضعيت‬
‫• ﺛبات وضعيﺖ )‪ (SREG‬يك ﺛبات ‪ ٨‬ﺑيتي اسﺖ كه ﺑه ﺛبات پرچم‬
‫نيز معروف اسﺖ‪.‬‬
‫• ﺑيﺖ هاي اين ﺛبات تحﺖ تأﺛير ﺑرخي عمليات ‪) CPU‬رياضي و‬
‫مﻨطقي( ﻓعال مي شوند ﺑدين معﻨا كه ﺑرخي از شرايطي كه پس از‬
‫اجراي يك دستور ﺑه وجود مي آيﻨد را نشان مي دهﻨد‪.‬‬
‫‪Bit‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪SREG‬‬

‫‪Read/Write‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Initial Value‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪60‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ثبات وضعيت‬
‫‪I‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪SREG‬‬

‫• پرچم نقلي )‪ :(C‬اين پرچم هﻨگام خارج شدن رقم نقلي از ﺑيﺖ هفتم‪،‬‬
‫يك مي شود‪ .‬اين پرچم ﺑين انﺠام عمل محاسباتي و مﻨطقي تأﺛير‬
‫مي پذيرد‪.‬‬
‫• پرچم صفر )‪ :(Z‬اين پرچم‪ ،‬هﻨگام صفر شدن عمليات محاسباتي يا‬
‫مﻨطقي‪ ،‬يك خواهد شد‪.‬‬
‫• پرچم مﻨفي )‪ :(N‬اين پرچم‪ ،‬هﻨگام مﻨفي شدن عمليات محاسباتي يا‬
‫مﻨطقي‪ ،‬يك خواهد شد‪.‬‬
‫• پرچم سرريز )‪ :(V‬اين پرچم هﻨگامي كه نتيﺠه عمليات عﻼمﺖ دار‪،‬‬
‫ﺑزرﮔتر از ‪ ٨‬ﺑاشد‪ ،‬يك مي شود‪ .‬يك شدن اين ﺑيﺖ ﺑيانگر اين اسﺖ كه‬
‫نتيﺠه محاسباتي صحيﺢ نيسﺖ‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫ثبات وضعيت‬
‫‪I‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪SREG‬‬

‫• پرچم عﻼمﺖ )‪ :(S‬اين پرچم همواره نتيﺠه ‪ XOR‬ﺑين پرچم هاي ‪ V‬و ‪N‬‬
‫مي ﺑاشد‪.‬‬
‫• پرچم نيم نقلي )نقلي كمكي( )‪ :(H‬اﮔر هﻨگام عمليات جمﻊ‪ ،‬يك انتقال از ﺑيﺖ‬
‫‪ ٣‬ﺑه ‪ ٤‬در يكي از ﺛبات هاي عمومي يا نتيﺠه نيم ﺑايﺖ پايين )ﺑيﺖ هاي ‪ ٠‬تا‬
‫‪ (٣‬ﺑزرﮔتر از ‪ ٩‬ﺑاشد‪ ،‬پرچم ‪ H‬يك خواهد شد و ﺑراي محاسبه ﺑه صورت‬
‫‪ BCD‬مفيد اسﺖ‪.‬‬
‫• پرچم موقﺖ )‪ :(T‬هﻨگام استفاده از دستورهاي اسمبلي كپي كردن ﺑيﺖ ها‪ ،‬از‬
‫اين ﺑيﺖ ﺑه عﻨوان مبدأ يا مقصد استفاده مي شود‪.‬‬
‫• پرچم ﻓعال ساز وقفه سراسري )‪ :(I‬در صورت يك كردن اين ﺑيﺖ‪ ،‬وقفه‬
‫سراسري ﻓعال مي شود‪ .‬اﮔر اين ﺑيﺖ صفر ﺑاشد‪ ،‬هيچ وقفه اي رخ نمي دهد‪.‬‬

‫‪62‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫پورت ‪I/O‬‬
‫• پورت ها امكان دسترسي ميكروكﻨترﻟر ﺑا دنياي خارج را ﻓراهم مي كﻨﻨد‪.‬‬
‫• يك ميكروكﻨترﻟر ﺑه كمك پورت هاي ‪ I/O‬مي تواند داده هاي مﺨتلفي را از‬
‫دنياي خارج درياﻓﺖ يا ﺑه دنياي خارج ارسال نمايد‪.‬‬
‫• در ميكروكﻨترﻟرهاي ‪ AVR‬ﺑا توجه ﺑه نوع ميكروكﻨترﻟر‪ ،‬تعداد پورت ها‬
‫متفاوت مي ﺑاشد‪.‬‬

‫‪ATmega256‬‬ ‫‪ATmega128‬‬ ‫‪ATTiny‬‬ ‫نوع ميكرو‬

‫‪٨٦‬‬ ‫‪٥٣‬‬ ‫‪٦‬‬ ‫تعداد پورت ‪I/O‬‬

‫• در ‪ AVR‬ها پورت ها ﺑه صورت ‪ PORTC ،PORTB ،PORTA‬و ‪ ...‬نام ﮔذاري‬

‫مي شوند كه هر كدام ﺑه صورت ‪ ٨‬ﺑيتي عمل مي كﻨﻨد‪.‬‬

‫‪63‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫مقاومﺖ ‪Pull up‬‬

‫‪64‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• پورت ها عﻼوه ﺑر كارﺑرد‬
‫عمومي ﺑه عﻨوان ‪ I/O‬معموﻻً‬
‫داراي وظايﻒ خاصي نيز‬
‫هستﻨد كه ﺑا توجه ﺑه ‪AVR‬‬
‫مورد نظر متفاوت اسﺖ‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫‪Atmega32‬‬

‫‪66‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• رجيستر داده پورت )‪(PORTx‬‬
‫‪Bit‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪PORTx7‬‬ ‫‪PORTx6‬‬ ‫‪PORTx5‬‬ ‫‪PORTx4‬‬ ‫‪PORTx3‬‬ ‫‪PORTx2‬‬ ‫‪PORTx1‬‬ ‫‪PORTx0‬‬

‫• رجيستر جهﺖ داده پورت )‪(DDRx‬‬

‫‪Bit‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪DDRx7‬‬ ‫‪DDRx6‬‬ ‫‪DDRx5‬‬ ‫‪DDRx4‬‬ ‫‪DDRx3‬‬ ‫‪DDRx2‬‬ ‫‪DDRx1‬‬ ‫‪DDRx0‬‬

‫• رجيستر پايه هاي داده پورت )‪(PINx‬‬

‫‪Bit‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪PINx7‬‬ ‫‪PINx6‬‬ ‫‪PINx5‬‬ ‫‪PINx4‬‬ ‫‪PINx3‬‬ ‫‪PINx2‬‬ ‫‪PINx1‬‬ ‫‪PINx0‬‬

‫‪67‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫نكته‬

‫در عبارت هاي ‪ DDRx.y ،PORTx.y‬و ‪ PINx.y‬متغير ‪ x‬ﺑسته ﺑه‬

‫نوع ميكرو مي تواند نام يكي از پورت هاي ‪F ،E ،D ،C ،B ،A‬‬
‫و ‪ G‬ﺑاشد و ‪ y‬شماره يكي از پايه هاي صفر تا ‪ ٧‬مي ﺑاشد‪.‬‬

‫‪68‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• تعيين جهﺖ پايه ها ﺑه صورت ورودي و خروجي‬
‫– ﺑراي اين كار از رجيستر ‪ DDRx‬استفاده مي شود‪.‬‬
‫– اﮔر در ﺑيﺖ مورد نظر از اين رجيستر صفر مﻨطقي نوشته‬
‫شودآن پايه ﺑه صورت ورودي تعريﻒ مي شود‪.‬‬
‫– اﮔر در ﺑيﺖ مورد نظر از اين رجيستر يك مﻨطقي نوشته شودآن‬
‫پايه ﺑه صورت خروجي تعريﻒ مي شود‪.‬‬

‫‪69‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• تعيين جهﺖ پايه ها ﺑه صورت ورودي و خروجي‬
‫• مثال ‪:‬‬
‫‪DDRA = 47 H‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫در اين مثال‪ ،‬پايه هاي ‪ ٠‬و ‪ ١‬و ‪ ٢‬و ‪ ٦‬از پورت ‪ A‬ﺑه صورت خروجي و پايه هاي ‪٣‬‬
‫و ‪ ٤‬و ‪ ٥‬و ‪ ٧‬ﺑه صورت ورودي تعريﻒ مي شود‪.‬‬

‫‪70‬‬

‫‪35‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• مقاومﺖ ﺑاﻻكش )‪(Pull-Up‬‬
‫• در مدار داخلي يك پين از ميكروكﻨترﻟر‪ ،‬هر يك از پين هاي ‪ I/O‬داراي دو‬
‫ديود محاﻓﻆ ﺑراي محاﻓظﺖ از وﻟتاژ ورودي مﻨفي يا ﺑزرﮔتر از ‪ VCC‬اسﺖ و‬
‫همچﻨين داراي يك مقاومﺖ ﺑاﻻكش داخلي مي ﺑاشد‪ .‬مقاومﺖ هاي ﺑاﻻكش را‬
‫مي توان ﺑه دﻟﺨواه ﻓعال يا غير ﻓعال كرد‪.‬‬

‫• هﻨگامي كه پايه اي ﺑه صورت ورودي تعريﻒ مي شود )‪ ،(DDRx.n =0‬اﮔر‬

‫در ﺑيﺖ ‪ PORTx.n‬مقدار يك مﻨطقي و ﺑيﺖ ‪ PUD‬در رجيستر ‪ SFIOR‬نيز‬
‫صفر مﻨطقي نوشته شود‪ ،‬مقاومﺖ ﺑاﻻكش داخلي ﻓعال خواهد ﺑود‪.‬‬

‫‪71‬‬

‫ساختار پورت ‪) I/O‬مقاومت باﻻكش(‬

‫• رجيستر ‪SFIOR‬‬
‫‪Bit‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪ADTS2‬‬ ‫‪ADTS1‬‬ ‫‪ADTS0‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ACME‬‬ ‫‪PUD‬‬ ‫‪PSR2‬‬ ‫‪PSR10‬‬ ‫‪SFIOR‬‬

‫‪Read/Write‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬ ‫‪R/W‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Initial Value‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫• هﻨگامي كه ﺑيﺖ ‪ PUD‬ﺑراﺑر يك مي ﮔردد‪ ،‬مقاومﺖ ﺑاﻻكش درون‬

‫پورت هاي ‪ I/O‬غيرﻓعال مي شود‪ ،‬حتي اﮔر ‪ DDRx.n = 1‬و‬
‫‪ PORTx.n = 1‬شده ﺑاشد‪.‬‬

‫‪72‬‬

‫‪36‬‬
 4/24/2020

(‫ )مقاومت باﻻكش‬I/O ‫ساختار پورت‬

AVR ‫• وضعيﺖ مﺨتلﻒ يك پايه در ميكروكﻨترﻟر‬

0 1

DDRx.n
PORTx.n
0 ‫ورودي و امپدانس ﺑاﻻ‬ ‫خروجي ﺑا مقدار صفر‬
1 ‫ورودي ﺑا ﻓعال ﺑودن‬ ١ ‫خروجي ﺑا مقدار‬
‫مقاومﺖ ﺑاﻻكش‬

73

(‫ )مقاومت باﻻكش‬I/O ‫ساختار پورت‬

AVR ‫• وضعيﺖ مﺨتلﻒ يك پايه در ميكروكﻨترﻟر‬

DDRx.n PORTx.n PUD I/O Pull-up Comment

(in SFIOR)
0 0 x Input No Tri-state (Hi-Z)
0 1 0 Input Yes Px.n will source current if ext.
pulled low
0 1 1 Input No Tri-state (Hi-Z)
1 0 x Output No Output Low (Sink)
1 1 x Output No Output High (Source)

74

37
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫نكته‬

‫• هﻨگامي كه پايه ﺑه صورت ورودي تعريﻒ مي شود‪ ،‬در صورتي كه‬

‫مقاومﺖ ﺑاﻻكش داخلي يا خارجي ﻓعال نباشد‪ ،‬پايه ‪ I/O‬ﺑه حاﻟﺖ‬
‫‪ Hi-Z‬رﻓته و مقدار خوانده شده از ورودي پايه قاﺑل اطميﻨان‬
‫نمي ﺑاشد‪ .‬ﺑﻨاﺑراين توصيه مي شود هﻨگام ورودي كردن پايه‪،‬‬
‫مقاومﺖ ﺑاﻻكش داخلي يا خارجي ﺑراي آن در نظر ﮔرﻓته شود‪.‬‬
‫• هﻨگامي كه پايه ﺑه صورت خروجي تعريﻒ شده ﺑاشد‪ ،‬مقاومﺖ‬
‫ﺑاﻻكش غيرﻓعال خواهد شد‪.‬‬

‫‪75‬‬

‫ساختار پورت ‪) I/O‬مقاومت باﻻكش(‬

‫• مثال‬
‫‪DDRB = 47 H‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪PORTB = C9 H‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬

‫در اين مثال‪ ،‬پايه هاي ‪ ٠‬و ‪ ١‬و ‪ ٢‬و ‪ ٦‬از پورت ‪ B‬ﺑه صورت خروجي و ﺑقيه پايه مطاﺑق جدول‬ ‫•‬
‫زير ﺑه صورت ورودي تعريﻒ مي شود ‪:‬‬

‫‪PB7‬‬ ‫‪PB6‬‬ ‫‪PB5‬‬ ‫‪PB4‬‬ ‫‪PB3‬‬ ‫‪PB2‬‬ ‫‪PB1‬‬ ‫‪PB0‬‬

‫ورودي ﺑا‬ ‫خروجي ﺑا‬ ‫ورودي ﺑا‬ ‫ورودي ﺑا‬ ‫ورودي ﺑا‬ ‫خروجي ﺑا‬ ‫خروجي ﺑا‬ ‫خروجي ﺑا‬
‫ﻓعال ﺑودن‬ ‫مقدار ‪١‬‬ ‫غيرﻓعال‬ ‫غيرﻓعال‬ ‫ﻓعال ﺑودن‬ ‫مقدار صفر‬ ‫مقدار صفر‬ ‫مقدار ‪١‬‬
‫‪Pull-up‬‬ ‫ﺑودن‬ ‫ﺑودن‬ ‫‪Pull-up‬‬
‫‪Pull-up‬‬ ‫‪Pull-up‬‬

‫‪76‬‬

‫‪38‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• نوشتن در پايه ها‬
‫– اﺑتدا جهﺖ پايه مورد نظر را ﺑه صورت خروجي تعريﻒ مي كﻨيم‬
‫)‪(DDRx.n=1‬‬
‫– ﺑا نوشتن در ﺑيﺖ ‪ PORTx.n‬مقدار دﻟﺨواه را ﺑر روي پايه موردنظر‬
‫مي نويسيم‪.‬‬
‫‪DDRx.n=1‬‬

‫‪PORTx.n‬‬

‫داخل تراشه‬
‫ميكرو‬ ‫دنياي خارج از‬
‫ميكرو‬

‫‪77‬‬

‫ساختار پورت ‪I/O‬‬

‫• خواندن از پورت‬
‫– ﺑراي اين كار مي توان ﺑه كمك ‪ PINx‬اطﻼعات را از روي پايه‬
‫درياﻓﺖ نمود‪.‬‬

‫‪DDRx.n=0‬‬

‫‪PINx.y‬‬ ‫‪Data‬‬

‫داخل تراشه‬
‫ميكرو‬ ‫دنياي خارج از‬
‫ميكرو‬

‫‪78‬‬

‫‪39‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫سيستم توزيع پالس ساعت در ‪AVR‬‬

‫پاﻟس ساعﺖ داخلي از مﻨاﺑﻊ مﺨتلفي ايﺠاد مي شود‪.‬‬ ‫•‬
‫اين مﻨاﺑﻊ مي تواند نوسان ساز كريستاﻟي‪ ،‬نوسان ساز ‪ RC‬خارجي‪،‬‬ ‫•‬
‫نوسان ساز كريستاﻟي ﻓركانس پايين‪ ،‬نوسان ساز ‪ RC‬داخلي و‬
‫پاﻟس ساعﺖ خارجي را نام ﺑرد‪.‬‬
‫پاﻟس هاي ساعﺖ توﻟيد شده از مﻨاﺑﻊ‪ ،‬توسﻂ يك ‪Clock‬‬ ‫•‬
‫‪ Multiplexer‬انتﺨاب مي شود‪.‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ مﻨبﻊ انتﺨاب شده ﺑه قسمﺖ ‪AVR Clock Control‬‬ ‫•‬
‫‪ Unit‬وارد مي شود‪ .‬اين قسمﺖ‪ ،‬وظيفه پﺨش پاﻟس ساعﺖ ﺑه‬
‫قسمﺖ هاي مﺨتلﻒ ‪ AVR‬را ﺑر عهده دارد‪.‬‬

‫‪79‬‬

‫سيستم توزيع پالس ساعت در ‪AVR‬‬

‫• دسته ﺑﻨدي پاﻟس هاي ساعﺖ ايﺠاد شده توسﻂ واحد ‪: Clock Control‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ ‪ : (CLKCPU) CPU‬اين پاﻟس ساعﺖ ﺑه ﺑﺨش هاي اصلي ‪ AVR‬مانﻨد ‪،CPU‬‬ ‫–‬
‫رجيسترهاي عمومي‪ ،‬رجيستر وضعيﺖ ‪ SREG‬و حاﻓظه داده ‪ SRAM‬اعمال مي شود‪.‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ ‪ : (CLK I/O) I/O‬اين پاﻟس ساعﺖ ﺑراي ﺑﺨش هايي چون ﻓضاي حاﻓظه ‪ I/O‬كه‬ ‫–‬
‫ﺑراي كﻨترل قسمﺖ هايي نظير ‪ ،SPI ،USART‬تايمر شمارنده و وقفه هاي خارجي ﺑه كار مي‬
‫رود‪.‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ آسﻨكرون )‪ : (CLKASY‬اين پاﻟس ساعﺖ ﺑراي راه اندازي آسﻨكرون‬ ‫–‬
‫تايمر‪/‬شمارنده )‪ (٢‬توسﻂ كريستال ساعﺖ ‪ ٣٢/٧٦٨ KHz‬ﺑه كار مي رود‪.‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ حاﻓظه ‪ : (CLKFLASH) FLASH‬اين پاﻟس ساعﺖ ﺑراي كﻨترل ارتباط ﺑاحاﻓظه‬ ‫–‬
‫‪ FLASH‬ﺑه كار مي رود و معموﻻً همراه ﺑا ‪ CLKCPU‬ﻓعال مي شود‪.‬‬
‫پاﻟس ساعﺖ ‪ : (CLKADC) ADC‬اين پاﻟس ساعﺖ ﺑراي مبدل آناﻟوگ ﺑه ديﺠيتال ﺑوده و ﺑه‬ ‫–‬
‫صورت جداﮔانه تأمين مي شود و امكان توقﻒ پاﻟس ساعﺖ ‪ CPU‬و ‪ I/O‬را ﺑه مﻨظور كاهش‬
‫تأﺛير نويز مدارات ديﺠيتال روي ‪ ADC‬و در نتيﺠه اﻓزايش دقﺖ آن ﻓراهم مي كﻨد‪.‬‬

‫‪80‬‬

‫‪40‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫سيستم توزيع پالس ساعت در ‪AVR‬‬

‫‪81‬‬

‫دياﮔرام بلوكي‬
‫‪AVR‬‬

‫‪Atmega32‬‬

‫‪82‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫دياﮔرام بلوكي واحد ‪MCU‬‬

‫‪Atmega32‬‬

‫‪83‬‬

‫پايان فصل سوم‬

‫‪84‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪4/24/2020‬‬

‫ﺑراي كسﺐ اطﻼعات ﺑيشتر در مورد اين درس ميتوانيد ﺑه‬

‫وب سايﺖ آموزشي در ﻟيﻨك زير مراجعه نماييد‬

‫‪http://shafieian-education.ir‬‬

‫‪85‬‬

‫‪43‬‬