‫نگاهی به دستاوردهای‬

‫وزارت تحصیالت عالی‬

‫سال ‪1399‬‬
 ‫مشخصات‪:‬‬
‫نام‪ :‬نگاهی به دستاورد‌های وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬
‫تهیه و ترتیب‪ :‬دفتر سخنگو‬
‫ویرایش متن‪ :‬حنیف فرزان‬
‫شماره تماس‪0202500969 :‬‬
‫‪[email protected]‬‬ ‫ایمیل آدرس‪:‬‬
‫‪mohe.gov.af‬‬ ‫ویب سایت‪:‬‬
‫‪www.facebook.com/moheaf‬‬ ‫فیسبوک‪:‬‬
‫‪twitter.com/afmohe‬‬ ‫تویتر‪:‬‬
‫‪www.instagram.com/mohe.af‬‬ ‫انستاگرام‪:‬‬
‫لینکدین‪ :‬وزارت‪-‬تحصيالت‪-‬عالى‪-‬لوړو‪-‬زده‪-‬کړو‪-‬وزارت‪linkedin.com/in/612625200-‬‬
‫یوتیوب‪www.youtube.com/channel/UCghmjT3x1UZWa5i87T5XWig/about :‬‬
 ‫فهرست‬
‫‪1‬‬
‫پس منظر ‪1 .....................................................................................................................................‬‬

‫مـقـدمه‬
‫دیدگاه ‪2 ....................................................................................................................................................‬‬
‫ماموریت ‪2 ..............................................................................................................................................‬‬
‫اهداف ‪2 .....................................................................................................................................................‬‬

‫‪5‬‬
‫‪5‬‬ ‫تطبیق شاخص های حکومت‌داری خوب‬

‫فـصـل اول‬
‫‪................................................................................................‬‬

‫‪5‬‬ ‫نظارت و ارزیابی باعث تحول و اثربخشی می‌شود ‪..................................................................‬‬

‫‪6‬‬ ‫نقش و حضور زنان در تحصیالت عالی ‪........................................................................................................‬‬

‫‪7‬‬ ‫کرونا؛ آغاز یک انقالب دیجیتالی در نظام تحصیلی افغانستان ‪.....................‬‬

‫‪8‬‬ ‫بازنگری نصاب تحصیلی مطابق معیارهای جهانی ‪.................................................................‬‬

‫دستاورد های بخش امور اکادمیک‬ ‫‪13‬‬

‫بخش اسناد تقنینی‪ ،‬تخنیکی و رهنمودی ‪13 ..........................................................................................‬‬
‫بخش پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین ‪18 ...........................................................................................................................................‬‬
‫بخش تضمین کیفیت و اعتباردهی ‪18 ....................................................................................................................‬‬ ‫فـصـــــل دوم‬
‫بخش تقرر و ترفعیات اعضای کادر علمی ‪20 ..............................................................................................‬‬
‫بخش انکشاف برنامه‌های علمی ‪20 ..............................................................................................................................‬‬
‫بخش تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه ‪21 ......................................................................................................................................‬‬
‫بخش بورسیه‌ها ‪22 ..........................................................................................................................................................................................‬‬

‫دستاوردهای بخش محصالن‬ ‫‪25‬‬

‫محصالن دولتی ‪26 ..........................................................................................................................................................................................‬‬
‫فصل سوم‬

‫محصالن خصوصی ‪26 ...............................................................................................................................................................................‬‬

‫ارزیابی اسناد تحصیلی برون مرزی ‪28 .....................................................................................................................‬‬
 ‫فهرست‬
‫دستاورد های بخش مالی و اداری‬ ‫‪31‬‬
‫بخش منابع بشری ‪31 ................................................................................................................................................................................‬‬

‫فـصـل چـهـارم‬
‫بخش جندر ‪32 .........................................................................................................................................................................................................‬‬
‫بخش مالی و حسابی ‪33 .......................................................................................................................................................................‬‬
‫بخش تدارکات ‪34 ..............................................................................................................................................................................................‬‬
‫بخش توسعه و انکشاف زیر بنا ‪35 .....................................................................................................................................‬‬
‫بخش ساختار زیر بنای الکترونیکی و خدمات تکنالوژی معلوماتی ‪37 ...................‬‬
‫بخش اطالع رسانی و مطبوعاتی (دفتر سخنگو) ‪39 .......................................................................‬‬

‫دستارودهای بخش نظارت و مبارزه با فساد اداری‬ ‫‪41‬‬

‫مبارزه با فساد اداری ‪41 .........................................................................................................................................................................‬‬

‫فصل پنجم‬
‫نظارت و ارزیابی امور اکادمیک ‪41 ...................................................................................................................................‬‬
 ‫‪1‬‬
‫امـور در ایـن بخـش می‌باشـد‪ .‬آرزوی ملـت و دولـت‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫افغانسـتان چیزی جز سـر بلندی و ارتقای سـاختارهای‬

‫آموزشـی بـه ویـژه تحصیلات عالـی افغانسـتان کـه‬
‫منبـع و مصـدر تغییـرات و تحـوالت سـازنده درکشـور‬
‫می‌باشـد‪ ،‬نیسـت‪.‬‬
‫بنابرایـن هیـات رهبـری وزارت تحصیلات عالـی برای‬

‫مقدمه‬
‫تحقـق آرزوهـا و آرمان‌هـای علمـی درکشـور پیوسـته‬
‫تلاش ورزیـده تـا زمینه‌هـای رشـد فکـری و علمـی‬
‫بـرای جوانـان را بـا تقویـت و تکثیر برنامه‌هـای علمی و‬
‫فرهنگـی در مجامـع علمی و اعزام اسـتادان و محصالن‬
‫بـه خـارج از کشـور‪ ،‬فراهـم کنـد‪ .‬خوشـبختانه ایـن‬
‫مأمـول در حـ ِد باالتـر از انتظـار بـر آورده شـده اسـت‪.‬‬
‫از دیـد رهبـری وزارت تحصیلات عالـی ایـن بسـنده‬
‫نیسـت‪ .‬وزارت تحصیلات عالـی بـا پیگیـری و کار‬
‫بسـتن راهکارهـا و برنامه‌هـای جدیـد علمـی و رویکر ِد‬
‫کار مبتنـی بـر نتایـج در صـدد وجهـه دادن و اعتبـار‬
‫بخشـیدن بیشـتر از پیـش بـه واحـد تحصیلات عالـی‬
‫افغانسـتان در سـطح کشـورهای منطقـه اسـت‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی می‌کوشـد تـا در سـال‪1400‬‬
‫گام‌هـای بلنـد‪ ،‬تالش‌هـای جـدی و فعالیت‌هـای‬
‫اساسـی را بـرای نظـام تحصیلـی کشـور انجـام دهـد تا‬
‫ماننـد سـال گذشـته شـاهد دسـتاورد‌های چشـمگیر‬
‫بـرای جامعـه ی اکادمیـک افغانسـتان باشـیم‪.‬‬

‫پس منظر‬ ‫وزارت تحصیلات عالی متعهد به شـفافیت‪ ،‬حسـابدهی‬

‫وزارت تحصیلات عالـی در حالـی‌ کـه مرجـع آمـال و‬ ‫و ارایـه گـزارش از عملکردهـای ایـن وزارت در تمـام‬
‫آرزوهـای مردم کشـور برای رسـیدن به یک افغانسـتان‬ ‫بخش‌هـا می‌باشـد‪ .‬ایـن وزارت در پرتـو قانـون اساسـی‬
‫مرفـه و متکـی بـه خـود اسـت‪ ،‬اهـداف‪ ،‬ماموریـت‬ ‫و دیگـر قوانیـن نافذه‌ی کشـور‪ ،‬دسترسـی بـه اطالعات‬
‫و مسـوولیت‌های را پیشـرو دارد کـه در راسـتای‬ ‫را حق مسـلم شـهروندان دانسـته و برای اطالع‌رسـانی‬
‫تحقـق اهـداف پالیسـی‌های دولـت جمهـوری اسلامی‬ ‫دقیـق و بـه موقـع از هیچ تالشـی دریغ نمـی‌ورزد‪.‬‬
‫افغانسـتان‪ ،‬به منظور انکشـاف و فراهم آوری دسـتیابی‬ ‫بـه همیـن منظـور مجموعـه‌ای از فعالیت‌هـا‪ ،‬کارکرد‌ها‬
‫منصفانـه و رقابتـی بـه تحصیلات عالـی بـا کیفیـت‬ ‫و دسـتاوردهای یک‌سـاله خویـش را در قالـب رسـاله‌ی‬
‫مطابـق بـه نیازهـای بـازار کار‪ ،‬تربیه کادرهـای ورزیده‪،‬‬ ‫بـه هـدف اطالع‌رسـانی بیشـتر و در جریـان قـرار‬
‫متخصـص و وطندوسـت نقش مهمی را بـه عهده دارد‪.‬‬ ‫دادن شـهروندان بـه ویـژه اعضـای جامعـه‌ی اکادمیـک‬
‫وزارت تحصیلات عالی جهت تطبیق پالن اسـتراتیژیک‬ ‫افغانسـتان تدویـن نمـوده اسـت‪.‬‬
‫و رسـیدن بـه اهـداف و مقاصـد متمرکـز بـر مـواردی‬ ‫گزارش‌دهـی و اطالع‌رسـانی در مـورد دسـتاوردها و‬
‫چـون‪ :‬برنامـه هـای علمـی‪ ،‬بازنگـری و انکشـاف نصاب‬ ‫پیشـرفت‌ها یـک اصـل اداری و از مؤلفه‌هـای یـک‬
‫تحصیلـی‪ ،‬ایجـاد اداره مسـتقل تضمین کیفیـت‪ ،‬اعتبار‬ ‫سـاختار مسـوول و پاسـخگو اسـت‪ .‬این حق مردم است‬
‫دهـی و تثبیـت قابلیت‌هـا‪ ،‬ریفـورم سیسـتم اداری‪،‬‬ ‫کـه‪ ،‬بداننـد در حـوزه تحصیلات عالـی در کشـور چـه‬
‫بازنگـری و انکشـاف اسـناد تقنینی و تطبیـق‪،HEMIS‬‬ ‫اتفـاق افتـاده و قـرار اسـت چـه صـورت بگیـرد‪.‬‬
‫هماهنـگ سـازی و تقویـت برنامه‌های ارتقـای ظرفیت‪،‬‬ ‫خواننـدگان ایـن مجموعه‪ ،‬بـا مالحظه بـه محتوای آن‬
‫معیـاری سـازی و کاربـردی سـازی تحقیقـات علمـی‪،‬‬ ‫خواهنـد دانسـت کـه در بُعـ ِد زیربنایـی و روبنایی و در‬
‫مدیریـت بهتـر لیلیه‌ها‪ ،‬دسترسـی به تحصیلات عالی‪،‬‬ ‫سـطح کیفـی وکمـی در ایـن وزارت تغییراتـی مهمـی‬
‫مدیریـت و حکومتـداری خـوب‪ ،‬انکشـاف و توسـعه زیر‬ ‫بـه وجـود آمـده اسـت کـه‪ ،‬همـه محصـول تالش‌های‬
‫بناهـا‪ ،‬تسـاوی جنسـیتی و مبـارزه دوامـدار بـا عوامـل‬ ‫خسـتگی ناپذیـر هیـات رهبـری‪ ،‬مسـووالن و متولیـان‬
 ‫‪2‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫تحصیلات عالـی کیفـی مطابـق بـه نیازهـای بـازار کار‬ ‫فسـاد در اولویت‌های کاری این وزارت گنجانیده شـده‬
‫داخـل و خارج کشـور؛‬ ‫است‪.‬‬
‫راه انـدازی تحقیقـات علمـی هدفمنـد و ارایـه‌ی‬
‫خدمـات تحقیقـی‪ ،‬علمـی و تحصیلـی مؤثـر در جهـت‬ ‫دیدگاه‪:‬‬
‫رفـع نیازمندی‌هـای افغانسـتان‪.‬‬ ‫وزارت تحصیلات عالـی بـر آن اسـت کـه بـا اسـتفاده‬
‫ایجـاد منابـع عایداتـی و تولیـد ثـروت بـر پایـه‌ی به‬ ‫از نیـروی انسـانی کارآمـد و تکنالوژی‌هـای نويـن نظام‬
‫منظـور علـم آفرینی؛‬ ‫تحصیلـی پیشـرفته و اداره‌ی شـفاف و پویـا‪ ،‬جایـگاه‬
‫ایجاد و تسـهیل اسـتفاده از فرصت‌هـای مطالعاتی و‬ ‫ممتـاز در تربیـت نیـروی انسـانی متعهد بـه ارزش‌های‬
‫شـرکت در کنگره‌هـای داخلی و بیـن المللی؛‬ ‫اسلامی و افغانـی‪ ،‬متخصـص‪ ،‬كارآفریـن و پيشـرو در‬
‫تأسـیس پایـگاه ملی ثبـت دسـتآوردهای تحقیقاتی‬ ‫تولیـد علـم در سـطح منطقـه داشـته باشـد‪.‬‬
‫و پایان‌نامه‌هـای تحصیلـی؛‬ ‫برخـورداری از سیسـتم مدیریـت معلوماتـی موثـر‪،‬‬
‫نظـارت و ارزش‌یابی و کنترول کلیـه‌ی امور تحقیقاتی‬ ‫کارآمـد‪ ،‬شـفاف و سـاده؛‬
‫پوهنتون‌هـا‪ ،‬کادر علمـی‪ ،‬محققـان‪ ،‬کارکنـان و محصالن‬ ‫برخـورداری از سیسـتم ارزیابـی عملکـرد معقـول‪،‬‬
‫از طریـق تأسـیس پایـگاه ملـی ثبـت دسـتآورد هـای‬ ‫دقیـق و شـفاف؛‬
‫تحقیقا تی ؛‬ ‫انکشاف واحدهای اداری مطابق با نیازها؛‬
‫راه انـدازی سیسـتم گرنـت تحقیقاتـی بـرای کادر‬ ‫برخـوردار از کادر علمـی شايسـته‪ ،‬متعهـد‪ ،‬مومـن و‬
‫علمـی پوهنتون‌هـا؛‬ ‫متخصـص در طـراز دانشـمندان جهانی؛‬
‫ترتیـب پوهنتون‌ها‪ ،‬کادر علمی و محققان بر اسـاس‬ ‫توانمنـدی در ایجاد فرصت‌های آموزشـی‪ ،‬تحقیقاتی‬
‫شاخصه ای معتبر علم ‪-‬سنجی(‪)Scientometrics‬؛‬ ‫و فرهنگـی مادام‌العمر بـرای آحاد جامعه؛‬
‫بهبود ارایه‌ی خدمات برای محصالن‪.‬‬ ‫برخـوردار از منابـع عایداتـی و تولید ثـروت بر پایه‌ی‬
‫پروژه‌هـای علمـی و تحقیقاتی؛‬
‫اهداف‪:‬‬ ‫برخـوردار از نصـاب تحصیلـی پیشـرفته متناسـب با‬
‫اهـداف کالن برنامه‌ی اسـتراتیژیک براسـاس مأموریت‪،‬‬ ‫نیازهای کشـور؛‬
‫دیـدگاه و ارزش‌هـا تدویـن می‌شـود‪ .‬وزارت تحصیلات‬ ‫پيشـرو در تولیـد علـم‪ ،‬خدمـات علمـی و توسـعه‌ی‬
‫عالـی‪ ،‬بـا توجـه به ضـرورت همزیسـتی دانـش و ارزش‬ ‫پایدار کشـور؛‬
‫بـرای تکامـل و ترقـی واقعـی جامعه و این‌که انسـان در‬ ‫برخـوردار از اداره‌ی مسـتقل نظـارت‪ ،‬ارزیابـی و‬
‫كانون انکشـاف و توسـعه‌‌ی پايـدار‪ ،‬همچنـان که محور‬ ‫ارتقـای کیفیـت براسـاس معیارهـای منطقـه و جهـان‪.‬‬
‫توسـعه اسـت‪ ،‬هـدف توسـعه و بـه منزلـه‌ی مهم‌تريـن‬
‫عامـل توسـعه نیـز مي‌باشـد‪ .‬وزارت تحصیلات عالـی‬ ‫ماموریت‪:‬‬
‫افغانسـتان باور عمیـق به نقش بالمنـازع آموزش و علم‬ ‫وزارت تحصیلات عالـی بـه‌ منظـور آمـوزش و تربیـت‬
‫آفرینـی در فراینـد توسـعه‌ی جوامـع دارد و بـر اسـاس‬ ‫نیـروی انسـانی متعهـد‪ ،‬متخصـص‪ ،‬كارآفرین و پيشـرو‬
‫مأموریـت‪ ،‬دیدگاه و ارزش‌های مشـخصی‪ ،‬اهداف کالن‬ ‫در فراینـد علـم آفرینـی‪ ،‬بـا اسـتفاده از تکنالوژی‌هـای‬
‫و اساسـی خـود را بـه شـرح ذیـل دنبـال می‌کند‪:‬‬ ‫نويـن آموزشـی‪ ،‬اداره شـفاف و نظـام تحصیلـی پویـا؛‬
‫انکشاف و بازنگری در فرایند تحقیقات؛‬ ‫تلاش می‌کند در سـطح کشـورهای منطقه پاسـخگوی‬
‫بهبود آموزش و بازنگري نصاب تحصیلی؛‬ ‫نیـاز منـدی هـای جامعه باشـد‪.‬‬
‫تقویت برنامه‌های ارتقای ظرفیت؛‬ ‫تربیـت نیروی انسـانی متعهد‪ ،‬متخصـص‪ ،‬كارآفرین‪،‬‬
‫تطبیق ‪ HEMIS‬و ریفورم و محو فساد اداری؛‬ ‫خالق و وطن‌دوست؛‬
‫بازنگری اسناد تقنینی؛‬ ‫نهادينه‌سـازی تفكـر پژوهـش محوری و نـوآوری در‬
‫بازنگری در فرایند رفاهی محصالن؛‬ ‫پوهنتون‌هـا‪ ،‬مراکـز تحقیقاتـی‪ ،‬افـراد و سـازمان‌ها بـا‬
‫بهبود و تجدید نظر در ساختارها و فرایندها؛‬ ‫اسـتفاده از فرصت‌هـای جهانـی با هدف پاسـخگويی به‬
‫ایجاد مراکز عایداتی؛‬ ‫سـواالت‪ ،‬نيازهـا و رفـع چالش‌های كشـور؛‬
‫انکشاف همکاری با نهادهای داخلی و خارجی؛‬ ‫ايجـاد‪ ،‬انتقـال‪ ،‬جـذب‪ ،‬بومی‌سـازی‪ ،‬انتشـار و بـه‬
‫ایجاد اداره‌ی مستقل ارتقای کیفیت و اعتباردهی‪.‬‬ ‫كارگيـری تکنالـوژی مـدرن بـا هـدف افزايـش اقتـدار‬
‫ملـی‪ ،‬توليـد ثـروت و تأميـن رفـاه عمومـی جامعـه؛‬
‫فراهـم آوری امکانات دسترسـی عادالنـه و رقابتی به‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬ ‫‪3‬‬
 ‫‪4‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

 ‫‪5‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫فصل اول‬
‫تطبیق شاخص‌های حکومت‌داری خوب‬
‫ظهـور مفاهیمـی از جملـه حکومـت‌داری خـوب‪ ،‬بیان‌گـر نقـش در حـال تغییـر حکومت‌هـا در اداره جوامـع و تغییـر‬
‫نگـرش نسـبت بـه کارکـرد حکومت‌هـا در جهـان امـروز اسـت‪ .‬امـروزه حکومـت‌داری بـه معنـای فرایندی اسـت که‬
‫بـه واسـطه آن مؤسسـات دولتـی بـه اداره امـور عمومـی می‌پردازنـد‪ ،‬منابـع عمومـی را مدیریـت کـرده و از حقـوق‬
‫افـراد جامعـه حمایـت می‌کننـد‪ .‬تطبیـق و تحقـق حکومـت‌داری خـوب می‌توانـد روند توسـعه و پیش‌رفت در کشـور‬
‫را سـرعت بخشـیده و مشـکالت و چالش‌هـا را سـریع‌تر و راحت‌تـر پشـت سـر بگذرانـد‪ .‬در سـال‌های اخیـر یکـی از‬
‫گزینه‏هـا و راهکارهـای مطـرح بـرای ارتقـای سلامت‪ ،‬افزایـش مؤثریت و مثمریـت نهادهـای دولتی ایجـاد‪ ،‬تقویت و‬
‫گسـترش «حکومـت‌داری خـوب» تلقـی می‌گردد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی حکومـت‌داری خـوب را یکـی از مسـوولیت‌ها و مأموریت‌هـای اصلـی خویش می‌دانـد و برای‬
‫تحقـق شـاخصه‌های آن‪ ،‬تالش‌هایـی را در ابعـاد و سـطوح مختلـف بـه راه انداختـه اسـت‪ .‬هیـات رهبـری وزارت‬
‫تحصیلات عالـی مصمـم بـه تطبیق شـاخص‌های حکومت‌داری خـوب در ایـن وزارت بـوده و فعالیت‌های بهتـر را در‬
‫این راسـتا انجام داده اسـت‪ .‬بازنگری و اصالح سـاختار تشـکیالتی‪ ،‬بازنگری و انکشاف اسـناد تقنینی‪ ،‬الکترونیک‌سازی‬
‫اکثریـت پروسـه‌های اداری‪ ،‬تطبیـق پلان عمـل مبـارزه با فسـاد اداری‪ ،‬تطبیق قانون دسترسـی به اطالعـات‪ ،‬تطبیق‬
‫معیارهـای تضمیـن کیفیـت و اعتبار‌دهـی در تمـام نهادهـای تحصیلـی دولتـی و خصوصـی‪ ،‬معیاری‌سـازی سیسـتم‬
‫راپورهـای تفتیـش داخلـی براسـاس اصـول انتوسـای و معیارهـای راپور‌دهـی مالـی بین‌المللـی‪ ،‬بلنـد بـردن موثریت‬
‫مصـرف بودجـه‪ ،‬ساده‌سـازی پروسـه‌های مغلق اداری‪ ،‬اصالح نظـام کانکور و تقویت شـفافیت و رعایـت قوانین در این‬
‫پروسـه بـزرگ ملـی‪ ،‬ایجـاد سیسـتم نظارتی بـه منظور رشـد و انکشـاف کیفی مؤسسـات تحصیالت عالـی خصوصی‪،‬‬
‫معیاری‌سـازی امتحـان رقابتـی بورسـیه‌ها بـه شـکل آنالیـن‪ ،‬ساده‌سـازی طی مراحـل اسـناد تحصیلـی محصالن در‬
‫بخـش دیپلـوم و ترانسـکریپت و توزیـع هم‌زمـان آن در پوهنتون‌هـا بـه فارغـان‪ ،‬تامین اسـتقاللیت مالـی ‪ ۸‬پوهنتون‬
‫بـزرگ‪ ،‬الکترونیکی‌سـازی تمـام پروسـه مالـی‪ ،‬اداری و تدارکاتـی‪ ،‬تطبیـق تمـام معیار‌هـای الزم تضمیـن کیفیـت و‬
‫اعتبار‌دهـی در پوهنتون‌هـا‪ ،‬نهادینه‌سـازی و تقویـت تحقیقـات علمـی و تاسـیس یـک ژورنـال معتبر ملـی آکادمیک‪،‬‬
‫شـمولیت مشـخصات تمـام اسـتادان و محصلان در دیتابیـس‪ ،‬تطبیـق سیسـتم معلوماتـی وزارت تحصیلات عالـی‬
‫(‪ )HEMIS‬و شـمولیت تمـام پوهنتون‌هـا در شـبکه تحقیقاتـی و تحصیلـی افغانسـتان (‪ ،)AfgREN‬از عمده‌ترین‬
‫فعالیت‌هـای وزارت تحصیلات عالـی در قسـمت تامیـن حکومـت‌داری خـوب در نظـام تحصیلی کشـور اسـت که در‬
‫ایـن راسـتا فعالیت‌هـای موثـر دیگـری نیـز جریـان دارد و در آینده نیـز ادامه خواهـد یافت‪.‬‬

‫نظارت و ارزیابی‪ ،‬باعث تحول و اثر‌بخشی می‌شود‬

‫نظـارت و ارزیابـی در جوامـع پیشـرفته‪ ،‬بسترسـاز کارایـی و اثـر بخشـی نظـام اسـت و همـواره از جایگاه بـا‌ اهمیت و‬
‫درخـور توجهـی برخـوردار اسـت‪ .‬اهمیـت این امـر در تحصیالت عالی دوچندان اسـت‪ ،‬زیـرا نظام تحصیلات عالی به‬
‫عنـوان نظامـی پیـش‌رو و تعیین‌کننـده‌ی خط مشـی قادر اسـت زمینه توسـعه در ابعـاد اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و انسـانی‬
‫را فراهـم آورد و سـایر حوزه‌هـا را تحـت تأثیـر قـرار دهـد‪ .‬سـازمان‌ها بـه منظـور حصـول اهـداف مشـخصی شـکل‬
‫می‌گیرنـد‪ ،‬از ایـن رو الزم اسـت تـا همـواره کیفیـت و عملکـرد آن‌ها مورد نظـارت و ارزیابـی قرار گیرد تا با شـناخت‬
 ‫‪6‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫نقـاط قـوت و ضعـف در پرتـو نتایـج حاصله‪ ،‬مسـیر فعالیت‌هـا و اقدامات در راسـتای تحقـق اهداف مـورد نظر هدایت‬
‫گردد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی بـاالی چگونگـی ارایـه خدمات تحصیلی و فراهم سـاختن زمینـه تحصیل در تمام کشـور کار‬
‫کـرده‪ ،‬تمـام سیسـتم را بر اسـاس یـک پالن منظـم کاری نظـارت و ارزیابی می‌کنـد و از نزدیک تمام رونـد تحصیلی‬
‫را در تمـام نهاد‌هـای تحصیلـی دولتـی و خصوصـی تعقیـب کـرده و مـورد بررسـی قـرار می‌دهـد‪ .‬برنامـه نظـارت و‬
‫ارزیابـی وزارت تحصیلات عالـی در سـال ‪ ۱۳۹۹‬نسـبت بـه گذشـته جدی‌تـر بـود‪ .‬ایـن امـر خـود نقشـی کلیدی در‬
‫بلنـد بـردن کیفیـت دارد و می‌توانـد زمینـه بهتـر را بـرای ارایـه خدمات تحصیلـی معیاری و با‌کیفیت مسـاعد سـازد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی از نزدیـک بـا پوهنتون‌هـای دولتـی و خصوصـی کار می‌کنـد و در کنـار رهنمایـی‪ ،‬آنـان را‬
‫متوجـه کمی‌هـا و کاستی‌های‌شـان می‌سـازد و مطابـق معیارهـای وضع‌شـده تمـام رونـد تحصیلـی مـورد نظـارت و‬
‫ارزیابـی مسـلکی قـرار می‌گیرد‪ .‬بـا ایجاد ریاسـت نظارت و ارزیابـی امور آکادمیک‪ ،‬تمـام نهاد‌های خصوصـی و دولتی‬
‫بـه شـکل اساسـی مـورد نظـارت قـرار می‌گیرنـد که ایـن امر باعـث ایجـاد تغییـرات بنیـادی در عرصه ارایـه خدمات‬
‫تحصیلـی‪ ،‬معیاری‌سـازی پوهنتون‌هـا‪ ،‬اصالحـات گسـترده‪ ،‬حاکمیـت قانون و شـفافیت می‌شـود‪.‬‬

‫نقش و حضور زنان در تحصیالت عالی‬

‫دسـت‌یابی بـه تحصیلات عالـی و برخـورداری از مهارت‌های بـاالی علمـی‪ ،‬از کلیدی‌ترین عوامل رشـد توانمندی‌ها و‬
‫ظرفیت‌هـای فـردی و گروهـی اسـت‪ .‬تغییر و تحوالت در شـیوه‌های زیسـت و تغییـر پارادایم جهـان از جامعه صنعتی‬
‫بـه جامعـه اطالعاتـی‪ ،‬اخـذ تحصیلات برتـر برای رسـیدن به مشـاغل خوب‪ ،‬کسـب هویـت ممتاز و شـخصیت باالی‬
‫اجتماعی را ضروری سـاخته اسـت‪.‬‬
‫یکـی از مهم‌تریـن معیارهـا جهت سـنجش درجه توسـعه‌یافته‌گی یک کشـور‪ ،‬میـزان اهمیت‪ ،‬دانش و اعتباری اسـت‬
‫کـه زنـان در آن کشـور دارا می‌باشـند‪ .‬تلاش بـرای فراهم‌سـازی تحصیلات رسـمی زنـان و دختـران در افغانسـتان‪،‬‬
‫تاریـخ طوالنـی دارد‪ .‬در سـال ‪ ۱۲۹۸‬ه‪.‬ش در دوران پادشـاهی امـان‌اهلل خـان نخسـتین فرصت‌هـای تحصیلـی بـرای‬
‫زنـان فراهـم شـد‪ .‬ایـن فرصت‌هـای تحصیلـی هم‌زمـان با تأسـیس پوهنتـون کابـل در سـال ‪ ۱۳۱۱‬ه‪.‬ش آغاز شـد و‬
‫ایـن رونـد کمـاکان تـا سـال ‪ ۱۳۷۱‬ه‪.‬ش ادامه یافـت‪ .‬در جریان سـال‌های ‪ ۱۳۶۰‬الـی اواخر ‪ ۱۳۷۰‬که تعـداد بیش‌تر‬
‫جوانـان بـه خدمـت سـربازی سـوق داده شـدند‪ ،‬محصلان انـاث بیش‌تـر در تحصیلات عالـی جذب شـدند‪ .‬تا سـال‬
‫‪ ۱۳۶۹‬تعـداد جـذب محصلان انـاث رو بـه افزایـش بـود‪ ،‬ولـی طـی دهـه ‪ ۷۰‬کاهـش فزاینـده‌ای یافـت تـا آن‌که در‬
‫دوره حاکمیـت طالبـان مکاتـب ثانـوی و پوهنتون‌هـا به روی زنان مسـدود شـد‪ .‬در سـال ‪ ۱۳۸۱‬مؤسسـات تعلیمی و‬
‫تحصیلـی بـه روی زنان دوباره گشـوده شـد و روند شـمولیت دختران در مکاتب و مؤسسـات تحصیلات عالی افزایش‬
‫یافـت‪ .‬تعـداد محصلان دختـر از صفـر در سـال ‪ ۱۳۸۱‬بـه ‪ ۴۹۰۶۷‬تـن در نهادهای تحصیلات عالی دولتی در سـال‬
‫‪ ۱۳۹۷‬رسـید‪ .‬هم‌چنـان تعـداد اسـتادان انـاث از ‪ ۲۰۴‬تن در سـال ‪ ۱۳۸۱‬به ‪ ۸۲۲‬تـن در سـال ‪ ۱۳۹۷‬افزایش یافت‪.‬‬
‫تعـداد محصلان انـاث در مؤسسـات تحصیلات عالـی خصوصـی نیـز از ‪ ۲۶۶۹‬تن در سـال ‪ ۱۳۸۹‬بـه ‪ ۵۲۶۹۶‬تن در‬
‫سـال ‪ ۱۳۹۷‬افزایـش یافـت و تعـداد اسـتادان اناث در مؤسسـات تحصیالت عالـی خصوصی از ‪ ۵۶‬تن در سـال ‪۱۳۸۹‬‬
‫بـه ‪ ۱۶۱۷‬تـن در سـال ‪ ۱۳۹۷‬افزایـش را نشـان می‌دهـد‪ .‬امـروز تمـام نهادهـای تحصیلات عالی خصوصـی و دولتی‬
‫شـاهد حضـور بیـش از ‪ ۴۰۰‬هـزار محصل هسـتند کـه ‪ ۲۸‬درصـد آن‌ها را دختـران تشـکیل می‌دهند‪.‬‬
 ‫‪7‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫طـی هجـده سـال گذشـته‪ ،‬تحصیلات عالی در افغانسـتان کوشـیده اسـت تـا بخشـی از فقر قوای بشـری را بـا تربیه‬
‫جوانـان ایـن کشـور جبـران کند‪ .‬در سـال ‪ ۱۳۸۱‬تحصیلات عالی افغانسـتان در بسـیاری بخش‌ها کارهایـش را از نو‬
‫شـروع کـرد و جـان تـازه گرفـت‪ .‬در ایـن سـال زنـان از نقـش کم‌تـر در تحصیلات عالـی برخـور‌دار بودنـد و زمینـه‬
‫مناسـب بنـا بـر دالیـل متعـدد برای آن‌هـا جهت حضـور در نهاد‌هـای تحصیلی مسـاعد نبود؛ امـا در چند سـال اخیر‬
‫نقش و حضور زنان در تحصیالت عالی سیر صعودی خود را می‌پیماید‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی مشـکالت موجـود بـر سـر حضـور زنـان را بـا جدیـت بررسـی کـرده و بـا تدویـن برنامه‌ها و‬
‫اسـتراتیژی‌ها‪ ،‬راه‌هـای غلبـه بـر آن را تدویـن کرده اسـت کـه از جمله می‌توان اسـتراتیژی جنسـیتی و پالیسـی منع‬
‫تبعیـض‪ ،‬آزار و اذیـت جنسـی در نهادهـای تحصیلات عالـی را نام برد‪ .‬ایـن وزارت با نظـارت مداوم‌‪ ،‬تطبیق پالیسـی‬
‫تبعیـض مثبـت‌‪ ،‬اتخـاذ تصامیـم اصالحـی و اقدامـات حمایتـی تلاش کـرده اسـت تـا تعـداد زنـان را افزایـش داده و‬
‫فرصت‌هـا را بـرای اعضـای کادر علمـی و محصلان انـاث بیش‌تر سـازد‪.‬‬

‫کرونا؛ آغاز یک انقالب دیجیتالی در نظام تحصیلی افغانستان‬

‫افغانسـتان از جملـه کشـورهای اسـت کـه بـا ایجـاد هر بحـران جهانـی مانند کرونا نسـبت به سـایر کشـورهای دیگر‬
‫آسـیب پذیـر اسـت‪ .‬اپیدمـی کرونـا ماننـد سـایر بخش‌هـا بـاالی رونـد آموزشـی سـایه افگنـد و درب تمـام نهادهای‬
‫آموزشـی را بسـت‪ ،‬حدود ‪ ۵۰۰‬هزار محصل کشـور را خانه نشـین کرد و فرایند آموزشـی را با چالش مواجه سـاخت‬
‫امـا دولـت افغانسـتان در هـر بخـش جهـت مبارزه بـا کرونا برنامـه ریزی نمـود و تدابیـر الزم را روی دسـت گرفت‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی بـه عنـوان ُسـکان دار نظـام تحصیلـی افغانسـتان کـه مسـوولیت پرورش نسـل جوان کشـور‬
‫را بـدوش دارد‪ ،‬دسـت بـه کار شـد و بـرای اینکـه نظـام تحصیلی کشـور با رکـود مواجه نشـود‪ ،‬فاصله میـان محصل‬
‫و پوهنتـون ایجـاد نگـردد‪ ،‬بـرای محصلان مصروفیـت معقـول خلق شـود‪ ،‬چالـش را به فرصت مبدل سـازد‪ ،‬رسـالت‬
‫خویـش را در قبـال نسـل جوان کشـور انجـام دهد و تحولی را در راسـتای آموزش در کشـور به وجود بیاورد‪ ،‬آسـتین‬
‫بـرزد و بـاالی طـرح بدیـل آموزش حضـوری به شـیوه الکترونیـک کار کرد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی پـس از تالش گسـترده موفق به ایجاد سیسـتمی آموزشـی آنالین شـد که بـا کمترین دانش‬
‫تکنالـوژی قابـل اسـتفاده بـوده و از مزایای فـراوان نیز برخوردار می‌باشـد و می‌توانـد برای آمـوزش از راه دور در عصر‬
‫کرونـا موثـر واقـع گـردد‪ .‬طرح بدیـل آموزش حضـوری به شـیوه الکترونیک تحت نـام(‪ )HELMS‬بـا رییس جمهور‬
‫درمیـان گذاشـته شـد که با اسـتقبال ایشـان مواجـه و نیز از سـوی کابینه به عنوان ُممد درسـی تصویب شـد‪.‬‬

‫قابـل ذکر اسـت که نخسـتین سیسـتم آموزشـی آنالین با شـعار «علم توانایی اسـت»‪ ،‬زیـر نام افغان ایکس‪ ،‬در سـال‬
‫‪ ۱۳۹۷‬از سـو ی وزارت تحصیلات عالـی راه انـدازی گردیـده بود که با اسـتفاده از این سیسـتم‪ ،‬متقاضیـان می‌توانند‬
‫از طریـق انترنـت بـدون محدودیـت زمانـی و مکانـی در همـه جا و همه وقـت با داشـتن امکانات ابتدایی مثـل موبایل‬
‫و لبتـاپ بـه کورس‌هـای تحصیلـی (‪ )MOOC‬پوهنتون‌هـای معتبـر کشـور و جهـان دسترسـی داشـته و در ارتقای‬
‫دانش مسـلکی خویـش از آن بهره‪‎‬مند شـوند‪.‬‬
‫سیستم مدیریت آموزشی تحصیالت عالی یا (‪ )HELMS‬چیست؟‬
‫سیسـتم مدیریـت آموزشـی تحصیلات عالـی یکـی از موثرتریـن سیسـتم آمـوزش آنالین در سـطح جهان می‌باشـد‬
‫کـه بـا اسـتفاده از تکنالوژی‌هـای کـد بـاز (‪ )open source‬طـرح‪ ،‬انکشـاف و عیار گردیده اسـت که بیـش از ‪۹۰‬‬
‫میلیـون اسـتفاده کننـده در دنیـا دارد و معتبرتریـن نهادهـای تحصیلـی جهـان نیـز از ایـن سیسـتم بخاطـر آموزش‬
 ‫‪8‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫آنالیـن اسـتفاده می‌نماینـد‪ .‬ایـن سیسـتم طـوری دیزایـن گردیـده کـه بـه آسـانی قابل اسـتفاده بـوده و بـا کمترین‬
‫دانـش تکنالـوژی می‌تـوان از آن اسـتفاد کـرد کـه ‪ ۱۷۰‬نهـاد تحصیلـی را تحـت پوشـش قـرار می‌دهد‪.‬‬
‫در ایـن سیسـتم سـهولت‌های ماننـد ویدیـو کنفرانس‪ ،‬مبایل اپلیکشـن‪ ،‬توانایی اسـتفاده از زبان‌های رسـمی کشـور و‬
‫زبـان انگلیسـی‪ ،‬سیسـتم مدیریتـی‪ ،‬راپور دهـی‪ ،‬تحلیل ارقـام‪ ،‬تمـام نیازمندی‌هـای مدیریتی و عیارسـازی کورس‌ها‬
‫ماننـد کار خانگـی‪ ،‬کار صنفـی‪ ،‬امتحانـات ( صنفـی‪ ،‬وسـطی و نهایـی ) حاضـری‪ ،‬نمـره دهی‪ ،‬اشـتراک گـذاری مواد‬
‫درسـی از قبیـل مـواد تصویـری‪ ،‬صوتی‪ ،‬سلاید‪ ،‬کتاب و آنالیـن کنفرانـس و غیره را دارا می‌باشـد‪.‬‬
‫یکـی از بحث‌هـای مهـم در ایـن سیسـتم نظـارت وزارت تحصیالت عالـی از روند آموزش اسـت؛ نظـارت و ارزیابی در‬
‫جوامـع پیشـرفته‪ ،‬بسترسـاز کارایی و اثربخشـی نظام اسـت و همـواره از جایگاه بـا‌اهمیت و درخور توجهـی برخوردار‬
‫اسـت‪ .‬اهمیـت ایـن امـر در تحصیلات عالـی دوچنـدان اسـت‪ ،‬زیرا نظـام تحصیلات عالی به عنـوان نظامـی پیش‌رو‬
‫و تعیین‌کننـده‌ی خـط مشـی قـادر اسـت زمینه توسـعه در ابعـاد اجتماعـی‪ ،‬فرهنگی و انسـانی را فراهم آورد و سـایر‬
‫حوزه‌هـا را تحـت تأثیـر قـرار دهـد‪ ،‬به همین منظـور وزارت تحصیلات عالی در قسـمت ایجاد یک سیسـتم واحد که‬
‫تمـام نهادهـای تحصیلـی را تحـت پوشـش قرار دهـد و زمینه نظارت بـرای این وزارت مسـاعد گردد‪ ،‬تلاش ورزید تا‬
‫از یـک طـرف سیسـتمی را ایجـاد نمایـد کـه تمـام پراکند‌گی‌هـا در رونـد آمـوزش آنالین از میان برداشـته شـود و از‬
‫جانـب دیگـر رونـد آمـوزش مورد نظـارت قرار گیـرد تا ارایـه خدمـات تحصیلی با کیفیـت بهتر صـورت گیرد‪.‬‬
‫در شـرایط فعلـی کـه شـیوع ویـروس کرونـا فعالیت‌هـای اجتماعی عـادی را محدود کرده اسـت‪ ،‬اگر به صـورت فعال‬
‫در خصـوص راه‌انـدازی و اسـتفاده بهینـه از آموزش‌هـای الکترونیـک در ارایـه دروس نهادهـای تحصیلـی اسـتفاده‬
‫کنیـم‪ ،‬ایـن شـرایط تهدیـد می‌توانـد به یک فرصـت اسـتثنایی برای تحـول در آموزش کشـور و تقویت زیرسـاخت‌ها‬
‫بـرای ارایـه آموزش‌هـای متنـوع غیـر حضـوری و بـاال بـردن سـطح تـاب‌آوری نظـام تحصیلـی کشـور در مواجهـه با‬
‫شـرایط مشـابه احتمالـی در آینـده شـود‪ .‬ولـی می‌تـوان گفـت نظـام تحصیلـی افغانسـتان در چندیـن جهـت‪ ،‬تاثیـر‬
‫مثبتـی از ایـن بیمـاری گرفتـه اسـت‪ .‬دلیـل ایجـاد ایـن تغییـر مثبـت هم تغییـر ناگهانـی الگـوی آموزش سـنتی به‬
‫مـدل آنالیـن اسـت‪ .‬گـر چـه که نظام تحصیلی کشـور پیـش از این نیـز از الگوی آمـوزش از راه دور اسـتفاده می‌کرد‪،‬‬
‫ولـی ایـن شـیوه در نظـام تحصیلی افغانسـتان فراگیر نبـود‪ .‬پاندمی کوویـد‪ ۱۹-‬نهادهای تحصیلی را وادار سـاخت که‬
‫زیرسـاخت‌های فنـی خـود را بهبـود بخشـند و به محصلان به صورت آنالیـن تدریس کننـد‪ .‬هم‌چنین ایـن موقعیت‬
‫جدیـد بسـیاری از افـراد حـوزه تحصیالت عالی افغانسـتان را قادر سـاخت چگونگی اسـتفاده از فناوری بـرای برقراری‬
‫ارتبـاط بـا محصلان خـود را فـرا گیرنـد‪ .‬از ایـن پـس ممکـن اسـت ایـن فضای جدیـد منجـر بـه تغییر اسـتراتیژی‬
‫اشـتغال در افغانسـتان شـود‪ .‬بـه ایـن ترتیـب که موسسـات تحصیلات عالی ممکن اسـت افـرادی را اسـتخدام کنند‬
‫کـه نسـبت بـه فناوری‌هـای روز دنیـا بیش‌تـر آشـنا هسـتند تـا به ایـن ترتیـب اسـاتیدی در پوهنتـون ها اسـتخدام‬
‫شـوند کـه بتواننـد علاوه بـر تدریـس در صنف‪ ،‬بـه صورت مجـازی هم آمـوزش دهنـد تا همیشـه برای پاسـخگویی‬
‫بـه محصلان در دسـترس باشـند و همیشـه مطالـب جدیـدی را در اختیـار آنـان قـرار دهنـد‪ .‬دلیل بعدی این اسـت‬
‫کـه تدریـس آنالیـن در پوهنتون‌هـای کشـور که ناشـی از بیماری کووید‪ ۱۹-‬اسـت‪ ،‬سیسـتم آموزشـی این کشـور را‬
‫از الگـوی آمـوزش اسـتاد محـور‪ ،‬بـه محصـل محـور تبدیـل کرده اسـت‪ .‬هدفـی که نظـام تحصیلـی افغانسـتان چند‬
‫سـال بـرای رسـیدن بـه آن تلاش کرد‪ .‬در شـیوه اسـتاد محـور‪ ،‬تدریس به شـیوه یک طرفه اسـت و اصـوال محصالن‬
‫سـاکت هسـتند ولـی در تدریـس آنالیـن‪ ،‬محصلان در روند برگـزاری صنف بیش‌تر فعالیـت می‌کنند‪ .‬ایـن در حالی‬
‫اسـت کـه برخـی از محصلان از ایـن وضعیت جدیـد شـکایت می‌کنند ولی این شـیوه به طـور غیرمسـتقیم منجر به‬
‫خالقیـت آن‌هـا می‌شـود و توانایـی تفکـر انتقادی‪-‬تحلیلـی آن‌هـا را توسـعه می‌دهد‪.‬‬
‫بـا وجـود همـه چالش‌هایـی کـه در عرصـه انترنـت و بـرق در افغانسـتان وجـود دارد‪ ،‬باوجـود عـدم امکانـات که یک‬
‫تعـداد محصلان بـا آن مواجه‌انـد و بـا وجـود ایـن که آمـوزش آنالین یـک تجربه نـو در افغانسـتان می‌باشـد؛ باز هم‬
‫می‌تـوان اظهـار داشـت کـه مـا به سـوی یک انقلاب دیجیتالـی که نیـاز ُمبرم مـا در عصر حاضر محسـوب می‌شـود‪،‬‬
‫در نظـام تحصیلـی کشـور در حال حرکت هسـتیم‪.‬‬

‫بازنگری نصاب تحصیلی مطابق معیارهای جهانی‬

‫یکـی از عناصـر مهـم و کلیـدی در نظـام تحصیلی یک کشـور‪ ،‬نصاب تحصیلی اسـت‪ .‬نصاب‌های تحصیلـی در حقیقت‬
‫نقشـه راه بـرای محصلان و تربیـه نیـروی بشـری متخصـص و مسـلکی در یـک کشـور اسـت‪ .‬از ایـن جهـت تطبیق‬
‫نصـاب تحصیلـی معیـاری از یـک سـو باعـث بهبـود کیفیـت تدریـس و آمـوزش در نهاد‌هـای تحصیلـی می‌شـود و از‬
 ‫‪9‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫جانـب دیگـر نیروی بشـری مسـلکی و شایسـته بـه بـازار کار تقدیـم می‌گردد‪.‬‬

‫بـه منظـور تربیـه نیـروی بشـری مسـلکی‪ ،‬متخصـص و متعهـد‪ ،‬دسترسـی پوهنتون‌هـا بـه پیش‌رفت‌هـای سـریع‬
‫تکنالـوژی‪ ،‬عیـار کـردن نصـاب درسـی با خواسـت زمـان‪ ،‬نیاز‌مندی‌هـای جامعـه‪ ،‬جهانی شـدن‪ ،‬اقتصاد نویـن و بلند‬
‫بـردن کیفیـت آمـوزش در تحصیلات عالـی‪ ،‬وزارت تحصیالت عالی تصمیم گرفت تا نصاب درسـی جدیـدی را که در‬
‫آن ارزش‌هـای اسلامی‪ ،‬ملـی‪ ،‬فرهنگـی‪ ،‬اجتماعـی‪ ،‬معیار‌هـای بین‌المللـی‪ ،‬نیاز‌مندی‌هـای ادارات دولتـی‪ ،‬نهاد‌هـای‬
‫خصوصـی و بـازار کار در نظـر گرفته شـود‪ ،‬تهیه کند‪ .‬برای رسـیدن بـه این هدف‪ ،‬این وزارت روند بازنگری و انکشـاف‬
‫نصاب‌هـای تحصیلـی را تحـت عنـوان «نصـاب تحصیلـی واحد؛ ملت واحـد» آغاز کرد‪ .‬بـه منظور پیش‌بـرد بهتر کارها‬
‫پیرامـون به‌روز‌سـازی نصـاب‌ تحصیلـی‪ ،‬برنامـه ملـی بازنگری و انکشـاف نصـاب تحصیلـی در وزارت تحصیلات عالی‬
‫آغـاز بـه کار کـرد‪ .‬برنامه ملی بازنگری و انکشـاف نصـاب تحصیلی در اولین اقدام ‪ ۱۶۵‬رشـته تحصیلی را شناسـایی و‬
‫تشـخیص کـرد تـا نصاب‌های‌شـان مطابق معیارهـای جهانـی و نیازمندی‌های بازار کار بازنگری و انکشـاف داده شـود‪.‬‬
‫در مرحلـه بازنگـری و انکشـاف نصاب‌هـای تحصیلـی‪ ،‬مهارت‌هـا و توانایی‌هایـی بـرای محصلان از جمله «طـرز تفکر‬
‫درسـت و تحقیـق‪ ،‬مهـارت اسـتفاده از تکنالوژی معلوماتی‪ ،‬محـاوره و ارتباطات‪ ،‬کار گروپی و روحیـه همکاری‪ ،‬تقویت‬
‫خالقیـت و نـوآوری‪ ،‬آگاهـی از فرهنگ‌هـای مختلـف‪ ،‬حـس وطن‌دوسـتی‪ ،‬روحیـه افغانـی و اسلامی» نیـز در نظـر‬
‫گرفتـه شـده کـه ایـن موضـوع از نقـش مهم برخـوردار اسـت‪ .‬هم‌چنان علاوه بـر معیارهای فـوق‪ ،‬بـه معیارهایی که‬
‫توسـط سـازمان یونسـکو بـه عنـوان مهارت‌‌هـای قرن بیسـت‌ویکم تعریـف گردیده نیـز در جریـان مرحلـه بازنگری و‬
‫انکشـاف نصاب‌هـای تحصیلـی توجـه شـده اسـت‪ .‬از جانـب دیگـر در این مرحلـه روش‌هـای نوین تدریـس و آموزش‬
‫و اسـتفاده از تکنالـوژی معلوماتـی کـه شـامل «آمـوزش مبتنـی بر نتایـج‪ ،‬آموزش شـاگرد‌محوری‪ ،‬آمـوزش مبتنی بر‬
‫حـل مشـکل‪ ،‬آمـوزش مبتنـی بر قضیه‪ ،‬آمـوزش الکترونیکـی‪ ،‬تولید مواد درسـی الکترونیکـی و اسـتفاده از تکنالوژی‬
‫و نرم‌افـزار» می‌گـردد نیـز بـرای بهبـود کیفیـت تدریـس و دسترسـی سـریع به منابـع مورد اسـتفاده قـرار می‌گیرد‪.‬‬
‫از جملـۀ (‪ )165‬برنامـه‪ ،‬نصـاب هـای تحصیلـی ‪ 71‬برنامـه علمی تاحال بازنگری گردیده و پالن اسـت کـه در جریان‬
‫سـال ‪ 1400‬ایـن پروسـه تکمیـل گـردد و سـعی می‌شـود تـا نصاب‌هـای جدید در مشـوره با تمـام نهاد‌هـای ذیدخل‬
‫طـوری عیـار گـردد کـه از یـک طرف پاسـخگوی کامـل بـازار کار باشـد و از جانـب دیگر یـک تعریف واضـح از نقش‬
‫و ماموریـت اسـتاد و محصـل در نهاد‌هـای علمـی ارایـه کنـد‪ .‬بـا معیاری سـاختن نصاب و تطبیـق آن اعتبـار علمی و‬
‫آکادمیـک پوهنتون‌هـای افغانسـتان احیـا و فارغـان نهادهای تحصیلی کشـور ظرفیت حضـور و رقابـت را در مارکیت‬
‫کار ملـی و بین‌المللـی پیـدا خواهنـد کـرد و از جانـب دیگـر تطبیـق ایـن نصاب‌هـا ارزش‌های ملـی را تقویـت و نظام‬
‫تحصیلـی کشـور را بـا نظام‌هـای تحصیلی دنیا همسـان خواهد سـاخت‪.‬‬
‫جزییات نصاب‌های تحصیلی که کار بازنگری‌شان تکمیل و نهایی گردیده در جدول ذیل ارایه می گردد ‪:‬‬
 ‫‪10‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫چاپ و تسلیمی نصاب‌های تحصیلی ‪ 21‬دیپارتمنت پوهنځی انجینری به پوهنتون ها در سال ‪1399‬‬

‫دیپارتمنت‬ ‫پوهنځی‬ ‫شماره‬

‫ساختمان های صنعتی و مدنی‬ ‫ساختمانی‬ ‫‪1‬‬
‫مهندسی‬ ‫ساختمانی‬ ‫‪2‬‬
‫شهر سازی‬ ‫ساختمانی‬ ‫‪3‬‬
‫اداره اعمار ساختمان‬ ‫ساختمانی‬ ‫‪4‬‬
‫راه آهن‬ ‫ساختمان‌های ترانسپورتی‬ ‫‪5‬‬
‫انجنیری ساختمان های ترانسپورتی‬ ‫ساختمان‌های ترانسپورتی‬ ‫‪6‬‬
‫تامین برق‬ ‫الکترومیخانیک‬ ‫‪7‬‬
‫انجنیری اتومیخانیک‬ ‫الکترومیخانیک‬ ‫‪8‬‬
‫تکنالوژی مواد عضوی‬ ‫تکنالوژی کیمیاوی‬ ‫‪9‬‬
‫تکنالوژی مواد غیر عضوی‬ ‫تکنالوژی کیمیاوی‬ ‫‪10‬‬
‫تکنالوژی مواد غذایی‬ ‫تکنالوژی کیمیاوی‬ ‫‪11‬‬
‫جیودیزی انجنیری‬ ‫جیوماتیک و کادستر‬ ‫‪12‬‬
‫سیستم اطالعات جغرافیایی (‪)GIS‬‬ ‫جیوماتیک و کادستر‬ ‫‪13‬‬
‫سیستم های معلوماتی‬ ‫کمپیوترساینس‬ ‫‪14‬‬
‫انجینری شبکه‬ ‫کمپیوترساینس‬ ‫‪15‬‬
‫انجنیری کمپیوتر‬ ‫کمپیوترساینس‬ ‫‪16‬‬
‫انجنیری منابع آب و محیط زیست هایدرولیک و ساختمان های هایدرو تخنیکی‬ ‫‪17‬‬
‫انجنیری آبرسانی و محیط زیست‬ ‫انجنیری منابع آب و محیط زیست‬ ‫‪18‬‬
‫سیول‬ ‫انجنیری‬ ‫‪19‬‬
‫انرژی‌‪B.Sc‬‬ ‫انجنیری‬ ‫‪20‬‬
‫انرژی ‪B.Eng‬‬ ‫انجنیری‬ ‫‪21‬‬
‫‪11‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫چاپ و تسلیمی نصاب تحصیلی (‪ )10‬دیپارتمنت پوهنځی زراعت به پوهنتون ها در سال ‪1399‬‬

‫دیپارتمنت‬ ‫پوهنځی‬ ‫شماره‬

‫اگرانومی‬ ‫زراعت‬ ‫‪1‬‬
‫جنگالت و منابع طبیعی‬ ‫زراعت‬ ‫‪2‬‬
‫علم حیوانی‬ ‫زراعت‬ ‫‪3‬‬
‫خاکشناسی و آبیاری‬ ‫زراعت‬ ‫‪4‬‬
‫حفاظه نباتات‬ ‫زراعت‬ ‫‪5‬‬
‫هارتیکلچر‬ ‫زراعت‬ ‫‪6‬‬
‫اقتصاد و توسعه زراعتی‬ ‫زراعت‬ ‫‪7‬‬
‫بایوتکنالوژی و تولید تخم های بذری‬ ‫زراعت‬ ‫‪8‬‬
‫اگری بزنیس‬ ‫زراعت‬ ‫‪9‬‬
‫تکنالوژی مواد غذایی‬ ‫زراعت‬ ‫‪10‬‬

‫چاپ و تسلیمی نصاب تحصیلی (‪ )8‬دیپارتمنت پوهنځی تعلیم و تربیه به پوهنتون ها در سال ‪1399‬‬

‫دیپارتمنت‬ ‫پوهنځی‬ ‫شماره‬

‫ریاضی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪1‬‬
‫فزیک‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪2‬‬
‫کیمیا‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪3‬‬
‫بیولوژی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪4‬‬
‫تاریخ‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪5‬‬
‫جغرافیه‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪6‬‬
‫جامعه شناسی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪7‬‬
‫تربیت بدنی و علوم ورزشی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪8‬‬
 ‫‪12‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫لیست نصاب‌های تحصیلی (‪ )27‬برنامه که از طریق کلسترهای مربوطه پروسه بارنگری و انکشاف آن در جریان‬
‫سال ‪ 1399‬نهایی گردید و به زودی چاپ می گردد‪.‬‬

‫دیپارتمنت‬ ‫پوهنځی‬ ‫شماره‬

‫سوداگری‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪1‬‬
‫اقتصاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪2‬‬
‫احصائیه واکونومتری‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪3‬‬
‫مالیه عامه و بانکداری‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪4‬‬
‫اداره تشبثات‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪5‬‬
‫اداره عامه‬ ‫اداره و پالیسی عامه‬ ‫‪6‬‬
‫پالیسی عامه‬ ‫اداره و پالیسی عامه‬ ‫‪7‬‬
‫مطالعات توسعه‬ ‫اداره و پالیسی عامه‬ ‫‪8‬‬
‫فقه وعقیده‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪9‬‬
‫تفسیر وحدیث‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪10‬‬
‫علوم و فرهنگ اسالمی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪11‬‬
‫مشاوره‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪12‬‬
‫روانشناسی عمومی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪13‬‬
‫تعلیم و تربیه قبل ازمکتب ابتدائیه‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪14‬‬
‫روانشناسی و تعلیم و تربیه عقب مانده های ذهنی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪15‬‬
‫روانشناسی و تعلیم و تربیه نابینایان‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪16‬‬
‫روانشناسی و تعلیم و تربیه نابینایان‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪17‬‬
‫تعلیم و تربیه عمومی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪18‬‬
‫مدیریت آموزشی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪19‬‬
‫دری‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪20‬‬
‫پشتو‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪21‬‬
‫اوزبیکی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪22‬‬
‫عربی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪23‬‬
‫انگلیسی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪24‬‬
‫ترکی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪25‬‬
‫ترکمنی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪26‬‬
‫روسی‬ ‫تعلیم وتربیه‬ ‫‪27‬‬
‫‪13‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫فصل دوم‬ ‫دستاوردهای بخش‬

‫امور اکادمیک‬
‫بخش اسناد تقنینی‪ ،‬تخنیکی و رهنمودی‬
‫از آن‌جایـی کـه سـاختار تشـکیالتی وزارت‌هـا و سـایر ادارات بـر مبنـای احکام قانـون اساسـی تنظیـم و فعالیت‌های‬
‫آن‌هـا بـر وفـق قوانیـن ارگانیـک و قواعـد حقوقـی بـه منظـور خدمـات عامـه اسـتوار اسـت‪ ،‬وزارت تحصیلات عالی‬
‫کوشـیده اسـت تـا منحیـث نهـاد آکادمیـک مطابـق مـواد ‪ ۴۳‬و ‪ ۴۶‬قانون اساسـی فعالیت‌هـای خویش را در روشـنی‬
‫قوانیـن مرتبـط تنظیـم و عمال در زمینه انکشـاف موسسـات تحصیالت عالـی‪ ،‬عرضه خدمات تحصیلات عالی متوازن‬
‫و قابـل دسـترس به نسـل امروز و فردای کشـور متوسـل شـود‪ .‬بـه منظور ارتقـای سـطح کارآیی‪ ،‬دسـت‌یابی به نظام‬
‫کار‌آمـد اجرایـی‪ ،‬تسـهیل و تسـریع امـور قوانیـن و مقـررات را بایـد با توجه به گسـترد‌گی دامنه شـمول و اثر‌بخشـی‬
‫آن در پیشـبرد اهـداف و ماموریت‌هـای دسـتگاه‌های اجرایـی مـورد بررسـی قـرار داده و جهـت اصالح آن اقـدام الزم‬
‫صـورت گیرد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی بـه منظـور آسان‌سـازی پروسـه‌های مغلق و پیچیـده جهت تامیـن شـفافیت و حکومت‌داری‬
‫خـوب‪ ،‬تلاش نمـود تـا مقـررات‪ ،‬لوایح و طـرز العمل‌هـای مختلف ایـن وزارت را مـورد بازنگری قـرار دهد‪.‬‬
‫فهرست اسناد تقنینی وزارت تحصیالت عالی که در سال ‪ 1399‬تدوین‪ ،‬تعدیل و بازنگری گردیده است‪:‬‬

‫فهرست مقرره ها‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬

‫ریاست دفتر‬ ‫نشر مقرره تنظیم وظایف وزارت‬ ‫‪1‬‬
‫تحصیالت عالی‬
‫ریاست محصالن دولتی و خصوصی‬ ‫نشر مقرره آموزش دوره لیسانس‬ ‫‪2‬‬
‫ریاست ارزیابی و معادلت اسناد خارج مرز‬ ‫بازنگری و تعدیل مقرره ارزیابی‬ ‫‪3‬‬
‫و معادلت اسناد تحصیلی برون‬
‫مرزی‬
‫ریاست تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬ ‫بازنگری مقرره طرزفعالیت های‬ ‫‪4‬‬
‫علمی ‪ -‬تحقیقی اعضای کادر‬
‫علمی‬
‫ریاست محصالن دولتی‬ ‫نهایی‌سازی مقرره لیلیه‌ها‬ ‫‪5‬‬
‫ریاست تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬ ‫نهایی سازی مقرره تحقیق‬ ‫‪6‬‬
‫ریاست تضمین کیفیت و اعتباردهی‬ ‫نهایی‌سازی مقرره تضمین کیفیت‬ ‫‪7‬‬
‫و اعتباردهی‬
 ‫‪14‬‬
‫فهرست الیحه‌ها‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬
‫ریاست محصالن‬ ‫الیحه آموزش الکترونیکی‬ ‫‪1‬‬
‫ریاست محصالن‬ ‫الیحه سیستم کریدت‬ ‫‪2‬‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫الیحه صدور جواز‪ ،‬تداوم فعالیت‬ ‫‪3‬‬
‫موسسه تحصیالت عالی خصوصی‬
‫به ورثه متوفی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫الیحه تغییر مکان وفروش‬ ‫‪4‬‬
‫موسسه تحصیالت عالی خصوصی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫الیحه ایجاد نمایندگی موسسه‬ ‫‪5‬‬
‫تحصیالت عالی در والیات‬
‫ریاست نظارت و ارزیابی امور اکادمیک‬ ‫الیحه فعالیت های نظارت و‬ ‫‪6‬‬
‫ارزیابی امور اکادمیک موسسات‬
‫تحصیالت عالی‬

‫فهرست طرز العمل‌ها‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬

‫ریاست نشرات‬ ‫طرز العمل جمع آوری و ارایه‬ ‫‪1‬‬
‫اطالعات و معلومات‬
‫ریاست انکشاف برنامه‌های علمی‬ ‫طرز العمل فعالیت و تدویر‬ ‫‪2‬‬
‫جلسات کمیسیون برنامه های‬
‫فوق لیسانس‬
‫طرزالعمل استخدام و فعالیت های ریاست تقرر و ترفعیات اعضای کادرعلمی‬ ‫‪3‬‬
‫استادان خارج بست ( قرار دادی )‬
‫در موسسات تحصیالت عالی‬
‫ریاست تقرر و ترفعیات اعضای کادرعلمی‬ ‫طرز العمل اجرای ترفعیات علمی‬ ‫‪4‬‬
‫اعضای کادر علمی‬
‫ریاست تقرر و ترفعیات اعضای کادرعلمی‬ ‫طرز العمل جذب اعضای کادر‬ ‫‪5‬‬
‫علمی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل ایجاد و بازنگری‬ ‫‪6‬‬
‫برنامه های علمی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل اخذ امتحان شمولیت‬ ‫‪7‬‬
‫در برنامه های فوق لیسانس‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل ایجاد دیپارتمنت‬ ‫‪8‬‬
‫ها و پوهنځی ها در موسسات‬
‫تحصیالت عالی‬
‫‪15‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬

‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرزالعمل جذب ظرفیت دوم‬ ‫‪9‬‬
‫(‪ )30‬تن محصل در دوم در برنامه‬
‫های فوق لیسانس‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل نحوه مشارکت پوهنتون‬ ‫‪10‬‬
‫ها با موسسات تحصیالت عالی‬
‫ریاست دفتر‬ ‫طرز العمل تهیه و نگهداری مهر‬ ‫‪11‬‬
‫های وزارت تحصیالت عالی و‬
‫موسسات مربوطه‬
‫ریاست تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬ ‫طرز العمل تنظیم امور نشریه‬ ‫‪12‬‬
‫های علمی ‪ -‬تحقیقی موسسات‬
‫تحصیالت عالی‬
‫ریاست تضمین کیفیت و اعتباردهی‬ ‫طرز العمل کاری ریاست تضمین‬ ‫‪13‬‬
‫کیفیت و اعتباردهی‬
‫ریاست تضمین کیفیت و اعتباردهی‬ ‫طرزالعمل فعالیت های ارتقای‬ ‫‪14‬‬
‫کیفیت و اعتباردهی اکادمیک‬
‫موسسات تحصیالت عالی‬
‫ریاست پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین‬ ‫طرز العمل دریافت و تبادله‬ ‫‪15‬‬
‫احصاییه و معلومات‬
‫ریاست پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین‬ ‫طرز العمل ایجاد و طرز فعالیت‬ ‫‪16‬‬
‫کمیته بازنگری و نهایی سازی‬
‫پالن استراتیژیک وزارت‬
‫تحصیالت عالی و پوهنتون ها‬
‫ریاست ارتباط خارجه و تنظیم امور‬ ‫طرز العمل انتخاب کاندیدان واجد‬ ‫‪17‬‬
‫بورسیه ها‬ ‫شرایط برای بورسیه های دولتی و‬
‫گروپی‬
‫ریاست ارتباط خارجه و تنظیم امور‬ ‫طرز العمل تنظیم امور تارکین‬ ‫‪18‬‬
‫بورسیه ها‬ ‫بورسیه ها‬
‫ریاست پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین‬ ‫طرزالعمل ایجاد و طرز فعالیت‬ ‫‪19‬‬
‫بورد تسوید‪ ،‬تعدیل و بازنگری‬
‫اسناد تقنینی و حقوقی و تدوین‬
‫پالیسی های وزارت تحصیالت‬
‫عالی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل ارزیابی معیارهای‬ ‫‪20‬‬
‫علمی‪ ،‬اداری و زیربنایی پوهنتون‬
‫ها و موسسات تحصیالت عالی‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل اخذ تاجیل در برنامه‬ ‫‪21‬‬
‫های فوق لیسانس (ماستری و‬
‫دکتورا)‬
 ‫‪16‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬
‫ریاست محصالن دولتی‬ ‫طرز العمل پذیرش فارغان لیسه‬ ‫‪22‬‬
‫ها و انستیتوت های مسلکی و‬
‫تخنیکی‬
‫ریاست های محصالن دولتی‪ ،‬خصوصی و‬ ‫طرز العمل صدور جدول نمرات‬ ‫‪23‬‬
‫ارزیابی و معادلت اسناد خارج مرز‬ ‫( ترانسکریپت) به محصالن‬
‫پوهنتون های دولتی‪ ،‬خصوصی و‬
‫خارج مرز‬
‫ریاست امور محصالن دولتی و خصوصی‬ ‫طرزالعمل نظم و دسپلین‬ ‫‪24‬‬
‫محصالن‬
‫طرز العمل آموزش نیمه حضوری‪ ،‬ریاست ارزیابی و معادلت اسناد خارج مرز‬ ‫‪25‬‬
‫غیر حضوری و ارزیابی اسناد‬
‫خارج مرز‬
‫ریاست منابع بشری‬ ‫طرز العمل ارتقای ظرفیت‬ ‫‪26‬‬
‫منسوبین ادارات مرکزی و‬
‫واحدهای دومی وزارت تحصیالت‬
‫عالی‬
‫آمریت جندر‬ ‫طرز العمل کمیته بودجه سازی‬ ‫‪27‬‬
‫پاسخگو به جندر‬
‫ریاست منابع بشری‬ ‫طرز العمل کمیته دریافت‬ ‫‪28‬‬
‫اطالعات پیرامون فساد اداری‬
‫و رسیدگی به شکایات کارکنان‬
‫خدمات ملکی‬
‫ریاست مالی و حسابی‬ ‫طرزالعمل ترتیب‪ ،‬تصنیف‬ ‫‪29‬‬
‫و مصرف قانونمندی بودجه‬
‫موسسات تحصیالت عالی‬
‫ریاست اداری و زیربنا‬ ‫طرزالعمل توزیع‪ ،‬استفاده‪ ،‬حفظ و‬ ‫‪30‬‬
‫مراقبت از وسایط ترانسپورتی‬
‫ریاست اداری و زیر بنا‬ ‫طرز العمل استفاده از خدمات‬ ‫‪31‬‬
‫کلنیک صحی وزارت تحصیالت‬
‫عالی‬
‫ریاست اداری و زیر بنا‬ ‫طرز العمل چگونگی نظارت و‬ ‫‪32‬‬
‫مدیریت پروژه های انکشافی‬
‫ریاست تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬ ‫طرزالعمل چاپ آثارعلمی ( کتب‬ ‫‪33‬‬
‫درسی و ممددرسی) مجالت‬
‫علمی و امور نشراتی‬
‫ریاست تکنالوژی معلوماتی‬ ‫طرزالعمل ایجاد‪ ،‬توسعه و‬ ‫‪34‬‬
‫استفاده از انترنت و وسایل‬
‫تکنالوژی معلوماتی‬
‫‪17‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬

‫ریاست تکنالوژی معلوماتی‬ ‫طرزالعمل پیشبرد پروژه های‬ ‫‪35‬‬
‫تکنالوژی معلوماتی‬
‫ریاست دفتر‬ ‫طرز العمل اجراات الکترونیکی‬ ‫‪36‬‬
‫(مدیریت آرشیف الکترونیکی)‬
‫ریاست دفتر‬ ‫طرزالعمل تنظیم روابط مراجعین‬ ‫‪37‬‬
‫با وزارت تحصیالت عالی‬
‫ریاست پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین‬ ‫طرز العمل ایجاد و فعالیت کمیته‬ ‫‪38‬‬
‫مبارزه با فساد اداری‬
‫ریاست تفتیش داخلی‬ ‫طرز العمل استفاده از ابزارهای‬ ‫‪39‬‬
‫تفتیش‬
‫ریاست تفتیش داخلی‬ ‫طرزالعمل کمیته تفتیش داخلی‬ ‫‪40‬‬
‫ریاست تفتیش داخلی‬ ‫طرز العمل پیگیری سفارشات‬ ‫‪41‬‬
‫تفتیش‬
‫ریاست انکشاف برنامه های علمی‬ ‫طرز العمل ایجاد و طرز فعالیت‬ ‫‪42‬‬
‫کلنیک های حقوقی در موسسات‬
‫تحصیالت عالی‬
‫ریاست محصالن دولتی و خصوصی‬ ‫طرز العمل توزیع دیپلوم برای‬ ‫‪43‬‬
‫فارغان موسسات تحصیالت عالی‬
‫دولتی و خصوصی‬

‫فهرست پالیسی‌ها‬

‫اداره مربوطه‬ ‫نام‬ ‫شماره‬

‫ریاست دفتر‬ ‫پالیسی ارتباطات وزارت‬ ‫‪1‬‬
‫تحصیالت عالی‬
‫آمریت جندر‬ ‫پالیسی جندر وزارت تحصیالت‬ ‫‪2‬‬
‫عالی‬
‫آمریت جندر‬ ‫پالیسی منع تبعیض‪ ،‬آزار و اذیت‬ ‫‪3‬‬
‫جنسی در نهادهای تحصیالت‬
‫عالی‬
‫ریاست تفتیش داخلی‬ ‫پالیسی تفتیش داخلی‬ ‫‪4‬‬
 ‫‪18‬‬

‫بخش پالن‪ ،‬پالیسی و تقنین‪:‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫بخـش پلان‪ ،‬پالیسـی و تقنیـن وزارت تحصیلات عالـی پالن انکشـافی کوتـاه مدت‪ ،‬میان مـدت و دراز مـدت وزارت‬
‫تحصیلات عالـی را بـه منظور توسـعه و انکشـاف اقتصادی و اجتماعی ایـن وزارت طرح و تمام پالن‌هـا و برنامه‌های‬
‫وزارت را در بخـش انکشـافی بـه منظـور تثبیـت وجـوه مالـی و ارزش پروژه‌های انکشـافی درکوتاه مـدت‪ ،‬میان مدت‬
‫و دراز مـدت درمسـاعی مشـترک بـا بخش‌هـای مربوطـه هماهنـگ سـاخته و درقسـمت انکشـاف و تطبیـق پلان‬
‫اسـتراتیژیک و پالیسـی‌های وزارت مطابق اسـتراتیژی انکشـاف ملی افغانسـتان غـرض کنترول از کیفیـت پروژه‌ها در‬
‫مرحلـه تطبیـق و وضاحـت در مصـارف مالـی طـرح های مشـخص را ارایـه و بخش تدویـن‪ ،‬بازنگـری و چگونگی طی‬
‫مراحـل اسـناد تقنینی را به عهـده دارد‪.‬‬
‫عمده‌ترین دستاورد‌های بخش پالن و پالیسی به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫بازنگری و نهایی‌سازی ‪ 40‬پالن استراتیژیک نهادهای تحصیلی دولتی و خصوصی‬
‫تدوین پالن عمل مبارزه با فساد اداری‬
‫تدوین پالن عمل مبارزه با مواد مخدر‬
‫تدوین پالن توانمندسازی زنان‬
‫طرح و ترتیب فارمت‌های خاص احصاییوی جهت جمع‌آوری ارقام و معلومات‬
‫جمـع آوری‪ ،‬تحلیـل‪ ،‬توحیـد و ثبـت دیتابیـس ارقـام و معلومـات سـال ‪ 1399‬دربخش‌های (محصالن‪ ،‬اسـتادان‪،‬‬
‫فارغـان‪ ،‬معلولیـن‪ ،‬کارمنـدان‪ ،‬کارکنـان خدماتـی‪ ،‬پوهنځی‌هـا‪ ،‬دیپارتمنت‌هـا و زیـر بنا ها)‬
‫ترتیب پالن انکشافی ساالنه با درنظر داشت تقاضای نهادهای تحصیلی‬
‫ترتیب پالن جذب محصالن برای سال ‪1399‬‬
‫ترتیب دیدگاه ‪21‬پروژه منظور شده دیوار احاطوی پوهنتون‌ها و موسسات تحصیالت عالی‬
‫جلـب کمـک مالـی کشـور هندوسـتان جهـت اعمـار پروژه سـاختمان تدریسـی موسسـه تحصیلات عالی فـراه و‬
‫سـرک پوهنتـون البیرونی‬

‫بخش تضمین کیفیت و اعتباردهی‬

‫بخـش تضمیـن کیفیـت و اعتبـار دهـی وزارت تحصیلات عالـی مسـوولیت جریـان ارتقـای کیفیـت و اعتباردهـی‪،‬‬
‫بازنگـری و مراقبـت را بـه عهـده دارد و تسـهیالت الزم را بـرای طرح معیار‪‎‬های کیفـی تحصیالت عالـی فراهم نموده‪،‬‬
‫بهبـود کیفیـت را تشـویق‪ ،‬از برنامه‪‎‬هـای ارتقـای کیفیـت بـه طـور مسـتمر بازنگـری و از تطبیـق حداقـل معیارهـای‬
‫تضمیـن کیفیـت و اعتباردهـی در نهادهـای تحصیلات عالـی از طریق پروسـه‌ی بازدیـد و بازنگری مسـلکی اطمینان‬
‫حاصـل می‌نمایـد‪ .‬همچنـان ایـن اداره موسسـات تحصیالت عالی را براسـاس معیارهای پذیرفته شـده در سـطح ملی‬
‫و بیـن المللـی بـا انطبـاق آن بـه شـرایط و نیازهـای بـازارکار در افغانسـتان مـورد بازنگری قـرار می‌دهد‪.‬‬
‫عمده ترین دستاورد های بخش تضمین کیفیت و اعتباردهی به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫تجدیـد تفسـیر و انکشـاف روبرکس‌هـای دقیـق بـرای تقویـت فهـم کاربـردی و تطبیقـی معیارهـای اعتباردهـی‬
‫نهادهـای تحصیلات عالـی و تطبیـق موفقانـه پروسـه‌ی آزمایشـی آن در سـه نهـاد تحصیلـی‬
‫معقول‌سازی گزارش‌های مرور دوره‌ای برنامه‌های علمی و گزارش نظارت ساالنه‬
‫‪19‬‬
‫طرح ایجاد ُکد مستقل برای اداره تضمین کیفیت و اعتباردهی در بودجه وزارت تحصیالت عالی‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫تطبیق همه جانبه‌ی فورم عدم مسوولیت در نهادهای تحصیالت عالی کاندید در مراحل مختلف اعتباردهی‬
‫انتخـاب و آمـوزش ‪ 16‬تـن بازنگـر مسـلکی جدیـد از نهادهـای تحصیلات عالـی و اعزام‌شـان در سـه بخـش امور‬
‫مربـوط بـه بازنگـری مسـلکی در سـطح نهادهـای تحصیالت عالـی کاندید در کشـور‬
‫تکمیل نمودن اعضای بورد تضمین کیفیت در مطابقت با قانون تحصیالت عالی ملکی‬
‫طـرح وآغـاز تطبیـق سیسـتم دفتـر داری منظـم و آغـاز امـور دیجیتـال سـازی اسـناد معتبـر مربـوط بـه مراحل‬
‫تضمیـن کیفیـت و اعتباردهـی موسسـات تحصیلات عالی‬
‫طرح آموزش حین کار معاونان علمی نهادهای تحصیلی و افتتاح آن‬
‫تسوید طرزالعمل بازدید قبل از بازنگری‬
‫تدویـر ورکشـاپ آمـوزش مسـلکی قبـل از امـور بازنگـری موسسـات تحصیالت عالـی کاندید بـا اشـتراک ‪ 16‬نهاد‬
‫تحصیلـی خصوصـی مرکـز و والیات‬
‫تهیه و تدوین پالن سمپوزیم ملی تضمین کیفیت و اعتباردهی‬
‫ترتیـب و ارسـال فورمه‌هـای ارزیابـی عملکـرد روسـای پوهنځی‌هـا توسـط معـاون علمـی‪ ،‬فورمـه ارزیابـی معاون‬
‫علمـی توسـط رییـس موسسـه‪ ،‬فورمـه ارزیابی معـاون مالـی و اداری توسـط رییس موسسـه و فورمه ارزیابـی معاون‬
‫محصلان توسـط رییـس موسسـه بـه عنـوان یکـی از مولفه‌هـای حکومـت‌داری پاسـخگو در مقابـل مسـوولیت‌های‬
‫مو سسه‬
‫تکمیـل پروسـه‌ی تحلیـل (‪ )50‬گزارش‌هـای ارزیابی خودی مراحل اول‪ ،‬دوم و سـوم تضمین کیفیـت و اعتباردهی‬
‫و ارایـه بازخـورد بـه موسسـات تحصیلات عالـی مربوطـه جهـت آوردن اصالحـات مربوطـه در پروسـۀ تطبیـق و‬
‫مستندسـازی معیارهـای تضمیـن کیفیـت و اعتباردهی‬
‫برگـزاری ورکشـاپ آموزشـی بـرای معاونـان علمـی پوهنتون‌هـای کابـل‪ ،‬طبـی کابـل‪ ،‬کندهـار‪ ،‬هـرات‪ ،‬کاردان‪،‬‬
‫امریکایـی افغانسـتان و کاتـب در زمینـه‌ی تعبیـر و تفسـیر چارچـوب معیارهـای تضمیـن کیفیـت و اعتباردهـی‬
‫بازدید قبل از بازنگری از ‪ 34‬موسسه تحصیالت عالی دولتی و خصوصی‬
‫تحلیـل‪ ،‬تاییـد و ارایـه بازخـورد بـه ‪ 95‬گـزارش نظـارت سـاالنه و ‪ 28‬گـزارش مـرور دوره‌ای برنامه‌هـای علمـی‬
‫موسسـات تحصیلات عالـی‬
‫تدویـر ورکشـاپ معرفـی چارچوب تضمین کیفیـت و اعتباردهی و ارایه آمـوزش روش‌های بازنگری بـرای بازنگران‬
‫مسلکی‬
‫بازنگـری ‪ 31‬نهـاد تحصیلـی شـامل نهادهـای تحصیلـی (کنـر‪ ،‬خراسـان والیـت ننگرهار‪ ،‬روشـان والیـت ننگرهار‪،‬‬
‫دنیـا‪ ،‬غالـب هـرات و کابـل‪ ،‬پیـام ‪ ،‬بدخشـان‪ ،‬ننگرهـار‪ ،‬پولـی تخنیـک‪ ،‬باختـر‪ ،‬جهـان‪ ،‬زم زم پکتیـا‪ ،‬تعلیـم و تربیه‬
‫شـهید اسـتاد ربانـی‪ ،‬ملـی‪ ،‬سلام‪ ،‬بغالن‪ ،‬جامـی‪ ،‬اراکوزیا‪ ،‬بسـت‪ ،‬میروس نیکه‪ ،‬آسـیا‪ ،‬سـبا‪ ،‬سـیدجمال الدیـن‪ ،‬رنا‪،‬‬
‫خاتـم النبین و افغانسـتان)‬
‫بازدید از حفظ سند اعتباردهی پوهنتون‌های کابل‪ ،‬کاتب و طبی کابل (ابو علی سینا)‬
‫تکمیـل رهنمـود مـرور برنامه‌هـای علمـی در سـه زبـان دری‪ ،‬پشـتو و انگلیسـی و توزیـع آن بـه تمامـی نهادهای‬
‫تحصیلات عالـی دولتـی و خصوصـی در سـطح کشـور جهـت اسـتفاده در پروسـه‌ی تطبیـق نظـارت سـاالنه و مـرور‬
‫دوره‌ای برنامـه هـای علمی‪.‬‬
 ‫‪20‬‬

‫بخش تقرر و ترفعیات اعضای کادر علمی‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫بخـش تقـرر و ترفعیـات اعضـای کادر علمـی مسـوولیت بررسـی‪ ،‬پیشـنهاد تعییـن موضوع بـرای ترفیع اعضـای کادر‬
‫علمـی‪ ،‬مطالعـه دوسـیه‌های ترفیعـات علمـی جهت تکمیل بـودن مطابق ایجابـات قانـون‪ ،‬مطالعه اثر اصلـی ترفیعات‬
‫و درصـورت ضـرورت ارسـال برای بررسـی شـکلی و متنی‪ ،‬بررسـی پیشـنهادات و دوسـیه‌های تقرر و انفـکاک اعضای‬
‫کادر علمـی را بـه عهـده دارد‪ .‬قابـل ذکر اسـت که در سـال ‪ 1399‬بدلیل مشـکالتی ناشـی از ویـروس کرونا چگونگی‬
‫رونـد تقـرر و ترفعیـات اعضـای کادر علمـی کمتر صورت گرفته اسـت‪.‬‬
‫عمده ترین دستاورد های بخش تقرر و ترفعیات اعضای کادرعلمی به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫تقرر‪ 20‬تن کادر علمی از طبقه اناث و ‪ 129‬تن از طبقه ذکور در نهادهای تحصیلی‬
‫تقرر‪ 9‬آمر دیپارتمنت از طبقه اناث و ‪ 96‬تن از طبقه ذکور در نهادهای تحصیلی‬
‫منفـک سـاختن ‪ 3‬تـن کادر علمـی از طبقـه اناث و ‪ 11‬تن از طبقه ذکور در نهادهای تحصیلی کشـور در روشـنایی‬
‫اسناد تقنینی‬
‫تقـرر ‪ 3‬تـن از طبقـه انـاث و ‪ 22‬تـن از طبقه ذکور در بسـت‌های سـوم و چهـارم اکادمیک در نهادهـای تحصیلی‬
‫کشو ر‬
‫تقرر ‪ 22‬تن از اعضای کادر علمی نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫طی مراحل چگونگی تقرر اعضای کادر علمی ‪ 9‬نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫تعین‪ 20‬تن به عنوان مسوولین برنامه‌های شبانه به سطح پوهنځی‌ها‬
‫تبدیلی ‪ 2‬تن از اعضای کادر علمی از طبقه اناث و ‪ 5‬تن از طبقه ذکور از نهادهای تحصیلی‬
‫تقرر ‪ 15‬تن از معاونین پوهنځی‌ها‬
‫تثبیت رتبه ‪ 373‬تن از اعضای کادر علمی‬
‫ترفیـع ‪ 10‬تـن از اعضـای کادر علمـی بـه رتبـه پوهانـد‪ 83 ،‬تـن بـه رتبـه پوهنـوال‪ 119 ،‬تن بـه رتبـه پوهندوی‪،‬‬
‫‪ 211‬تـن بـه رتبـه پوهنمـل و ‪ 306‬تن بـه رتبـه پوهنیار‬
‫نیاز سنجی و طی مراحل اسناد قانونی و تدارکاتی برای ایجاد ‪ 14‬مرکز ‪ PDC‬در نهادهای تحصیلی‬
‫ایجـاد مراکـز ‪ PDC‬در پوهنتون‌هـا و موسسـات تحصیلات عالـی (پکتیـا‪ ،‬پکتیـکا‪ ،‬بدخشـان‪ ،‬پـروان‪ ،‬پنجشـیر‪،‬‬
‫سـمنگان‪ ،‬فاریـاب‪ ،‬سـرپل‪ ،‬دایکنـدی‪ ،‬لوگـر‪ ،‬تخـار‪ ،‬لغمـان و بغالن)‬

‫بخش انکشاف برنامه‌های علمی‬

‫ریاسـت انکشـاف برنامه‌هـای علمـی وزارت تحصیلات عالـی بـه منظـور رشـد و ارتقـای کیفیـت تحصیلات عالی به‬
‫منظـور تقویـه منابـع بشـری از طریق ایجاد برنامه‌های علمی به سـطح لیسـانس و فوق لیسـانس‪ ،‬بازنگری و انکشـاف‬
‫نصاب‌هـای تحصیلـی و آمـوزش الکترونیکـی فعالیـت می‌نماید‪.‬‬
‫عمده ترین دستاوردهای بخش انکشاف برنامه‌های علمی به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫ایجـاد ‪ 12‬برنامـه شـبانه در ‪ 8‬پوهنتـون و موسسـات تحصیلات عالـی دولتـی (بدخشـان‪ ،‬لغمان‪ ،‬کندهـار‪ ،‬غزنی‪،‬‬
‫پولـی تخنیـک‪ ،‬ارزگان‪ ،‬فـراه و دایکندی)‬
‫ایجاد یک برنامه ماستری تحت نام (مدیریت فارم‌های زراعتی) در پوهنتون هرات‬
‫ایجاد کمیسیون ملی آموزش الکترونیکی‬
‫تفکیک دیپارتمنت‌های موسسات تحصیالت عالی خصوصی که قبال تفکیک نشده بود‬
‫تشخیص دیپارتمنت‌ها و پوهنځی‌های خودسر موسسات تحصیالت عالی خصوصی‬
‫نشـر لیسـت تمـام دیپارتمنت‌هـا‪ ،‬پوهنځی‌هـا و موسسـات تحصیلات عالـی خصوصـی در ویب سـایت و صفحات‬
‫رسـمی وزارت تحصیلات عالـی کـه جـواز قانونـی فعالیت خویـش را از نـزد وزارت اخـذ نموده‌اند‬
‫شـریک سـاختن لیسـت تمـام دیپارتمنت‌هـا‪ ،‬پوهنځی‌هـا و موسسـات تحصیلات عالـی خصوصـی دارای مجوز با‬
‫اداره ملـی امتحانات‬
‫اسـکن و دیجیتال‌سـازی جوازهـای تمـام دیپارتمنت‌هـا‪ ،‬پوهنځی‌هـا و موسسـات تحصیلات عالـی خصوصـی‪،‬‬
‫برنامه‌هـای ماسـتری و دکتـورا موسسـات تحصیلات عالـی دولتـی و خصوصـی و فیصله‌هـای کمیسـیون تحصیالت‬
‫عالـی خصوصی‬
‫طـرح و دیزایـن دیتابیـس مـدرن و پیشـرفته بـرای تمام آمریت‌هـای این ریاسـت و درج معلومـات الزم هر آمریت‬
‫‪21‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫در آن بـه شـمول لیسـت برنامه‌هـای روزانه و شـبانه دوره لیسـانس و فوق لیسـانس با جوازهـای مربوطه آن‬
‫آمـاده نمـودن ‪ 9‬کـورس الکترونیکـی بیـن المللـی برای پلتفـورم ایدکـس و ‪ 61‬کـورس الکترونیکـی داخلی برای‬
‫پلتفـورم افغـان اکس‬

‫بخش تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬

‫بخـش تحقیـق‪ ،‬تالیـف و ترجمـه که بـه منظور بهبـود کیفیت مواد آموزشـی و تولید مـواد مفید آموزشـی و همچنان‬
‫چگونگـی انجـام تحقیقات علمی و فراهم‌سـازی زمینه نشـر مقـاالت علمی تحقیقی اعضای کادر عملـی در ژورنال‌های‬
‫بیـن المللـی و تمویـل پروژه‌هـای تحقیقـی اعضـای کادرعلمـی فعالیـت می‌نمایـد در سـال مالـی ‪ 1399‬شـاهد یک‬
‫سلسـله دسـتاوردهای در بخش‌هـای مختلف بوده اسـت‪.‬‬
‫عمده ترین دستاوردهای بخش تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫تدوین مسوده طرزالعمل کار و فعالیت آمریت‌های تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه پوهنتون‌ها‬
‫تدویـن رهنمـود تالیـف و ترجمـه کتاب‌های درسـی و ُممد درسـی و نگارش رسـاله علمی ‪ -‬تحقیقـی اعضای کادر‬
‫علمی‬
‫تدوین مسوده الیحه نشر آثار علمی بین المللی اعضای کادر علمی‬
‫تهیه طرح تالیف و ترجمه کتاب‌های درسی‬
‫تهیه طرح چاپ و نشر آثار علمی اعضای کادر علمی‬
‫تهیه طرح ایجاد کتابخانه‌های الکترونیک‬
‫ایجاد سیستم مدیریت الکترونیک با قابلیت‌های ثبت اسناد تحقیقی‪ ،‬تالیفی و ترجمه اعضای کادر علمی‬
‫ایجاد پروفایل علمی برای اعضای کادرعلمی‬
‫ایجاد دیتابیس معیاری و جامع در بخش‌های تحقیق‪ ،‬تالیف و ترجمه‬
‫جمع آوری و بررسی بیش از ‪ 600‬پروپوزل تحقیقی اعضای کادر علمی‬
‫تمویل و تطبیق کامل ‪ 151‬پروژه تحقیقات علمی‬
‫‪ 10‬پروژه تحقیقی در حال تمویل‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای نگارش کتاب‌های تالیفی‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای نگارش کتاب‌های ترجمه‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای نگارش پروپوزل تحقیقی‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای نگارش پروپوزل تالیف‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای نگارش پروپوزل ترجمه‬
‫تهیه فارمت مشخص و معیاری برای ایجاد مجله علمی‬
‫امضـای تفاهم‌نامـه‌ی همـکاری‪ ،‬توزیـع شـماره‌ی معیـاری بیـن المللـی کتـاب‪ ،‬شـابک (‪ )ISBN‬میـان وزارت‬
‫تحصیلات عالـی و اطالعـات و فرهنـگ‬
‫درخواست برای کسب نمایندگی ملی (‪ )ISBN‬به مرجع مربوطه از طریق وزارت امور خارجه‬
‫تهیـه طـرح و ارسـال آن بـه شـورای عالـی منابـع بشـری در مـورد تعریف و درجـه بنـدی ژورنال‌هـای معتبر بین‬
‫المللـی در هماهنگـی بـا ادارات ذیربط‬
 ‫‪22‬‬

‫بخش بورسیه‌ها‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫بخـش ارتبـاط خارجـه و تنظیـم بورس‌ها طبـق قوانین‪ ،‬پالیسـی‌ها‪ ،‬مقررات و لوایـح وزارت تحصیلات عالی در عرصه‬
‫روابـط بیـن المللـی و فرهنگـی‪ ،‬تنظیـم و مدیریـت بورس‌هـای تحصیلـی و توامیت‌هـای علمـی بـا نهادهـای علمـی‬
‫داخلـی و خارجـی فعالیـت می‌کنـد‪ .‬ایـن بخش بـه یک دیـدگاه واحد و اهداف مشـخص هم‌سـان با دیـدگاه و اهداف‬
‫وزارت تحصیلات عالـی در عرصه انکشـاف متوازن و پایدار سـکتور تحصیالت عالی‪ ،‬تسـهیل و تنظیـم روابط خارجی‪،‬‬
‫مدیریـت و توزیـع عادالنـه بورس‌هـا‪ ،‬تعدیـل‪ ،‬تصحیـح و هماهنـگ کـردن تفاهـم نامه‌هـا‪ ،‬توامیت‌هـا و قراردادهـای‬
‫علمـی فعالیـت می‌کند‪.‬‬

‫عمده ترین دستاورد ها در بخش بورسیه‌ها به شکل فشرده ارایه می گردد‪:‬‬

‫اعـزام ‪ 460‬تـن بـه بورسـیه‌های تحصیلـی در مقاطـع ماسـتری و دکتـورا بـه کشـورهای (هنـد‪ ،‬روسـیه‪ ،‬چیـن‪،‬‬
‫قزاقسـتان‪ ،‬جاپـان‪ ،‬کوریـا‪ ،‬ایـران‪ ،‬ترکیـه‪ ،‬مصـر‪ ،‬پاکسـتان‪ ،‬آلمـان‪ ،‬تاجکسـتان‪ ،‬تایلنـد‪ ،‬کانـادا‪ ،‬پرتـگال‪ ،‬آذربایجان‪،‬‬
‫انگلسـتان و چـک و سـلواک)‬
‫معرفـی‪ 453‬تـن بـه بورسـیه‌های لیسـانس کشـورهای (هنـد‪ ،‬ازبکسـتان‪ ،‬ترکیـه‪ ،‬مالیزیـا‪ ،‬رومانیـا‪ ،‬بنگلـه دیش‪،‬‬
‫قزاقسـتان‪ ،‬مصـر و پاکسـتان )‬
‫اعـزام ‪ 88‬تـن بـه بورسـیه‌های لیسـانس کشـورهای (هنـد‪ ،‬ازبکسـتان‪ ،‬ترکیـه‪ ،‬مالیزیـا‪ ،‬رومانیـا‪ ،‬بنگلـه دیـش‪،‬‬
‫قزاقسـتان‪ ،‬مصـر و پاکسـتان)‬
‫پرداخت َمدد معاش ‪ 360‬تن از اعضای کادر علمی که مصروف تحصیل در ایران هستند‬
‫اجـرای مصـارف تحصیلـی‪ 315‬تـن محصالن در ترکیـه‪ 14 ،‬تن در ایـران‪ 47 ،‬تن درمالیزیا و ‪ 8‬تن در هندوسـتان‬
‫کـه به مصـرف دولت جهـت ادامه تحصیل فرسـتاده شـده‌اند‪.‬‬
‫تهیـه لیسـت ‪ 1408‬تـن محصلان مقاطع لیسـانس‪ ،‬ماسـتری و دکتورا و ارسـال آن به وزارت خارجـه جهت اخذ‬
‫تخصیـص مدد معـاش برای سـال مالی ‪1400‬‬
‫تحلیـل و بررسـی گزارش‌هـای تحصیلـی ‪ 1500‬تـن اسـتادان و کارمنـدان مختلـف دولتـی کـه از طریـق وزارت‬
‫تحصیلات عالـی جهـت ادامـه تحصیـل بـه کشـورهای مختلـف اعـزام گردیده‌انـد‬
‫ساده سازی پروسه مدد معاش بورسیه‌های تحصیلی‬
‫عقد تفاهم‌نامه همکاری‌های علمی میان پوهنتون کابل و پوهنتون مطالعات خارجی بیجنگ کشور چین‬
‫عقـد تفاهم‌نامـه همکاری‌هـای علمـی میـان وزارت تحصیالت عالی افغانسـتان و وزارت تحصیالت عالی ازبکسـتان‬
‫جهـت اعـزام محصالن افغان به ازبکسـتان‬
‫عقـد و پیگیـری ‪ 3‬یادداشـت تفاهم‌نامـه‪ ،‬موافقت‌نامـه‪ ،‬پروتوکـول و قـرار داد علمـی میان وزارت تحصیلات عالی‪،‬‬
‫پوهنتون‌هـای مرکـز و والیـات با نهادهـای تحصیلی چیـن‪ ،‬ایران و تاجکسـتان‬
‫تدویـن و طـی مراحـل ‪ 97‬مسـوده یادداشـت تفاهم‌نامـه‪ ،‬موافقت‌نامـه‪ ،‬پروتوکـول و قـرار داد علمـی میـان وزارت‬
‫تحصیلات عالـی و نهادهـای تحصیلـی خارجی‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬ ‫‪23‬‬
 ‫‪24‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫‪25‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫فصل سوم‬ ‫دستاوردهای بخش‬

‫محصالن‬
‫محصلان رکـن اساسـی نظـام تحصیلـی کشـور را تشـکیل داده و بـه صفـت سـرمایه‌های انسـانی پرتلاش و آینـده‬
‫سـازان جامعـه‌ی بشـری تلقـی می‌شـوند‪ ،‬وزارت تحصیلات عالـی افغانسـتان محصل محـوری را یکـی از اولویت‌های‬
‫اساسـی خویـش دانسـته و بـه منظـور تحقق این امـر برنامه‌های مدون خدمـات محصالن را برای آن عـده از محصالن‬
‫فعـال و پویـا کـه عالقه‌منـد شـرکت در فعالیت‌هـای علمـی‪ ،‬فرهنگـی و اجتماعی هسـتند فراهـم می‌نماید‪.‬‬

‫خدمـات محصلان عبـارت از مجموعـه‌ی خدمـات و فعالیت‌هایـی اسـت کـه زمینـه را برای رشـد فکـری‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬
‫توسـعه‌ی اسـتعداد‌های مخفی‪ ،‬ظرفیت‌سـازی و فرصت‌های کاری و وظیفوی محصالن مسـاعد می‌سـازد‪ ،‬این خدمات‬
‫شـامل کمیته‌هـای آشناسـازی محصالن جدید الشـمول‪،‬کمیته‌ی مشـاوره علمی‪،‬کمیتـه‌ی شـغلی وکاریابی‪،‬کمیته‌ی‬
‫سلامت و صحـت روانی‪،‬کمیتـه‌ی مدیریت حـل منازعات وکمیتـه‌ی خدمات لیلیه می‌باشـد‪.‬‬
‫همیـن اکنـون بیـش از چهـار صـد هـزار محصـل در ‪ 39‬پوهنتـون دولتـی و ‪ 128‬نهـاد تحصیلـی خصوصـی مصروف‬
‫تحصیـل مـی باشـند‪ ،‬ایـن درحالـی اسـت که در پنج سـال اخیـر در حـدود ‪ 15‬هزار محصـل درمقطع‌های لیسـانس‪،‬‬
‫ماسـتری و دکتـورا بـه خـارج ازکشـور جهـت تحصیلات عالی فرسـتاده شـده‌اند و درسـال ‪ 1399‬درحـدود ‪ 70‬هزار‬
‫محصـل جدیـد الشـمول از طریـق امتحـان کانکور شـامل رونـد درسـی پوهنتون‌هـای دولتی گردیده اسـت‪.‬‬
‫بـا در نظـر داشـت امکانات آموزشـی و ظرفیت‌هـای موجـود در پوهنتون‌های دولتـی و ازدیاد محصلان پوهنتون‌های‬
‫دولتـی و خصوصـی‪ ،‬وزارت تحصیلات عالـی در سـال‪ 1400‬مانند سـال‌های قبـل توجه خویش را بـه کیفیت آموزش‬
 ‫‪26‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫مبـذول داشـته وکوشـش می‌نمایـد تـا از طریـق آمـوزش الکترونیکـی‪ ،‬آمـوزش مبتنـی بـر نتایـج و آمـوزش شـاگرد‬
‫محـوری و اسـتفاده از میتودهـای جدیـد درسـی خـود را با معیـارات منطقوی و جهانـی نزدیک و نیازمنـدی بازار کار‬
‫را مرفـوع سـازد و دریـک محیـط آموزشـی مصـوون بـا داشـتن دانـش‪ ،‬مهارت و سـلوک مسـلکی در رشـد اقتصادی‪،‬‬
‫اجتماعـی و سیاسـی کشـور عزیـز مان افغانسـتان رسـالت ملی و اسلامی خویـش را ادا نماید‪.‬‬
‫در بخـش خدمـات محصلان ریاسـت‌های محصلان دولتـی‪ ،‬خصوصـی و ریاسـت ارزیابـی و معادلت اسـناد تحصیلی‬
‫خـارج مـرز در سـال ‪ 1399‬شـاهد یـک سلسـله دسـتاوردهایی بوده‌انـد کـه عمده‌تریـن آن ها به شـکل فشـرده ارایه‬
‫می‌گـردد‪:‬‬

‫محصالن دولتی‬
‫ایجاد دفاتر انسجام خدمات محصالن در ‪ 13‬پوهنتون و موسسات تحصیالت عالی دولتی‬
‫فراهم ساختن زمینه‌های آموزش حقوقی برای محصالن پوهنځی‌های شرعیات و حقوق‬
‫تدویر برنامه‌های آموزش مهارت‌های شغلی و کاریابی برای محصالن‬
‫تدویر برنامه‌های آموزشی برای محصالن ژورنالیزم و معرفی آن ها به رسانه‌ها جهت کارهای عملی‬
‫برگزاری گفتمان صلح برای محصالن در پوهنتون‌ها با اشتراک رییس جمهور‬
‫بازنگری سیستم پذیرش و پروسس اسناد مراجعین جهت بهبود عرضه خدمات‬
‫اعتباردهی ‪ 6392‬دیپلوم فارغان نهادهای تحصیلی دولتی مرکز‬
‫اعتباردهی ‪ 27419‬دیپلوم فارغان نهادهای تحصیلی دولتی والیات‬
‫اعتباردهی ‪ 3900‬ترانسکریپت فارغان نهادهای تحصیلی دولتی مرکز و والیات‬
‫بررسـی و اعتباردهـی ‪ 1520‬قطعـه دیپلـوم پوهنتون‌هـای مرکـز و ‪ 12042‬قطعـه دیپلـوم پوهنتون‌هـای دولتـی‬
‫والیـات بـه وزارت امـور خارجه‬
‫اعتبـار دهـی فراغـت ‪ 1502‬تـن فارغـان مرکـز و ‪ 9700‬تن فارغـان والیات نهادهـای تحصیلی دولتی در پاسـخ به‬
‫مکتوب‌هـای ادارات مختلـف دولتی‬
‫صدور ترانسکریپت نمرات برای فارغان سال های ‪ 1398‬و ‪ 1397‬نهادهای تحصیلی دولتی‬
‫اعتبـار دهـی اسـناد فراغـت محصلان در بخش‌هـای کاریابـی (‪ )1013‬قطعـه فـورم‪ ،‬سـتاژ قضا‪ ،‬در بخـش اکمال‬
‫تخصـص (‪ )455‬قطعـه فـورم و سـوابق تحصیلـی عنوانی وزارت‌هـای مختلف‬
‫تکمیل معلومات سیستم ‪ HEMIS‬جهت بهبود مدیریت تحصیلی‬
‫ترتیب مکانیزم تطبیقی تفاهم‌نامه طرح ارتقای سویه تحصیلی معلمان ‪ 14‬پاس و کارمندان معارف‬
‫تطبیق و نظارت از طرح ارتقای سویه تحصیلی معلمان و ‪ 14‬پاسان و کارمندان معارف‬
‫انسجام امور پذیرش و ثبت نام جدید الشموالن ‪ 1399‬پوهنتون های دولتی‬
‫طـرح غرفه‌هـای مرکـزی عرضـه خدمات بـرای معاونیت‌هـای امور محصلان پوهنتون‌هـای دولتـی و تثبیت تعداد‬
‫و انـواع خدمات‬

‫محصالن خصوصی‬
‫جمع آوری و طی مراحل نتایج سمستر وار ‪121‬نهاد تحصیلی خصوصی‬
‫طی مراحل ‪ 79‬مورد کتاب فارغان نهادهای تحصیالت عالی خصوصی‬
‫ایجاد دفتر مستقل برای نتایج سمستر وار نهادهای تحصیالت عالی خصوصی‬
‫ایجـاد آرشـیف بـرای نتایـج سمسـتر وار نهادهـای تحصیلات عالی خصوصـی جهت تامیـن شـفافیت و مصوونیت‬
‫اسناد‬
‫معرفی ‪ 83‬تن از خانواده‌های معلولین و شهدا در نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫معرفی ‪ 103‬تن محصالن بی‌بضاعت با تخفیف به نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫معرفی ‪ 19‬تن از ورثه شهدای تاالر عروسی شهر دبی به نهادهای تحصیلی‬
‫طی مراحل اسناد تبدیلی ‪ 5344‬تن از شش نهاد طبی خصوصی ملغا شده به سایر نهادهای تحصیلی‬
‫طی مراحل ‪ 840‬قطعه دپیلوم برای فارغان نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫تصدیق و طی مراحل ‪ 8834‬قطعه سرتفیکیت و ترانسکریپت نمرات برای فارغان نهادهای تحصیلی خصوصی مرکز‬
‫‪27‬‬
‫تصدیـق و طـی مراحل ‪ 13234‬قطعه سـرتفیکیت و ترانسـکریپت نمرات برای فارغـان نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫والیات‬
‫اسـکن نمـودن کتاب‌هـای اسـاس شـمولیت محصالن تمـام نهادهای تحصیالت عالـی خصوصی از ابتدای تاسـیس‬
‫الـی اکنون‬

‫‪3000‬‬ ‫‪2611‬‬

‫‪2500‬‬

‫‪2000‬‬

‫‪1500‬‬

‫‪1000‬‬
‫‪768‬‬ ‫‪662‬‬

‫‪271‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪0‬‬
‫ موسسه ترکستان موسسه عاطفی موسسه کابورا موسسه اساس موسسه اورکوزیا موسسه شفا‬

‫پروسه انتقال و تبدیلی تعداد(‪ )5344‬تن محصالن ‪ 6‬نهاد طبی لغو شده به سایر نهاد های تحصیالت عالی‬
‫اساس شمول پوهنتون رابعه بلخی ‬

‫‪14000‬‬
‫ تکمیل اسناد فراغت ‪ 2505‬تن از محصالن بدون‬
‫‪ 8834‬قطع سرتفیکیت و ترانسکریپت مرکزی ‬

‫‪ 13234‬قطعه سرتفیکیت و ترانسکریپت والیتی ‬

‫‪12000‬‬
‫‪10000‬‬
‫‪8000‬‬
‫‪6000‬‬
‫‪ 840‬دیپلوم ‬

‫‪4000‬‬
‫‪ 79‬کتاب‬
‫‪ 20‬نهاد‬

‫‪2000‬‬
‫‪0‬‬
‫اسکن‬ ‫تطبیق‬ ‫دیپلوم‬ ‫طی مراحل‬ ‫طی مراحل‬ ‫تکمیل اسناد‬
‫سرتفیکیت والیتی سرتفیکیت مرکزی‬ ‫رابعه بلخی‬

‫طی مراحل اسناد فارغان مرکز و والیات‬

 ‫‪28‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫‪3500‬‬

‫‪3195‬‬
‫‪3000‬‬

‫‪2500‬‬

‫‪2000‬‬

‫‪1500‬‬

‫‪788‬‬

‫‪385‬‬
‫‪1000‬‬

‫‪500‬‬

‫‪0‬‬
‫اساس شمول‬ ‫نتایج سمستر‬ ‫فارغان‬

‫ اسکن ‪ 4,368‬کتاب اساس شمول‪،‬نتایج سمستر وار و فارغان‬

‫ارزیابی اسناد تحصیلی برون مرزی‬

‫ارزیابی‪ ،‬طی مراحل و اعتبار دهی(‪ )3562‬سند تحصیلی برون مرزی (لیسانس‪ ،‬ماستری و دکتورا)‬

‫‪ 1789‬لیسانس‬

‫ماستری ‪1624‬‬

‫‪ 78‬دوکتورا‬

‫تخصص ‪71‬‬

‫‪ 3562‬مجموع‬

‫آمار و ارقام اسناد تحصیلی‬

‫‪29‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫ایجـاد میکانیـزم جهـت جلوگیـری از ورود اسـناد جعلـی و تذویری و شناسـایی اسـناد جعلی و مبارزه علیه فسـاد‬
‫اداری در بخـش ارزیابـی اسـناد تحصیلی بـرون مرزی‬
‫ایجاد کمیسیون ارزیابی اسناد تحصیلی تخصصی و مسلکی و افتتاح پروسه کاری کمیسیون (‪)ACCA‬‬
‫ایجـاد بـورد تثبیـت قابلیت‌هـای ملـی (‪ )NQF‬و آغـاز پروسـه کاری آن مبنـی بر تهیـه و ترتیب یک سـند جامع‬
‫و واحـد ملـی چارچـوب تثبیت قابلیـت های ملی‬
‫حل مشکالت اسناد تحصیلی فارغ التحصیالن افغان در ازبکیستان‬
‫ایجاد کمیسیون ارزیابی و معادلت اسناد تخصصی و مسلکی (‪ )ACCA, FIA, CIA, PMP‬و اسناد مشابه‬
‫ایجـاد کمیتـه‌ی تثبیـت قابلیت‪‎‬هـای ملـی افغانسـتان و تبدیـل کـردن آن بـه بـورد تثبیـت قابلیت‪‎‬هـای ملـی‬
‫تحصیلات عالـی‬
‫تسریع روند ارزیابی و معادلت اسناد تحصیلی بیرون مرزی‬
‫تدوین چارچوب تثبیت قابلیت‪‎‬های ملی افغانستان‬
 ‫‪30‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫‪31‬‬

‫فصل چهارم‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫دستاوردهای‬
‫بخش مالی و اداری‬
‫بخـش مالـی و اداری وزارت تحصیلات عالـی در سـال ‪ 1399‬شـاهد یـک سلسـله دسـتاوردهای مختلف بوده اسـت‪،‬‬
‫آوردن اصالحـات در بخـش بودجـه سـازی و مدیریـت آن بـه اسـاس برنامـه‪ ،‬ایجـاد طـرح بورسـیه‌های ملـی دکتورا‬
‫بـرای اسـتادان پوهنتون‌هـای افغانسـتان از بودجـه انکشـافی حکومت افغانسـتان‪ ،‬ایجـاد طرح تحقیقـات گروپی برای‬
‫اسـتادان پوهنتون‌هـا از بودجـه انکشـافی حکومـت افغانسـتان‪ ،‬طـرح ایجـاد ریاسـت خدمـات عامه به گونـه‌ی مدرن‬
‫بـه منظـور ارایـه خدمـات بـه موقع‪ ،‬بهتـر و همه جانبه بـرای مراجعیـن وزارت تحصیلات عالی‪ ،‬طرح عملی سـاختن‬
‫مراسلات الکترونیکـی در وزارت تحصیلات عالـی بـه منظـور تطبیـق حکومتـداری الکترونیکـی و ایجـاد شـفافیت و‬
‫سـرعت در امـور اداری‪ ،‬ارایـه طـرح چگونگی تامین امنیـت تمام نهادهـای تحصیلی دولتی به ریاسـت عمومی تصدی‬
‫محافظـت عامـه‪ ،‬طرح انکشـاف سیسـتم های مدیریتـی تحصیالت عالـی (‪ )HEMIS‬و طرح ایجاد شـبکه تحقیقات‬
‫علمـی‪ ،‬تکنالـوژی و نـوآوری که شـامل ایـن بخش‌هـا می‌گردد‪:‬‬
‫‪E-LEARNING‬‬
‫‪AFGREN‬‬
‫‪TECHNOLOGY CAPACITY BUILDING‬‬
‫‪RESEARCH AND INNOVATION‬‬
‫از جمله عمده ترین دستاورد های مهم بخش مالی و اداری وزارت تحصیالت عالی می باشد‪.‬‬
‫بخش منابع بشری‬
‫بخـش منابـع بشـری وزارت تحصیالت عالی مسـوولیت اسـتخدام کارکنـان وزارت تحصیالت عالی مطابـق به قوانین‬
‫و مقـررات نافـذه درکشـور‪ ،‬ارتقـای ظرفیـت کارکنـان وزارت تحصیلات عالی بـا برگزاری ورکشـاپ‌ها و سـمینارهای‬
‫آموزشـی‪ ،‬کنتـرول حاضـری کارکنـان وزارت تحصیلات عالی و ارایـه‌ی گزارش به ریاسـت مالی و حسـابی به منظور‬
‫اجـرای معاشات‌شـان‪ ،‬ارایـه طرح‌هـا جهـت رشـد و انکشـاف اداره‪ ،‬تحلیـل و تصنیـف وظایـف‪ ،‬نظـارت از ارتبـاط بـا‬
‫کارکنـان‪ ،‬رسـیدگی بـه شـکایات‪ ،‬مصوونیـت‪ ،‬صحـت‪ ،‬تهیـه و ثبـت معلومات منابـع بشـری را در دیتابیـس به عهده‬
‫دارد‪.‬‬

‫عمده ترین دستاوردهای بخش منابع بشری به شکل فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫الکترونیکی‌سازی دفاتر سوانح کارمندان و حفظ آن در یک منبع مشخص الکترونیکی‬
 ‫‪32‬‬
‫دیجیتال‌سازی ساختار‌های تشکیالتی و الیحه‌های وظایف‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫فعال‌سازی سیستم حاضری الکترونیکی درتمام بخش‌ها‬
‫ایجاد سیستم استخدام کارکنان به اساس معیارهای قانون خدمات ملکی و تامین تسهیالت در این زمینه‬
‫تطبیـق فرهنـگ ارزیابـی حضـوری از اجـراات کارکنـان در اخیر سـال به اسـاس گـزارش کاری ایشـان در مرکز و‬
‫واحـد هـای دومی‬
‫انجام نیاز سنجی‌های آموزشی مطابق به نیازمندی‌های ادارات و واحدهای دومی‬
‫یکسان‌سازی ساختارهای تشکیالتی موسسات تحصیالت عالی‬
‫ترتیب و بازنگری اسناد‌های پالن‪ ،‬پالیسی و رهنمودها‬
‫فراهم ساختن زمینه معرفی کارکنان مرکز و واحدهای دومی جهت ادامه تحصیل به نهادهای تحصیلی‬
‫تداوم تدارک بودجه برای بخش ارتقای ظرفیت کارکنان اداره‬
‫اخذ امتحان بست‌های سوم و چهارم در پرتو قانون‬
‫توزیع کارت هویت معیاری با تشخیص معلومات بارکد‬
‫ارزیابی حضوری ‪ 551‬تن کارکنان خدمات ملکی مرکز وزارت و طی مراحل قانونی آن‬
‫طی مراحل اسناد تقاعد ‪ 110‬تن متقاعدین وزارت‬
‫ثبت ‪ 295‬تن کارکنان خدمات ملکی غرض اخذ تذکره الکترونیکی در مرکز وزارت‬
‫ایجاد دیتابیس‌های شکایات‪ ،‬قرضه بانکی و واجدین فورم‌های ثبت دارایی‬
‫طی مراحل فورمه های ثبت دارایی ‪ 894‬تن از مسوولین بخش های مالی‪ ،‬اداری‪ ،‬حسابی و تدارکاتی‬
‫کسب لقب برتر ریاست منابع بشری در میان ریاست‌های منابع بشری ادارات کشور‬

‫بخش جندر‬
‫جنـدر یـک تصـور کلـی سـاخته شـده اجتماعی اسـت که حقـوق‪ ،‬نقش‌هـا‪ ،‬مسـوولیت‌ها‪ ،‬مکلفیت‌هـا‪ ،‬کـردار و رفتار‬
‫زنـان و مـردان را در یـک نظـام اجتماعـی بـه طـور دقیـق مورد مالحظـه قـرار می‌دهـد و در رابطه بـه بی‌عدالتی‌ها‬
‫داد خواهـی می‌نمایـد‪ .‬جنـدر همـواره بـه وضعیـت زنـان نه بلکـه در شـرایط الزم به وضعیت مـردان نیز توجـه نموده‬
‫و در کل خواهـان برقـراری عدالـت اجتماعی می‌باشـد‪.‬‬
‫ایجـاد کمیتـه‌ی مبـارزه بـا آزار و اذیـت‪ ،‬ترتیـب پلان برنامـه دارای اولویـت توان‌مند‌سـازی ملـی اقتصـادی زنـان‪،‬‬
‫ایجـاد کودکسـتان‌ در مرکـز و نهادهـای تحصیلـی‪ ،‬ایجـاد تبعیـض مثبـت در امتحـان کانکـور بـرای دختـران‪ ،‬تدویر‬
‫ورکشـاپ‌ها‌ی آموزشـی جهـت ارتقـای ظرفیـت زنـان‪ ،‬ایجـاد کورس‌های آمـوزش زبان انگلیسـی‪ ،‬ایجاد فضای سـالم‬
‫و مصـوون کاری‪ ،‬تدویـن طرزالعمل‌هـا و پالیسـی‌ها در حمایـت از زنـان‪ ،‬ایجـاد کمیتـه‌ی بودجه پاسـخگو بـه جندر‪،‬‬
‫ایجـاد بخـش جنـدر در نهادهـای تحصیالت عالـی دولتی و خصوصی‪ ،‬فراهم سـاختن وسـایط نقلیه بـرای دختران در‬
‫پوهنتون‌هـا‪ ،‬تجهیـز و سـاخت لیلیـه بـرای دختـران و‪ ...‬از جملـه عمده‌تریـن فعالیت‌هـای کلیـدی وزارت تحصیالت‬
‫عالـی در حمایـت از دختـران و زنـان بـوده کـه بـه خوبـی صورت گرفته اسـت‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی موضـوع جنـدر را در ایـن اداره بـا در نظر داشـت پالن ملی اسـتراتیژیک تحصیلات عالی به‬
‫شـکل اساسـی در نظـر گرفتـه کـه باعث دسـتاوردهای مهـم در این بخش گردیده اسـت‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫عمده ترین دستاورد های بخش جندر در سال ‪ 1399‬ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫بازنگری استراتیژی جندر و پالیسی منع و آزار اذیت زنان در نهادهای تحصیلی‬
‫ایجاد ‪ 28‬واحد جندر در پوهنتون‌های دولتی‬
‫شامل‌سازی موضوعات جندر در یکی از معیارات تضمین کیفیت‬
‫تطبیق پالن تطبیقی ‪GBV‬‬
‫تعیین نمودن ُکد رشته‌های معین در کانکور سال ‪ 1400‬برای طبقه اناث‬
‫تدویر ‪ 47‬ورکشاپ مختلف پیرامون آگاهی دهی جندر‬
‫امضای تفاهم‌نامه با موسسه زنان برای عدالت در رابطه به همکاری های بخش جندر‬
‫ایجاد کمیته‌های جندر و دریافت شکایات و رسیدگی به شکایات در پوهنتون‌ها‬
‫شامل نمودن موضوعات جندر در نصاب تحصیلی‬
‫اعزام ‪ 68‬تن طبقه اناث به بورسیه‌های تحصیلی خارج از کشور‬

‫‪ ‬رسیدگی همه جانبه برای حل مشکالت مالی بورسیه های تحصیلی‬

‫‪ ‬معیاری سازی سیستم راپور دهی در بخش بودجه عادی و انکشافی‬
‫حسابیمعیاری ساختن سیستم مالی و حسابی‪ ،‬معاشات‪ ،‬جمع آوری عواید و‬ ‫برای رسیدگی و‬ ‫مالی و‬
‫بخش سازی‬
‫‪ ‬ظرفیت‬
‫بخـش مالـی و حسـابی وزارت تحصیلات عالی مسـوولیت سـاختن بودجـه وزارت‪ ،‬تنظیم امور مالـی و مصارف عامه‬
‫بودجه سازی براساس برنامه‬
‫اجـرای حواله‌هـای نقـدی‪ ،‬ترتیـب حواله‌هـای امـور بودجـوی‪ ،‬ترتیـب حواله‌های‌خریداری‌هـای پرچـون و عمـده‪،‬‬
‫وزارت مالیه‬
‫محصالن شـامل پروسـه بدل اعاشـه بعد از‬ ‫آن در‬
‫لیسـت‬ ‫ترتیبوودفاع‬
‫ارسـال‬ ‫‪، ۰۰۱۱‬و ارایه‬
‫مالی خرچ‌ها‬
‫سالجیب‬‫بودجویه‌ها و‬ ‫اجـرایپالن‬
‫پـول سـفری‬ ‫ترتیـب و ترتیب‬
‫‪‬‬
‫راپور عمومـی مصارف‬‫استقاللیت مالی‬ ‫آگاهـی‪،‬دارای‬
‫ترتیب و توحیـد‬ ‫پوهنتون های‬ ‫ریاسـتتوسط‬
‫اداری غرض‬ ‫مدیریت عواید‬ ‫چگونگی‬
‫لیلیه‌هـا و‬ ‫طرحعمومـی‬ ‫ترتیب‬
‫‌هـای‬ ‫تهیه و‬
‫مدیریت‬ ‫کنتـرول بـه‬
‫‪‬‬
‫ماهـوار‪ ،‬ترتیـب و توحیـد راپـور قطعیه را به عهـده دارد‪.‬‬
‫عمده‌ترین دستاورد‌های بخش مالی و حسابی به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫عواید تحقق یافته‬

‫ارقام به میلیون افغانی‬

‫‪247‬‬ ‫‪271‬‬

‫‪165‬‬

‫پالن ‪۱۳۹۹‬‬ ‫تحقق یافته‬ ‫پالن ‪۱۴۰۰‬‬

‫عواید تحقق یافته‬

‫بودجه عادی‬
 ‫‪34‬‬
‫ترتیب فورمه‌های بودجوی و نیازمندی‌های مالی ریاست‌های مرکزی و واحدهای دومی‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫ترتیب‪ ،‬تنظیم و استندرد سازی تمام بخش‌ها جهت راپوردهی در اسرع وقت و تامین شفافیت‬
‫رسیدگی همه جانبه برای حل مشکالت مالی بورسیه های تحصیلی‬
‫معیاری‌سازی سیستم راپوردهی در بخش بودجه عادی و انکشافی‬
‫ظرفیت‌سـازی بـرای رسـیدگی و معیـاری سـاختن سیسـتم مالـی و حسـابی‪ ،‬معاشـات‪ ،‬جمـع آوری عوایـد و‬
‫میلیونبرنامـه‬
‫افغانی‬ ‫براسـاس‬
‫بودجه‌سـازی ارقام به‬
‫‪1399‬‬
‫ترتیب پالن بودجوی سال مالی ‪ ،1400‬ارایه و دفاع آن در وزارت مالیه‬
‫مجموع فیصدی مصرف ‪97%:‬‬
‫مجموع بودجه منظور شده‪6,318,304,528 :‬‬
‫‪4,860‬‬ ‫پوهنتون‌های دارای استقاللیت مالی‬ ‫تهیه و ترتیب طرح چگونگی مدیریت عواید توسط‬
‫‪4,868‬‬
‫ارقام به میلیون افغانی‬
‫‪1399‬‬
‫مجموع فیصدی مصرف ‪97%:‬‬
‫‪1,685‬‬ ‫مجموع بودجه منظور شده‪6,318,304,528 :‬‬
‫‪4,860‬‬ ‫‪1,458‬‬
‫‪4,868‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫کود ‪۲۱‬‬ ‫کود ‪۲۲‬‬ ‫کود ‪۲۵‬‬
‫بودجه‬ ‫مصرف‬
‫‪1,685‬‬
‫‪1,458‬‬

‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫کود ‪۲۱‬‬ ‫کود ‪۲۲‬‬ ‫کود ‪۲۵‬‬ ‫بودجه انکشافی‬
‫بودجه‬ ‫مصرف‬
‫‪1399‬‬
‫بودجه عادی ‪1399‬‬

‫‪1,053‬‬

‫بودجه انکشافی‬

‫‪1399‬‬

‫‪1,053‬‬
‫‪685‬‬

‫‪87.7%‬‬
‫‪61%‬‬
‫اختیاری‬ ‫غیر اختیاری‬

‫‪685‬‬ ‫بودجه‬ ‫فیصدی مصرف‬

‫بودجه انکشافی ‪1399‬‬

‫‪46‬‬
‫بخش تدارکات‬
‫بخـش تـدارکات وزارت تحصیلات عالی مسـوولیت تطبیق اسـتراتیژی و قانون تـدارکات در تهیه و تـدارک اجناس و‬
‫ارایـه فرمایش اجناس‬ ‫خدمـات بـرای وزارت‪ ،‬رهبـری و مدیریـت خریداری‌های عمـده و پرچون‪ ،‬کنتـرول و نظارت از‬
‫‪87.7%‬‬
‫تهیـه و خریـداری‪ ،‬کنتـرول از پروسـه نرخگیری‬‫‪61%‬‬‫و خدمـات بـه کمپنـی هـا و مراجـع دولتـی و خصوصـی به منظـور‬
‫اختیاری‬ ‫اختیاری‬ ‫غیر‬
‫و خریـداری در خریداری‌هـای عمـده و پرچـون‪ ،‬کنتـرول و نظـارت از مجلـس آفرگشـایی داوطلبـان تهیـه اجناس و‬
‫کمپنی‌ها و اشـخاص برنـده داوطلبی‪ ،‬تشـخیص و‬ ‫مصرفقـرارداد بـا‬
‫بودجه‬ ‫ترتیـب و عقد‬
‫خدمـات جهـت اعلان برنـده داوطلبـی‪ ،‬فیصدی‬
‫پیشـنهاد نیازهـای بودجـوی به اسـاس پلان کار سـاالنه اداره را عهده‌ دار اسـت‪.‬‬
‫عمده ترین دستاوردهای بخش تدارکات به صورت فشرده ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫‪46‬‬
‫تطبیق فورم ارزیابی اجراآت قراردادی در پروژه‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫حل معضل پروژه‌های که در حالت بالتکلیفی قرار داشتند‪.‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫ارایه طرح‪ ،‬سروی و توحید نیازمندی های وزارت از جانب ریاست‌های تخنیکی به منظور تامین صرفه جویی مقیاسی‪.‬‬
‫ایجـاد دفتـر جداگانـه بـرای تدویر جلسـات آفرگشـایی و ارزیابی مجهـز با کمره‌هـای امنیتی و تجهیـزات منظم به‬
‫منظـور حفـظ محرمیت اسـناد داوطلبی و تامین شـفافیت در پروسـه تدارکاتی‪.‬‬
‫درج معلومات ‪ 60‬پروژه در سیستم نظارت از پیشرفت قراردادهای افغانستان (‪.)ACPMS‬‬
‫ایجاد دیتابیس جهت الکترونیک ساختن معلومات‪.‬‬
‫حل معضل حقوقی کمپلکس پوهنتون های هرات و البیرونی‪.‬‬
‫درج ‪ 60‬پـروژه تدارکاتـی در پلان تـدارکات سـال مالـی ‪ 1399‬بـه تفکیـک اجنـاس‪ ،‬امورسـاختمانی‪ ،‬خدمـات‬
‫مشـورتی و غیـر مشـورتی‪.‬‬
‫کنترول موثر وجوه عامه و صرفه جویی در مصارف عامه به طور مثال‪:‬‬

‫صرفه جویی در خریداری صرفه جویی در‬ ‫صرفه جویی در‬ ‫سال مالی‬ ‫شماره‬
‫های پرزه جات وسایط تهیه و تدارک غذا‬ ‫ترمیمات ساختمانی‬
‫‪ 1,655,015‬افغانی‬ ‫‪ 1,195,212‬افغانی‬ ‫‪ 3,451,531‬افغانی‬ ‫‪1399‬‬ ‫‪1‬‬
‫عقد قرارداد (‪ )46‬پروژه به تفکیک‪:‬‬
‫‪ -1‬اجناس و خدمات غیر مشورتی (‪ )33‬قرارداد به ارزش (‪ )245,112,578.70‬افغانی‪.‬‬
‫‪ -2‬تدارک امور ساختمانی (‪ )13‬قرارداد به ارزش (‪ )99,338,020.40‬افغانی‪.‬‬
‫تعدیالت بیش از ‪ 20‬پروژه به علت کرونا و مدیریت به موقع آن ها‪.‬‬
‫تدویـر برنامـه آموزشـی و ارتقـا ظرفیـت کارمندان تـدارکات تمـام پوهنتون‌های دولتـی جهت بلند بـردن ظرفیت‬
‫تدارکاتی شـان‪.‬‬

‫بخش توسعه و انکشاف زیر بنا‬

‫الف بخش اداری ‪:‬‬
‫بخـش اداری و زیربنـای وزارت تحصیلات عالـی مسـوولیت رهبـری و سـوق دهـی امـور پروژه‌هـای انکشـافی و‬
‫سـاختمانی بـه سـطح مرکز و واحدهـای دومی‪ ،‬نظـارت و ارزیابی پروژه‌های سـاختمانی و حصول اطمینـان از کیفیت‬
‫کار پروژه‌هـا‪ ،‬حفـظ و مراقبـت تعمییـرات و تاسیسـات در سـطح مرکـز و واحدهـای دومـی‪ ،‬فراهـم نمـودن خدمات‬
‫ترانسـپورتی‪ ،‬آبرسـانی و بـرق رسـانی بـه سـطح مرکـز وزارت‪ ،‬فراهـم نمـودن نیـاز مند‌ی‌های قرطاسـیه بـاب و مواد‬
‫تنظیفاتـی ادارات مرکـزی‪ ،‬ارایـه خدمـات صحـی بـرای کارکنـان مرکـز وزارت‪ ،‬پوهنتون‌هـای مرکـزی و محصلان و‬
‫فراهـم نمـودن روغنیـات و مـواد محروقاتـی ادارات مرکـزی وزارت را به عهـده دارد‪.‬‬

‫‪350000‬‬
‫‪ 310000‬لیتر تیل‬

‫‪300000‬‬

‫‪250000‬‬

‫‪200000‬‬
‫‪ 180000‬لیتر تیل‬

‫‪ 35000‬لیتر تیل‬

‫‪ 20000‬لیتر تیل‬

‫‪150000‬‬

‫‪100000‬‬

‫‪50000‬‬

‫‪0‬‬
‫قرارداد تیل سال ‪1398‬‬ ‫قرارداد تیل سال ‪1399‬‬ ‫قرارداد گاز سال ‪1398‬‬ ‫قرارداد گاز سال ‪1399‬‬

‫صرفه جویی در مصارفات مواد نفتی‬

 ‫‪36‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫‪ 18‬میلیون‬

‫‪ 17‬میلیون‬
‫‪ 16‬میلیون‬
‫‪ 14‬میلیون‬
‫‪ 12‬میلیون‬

‫قرار دادی صورت نگرفته است‬

‫‪ 10‬میلیون‬
‫‪ 8‬میلیون‬

‫‪ 4.5‬میلیون‬

‫‪ 7‬میلیون‬
‫‪ 6‬میلیون‬
‫‪ 4‬میلیون‬
‫‪ 2‬میلیون‬
‫‪0‬‬
‫قرطاسیه باب‬ ‫قرطاسیه باب‬ ‫مواد تنظیفاتی‬ ‫مواد تنظیفاتی‬
‫‪1398‬‬ ‫‪1399‬‬ ‫‪1398‬‬ ‫‪1399‬‬

‫صرفه جویی در مصارفات قرطاسیه باب‬

‫ایجـاد دیتابیـس بـرای ثبـت ملکیت‌هـای وزارت‪ ،‬تیـل‪ ،‬روغنیـات‪ ،‬وسـایطه نقلیـه‪ ،‬دیپـوی مرکـزی و پروژه‌هـا به‬
‫تفکیـک ُکـد بودجوی‬
‫جمع‌آوری اسناد و قباله جایداد‌های پوهنتون‌ها و موسسات تحصیالت عالی مرکز و والیات‬
‫طی مراحل و اخذ قباله برای ده نهاد تحصیلی‬
‫تشخیص و ثبت دیتابیس حدود ‪ 40‬هزار جریب جایدادی‌های وزارت تحصیالت عالی‬

‫ب‪ :‬بخش پروژه های انکشافی‬

‫بخـش اداری و زیـر بنـا وزارت تحصیلات عالـی در نهاد‌هـای تحصیلـی مرکـز و والیـات ‪ 17‬پـروژه سـاختمانی را در‬
‫بخـش اعمـار و ترمیمـات بـه بهـره بـرداری سـپرده اسـت که جزییـات آن درجـدول ذیـل ارایـه می‌گردد‪:‬‬
‫‪37‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫قیمت مجموعی قرارداد تمویل کننده‬ ‫اسم پروژه‬

‫افغانستان‬ ‫‪26,000,000.00‬‬ ‫اعمار تعمیر شفاخانه نسایی و والدی پوهنتون ننگرهار‬
‫افغانستان‬ ‫‪5,515,000.00‬‬ ‫ترمیمات تشناب های لیلیه مرکزی نسوان پوهنتون کابل‬
‫افغانستان‬ ‫‪2,000,817.00‬‬ ‫ترمیم تشناب های تعمیر جراحی شفاخانه تدریسی علی آباد‬
‫افغانستان‬ ‫‪2,726,460.00‬‬ ‫اعمار و ترمیم تشناب‌های شفاخانه تدریسی میوند‬
‫افغانستان‬ ‫‪1,084,300.00‬‬ ‫تنویر چراغ‌های صحن وزارت تحصیالت عالی‬
‫کشور هند‬ ‫‪16,676,032.50‬‬ ‫اعمار دیوار احاطه پوهنتون تخار‬
‫بانک جهانی‬ ‫‪39,287,296.60‬‬ ‫اعمار تعمیر لیلیه نسوان وسالون طعام خوری‬
‫موسسه تحصیالت عالی هلمند‬
‫افغانستان‬ ‫‪44,671,275.00‬‬ ‫تهیه‪ ،‬نصب و منتاژ برج برق پوهنتون بلخ‬
‫افغانستان‬ ‫‪10,648,000.00‬‬ ‫تمدید آب آشامیدنی‪ ،‬اعمار پمپ هاوس و اعمار‬
‫ذخیره ارتفاعی شفاخانه تدریسی علی آباد‬
‫افغانستان‬ ‫‪6,095,000.00‬‬ ‫سیستم سولر فوتو لتاییک ‪ 30‬کیلو وات پوهنتون‬
‫ملی زراعتی و تکنالوژی کندهار‬
‫افغانستان‬ ‫‪852,180.00‬‬ ‫ترمیم تشناب‌های پوهنځی اقتصاد پوهنتون کابل‬
‫بانک جهانی‬ ‫‪19,483,515.00‬‬ ‫صالون طعام خوری و آشپزخانه لیلیه نسوان‬
‫پوهنتون بامیان‬
‫بانک جهانی‬ ‫‪3,965,076.00‬‬ ‫ایجاد و تجهیزات مرکز مشاوره پوهنتون هرات‬
‫بانک جهانی‬ ‫‪5,284,687.00‬‬ ‫ترمیم و تجهیز کودکستان پوهنتون پروان‬
‫بانک جهانی‬ ‫‪3,893,780.00‬‬ ‫ترمیم و تجهیز کودکستان پوهنتون البیرونی‬
‫کشور هند‬ ‫‪18,760,000.00‬‬ ‫اعمار تعمیر لیلیه ذکور موسسه تحصیالت عالی سمنگان‬
‫کشور هند‬ ‫‪11,715,528.75‬‬ ‫اعمار دیوار احاطه پوهنتون هلمند‬
‫‪218,658,948‬‬ ‫مجموعه‬

‫بخش ساختار زیر بنای الکترونیکی و خدمات تکنالوژی معلوماتی‬

‫سـاختار زیربناهـای تکنالـوژی معلوماتی (زیـر بناهای الکترونیکی) و بهبـود در وضعیت ارایه خدمـات تکنالوژی برای‬
‫نهادهـای تحصیلـی (کادرهـای علمـی و محصلان) یکـی از اولویت‌هـای مهـم کاری وزارت تحصیالت عالی می‌باشـد‪.‬‬
‫ایـن سـاختار‌ها شـامل شـبکه‌های فایبـر نـوری و الکترونیکی و سیسـتم‌های مرتبط بـه تکنالوژی می شـود که زمینه‬
‫را بـرای ارایـه خدمـات تکنالـوژی بـا کیفیـت مسـاعد مـی کند که بـر دو بخش عمـده‪ ،‬بهبـود وضعیت کنونـی و رفع‬
‫کاسـتی هـای زیربناهـای تکنالـوژی معلوماتـی وزارت تحصیلات عالی و واحد هـای دومی و ایجاد زیربنـای تکنالوژی‬
‫معلوماتـی در موسسـات تحصیلـی کـه در آن زیربنـای تکنالوژی معلوماتـی وجود ندارد‪ ،‬تاکیـد می نماید‪.‬‬
‫ایجـاد مراکـز تکنالـوژی معلوماتـی در پوهنتون‌ها‪ ‌،‬محلی‌سـازی ترافیـک شـبکه (‪ ،)Traffic Localization‬بهبود‬
‫وضعیـت و توسـعه شـبکه تحقیقـی و تحصیلـی افغانسـتان (‪ ) AfgREN‬و همچنان ایجاد سـاختار شـبکه به صورت‬
‫معیـاری و مطمیـن‪ ،‬طـی چنـد سـال اخیـر بـرای نهادهـای تحصیلی روی دسـت گرفته شـده اسـت‪ .‬برنامـه زیربناها‬
‫زمینـه ارتبـاط موسسـات تحصیلی خصوصی‪ ،‬وزارت معارف و سـایر ارگان‌هـای دولتی و غیر دولتی را به سیسـتم‌های‬
‫تکنالـوژی معلوماتـی در تحصیلات عالـی بـه گونـه معیـاری تخنیکـی‪ ،‬قانونمنـد و مطمیـن مسـاعد می‌کنـد‪ .‬اتصال‬
 ‫‪38‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫پوهنتون‌هـا بـه کتابخانه‌هـای الکترونیکـی معتبـر آنالیـن‪ ،‬اسـتفاده از خدمـات شـبکه تحقیقـی و تحصیلـی‪ ،‬بهبـود‬
‫کیفیـت آمـوزش و تدریـس بـا اسـتفاده از تکنالـوژی معلوماتـی‪ ،‬ارایـه خدمـات معیـاری و فرهنگ‌سـازی آمـوزش‬
‫الکترونیکـی‪ ،‬بلنـد بـردن سـطح آگاهـی در مـورد اهمیـت و مزایـای تکنالـوژی معلوماتـی از جملـه اهـداف عمـده‬
‫ایـن وزارت می‌باشـد و هم‌چنـان بایـد یـاد آور شـد کـه آمـوزش الکترونیـک (‪ )E-learning‬در تقویـه و گسـترش‬
‫تحصیلات باکیفیـت نقـش مهمـی ایفـا می‌نمایـد‪ .‬در حـال حاضـر تحصیلات عالـی نمی‌توانـد بـدون فرصت‌هـا و‬
‫امکانـات جدیـد الکترونیکـی کیفیـت پویا را کسـب نماید‪ .‬از این رو‪ ،‬این وزارت پالیسـی آمـوزش الکترونیکی را تدوین‬
‫نمـوده اسـت و بـر وفـق آن پلان کاری واقـع بینانـه در سـه مرحله قابـل توجه می‌باشـد‪ .‬به منظـور تحقـق بهتر این‬
‫پالیسـی‪ ،‬وزارت تحصیلات عالـی در نظـر دارد تـا اقدامـات مطروحه را با در نظر داشـت روش‌های جدید آموزشـی به‬
‫ویـژه آمـوزش شـاگرد محـور و آمـوزش نتیجه محور بـه منصه‌ی تطبیق قـرار دهد‪ .‬دسترسـی به امکانـات تکنالوژی‬
‫معلوماتـی و ارتباطـی در اولویت‌هـای کاری ایـن وزارت می‌باشـد‪.‬‬
‫تقویت نقش تکنالوژی معلوماتی در امور علمی‬
‫کنفرانس‌هـا و ورکشـاپ هـای آمـوزش الکترونیکـی در چندین دور بـرای ‪ ۹‬پوهنتون بزرگ (پوهنتـون کابل‪ ،‬طبی‬
‫کابـل‪ ،‬تعلیـم و تربیـه شـهید اسـتاد ربانی‪ ،‬پولـی تخنیک کابل‪ ،‬شـیخ زاید خوسـت‪ ،‬هـرات‪ ،‬کندهار‪ ،‬بلـخ و ننگرهار)‬
‫تدویـر گردید‪.‬‬
‫شـبکه تحقیقاتـی و تحصیلـی افغانسـتان (‪ )AfgREN‬بـا شـبکه تحقیقاتـی و تحصیلـی جنـوب شـرق آسـیا‬
‫(‪ )TEIN‬وصـل و بـه تعـداد ‪ ۱۴‬نهـاد تحصیلـی بـه انترنـت و ایـن شـبکه وصـل گردیـد‪.‬‬
‫‪ ۷۵‬تـن اسـتاد و مسـوولین تخنیکـی پوهنتون‌هـای نـه گانـه بـزرگ مرکـزی و والیتـی کـه شـامل آمـوزش‬
‫الکترونیکی‌انـد‪ ،‬در مـورد ایجـاد کورس‌هـای آنالیـن ایدکـس (‪ )MOOCs‬در چندیـن مرحلـه در داخـل و خارج از‬
‫کشـور آمـوزش حاصـل نمودنـد‪.‬‬
‫تحصیالت عالی افغانستان عضویت ایدکس را حاصل نمود‪.‬‬
‫بـه تعـداد ‪ 5‬کـورس ‪ AfghanX‬دیزایـن و در پالتفارم سرتاسـری ایدکس به نشـر رسـید و پالتفـارم باز ایدکس‬
‫(‪ ‌)Open edx‬بـه کمـک تخنیکـی پوهنتـون ‪ ‌IIT‬ممبـی انکشـاف و مورد دسـترس تحصیلات عالی افغانسـتان)‬
‫(‪ ‌)AfghanX.edu.af‬قـرار گرفـت‪ .‬بـرای نهادهـای تحصیلـی زمینـه آن مسـاعد گردیـد کـه کورس‌هـای داخلی‬
‫بـه لسـان‌های ملـی انکشـاف و در پالتفـارم کـه مالکیت تحصیالت افغانسـتان می‌باشـد‪ ،‬نشـر و مورد دسـترس قرار‬
‫گیرد‪.‬‬
‫برنامه آموزشی ‪ ‌Drupal‬برای کارمندان بخش ویب سایت ‪ ۳۸‬پوهنتون برگزار گردید‪.‬‬
‫سـه دور ورکشـاپ بـه کمـک مالـی و تخنیکـی ‪ ‌TEINCC‬تحـت عنـوان ‪On Campus Security for‬‬
‫‪ ‌Afghan Engineers‬بـرای تمـام پوهنتـون هـا دایـر گردیـد‪.‬‬
‫تدویـن ورکشـاپ بـه کمک مالی و تخنیکـی ‪ ‌TEINCC‬در بخـش ‪( ‌Linux Administration‬پروپوزل مورد‬
‫تاییـد این شـبکه قرار گرفته اسـت)‬
‫ورکشـاپ‌های متعـددی بخاطـر اسـتفاده از مراکـز تکنالـوژی معلوماتـی برای کارمنـدان تخنیکـی ‪ ۱۲‬پوهنتون به‬
‫کمـک تخنیکـی و مالی ‪ HEDP‬تدویـر گردید‪.‬‬
‫سـرور روم وزارت تحصیلات عالـی بـا وسـایل پیشـرفته تکنالوژیکی و مورد نیـاز وزارت و پوهنتون‌هـا جهت تامین‬
‫امنیـت سیسـتم‌ها و ارایـه خدمـات بهتر‪ ،‬مجهز گردیده اسـت‪.‬‬
‫سرور روم وزرات با برق ‪ ۲۴‬ساعته با سیستم سولر برای تامین برق و خدمات بدون وقفه مجهز گردیده است‪.‬‬
‫وزارت تحصیالت عالی به فایبر نوری مستقل وصل و ‪ ۱۰۰‬ام بی انترنت فعال گردید‪.‬‬
‫در بخش جهانی شدن‬
‫آغـاز آمـوزش ‪ E-Learning‬در نهادهـای تحصیالت عالی در سـه مرحله (مدغم سـازی تکنالـوژی معلوماتی در‬
‫آمـوزش و تدریـس‪ ،‬آموزش مختلـط و کامال آنالین)‬
‫تغییر تقویم تحصیلی و مطابقت آن با سیستم‌های جهانی‬
‫تطبیق اهداف دولت‌داری باز افغانستان (‪)OGP‬‬
‫ترتیـب و تطبیـق طـرح نظـارت جامعـه مدنـی از شـفافیت و کیفیـت تحصیـل در نهادهـای تحصیلـی دولتـی و‬
‫خصو صی‬
‫بازنگری ‪ 6‬نصاب تعهد شده طی سال ‪ 2020‬به سکرتریت دولت‌داری باز افغانستان‬
‫‪39‬‬
‫کسب عضویت وزارت تحصیالت عالی در سازمان اعتباردهی آسیا پاسفیک‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫شـامل شـدن وزارت تحصیلات عالـی در پروپـوزل ‪ UNESCO‬جهـت معیـاری سـازی نصـاب و اعتباردهـی به‬
‫همـکاری مالی کشـور سـویدن‬

‫بخش اطالع رسانی و مطبوعاتی (دفتر سخنگو)‬

‫دفتـر سـخنگوی وزارت تحصیلات عالـی بـر اسـاس یک پلان منظم تمـام فعالیت‌هـای نشـراتی و اطالعاتـی وزارت‬
‫تحصیلات عالـی را تنظیـم و در مـدت کـم شـاهد دسـتاوردهای خوبـی در بخش‌هـای مختلـف بوده اسـت‪.‬‬
‫عمده ترین دستاوردهای دفتر سخنگو ارایه می‌گردد‪:‬‬
‫ایجـاد شـش شـبکه اجتماعـی جهـت بازتاب اخبـار‪ ،‬گزارش‌ها و اطالعیه‌هـا ( واتسـاپ‪ ،‬تلگرام‪ ،‬انسـتاگرام‪ ،‬یوتیوب‬
‫‪ ،‬لینکدیـن و تویتر)‬
‫غنی‌سازی محتوای ویب‌سایت به اساس ماده پانزدهم قانون دسترسی به اطالعات‬
‫برای نخستین بار ایجاد هماهنگی میان بخش‌های نشراتی وزارت با واحد های دومی‬
‫نشر تمام فعالیت‌های علمی و اکادمیک واحد های دومی‬
‫نشر تمام اخبار وزارت تحصیالت عالی و واحدهای دومی درشبکه‌های اجتماعی مرکز و واحد‌های دومی‬
‫پیشنهاد یک یک بست آگاهی عامه برای واحدهای دومی در تشکیل سال ‪۱۴۰۰‬‬
‫تهیه پالن استراتیژیک آگاهی عامه برای سال ‪ ۱۴۰۰‬و تایید آن از سوی شورای رهبری وزارت‬
‫جلوگیری از نشر اخبار تشریفاتی‬
‫افزایش حجم اخبار وزارت‬
‫ایجاد هماهنگی و نظم در فعالیت‌های اطالع رسانی‬
‫ایجاد فرصت‌های رسانه‌یی‬
‫ایجاد بانک اطالعاتی به گونه‌ی فزیکی و الکترونیکی و جمع‌آوری بیش از ‪ ۲۰۰۰‬نسخه سند در این بانک‬
‫تهیه و نشر مستند‌های تلویزیونی‬
‫استفاده از شگردهای نوین اطالع رسانی در شبکه‌های اجتماعی‬
‫تهیه و نشر کلیپ‌ها از دستاوردهای وزارت و نشر آن در صفحه فیسبوک‪ ،‬ویب‌سایت و یوتیوب وزارت‬
‫تنظیم مصاحبه‌های اختصاصی با وزیرتحصیالت عالی و معینان وزارت‬
‫برنامه‌ریزی جهت ارتقای ظرفیت کارمندان نشراتی مرکز و واحدهای دومی‬
‫تالش جهت فعال‌سازی بخش‌های انگلیسی و اوزبیکی در بخش اطالع‌رسانی وزارت‬
‫تالش جهت ایجاد بخش دیتا ژورنالیزم‬
‫انعکاس تمام فعالیت‌ها و دستاوردهای وزارت از طریق رسانه‌های همگانی‬
‫تغییر شکل و محتوای هفته نامه الکترونیکی به گونه حرفوی‬
‫نشر بیش از ‪ ۵‬عنوان مقاله در رابطه به کارکردهای وزارت در رسانه‌های چاپی مطرح کشور‬
 ‫‪40‬‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫‪41‬‬

‫فصل پنجم‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫دستاورد های‬
‫بخش نظارت و‬
‫مبارزه با فساد اداری‬
‫مبارزه با فساد اداری‬
‫فسـاد اداری یکـی از بیماری‌هـای مزمـن و در واقـع کهنه‌تریـن جراحـت نظام اداری تلقی می‌شـود‪ ،‬چرا کـه پدیده‌ای‬
‫همـزاد دولـت اسـت یعنـی از هنگامـی کـه فعالیت‌های بشـر شـکل سـازمان یافته بـه خود گرفتنـد‪ ،‬فسـاد اداری نیز‬
‫در نتیجـه تعاملات درونـی و تعامـل بـا محیـط از متـن سـازمان ظهـور کـرد‪ .‬لـذا الزم اسـت با شناسـایی علـل بروز‬
‫فسـاد اداری و راهکارهـای مبـارزه بـا آن ایـن پدیده را ریشـه کن نماییم و جامعه‌ای سـالم و بـه دور از ناهنجاری‌های‬
‫اجتماعـی سـازمانی داشـته باشـیم‪ .‬فسـاد‪ ،‬از عوامل اصلـی بازماندن نهادها و جوامع از دسـتیابی به اهـداف‪ ،‬و از موانع‬
‫اساسـی رشـد و تکامـل آن هـا به شـمار می‌آید‪.‬‬
‫پدیـده‌ی فسـاد اداری در افغانسـتان یکـی از چالش‌هـای جـدی بـوده کـه سـد بزرگـی در دسـت‌یابی به اهـداف مهم‬
‫و کالن کشـور قلمـداد شـده اسـت‪ ،‬حکومـت برای محـو و کاهش فسـاد اداری توجه جـدی مبذول نمـوده و گام‌های‬
‫عملـی برداشـته کـه می‌تـوان از طـرح اسـتراتیژی ملی مبـارزه بـا فسـاد اداری از مهم‌ترین اقـدام عملی نـام برد‪.‬‬
‫وزارت تحصیلات عالـی نیـز در راسـتای محـو ایـن پدیده شـوم پلان عمل مبـارزه با فسـاد اداری را تهیـه و گام‌های‬
‫ارزنـده و عملـی را نیز بر داشـته اسـت‪.‬‬
‫بازنگری اسناد تقنینی‬
‫تطبیق پالن عمل مبارزه با فساد اداری‬
‫ایجاد سیستم‌های نظارتی در مرکز و واحدهای دومی‬
‫ساده‌سازی پروسیجرهای کاری‬
‫ایجاد بخش شکایات امور اکادمیک به شکل آنالین و فزیکی‬
‫تهیه و تدوین پالیسی‌ها در بخش پروسه تفتیش‬
‫تقویت فرهنگ پاسخگویی‪ ،‬حسابدهی و شفافیت‬
‫الکترونیکی‌سازی سیستم‌های اداری‬
‫الکترونیکی‌سازی سیستم مدیریت بورسیه‌ها‬
‫ایجاد مکانیزم شناسایی اسناد جعلی تحصیلی برون مرزی‬
‫ارجاع ‪ 11‬قضیه به لوی سارنوالی‬
‫درج ‪ 15‬مورد اخطار در سوانح‬
‫یک مورد برکناری‪ 20 ،‬مورد توصیه‌ی کتبی‪ ،‬دو مورد ابطال اسناد و ‪ 3‬مورد تبدیلی‬
‫اصالح روند پالن گذاری‪ ،‬بودجوی و گزارش‌دهی مالی‬
‫ارزیابی بخش‌های مختلف ‪ 142‬پوهنتون دولتی و خصوصی در مرکز و والیات‬

‫بخش نظارت و ارزیابی امور اکادمیک‬

‫بخـش نظـارت و ارزیابـی امـور اکادمیـک وزارت تحصیلات عالـی مسـوولیت نظـارت از چگونگی تطبیق پالیسـی‌ها‪،‬‬
‫قوانیـن‪ ،‬مقـررات‪ ،‬لوایـح و طرزالعمل‌هـای امـور اکادمیـک درتمـام موسسـات تحصیالت عالـی ( دولتـی وخصوصی)‬
‫کشـور را بـه منظـور بهبـود کیفیـت تدریـس در ایـن نهادهـا‪ ،‬رهبـری و حصـول اطمینـان از کیفیـت‪ ،‬بهبـود امـور‬
 ‫‪42‬‬
‫اکادمیـک در مطابقـت به معیارهای تثبیت شـده و اهداف اسـتراتیژیک پالن ملی وزارت تحصیالت عالی‪ ،‬سـازماندهی‬

‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫برنامه‌هـای ارزیابـی امـور اکادمیـک تمام موسسـات تحصیالت عالی (برنامه‌های لیسـانس و فوق لیسـانس) و حصول‬
‫اطمینـان از تطبیـق پالن‌هـای اکادمیـک بـه منظـور ارتقای سـطح کیفی ایـن نهادها‪ ،‬نظـارت و ارزشـیابی وکنترول‬
‫کلیـه‌ی امـور اکادمیـک موسسـات تحصالت عالـی دولتی وخصوصـی‪ ،‬کادر علمی‪ ،‬محققـان‪ ،‬کارکنـان و محصالن از‬
‫طریق ارزیابی معقول‪ ،‬دقیق و شـفاف و بررسـی و رسـیدگی به مشـکالت امور اکادمیک (محصالن و اسـتادان) تمام‬
‫موسسـات تحصیلات عالـی دولتـی و خصوصی را به عهـده دارد‪.‬‬
‫بخش نظارت و ارزیابی امور اکادمیک وزارت تحصیالت عالی درسال ‪ 1399‬شاهد دستاوردهای ذیل بود‪:‬‬
‫‪ :-1‬ارتقای ظرفیت کارمندان‪ ،‬اعضای کمیسیون ها و مسوولین موسسات تحصیالت عالی‬
‫تدویـر ورکشـاپ آموزشـی جهـت معرفـی برنامه‌هـای ریاسـت نظـارت و ارزیابـی امـور اکادمیـک‪ ،‬توضیـح اسـناد‬
‫تقنینـی مربـوط ریاسـت نظـارت و موسسـات تحصیلات عالی بـرای کارمنـدان‪ ،‬اعضـای کمیسـیون‌های ارزیابی امور‬
‫اکادمیـک ریاسـت نظـارت و ارزیابـی و مسـوولین موسسـات تحصیلات عالـی دولتـی و خصوصی‪.‬‬
‫تدویـر ورکشـاپ آموزشـی جهـت معرفـی شـیوه‌های ارزیابـی و چـک لیسـت ارزیابـی برنامه‌هـای انجنیـری بـرای‬
‫معاونـان علمـی ‪ 40‬نهادهـای تحصیلـی خصوصـی کـه برنامه‌هـای انجینـری دارند‪.‬‬
‫تدویـر ورکشـاپ آموزشـی جهـت معرفی شـیوه‌های ارزیابی و چک لیسـت ارزیابـی برنامه‌های فوق لیسـانس برای‬
‫معاونیـن علمـی ‪ 14‬نهادهـای تحصیلی خصوصی کـه برنامه‌های ماسـتری دارند‪.‬‬
‫تدویـر ورکشـاپ در رابطـه بـه توضیـح اسـناد تقنینـی امـور اکادمیـک بـرای ‪ 128‬موسسـات تحصیلات عالـی‬
‫خصوصـی‪.‬‬
‫‪ :-2‬ارزیابی امور اکادمیک از برنامه های موسسات تحصیالت عالی خصوصی‬
‫تکمیل شدن پروسه ارزیابی مجدد برنامه‌های طبی ‪ 20‬نهاد که قبال درکتگوری ضعیف قرار گرفته بودند‪.‬‬
‫تکمیل پروسه ارزیابی ‪ 40‬برنامه‌های انجینری نهادهای تحصیلی خصوصی‪.‬‬
‫تکمیـل پروسـه ارزیابـی ‪ 32‬برنامه‌هـای ماسـتری مربـوط ‪ 13‬پوهنتون‌هـای خصوصـی کـه برنامه‌های ماسـتری‬
‫دارند‪.‬‬
‫‪ :-3‬نظارت و بازدید ازموسسات تحصیالت عالی دولتی وخصوصی‬

‫بازدیـد و نظـارت از برنامه‌هـای بخـش روزانـه (‪ )21‬نهاد‌هـای تحصیلـی دولتـی مرکـز و والیـات (پوهنتـون کابل‪،‬‬
‫پوهنتـون طبـی کابـل‪ ،‬پولـی تخنیـک‪ ،‬تعلیـم و تربیـه شـهید اسـتاد ربانـی‪ ،‬بدخشـان‪ ،‬تخـار‪ ،‬ننگرهـار‪ ،‬هـرات‪ ،‬بلخ‪،‬‬
‫کندهار‪ ،‬خوست‪ ،‬بامیان‪ ،‬دایکندی‪ ،‬هلمند ‪ ،‬پکتیا‪ ،‬بغالن‪ ،‬کندز‪ ،‬کنر و لغمان)‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیالت عالی در سال ‪1399‬‬

‫بازدیـد ونظـارت ازبرنامه‌هـای بخـش شـبانه (‪ )21‬نهادهـای تحصیلـی دولتـی مرکـز و والیـات (پوهنتـون کابـل ‪،‬‬
‫پوهنتـون طبـی کابل‪ ،‬پولی تحنیک‪ ،‬تعلیم وتربیه شـهید اسـتاد ربانی‪ ،‬بدخشـان‪ ،‬تخـار‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬هـرات بلخ‪،‬کندهار‪،‬‬
‫خوسـت‪ ،‬بامیـان‪ ،‬دایکنـدی‪ ،‬هلمنـد‪ ،‬پکتیـا‪ ،‬بغالن‪،‬کندز‪ ،‬کنـر و لغمان) ‪.‬‬
‫بازدیـد و نظـارت از (‪ )119‬نهادهـای تحصیلـی خصوصـی ازآن جملـه (‪ )69‬در مرکـز و (‪ )50‬در والیـات (کابـل‪،‬‬
‫بدخشـان‪ ،‬تخـار‪ ،‬ننگرهـار‪ ،‬هـرات‪ ،‬بلخ‪،‬کندهـار‪ ،‬خوسـت‪ ،‬بامیـان‪ ،‬دایکنـدی‪ ،‬هلمنـد‪ ،‬پکتیـا‪ ،‬بغالن‪،‬کنـدز وکنر)‪.‬‬
‫‪ :-4‬کلسترسازی موسسات تحصیالت عالی خصوصی با پوهنتون‌های دولتی‬
‫تهیه و ترتیب طرح کلسترسازی نهادهای تحصیلی خصوصی با نهادهای دولتی همجوار‪.‬‬
‫امضای تفاهم نامه‌های کلسترسازی ‪ 128‬موسسات تحصیالت عالی خصوصی با ‪ 27‬پوهنتون‌های دولتی‪.‬‬
‫نظارت و مراقبت از جریان پروسه سیستم ‪ HELMS‬در سطح وزارت و پوهنتون‌ها‪.‬‬
‫‪:-5‬بررسی و رسیدگی به مشکالت امور اکادمیک محصالن و اعضای کادرعلمی موسسات تحصیالت عالی‬
‫ایجـاد سیسـتم الکترونیکـی رسـیدگی بـه شـکایات امـور اکادمیـک محصلان و اعضـای کادر علمـی و اسـتادان‬
‫دولتـی و خصوصـی از طریـق ایمیـل و واتسـاپ گـروپ ریاسـت نظـارت و ارزیابـی امـور اکادمیـک ‪.‬‬
‫رسـیدگی بـه بیشـتر از ‪ 500‬شـکایات امـور اکادمیـک محصلان و اعضـای کادر علمی موسسـات تحصیالت عالی‬
‫خصوصـی در‪ 119‬موسسـات تحصیلـی خصوصی‬
‫رسـیدگی بـه بیشـتر از ‪ 200‬شـکایات امـور اکادمیک محصلان و اعضـای کادر علمی موسسـات تحصیالت عالی‬
‫دولتی‬