‫سی ان سی‬

‫سیستم های کنترل عددی‬

 ‫پیشگفتار‪:‬‬

‫مطالبی که در پیش روی شماست تعریفی کوتاه و مفید در جهت آشنایی با ماشین های‪،CNC‬‬
‫نحوه کارکرد‪ ،‬و تاریخچه ساخت آن هاست و پس ازآن به نیاز و پیشروی با علم روز در‬
‫جهت پیشرفت میپردازیم‪ .‬امید است که در جهت ترویج یادگیری این علم با ارزش قدمی‬
‫برداشته باشیم‪ ،‬چرا که ارتقاء سطح حرفه و مهارت جزء بزرگی از شکوفایی است‪.‬‬

‫علیرضا رمضانی‬
 ‫ماشین های سی ان سی)‪(cnc‬‬
‫دستگاه هایی هستند با قابلیت تنظیم و دریافت فرامین از سوی کاربر یا اپراتور برای اجرا عملیات ها به صورت‬
‫خودکار‪.‬این عملیات طیف گسترده ای مانند عملیات های تراش‪-‬برش‪-‬بورینگ‪ -‬و‪ ...‬میباشند‪.‬‬

‫‪Cnc=Computer Numerical Control‬‬

‫کنترول عددی رایانه ای‬

‫اولین ماشین ابزار‬

‫اولین ماشین ابزار دارای کنترولر عددی در سال ‪ 1952‬توسط دانشگاه ‪(MIT‬ریچارد کوک) ساخته و طی ده سال‬
‫قابل ارائه و وارد بازار کار شد‪ .‬هر چند تا قبل از این انقالب دستگاه های سی ان سی بصورت خیلی ابتدایی ساخته‬
‫شده بود‬

‫اولین قطعه تولیدی توسط این دستگاه یک میل بادامک)‪ (camshaft‬بود‬

‫شاخص ترین قابلیت این دستگاه موقعیت یابی براساس مختصات دکارتی بود‬
‫این دستگاه قدرت فرمان پذیری با کد هایی تحت عنوان)‪ NC (Numerical Control‬کد با حرف مشخصه ‪M‬‬
‫را داشت ‪ .‬پس از گذشت زمان باعث شد کد هایی با مشخصه‪ G‬نیز به آن اضافه شود تا کاربران بتوانند به سهولت‬
‫به دستگاه ها فرمان بدهند به جهت کاربری استفاده ازانکودر ها در این مسیر و اتصال مستقیم رایانه از طریق کابل‬
‫های ‪ Parallel‬و پورت های ‪ Cam‬میسر شد‪ .‬در واقع کدها با هر دو مشخصه مختصات محاسباتی ابزاری برای‬
‫حرکت دستگاه بر روی محور های برداری و خطی بود‪.‬هست وخواهد بود‪.‬به زبان ساده تر دستگاه قابلیت پشتیبانی‬
‫از سیستم محورهایی که در نرم افزار های طراحی کنونی)‪ (x.y.z‬استفاده میشود را داشت ‪.‬‬
‫در طی این چندساله اخیر این نوع دستگاه وارد عرصه های بسیاری از صنعت شد‪ .‬دستگاهایی با قابلیت های بسیار‬
‫مفید و کاربردی برای انسان از جمله صنعت چوب‪،‬فلز‪،‬سنگ ‪،‬پارچه‪،‬شیشه و توسعه بسیاری پیداکرد که میتوان به‬
‫چند مورد زیر اشاره کرد‬

‫دستگاه های ‪4‬محور یا روتاری و ‪ 5‬محور یا دروازه ای (محور دوار فرعی حول یک یا دو محوراصلی)‬

‫دستگاه های برش آب)‪(WATER-JET‬‬

‫دستگاه های تخلیه الکتریکی سیمی)‪(WIRE-CUT‬‬

‫پرینتر های سه بعدی‬

‫بازوهای روباتی‬

‫و‪....‬‬

‫انواع سیستم های کنترل عددی‬

‫‪ -1‬حلقه باز)‪(OPEN LOOP‬‬
‫‪ -2‬حلقه بسته )‪(CLOSE LOOP‬‬

‫‪ -1‬همانطور که از نام این سیستم پیداست یک سیستم باز بوده و به صورت خطی عمل میکند به این صورت‬
‫که هیچ واحد نظارتی برای اطمینان از صحیح بودن فرامین و یا خطا ها وایرادات احتمالی و درست اجرا‬
‫شدن عمل ماشینکاری پس از صادر شدن فرامین وجود ندارد‬
‫‪ -2‬این نوع سیستم دارای بخشی به نام ‪( Feed Back‬بازخورد) بوده که پس از صدور هرگونه فرمان قبل‬
‫از اجرا و یا حین اجرا تمام اجزا را به صورت لحظه ای آنالیز کرده و به سیستم مادر ارجاع میدهد و در‬
‫صورت بروز هرگونه مشکل و یا ایراد از ادامه عملیات جلوگیری میکند‬
 ‫انواع کنترولر های سی ان سی‪:‬‬
‫به زبان ساده رابط کاربری بین نرم افزار های طراحی سی ان سی )‪ (CAD-CAM‬و دستگاه های سی ان سی‬
‫کنترولر های سی ان سی هستند‪ ،‬یعنی طرح های ترسیم شده دوبعدی و سه بعدی را تبدیل به کدها یا همان‬
‫مختصات ها کرده و به ماشین منتقل میکنند‪.‬‬

‫کنترولر ها بصورت کلی میتوان به سه دسته تقسیم بندی کرد‪:‬‬

‫‪ : Pc Based‬که بوسیله برد های الکترونیکی مستقیما به کامپیوتر ها متصل شده و از آن فرمان میگیرد(‬
‫تمام محاسبات و حتی سرعت اجرایی به سرعت پردازنده سیستم کامپیوتر وابسته است‪-‬در گذشته به‬
‫عنوان کنترولر های سی ان سی دوخت استفاده میشدند که در عصرحاضر تقریبا کاربردی ندارند‪.‬‬
‫‪ : Semi Pc Based‬بوسیله برد های الکترونیکی و میکرو سوئیچ ها به کامپیوتر متصل شده اما تما‬
‫محسبات منطقی توسط بردهای الکترونیکی صورت میگیرد( بیشتر در حوزه چوب وسنگ مورد استفاده‬
‫هستند)‬
‫‪ : Stand Alone‬قوی ترین کنترولر ها هستند که هیچ نیازی به اتصال کامپیوتر را نداشته و کال بوسیله‬
‫برد ها راه اندازی شده و باتوجه به سخت افزار بسیار قوی آنان پردازش و کنترول را انجام میدهند(که‬
‫به کنترولر های صنعتی معروفند‪-‬بیشتر برای فلزات مورد استفاده قرار میگیرند)‬
‫شرکت های به نام و شناخته شده و بسیار در این زمینه فعالیت دارن که به چند مورد اشاره خواهیم کرد‪:‬‬
‫شرکت آلمانی ‪Siemens‬‬
‫شرکت ژاپنی ‪Fanuc‬‬
‫شرکت آمریکایی ‪Allen-Bradley‬‬
‫شرکت چینی ‪Payon‬‬
‫و‪.....‬‬

‫اما سی ان سی در ایران‬
‫متاسفانه علیرغم تالش های بسیار هیچ آمار دقیقی از نحوه ورود این دستگاه ها به سرزمین ما وجود ندارد و نمیتوان‬
‫به تاریخ و یا یک مرجع صحیح رجوع کرد اما در طی سال های اخیر شرکت های متعددی در حال ساخت و ارائه‬
‫دستگاه های سی ان سی در کشور و حتی خارج از کشور هستند که از نظر کیفیت با استاندارد های جهانی قابل‬
‫رقابت هستند (هرچند که برای توسعه دستگاه ها فضایی بسیار موجود است)‬

‫در حدود سال ‪1386‬شرکتی با نام رادونیکس)‪ (RADONIX‬شکل گرفت و در حال حاضر یکی از برند های مطرح‬
‫ساخت کنترولر های سی ان سی(‪ )Semi Pc Based‬در خاورمیانه میباشد‪ .‬که این شرکت با همکاری پژوهشگران‬
‫و متخصصان در این حوزه شروع به ساخت و تولید کنترولر های سی ان سی در دومدل کلی ‪RADONIX CAM‬‬
‫و‪ radonix cam pro‬کرده است‪.‬‬

‫بعضی از شرکت های تولید کننده دستگاه های سی ان سی در ایران‬

‫فرساد ماشین‬

‫برنا ابزار‬

‫سپنتا‬

‫و‪...‬‬
 ‫نرم افزار های طراحی سی ان سی‪:‬‬
‫از جمله نرم افزار های طراحی سی ان سی که ترسیمات ما را به کد های قابل فهم دستگاه ها تبدیل میکنند میتوان‬
‫به نرم افزار های زیر اشاره کرد‬

‫‪ArtCam‬‬
‫‪PowerMill‬‬
‫‪NXsiemens‬‬
‫‪SolidWork‬‬
‫‪Inventor‬‬
‫‪MasterCam‬‬
‫و‪.....‬‬

‫این نرم افزارها قابلیت های جیکدگیری را در اختیار کاربر قرار داده تا بتوانند ترسیمات خودرا به اجرا دربیاورند‬
‫هرکدام از این نرم افزار ها در حوزه های مختلفی مانند چوب – سنگ – فلز قابلیت های منحصر به فردی داشته و‬
‫ابزار مورد نیاز را در اختیار کاربر میدهد‬
 ‫نیاز!‬
‫امروزه طراحی جزئی از اصلی ترین بخش ها در تمامی فعالیت ها به شمار میرود‪ .‬نیاز به طراحی قبل از اجرای هرنوع‬
‫عملیات باعث شده تا درصد اشتباهات و ایرادات کاهش پیداکند‪.‬همچنین قابلیت بصری به عنوان یک امتیاز این‬
‫ا مکان را میدهد که قبل از اجرای هرکاری به صورت کامال واقع گرایانه فعالیت ها مورد ارزیابی قرار بگیرد‪.‬‬

‫اما‬
‫طرز تفکر و نگرش یک طراح با یک مجری بسیار متفاوت است و همین مسئله باعث ایجاد بروز مشکالت بسیار‬
‫در انجام امورات شده است برای روشن تر شدن مسائل به چند مثال میپردازیم‪:‬‬

‫دراینجا از ساخت موس های الکتریکی صحبت میکنیم‪:‬‬

‫طراح های صنعتی فعالیتی در قالب ساخت آبجکت ها و فرم های مورد استفاده در صنعت را دارند(مانند طراحی‬
‫یک قاب یا فریم ‪) MOUSE‬حال اگر این طراح تسلط یا علم کافی در بخش طراحی قالب را داشته باشد‪ .‬طراحی‬
‫خود را به نحوی انجام میدهد که پس از آن قالبساز نیاز به تغییر طرح جهت اجرایی نمودن آن نداشته باشد‪.‬‬

‫این مورد در بسیار از طراحی ها صادق است‪ .‬بیشتر موارد دیده شده در مبحث چوب و فلز است‪.‬‬

‫اگر یک طراح در هرزمینه ای که فعالیت میکند تا حدودی به علم اجرایی آن فرم مسلط باشد(محدودیت ها و‬
‫مقدورات) ‪.‬به گونه ای توانایی مدلسازی خود را به طرز شگفت انگیزی افزایش داده است‪ .‬چرا که از خطا ها و‬
‫نشدنی ها جلوگیری کرده‪.‬‬

‫اکنون که علم به سمت خودکارشدن به سرعت درحال حرکت است چه بهتر که نسبت به یادگیری این مبحث‬
‫در حیطه کاری خود ورود کنیم‪.‬‬

‫مثال هایی دیگر‪:‬‬

‫در نظر بگیرید که یک طراح نما‪ .‬تماما علم چگونگی اجرای نماهای طراحی شده توسط خود را به مشتری ارائه‬
‫دهد ‪.‬در واقع این طراح در بعدی دیگر درحال انجام فعالیت است‬

‫یک طراح دکوراسیون داخلی آشنایی کامل با انواع متریال های مورد استفاده را بلد بوده و از محدودیت ها با‬
‫خبر است‪ .‬این باعث شده که اعمال تغییرات پس از طرح اولیه به شدت کاهش یافته یا ازبین برود‪.‬‬
‫از آنجایی حیطه فعالیت شخصی بیشتر در زمینه چوب و سنگ بوده و خوب این امر باعث شده تا تجربیاتی در این‬
‫زمینه کسب کنم چند مثال هم در این باب عرض میکنم‪:‬‬

‫انجام فعالیت های سی ان سی در حوزه چوب و یا ام دی اف طی چند سال اخیر بسیار رواج پیدا‬
‫کرده‪ ،‬تنوع فعالیت در این حوزه و قدرت اجرایی که در چوب و یا ام دی اف وجود دارد باعث شده‬
‫که طرفداران بسیار پیدا کند که عموما هم مصارف خانگی‪-‬ویالیی‪-‬نما و‪ ...‬دارد‪ .‬اما بیشتر اوقات باعث‬
‫شده طراحانی که در این زمینه فعالیت میکنند نتوانند طراحی ها را عیناً به اجرا برسانند ‪ .‬و علت اصلی‬
‫آن عدم آشنایی با محدودیت ها و یا مقدورات چوب یا ام دی اف و یا ابزارآالت موجود و مورد‬
‫استفاده است‪.‬پس مجریان این شغل مجبور به تغییر ناخواسته بعضی از قسمت های طراحی میشوند‪.‬و‬
‫همین مسئله در مشاغل دیگر هم دیده میشود‪.‬‬

‫یکی از علت های اصلی استفاده از پرینتر های سه بعدی در حوزه ساخت طال و جواهرات همین مسئله‬
‫هست‪.‬‬

‫اما در خصوص اینکه در این برهه بیشتر فعالیت ها بوسیله دستگاه های سی ان سی امکان پذیر است کافیست طراهان‬
‫به حد نیاز در خصوص این دستگاه ها و یا نحوه عملکرد آنان اطالعات داشته باشند تا بتوانند سطح طراحی خود را‬
‫ارتقاء دهند‪.‬این مسئله باعث شده که از نظر کیفیتی در سطوح باالتر و متمایز تر فعالیت کنند‪.‬‬
 :‫مراجع‬

 www.wikipedia.com
 www.cnccoockbook.com
 www.mmi-auction.com
 www.cmsna.com
 https://www.radonix.com